Morgunblaðið - 14.04.1985, Blaðsíða 37

37
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 14. APRÍL 1985
Afmæliskveðja:
Gunnar Skapta-
son tannlæknir
Líklega fer best á því að byrja
þessa afmæliskveðju með hinum
þekkta dagskrárlið sjónvarpsins:
„Maður er nefndur." Raunar er
ekki ætlun mín að eiga opinbert
viðtal við afmælisbarnið, heldur
einungis að samgleðjast því með
70 árin.
En, er hér er komið sögu, kunna
margir að spyrja, hver er maður-
inn! Jú, því er þá til að svara, að
hinn sjötugi heiðursmaður er
þekktur borgari í Reykjavík,
Gunnar Skaptason, tannlæknir,
en hann fyllir sjöunda áratuginn á
morgun, 15. þ.m.
Fyrstu lauslegu kynni okkar
Gunnars urðu á skólaárum okkar í
MR, en þaðan brautskráðist
Gunnar sem stúdent 1936. Náin
kynni okkar urðu fyrst í lok síðari
heimsstyrjaldarinnar. Gunnar
hafði þá á undanförnum árum
stundað nám í tannlækningum við
Kaupmannahafnarháskóla og að
loknu námi reynt að komast með
löglegu móti yfir til Svíþjóðar þar
sem Danmörk var þá hertekin, en
það hafði ekki tekist. Var þá ekki
um annað að ræða en að reyna
með öðrum hætti að ná til fyrir-
heitna landsins, sem Svíaríki þá
var fyrir flesta Norðurlandabúa.
Tókst þetta giftusamlega eftir
ævintýralegum krókaleiðum. Er
Gunnar var kominn til Svíþjóðar,
vísuðu sænsk heilbrigðisyfirvöld
honum til starfa á eyjunni Got-
land, en hún liggur eins og kunn-
ugt er undan austurströnd Sví-
þjóðar. Þar starfaði svo Gunnar
sem héraðstannlæknir í smábæ,
Klintehamn, en hann liggur nokk-
uð fyrir sunnan þá fornfrægu borg
Visby. Dvaldi hann þar til stríðs-
loka, er hann hélt til íslands á
miðju sumri 1945.
Strandferðaskipið Esja hafði
verið sent út strax í stríðslok til
Norðurlanda til þess að safna
saman þeim íslendingum er hefðu
hug á að komast sem fyrst heim
að stríðinu loknu, enda útivistin
orðin löng hjá sumum. Esja lá við
bryggju í Gautaborg, en þar sem
vegabréf mitt var útrunnið gat ég
ekki komist um borð fyrr en hjálp-
legur sendiráðsmaður frá sendi-
ráði íslands i Stokkhólmi hafði út-
búið nýtt vegabréf handa mér. Var
það gert undir tunnuhlaða þarna á
bryggjunni, rétt fyrir brottför. Er
um borð var komið var þar fyrir
mikill fjöldi fólks, allt frá gam-
almennum til kornabarna, þannig
að mikil vandkvæði sköpuðust
með að koma fólkinu fyrir. Urðu
nokkrir að sofa á þilfari alla leið-
ina, þar á meðal við Gunnar en bót
í máli var að skipið fékk gott sjó-
veður svo til alla leið heim.
Er ég hitti vin minn Skaptason
þarna um borð stóð við hlið hans
ung og glæsileg sænsk stúlka, sem
hann kynnti sem unnustu sína. Já,
sá hefur heldur betur dottið í
lukkupottinn, hefur víst margur
íslendigurinn þarna hugsað, að
minnsta kosti fór mér svo!
Til fróðleiks má geta þess að
með skipinu höfðu verið sendir
nokkrir enskir hermenn og amer-
ískur liðsforingi, danskur að ætt.
Hann þótti slá allmjög um sig og
heimtaði m.a. að allir íslendingar
um borð sýndu honum vegabréf
sín. Einn landi vor, Jón Leifs
tónskáld, harðneitaði slíku, kvað
okkur vera um borð í íslensku
skipi og þar með á íslensku
„territorii", eins og hann orðaði
það. Ekki undi sá dansk-ameríski
þessu og urðu lyktir þær, að Jóni
var puttað í einangrun fram í skut
á skipinu með 2 hermenn í varð-
stöðu langleiðina til íslands. Sagt
var að liðsforingi þessi hafi fengið
snuprur hjá yfirboðurum sínum
hér heima fyrir tiltektina og send-
ur af landi burt með hraði.
Ekki var setið auðum höndum
fyrir neinn okkar er heim kom.
Gunnar fór að koma sér upp
tannlæknastofu og huga jafn-
framt að framtíðarbúsetu í
Reykjavík. í millitíðinni skrapp
hann ásamt unnustu sinni aftur
til Gotlands til að ganga i hjóna-
band. Eftir að Ulla, fædd Ohlén,
og Gunnar höfðu gengið í það heil-
aga og voru komin heim aftur
drifu þau í að koma sér upp
framtíðarheimili. Það reis svo að
Snekkjuvogi 17, ásamt myndar-
legri viðbyggingu fyrir tannlækn-
astofu síðar, en áður var hann um
skeið með starfsemi sína við
Skólavörðustíg.
í Snekkjuvognum hafa þau unað
vel hag sínum í hartnær 40 ár, þar
sem Ulla hefur búið manni sínum
og 4 mannvænlegum börnum
þeirra hjóna hlýlegt og sérlega
myndarlegt heimili. Börnin eru
auðvitað löngu flogin úr hreiðrinu,
en þau eru: Gunilla Hedvig, tann-
læknir í Mosfellssveit, Hallgunnur
Mártha, kennari í Garðabæ,
Gunnar Orvar, frkvstj. í Reykja-
vík, og Björn, sem er við nám í
arkitektúr í Frakklandi.
Oft er búið að vera gestkvæmt
og mannfagnaður á heimili þeirra
Ullu og Gunnars, enda höfðingjar
heim að sækja og margt spaugs-
yrðið fallið og þá ekki síst með
húsráðendum sem hróka alls
fagnaðar.
Eftir að Gunnar kom heim og
hafði gerst félagi í Tannlæknafé-
lagi íslands, tók hann virkan þátt
í öllum félagsstörfum og átti bein-
an og óbeinan þátt í mörgum þeim
framfaramálum stéttarinnar, sem
tannlæknar njóta góðs af i dag.
Formaður TFl var hann á árunum
1963—66, endurskoðandi félagsins
í nokkur ár, í lyfjanefnd félagsins
og í stjórn Skandinaviska tann-
læknafélagsins sem ritari í mörg
ár, svo fátt eitt sé talið. Félagi í
Rotary-félagsskapnum hefur hann
verið í mörg ár. Ekki má gleyma
söng hans í Karlakór tannlækna-
félagsins fyrr á árum.
Gunnar Skapti, eins og hann
heitir fullu nafni, var fæddur á
Akureyri 1915 og átti til góðra að
telja. Faðir hans, Halldór Skapta-
son, aðalbókari var sonur Skapta
Jósepssonar, ritstjóra á Seyðis-
firði. Móðir Gunnars, Hedvig, var
dóttir hins þekkta útgerðarmanns
Friðriks Wathne á Seyðisfirði.
Vinur minn, Gunnar, er að eðl-
isfari maður rólyndur, frekar hlé-
drægur og settur í framkomu,
þéttur á velli og þéttur í lund, en
kann vel með að fara. Hann á til
góðlátlega kýmni þó alvörumaður
sé og traustur þeim, sem hann
tekur. Þótt hjónaband þeirra Ullu
og Gunnars hafi verið mjög far-
sælt hafa þau ekki frekar en aðrir
farið varhluta af andstreymi lífs-
ins, sérstaklega þó hin síðari árin,
en bæði tekið því með æðruleysi
og hugprýði.
Afmælisbarnið ber árin með
sóma, stundar sín tannlækn-
ingastörf og bregður sér hvorki
við „sár né bana“, eins og sagt var
um hina fornu kempur.
Frá því er við Gunnar hittumst
forðum um borð í Esju hafa leiðir
okkar oft legið saman og vinátta
skapast milli fjölskyldnanna, sem
er okkur mikils virði. Ekki veit ég
hvort Gunnari eru þessi skrif mín
að skapi, en ég læt slag standa í
þeirri góðu trú að við eigum eftir
að klingja glösum enn um mörg
ókomin ár, tveir hressir karlar. Að
lokum skal þess getið að nýlega
var Gunnar gerður að heiðursfé-
laga í Tannlæknafélagi íslands og
segir það nokkuð um árangursrík-
an starfsferil hans.
Fyrir mig og fjölskyldu mína er
það fagnaðarefni að mega bera
fram bestu árnaðaróskir til þín,
kæri vinur, og til Ullu, barnanna,
tengdabarna og barnabarna með
vel afstaðin 70 árin og með þeirri
frómu ósk að „gamli“ maðurinn
megi endast hress og glaður í góðu
gengi um mörg ókomin ár. Lifðu
heill.
Geir R. Tómasson
Afmælisbarnið verður að heiman.
ENPUR
Vinnuveitendasamband íslands heldur
námskeiö - ENDURNÝJUN INNAN FRÁ -
fyrir stjórnendur tyrirtœkja.
Námskeiöiö skiptist í tvo hluta og ter fyrri
hlutinn fram í Reykjavík 4. mai n.k., en
síöari hlutinn í Borgarnesi 30.mai—l.júní
n.k.
Markmiöiö meö námskeiöinu er aö þátt-
takendur, sem eru tveir frá hverju fyrir-
tœki geri framkvœmdaáœtlun um
breytingar, sem leiöa munu til bœttrar
rekstrarafkomu fyrirtœkisins.
Nánari upplýsingar gefur Esther Guö-
mundsdóttir hjá VSÍ í síma 91-25455,
Garöastrœti 41, 101 Reykjavík.
VINNUVEITENDASAMBAND ÍSLANDS.
Ný þjónusta sem tryggir skjótan flutning á mikilvægum
póstsendingum
milli landa.
Með forgangspósti Pósts
og síma sendir þú skjöl, varahluti, lyf,
mikilvæg gögn og vaming á stysta mögulega tíma milíi *
landa. Við tökum við forgangspósti í póstmiðstöðinni í
Múlastöð við Suðurlandsbraut. Þar er hann sérstaklega
merktur og aðgreindur frá öðrum pósti, sendingin er skráð
og kvittað fyrir móttöku. Því naæt er forgangspóstinum
komið beint á næsta flug til viðkomandi áfangastaðar.
Erlendis taka sérstakir sendimenn póstþjónustunnar við
ogflytja forgangspóstinn rakleiðis stystu leið til viðtakanda.
Fyrstumsinngeturþú sent forgangspóst til Stóra-Bretlands,
Frakklands, Hollands, Luxemborgar, Svíþjóðar og Finnlands
en fljótlega bætast fleiri lönd í hópinn.
Til þess -að þessi nýja þjónusta
nýtist sem best tökum við
á móti forgangspósti alla daga
vikunnar:
Mánud.-föstud. 07:30—20:00
Laugard. 07:30-13:00
Sunnud. 13:30-17:00
^FORGONGS
ÆSPOSTUR
TIL ÚTLANDA
POST-OG SÍMAMÁLASTOFNUNIN