Morgunblaðið - 19.08.1984, Síða 17

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 19. ÁGÚST 1984
73
Tveir öryggisverðir á hestbaki við Elliðaárnar en Securitas vaktar veiðisvæðin frá 1. ágúst fram ( miðjan október. Morgunblaðið/ Júlfus.
Ailt með felldu hér. Henný snýr lykli
í klukkuboxi sínu.
Jóhann sagt. „Munurinn á okkur
og lögreglunni er fyrst og fremst
sá,“ hélt hann áfram, „að lögregl-
an vinnur löggæslustörf og fram-
fylgir lögum og reglum en við hins
vegar vinnum fyrirbyggjandi
þjónustustörf og eftirlit. Gráa
svæðið á milli lögreglunnar og
okkar er innbrot. Ef við komum að
innbroti köllum við undantekn-
ingarlaust til lögreglu á staðinn,
sem sér um handtökur. Við erum
ekki að hætta okkar fólki i það,
sem lögreglan er sérþjálfuð í að
annast.
Það er svolitið broslegt að þegar
við komum til sögunnar bar nokk-
uð á því að sagt væri að nú hefði
lögreglan loksins einhverja, sem
hún gæti farið að hnýta í því allir
eru alltaf að hnýta í lögregluna.
Lögreglan leit á okkur eins og litla
löggukalla en það hefur breyst.
Með tilkomu öryggisgæslufyrir-
tækja hefur orðið gífurleg örygg-
isaukning. Við komum oft fyrstir
á slysstað, að fólki, sem er illa á
sig komið liggjandi í götunni, að
innbrotum, árekstrum og við höf-
um bjargað fólki úr sjónum, leitt
fólk af hafnarbakkanum, sem er
að fara að henda sér á milli skips
og bryggju og svo mætti lengi
telja. Ég held að það verði að Kta
svo á að báðir aðilar séu ómíss-
andi fyrir hinn og samstarfið við
lögregluna hefur alltaf verið með
ágætum."
Hjörtur var lengi að fara yfir
vinnusvæði Sláturfélags Suður-
lands við Skúlagötu enda er þar
eftir mörgu að líta eins og vélum
fyrir frysti- og kæligeymslur,
reykofnum og mælum, sem ekki
mega fara upp eða niður fyrir
vissar gráður. Sé eitthvað í ólagi
hefur öryggisvörðurinn samband
við stjórnstöð, sem er með lista
yfir menn í hverju fyrirtæki fyrir
sig, sem hægt er að hafa samband
við og láta vita af bilunum. Þeir
eru ófáir Securitas-lyklarnir hjá
SS á Skúlagötu. „Lykillinn er
hafður á þeim stöðum, sem bráð-
nauðsynlegt er að koma á,“ sagði
Hjörtur, „og þannig að öryggis-
verðirnir þurfa að fara í gegnum
allt fyrirtækið til að komast að
þeim.“
Hjörtur sagði frá því að ein-
hverju sinni hafi öryggisvörður
Securitas komið að þjófaflokki
sem var að athafna sig í húsum
Sláturfélagsins við Skúlagötu. Það
hefði engu munað að hann hefði
gengið beint í flasið á þeim og
þjófaflokkurinn virtist þesslegur
að vörðurinn hefði varla sloppið
við meiðingar ef flokkurinn hefði
orðið hans var. Vörðurinn kom sér
í skjól og tilkynnti stjórnstöð hvað
um væri að vera og eftir skamma
stund hafði lögreglan og öryggis-
verðir Securitas umkringt svæðið.
Þjófarnir reyndu að bjarga sér á
hlaupum og það hófst eltingarleik-
ur uppi á húsþökum Sláturfélags-
ins og á jörðu niðri, sem endaði
með því að þjófaflokkurinn náðist.
Eg hef alltaf eyrnartæki í
^ talstöðinni minni svo ég
einn heyri þegar kallað er i hana,
en ef kallað hefði verið í talstöðina
þegar þessi vörður varð þjófa-
flokksins var, hefðu þjófarnir orð-
ið hans varir líka,“ sagði Hjörtur.
Hann sagði að það gæti verið gott
að hafa eitthvert varnarvopn þeg-
ar upp kæmi staða, sem hér að
ofan hefur verið lýst.
„Ég hef alltaf sagt: kylfa kallar
á kylfu, byssa á byssu og ég forð-
ast því í lengstu lög allt, sem kall-
ast varnarvopn og veðja fyrst og
fremst á tæknina," sagði Jóhann.
„Við erum með góð fjarskipti. Allt
okkar fólk er með talstöðvar á sér
og getur alltaf sent út neyðarkall.
Okkar viðbrögð og iögreglunnar
til samans eru svo fljótvirk að ég
held að betri leið sé ekki fyrir
hendi. Við hvorki ráðumst á fólk
eða reynum að handtaka það,
heldur fyrst og fremst að koma
boðum til lögreglunnar. Við höfum
leyfi fyrir að halda tvo hunda, sem
ekki er hugsað þannig að þeir eigi
að bíta fólk, heldur að gera viðvart
löngu áður en vörðurinn hefur rat-
að í hættulegar aðstæður svo sem
í gámaportum og svo framvegis.
Það eru auðvitað til þær aðstæður
sem öryggisverðir þurfa að bera
vopn, en varla hérlendis ennþá.“
Á leiðinni um vesturbæinn
sagði Hjörtur: „Það er töluverð
áhætta, sem maður tekur með því
að vinna þetta starf. Áhættan
byggist mest upp á því að maður
veit aldrei hvað getur beðið manns
þegar maður stígur innfyrir dyr.
Maður er alltaf á varðbergi og fær
oft á tilfinninguna, þegar maður
er farinn að þekkja fyrirtækin, ef
eitthvað óvenjulegt er á seiði.
Einu sinni fann ég á mér að það
var ekki allt eins og það átti að
vera í fyrirtæki, sem ég vaktaði og
skyndilega heyrði ég í mönnum
sem voru að pukrast eitthvað þar
inni. Ég þorði ekki að nota talstöð-
ina því þeir hefðu getað heyrt í
henni svo ég fann síma og hringdi
í stjórnstöð. Og eftir því sem lög-
reglan sagði þá voru þetta góð-
kunningjar hennar.“
Og Hjörtur hélt áfram: „Það
hefur sýnt sig að lögreglan er far-
in að bera ákveðna virðingu fyrir
okkur. Við hðfum oft og iðulega
bent henni á hluti, sem við verðum
varir við af því að við erum mikið
á ferðinni og er ekki í okkar verka-
hring að sinna, en látum vita um
með almenna öryggishagsmuni í
huga.“
Énn var allt rólegt þegar Hjört-
ur og blaðamaður komu niður i
stjórnstöð og það var létt yfir
mönnum þótt mikið væri að gera.
„Það hefur færst í vöxt að bankar
og stórfyrirtæki eigi við okkur
viðskipti en þegar á heildina er
litið hefur skammsýni og van-
kunnátta í öryggismálum verið
alsráðandi innan fyrirtækja,"
sagði Jóhann. „Við höfum lámark
sex gæslurútur, sem við köllum
gæslusvæðin, í gangi og getum
verið með átta bíla úti á næturnar
ásamt einum á Akureyri. Þá eru
margir staðir með staðbundnum
öryggisvörðum. Dæmi um sér-
verkefni, sem við höfum haft með
höndum eru sýningar Kaupstefn-
unnar, Tívolí og veiðisvæði Elliða-
ánna frá 1. ágúst fram i miðjan
október. Til gæslunnar þar notum
við nætursjónauka, sem margfald-
ar ljósmagn 30.000 sinnum en
hann kostar nú um 700.000 krónur.
Gæsluna við Elliðaárnar stundum
við líka á hestbaki, sem er eins-
dæmi meðal Securitas-fyrirtækj-
anna um allan heim. Ef komið er
að veiðiþjófum fer í gang sérstakt
öryggisnet okkar bíla og lögregl-
unnar þannig að það á ekki að
vera smuga að sleppa í gegn.
á hefur það stöðugt færst í
vöxt að einstaklingar biðji
okkur að lfta eftir einbýlishúsum
sínum. Þeir eru ófáir staðirnir,
sérstaklega þar sem verðmæti eru
mikil, þar sem menn okkar eru
fengnir til aðstoðar.
í vor þegar bankaránið var
framið fyrir utan Landsbankann
tóku allir þeir aðilar, sem hafa
með flutninga á stórum fjárhæð-
um að gera, viðbragð og það hrúg-
uðust upp hér hjá okkur verkefni
þar sem við vorum beðnir um að
gera úttekt á öryggismálum og
hvernig mætti bæta þau. Einn
bankinn bað okkur um að fá besta
tæki, sem völ er á í þetta strax og
við keyptum verðmætaflutninga-
kerfi hingað til lands og sendum
menn í þjálfun til að vinna með
það. En það bráði fljótlega af
mönnum og ennþá gerum við lítið
annað en að fylgjast með verð-
mætaflutningi annarra og kerfið,
sem við keyptum hefur ekki enn
verið tekið í notkun. Það er und-
arlegt að forráðamenn banka-
stofnana telji fullnægjandi að láta
einhvern almennan starfsmann
sjá um skipulagningu öryggismála
sinna, nánast i hjáverkum. Ennþá
hef ég ekki hitt neinn, sem hefur
lágmarksþekkingu að bera til
slíks. En margt. er skrýtið f kýr-
hausnum og margt grátlega
spaugilegt til í þessu sambandi.
Það er undarlegt að menn meti
öryggismál svo léttvæg eins og
gert er. Það hefur verið sýnt fram
á að hér er unnt að fremja vopnað
rán eins og annarstaðar I heimin-
um og það er skrítið að fyrirtæki,
sem geta orðið fyrir slíku skuli
ekki reyna að tryggja öryggis-
gæslu og mannskap sinn, sem er
óþjálfaður í að bregðast við rán-
um. Kannski er þetta fræga rán
aðeins forsmekkurinn að því sem
koma skal. 1 öllu falli hefur fátt
breyst til batnaðar en mikið verið
talað. Það er betra að byrgja
brunninn áður en barnið dettur í
hann en það er alveg séríslenskt
fyrirbrigði að hér þarf minnst tvö,
þrjú börn í brunninn svo að það
ýti við mönnum."
Og Jóhann hélt áfram: „Securit-
as er byggt upp á nákvæmlega
sama hátt og með sama gæða-
stuðli og sambærileg fyrirtæki
erlendis. Mælikvarðinn er settur á
fagþekkingu og hið innra öryggi í
rekstrinum, með hvaða hætti
staðið er að innri eftirlitsþáttum
þjónustunnar, svo sem því hvernig
öryggisvarslan sinnir störfum sín-
um og svo framvegis. Ég hef verið
að berjast fyrir setningu reglu-
gerðar, sem kveða mundi á um
þann „standard", sem svona fyrir-
tæki ættu að hafa. í Danmörku
fjölgaði öryggisgæslufyrirtækjum
á einu ári úr 70 í 200 og það kallaði
á harkaleg viðbrögð stjórnvalda
þar í landi til að útiloka mörg af
þessum fyrirtækjum vegna þess
að þau voru óábyrg. Og ég fullyrði
að ef ekki verður sett á reglugerð
hér um svona fyrirtæki, söfnum
við rusli í kistu sem erfitt verður
að tæma.
Við höfum haft mjög gott
starfsfólk í gegnum árin en auð-
vitað getum við orðið óheppin með
það. Hin innri gæsla, sem vakir
yfir starfsmönnunum á að tryggja
að þeir sinni sinu starfi eins og
vera ber. Það þarf ekki nema einn
mann til að setja blett á alla hina.
Ég ætla ekki að segja að það geti
ekki komið upp brotalamir en við
höfum verið laus við það hingað
til.
Kúnnarnir mega aldrei hafa
það á tilfinningunni að það sé
verið að hlunnfara þá og þessi
reglugerð á að standa vörð um að
ekki slæðist með misyndismenn í
gæsluna. Securitas er til að mynda
eina öryggisgæslufyrirtækið, sem
hefur gæðauppáskrift dómsmála-
ráðuneytisins enda eina öryggis-
gæslufyrirtækið hérlendis með
svo háan gæðastuðul. Hin innri
gæsla er meðal annars byggð á
tíðnitöflum sem merkt er inná eft-
ir ákveðnum reglum með ákveðn-
um tímasetningum. Samkvæmt
ákveðnu númeri og tíma, sem
SJÁ NÆSTU SÍÐU