Morgunblaðið - 28.06.1984, Blaðsíða 44

44
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 28. JÚNÍ 1984
, Ekkí honrv!"
Ast er ...
sætan söng.
TM Rea. U.S. Pat. Off.—a» rights reserved
©1984 Los Angeles Times Syndicate
Ruggohesturinn er kominn með
trjámaðk.
Með
morgunkaffinu
HÖGNI HREKKVlSI
/, £6 'ax-jbð hvar a ae> Planta Trxéuo! "
Júdas Makkabeus, fyrirmynd hins sanna Krists í túlkun kristinna guðfræðinga um aldir. Myndina teiknaði Gustave
Doré.
Hinn vopnaði Kristur hefur
lengst af ráðið ríkjum í kristninni
Sr. Kolbeinn Þorleifsson skrifar:
Þorleifur Kr. Guðlaugsson
skrifaði fyrir nokkrum vikum
fyrirspurn til Velvakanda um það,
hvort lærisveinar Jesú hefðu borið
vopn. Síðan hafa tveir menn svar-
að þessari spurningu, annar svar-
aði henni sem sálusorgari, hinn
veitti upplýsingar um hagkvæmni
þess að vera vopnaður til að verj-
ast villidýrum í Palestínu forðum
daga.
Eg ætla að leggja orð í belg, en
lesendur verða að gæta þess, að nú
skrifa ég ekki sem sálusorgari eða
trúboði, heldur sem gagnrýninn
kirkjusagnfræðingur, sem er að
velta fyrir sér upphafsárum krist-
indómsins.
Hinar sögulegu heimildir, sem
við höfum í höndunum, eru ákaf-
lega fábrotnar frá sögulegu sjón-
armiði, en það er hreinasta furða,
að hverju er hægt að komast með
því að bera textana saman við
aðra samtímatexta og fornleifar.
Þegar ég skrifa þetta, harma ég
það mest að Guðbrandsbiblía er
fyrir löngu hætt að vera Guðs orð
meðal íslendinga, því að í Guð-
brandsbiblíu eru geymdar heim-
ildirnar um mikilvægasta vopna-
skak í sögu Gyðinga fyrir daga
Krists, Makkabeatímabilið. Eg
segi hér „fyrir daga Krists“, því að
það er venja kristinna manna að
kenna tímatal sitt við fæðingu
höfðingja síns. Sá reikningur er að
vísu ónákvæmur, enda gerður af
vanefnum fyrir 1400 árum. Sam-
kvæmt guðspjöllunum hefur Jesús
frá Nasaret annaðhvort fæðst,
þegar konungsstjarnan birtist á
himninum árið 7 f.Kr., eins og
Matteus segir, ellegar tólf árum
síðar, árið 6 e.Kr., þegar Rómverj-
ar létu gera fyrsta manntal í Gyð-
ingalandi á dögum Kýreníusar
Iandstjóra á Sýrlandi, eins og
Lúkas segir. Þetta verkar eins og
mótsögn, en skiptir miklu máli í
sambandi við þróun hugmyndar-
innar um Krist, hinn smurða
höfðingja Gyðingaþjóðarinnar.
Eins og lesa má í einum sálmi í
sálmabók þjóðkirkjunnar (nr. 49)
er Jesús Kristur samkvæmt krist-
inni guðfræði í senn spámaður,
prestur og konungur. Það var
draumur allra ósvikinna Gyðinga
á dögum guðspjallanna, að upp
risi sá Kristur, sem sameinaði í
einni persónu þessi þrjú embætti.
Á dögum Jesú frá Nasaret var til
fólk, sem hafði forskot fram yfir
aðra í spretthlaupinu að slíkri
stöðu. Það voru afkomendur Sím-
onar Tassi Makkabea, bróður hins
mikla herforingja Júdasar Makk-
abeusar, sem allt fram á þessa öld
hefur í kristninni verið talin fyrir-
mynd hins sanna Krists i kristnu
líkingamáli. Afkomendur Símonar
Tassi í guðspjöllunum og Postula-
sögunni heita Heródías og dóttir
hennar, og Heródes Agrippa og
börn hans. Það var þetta fólk, sem
átti tvímælalausan forgangsrétt
að titlinum Kristur. Þessi réttur
helgaðist af tvennu. í fyrsta lagi
lagaákvæði, sem gert hafði verið
um erfðir afkomenda Símonar. 1
öðru Iagi hafði Jóhannes Hýrkan-
us sonur hans orðið til þess fyrst-
ur manna í sögu Gyðinga að bera
þessa þrjá Krists-titla: spámaður,
æðsti prestur og konungur. Þessir
menn hikuðu ekki við að fara með
vopnavaldi gegn sínum andstæð-
ingum, því að það var vilji Guðs að
þeir héldu völdum. Um það ber
Gyðingasagan ljósan vott á þess-
um árum. Hver sá maður, sem
vildi láta líta á sig sem sannan
Krist, varð fyrst að yfirbuga þetta
fólk með vopnavaldi. Heródesi
mikla tókst þetta að nokkru leyti,
en hann eyðilagði sigur sinn með
þvi að giftast inn í ættina, stúlku
sem hét María (Mariamne). Stúlka
þessi hafði svo sannarlega ætt-
arstolt og vissi vel um stöðu sína
meðal þjóðarinnar, enda lét hún
Heródes bónda sinn óspart heyra
það. Endaði málið með því, að
Heródes lét taka Maríu þessa af
lífi ásamt gæslumanni hennar
sem Jósef hét, árið 29 f.Kr. Ekki
urðu synir hennar og Heródesar
neitt skárri, þegar þeir uxu úr
grasi. Þeir vissu vel um forgangs-
Þessir hringdu .. .
„Dallas“ eöa
„Berlin Alex-
anderplatz“
Hvor er betri?
Nokkrir óánægðir skrifa:
Við erum sammála þeim sem
skrifuðu til Velvakanda 15. júní
síðastliðinn undir yfirskriftinni
„Tvær frekar og reiðar". Berlin
Alexanderplatz er alveg þraut-
leiðinlegur og flestar bíómynd-
irnar lélegar. í staðinn fyrir
þáttinn á miðvikudögum mætti
koma Dallas og einnig mætti
sýna góða vestra, Áfram-myndir
og fleiri góðar. Auk þess leggjum
við til að „Ungu ljónin“ „Börn
Philadelfíu“ og „Burt með ósóm-
ann“ verði endursýndar.