Morgunblaðið - 28.06.1984, Page 18

Morgunblaðið - 28.06.1984, Page 18
18 MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 28. JÚNÍ 1984 Bladburðarfólk óskast! Austurbær Lindargata 6—39 Óðinsgata Grettisgata 2—35 Safamýri 11—95 Þneknriðstöðin Dalshrauni 4 Hafnarfirði Sími 54845 Heitur pottur Gufa Ljós Tœki Byrjendur 10 ttma kort, með 2ja tíma tilsögn kr.990.- fyrir manninn Framhalds námskeið 10 tíma kort fyrir völlinn kr.1600.- (2-4 manns) Besti tennisspilari landsins kennir: Cristian Staup Tennisklúbbur Arskort: Þú getur spilað þegar þú villt, t.d. utan venjulegs opnunartíma, því þú fcerð þinn eigin lykil. í Mótspilaramiðlun Þú svalar lestrarþörf dagsins ásíöum Moggans! í AF ERLENDUM VETTVANGI eftir ROBERT H. REID mmm ■ r*.f. ■•">***% , , 1,. m * t r+.JÍWH’- íranskir hermenn á leið tíl vígstöðvanna. Kemur valdabarátta í íran í veg fyrir sóknina miklu? VALDABARÁ1TA í íran milli Ali Khamanei ríkisforseta og Hajetolaslam Rafsanjani forseta þingsins hefur orðið til þess að fresta þeirri sókn írana gegn írökum, sem svo lengi hefur verið beðið eftir. Halda margir stjórnmálasérfræðingar, sem fylgjast með framvindu mála við Persaflóa, fiví fram, að þessi deila sé líka aðalorsök þess, að dregið hefur úr árásum rana á siglingar flutningaskipa þar. Jafnframt sé þarna að finna fyrsta vonarneista þess, að unnt verði að koma á samningaviðræðum til þess að binda enda á stríðið, sem nú hefur staðið yfir í nær fjögur ár. Talið er, að Khamanei óttist það, að öflug sókn gegn írak eigi eftir að kosta íransher mörg þúsund mannslif og verða til þess að draga mjög kjark úr írönsku þjóðinni án þess þó að ná þvi yf- irlýsta markmiði að velta Sadd- am Hussein íraksforseta og stjórn hans úr sessi. Rafsanjani hefur opinberlega snúizt gegn Khamanei. Skýrði blaðið Al-Qabas í Kuwait frá því 14. júní sl., að Rafsanjani hefði opinberlega ásakað Khamanei um föðurlandssvik fyrir að fall- ast á tillögur Javier Perez de Cuellar, aðalframkvæmdastjóra Sameinuðu þjóðanna, um að hætta árásum á óbreytta borg- ara. Þá hefur þvl verið haldið fram, að herstjórnin í fran hafi helzt neitað að skipa her landsins til bardaga nú en i þess stað kosið að láta byltingarsveitirnar bera þungann af hernaðaraðgerðun- um og taka á sig mannfallið. „Skoðanir eru greinilega skiptar um, hvaða ákvarðanir skuli taka með tilliti til íraks og Persaflóa og þetta á rót sína að rekja til ágreiningsins milli Khamanei og Rafsanjani," var haft eftir evr- ópskum sendimanni ( Kuwait fyrir skömmu. „Það er ljóst, að tafir hafa orðið á sókninni og að viss vangeta er fyrir hendi til þess að taka af skarið um, hvort hefja skuli sóknina eða ekki,“ sagði hann ennfremur. Khomeini tekur ekki afstöðu Til þessa hefur ayatollah Khomeini, trúarleiðtogi írans, haldið að sér höndum og tekið afstöðu með hvorugum þeirra Rafsanjani og Khamanei. óvíst er því með öllu, hvor þeirra verð- ur ofan á. „Khomeini hefur verið hlutlaus, eins og svo oft er vandi hans í deilum af þessu tagi inn- anlands," er haft eftir einum vestrænum stjórnmálafréttarit- ara. „Khomeini kýs heldur að láta andstæðingana berjast inn- byrðis um sinn, þar til hann legg- ur lóð sitt á vogarskálina hjá öðrum þeirra." Þangað til Khomeini tekur ákvörðun, er ólíklegt, að íranir láti verða af því að hefja sóknina. Ekki er heidur líklegt, að þeir dreifi því 500.000 manna herliði, sem þeir hafa safnað saman meðfram suðurlandamærunum við írak. Fyrir tveimur vikum skoraði íraska herstjórnin á fyrrverandi hermenn að „bjóða sig“ fram til herþjónustu á ný. A hverjum degi síðan hefur mátt sjá fjölda bifreiða fullhlaðnar hermönnum halda frá höfuðborginni Teheran til vígstöðvanna. Það er talin enn ein sönnun valdabaráttunnar, að þessum lið- safnaði skuli vera haldið svo lengi aögerðalausum við landa- mærin. Telja stjórnmálasérfræð- Hashemi Rafsanjani Ali Khamanei ingar, að valdabaráttan sýni þá erfiðieika, sem byltingarstjórnin stendur frammi fyrir og að hún geti ekki tekið ákvörðun um af eða á hvort framkvæmdavaldið skuli vera í höndum embætt- ismanna stjórnarinnar eða klerkanna. Fyrsti kjörni forseti Írans, Ab- olhassan Bani-Sadr, var neyddur til þess að flýja land eftir að hann hafði misst traust Khom- einis vegna valdabaráttunnar við klerkana. Sadem Ghotbzadeh, fyrrum utanríkisráðherra, var tekinn af lífi, eftir að honum hafði verið gefið að sök að hafa gert samsæri við andófsmenn um að kollvarpa stjórninni og binda endi á stríöið við írak. Samkvæmt frásögn blaðsins AI-Qabas, sem getið var hér í upphafi, á Khamanei að hafa tjáð Khomeini, að það myndi draga úr valdi hans, ef hafnað yrði áskorun Sameinuðu þjóð- anna um hlé á árásum á óbreytta borgara. Er talið, að Khamanei sé fús til þess að stöðva stríðið nú, en kjósi að notfæra sér hót- unina um nýja sókn til þess að komast að eins hagstæðum frið- arskilmálum og unnt er við ír- aka. Rafsanjani er hins vegar sagður telja, að hernaðarsigur yfir írökum sé enn mögulegur. Allt getur gerzt „Ástandið i íran er nú svo ruglingslegt, að allt getur gerzt þar,“ sagði embættismaður í Kuwait nú i vikunni. „Sóknin gæti hafizt á morgun en það gæti allt eins verið, að friður yrði saminn.“ Talið er, að það séu margar ástæður, sem áhrif hafi á afstöðu írana nú. í fyrsta lagi verði greinilega vart vaxandi stríðs- þreytu á meðal almennings i ír- an, eftir þvf sem stríðið dregst á langinn. Þannig berast nú fréttir af þvi, að íranskar fjölskyldur séu óspart teknar að fela syni sína, sem komnir eru á her- skyldualdur. Haft er eftir áreiðanlegum heimildum á Vesturlöndum, að íranir séu alls ekki vissir um áframhaldandi stuðning Sýr- lendinga, ef þeir byrji mikla sókn lengst inn á landsvæði Iraks. Sabah Al-Ahmed Al-Jaber, utan- ríkisráðherra Kuwait, sagði á fundi með fréttamönnum 18. júní, að hann hefði fengið trygg- ingu fyrir því hjá Hafez Assad Sýrlandsforseta, að Sýrlendingar myndu hætta öllum stuðningi sínum við íraka, ef þeir legðu undir sig landsvæði frá nokkru ríki múhameðsmanna. Stuðningur Sýrlands við íran er talinn mjög mikilvægur af mörgum ástæðum. Sýrlendingar hafa lokað aðaloliuleiðslu íraks, sem liggur um sýrlenzkt land- svæði og með því svipt Irak helzta möguleika sínum á að flytja út oliu. Fram að þeim tíma, er Sýrlendingar lokuðu olíuleiðslunni, gekk írökum vel f styrjöldinni og efnahagslíf þeirra gekk nokkurn veginn hindrunarlaust. Það kæmi þvi ír- önum afar illa nú, ef Sýrlend- ingar opnuðu leiðsluna á ný fyrir olíuútflutning frá írak. Að svo komnu máli veit eng- inn, hver endirinn verður á þeirri valdabaráttu, sem nú á sér stað i íran og enn sfður, hvaða áhrif hún á eftir að hafa á styrjöldina við írak. „Skoðanir manna á því hljóta að breytast frá einni viku til annarrar, svo breytilegt er ástandið núna,“ var haft eftir einum stjórnmálafréttaritaran- um nú í vikunni. (Kohert H. Keid er fréttsritari við fréttastofuna Associated Press.)

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.