Morgunblaðið - 23.05.1985, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 23. MAÍ 1985
15
Leikstjórmn og aóstoðarmenn að störfum í Engin leió til baka.
Ameríski vinurinn

Kvikmyndir
Sæbjörn Valdimarsson
Austurbæjarbíó kvikmyndahátíó:
Knginn leið til baka — Der Stand
Der Dinge.
Leikstjóri: Wim Wenders. Hand-
rit: Wenders og Robert Kramer,
Kvikmyndataka: Henri Alekan.
Tónlist Jiirgen Knieper. Aðalleik-
endur: Tarick Bauchau, Viva Aud-
er, Isabelle Weingarten, Samuel
Fuller. Framleiðandi: Road Movi-
es, Wim Wenders Production o.fl.
Vestur Þýskaland 1981. 120 mín.
Á þessa gremjufullu mynd má
líta sem uppgjör Wenders við
Coppola og Zoestrope, kvik-
myndaver hans. Sem kunnugt er
gerði Wenders eina leikna mynd
á vegum hins heimsfræga koll-
ega síns í Vesturheimi. Gekk það
samstarf mjög brösuglega og var
mikið áfall fyrir hinn unga
þýska leikstjóra. Afrakstur og
endalok þessa samstarfs, kvik-
myndin Hammett, var mörg ár i
framleiðslu og er að mörgu leyti
mislukkuð.
Með þessa reynslu að baki
þakkar svo Wenders fyrir sig
með Engin leið til baka. Hún seg-
ir frá evrópskum og bandarísk-
um kvikmyndagerðarmönnum
sem eru að taka vísinda-skáld-
sögumynd á yfirgefnu hóteli í
Portúgal. Eftir hálfsmánaðar-
töku eru peningar og filma upp-
urin, hinn bandariski framleið-
andi floginn vestur til Holly-
wood og lætur ekkert i sér heyra.
Leikstjórinn ákveður að halda á
eftir honum vestur um haf til að
kippa málunum i lág.
Þegar til kvikmyndaborgar-
innar kemur reynist framleið-
andinn i felum fyrir lánar-
drottnum sínum, og þegar leik-
stjórinn hefur loks uppá honum
kemst hann að því að þessi kynni
eiga eftir að reynast sér afrifa-
rík.
Það þarf engan snilling til að
lesa á milli línanna hjá Wend-
ers. Hér kemur greinilega í ljós
beiskja hans gagnvart hinum
bandarísku vinum sem hvöttu
hann á sínum tíma vestur um
haf, slæmra erinda. Það er
niðurdrepandi drungi yfir allri
myndinni, ekki ljós glæta. Menn
eru einangraðir og illa haldnir í
peningaleysinu og vonleysið
blasir við i hverri vistarveru
hins hálfrotnaða hótels (Zoe-
strope).
Wenders tekst misvel upp.
Flestir kaflar Engin leið til baka
eru kúgandi þungir og langir.
Það er ekki fyrr en til Hollywood
kemur að lifna tekur yfir mynd-
inni og lokakaflinn stendur
vissulega undir nafni Wenders.
Einkanlega er síðasta atriðið
sterkt, þegar leikstjórinn leitar
morðingjans gegnum linsuna.
Patrick Bauchau skilar hlut-
verki leikstjórans eftirminni-
lega, um annan leik er vart að
ræða. Leikstjóranum gamal-
kunna, Samuel Fuller, bregður
fyrir í hlutverki kvikmyndatöku-
mannsins, reyndar enginn ný-
græðingur í myndum Wenders.
Olánsmaðurinn Paul Getty III
kraflar sig i gegnum hlutverk
handritshöfundarins.
Engin leið til baka er sögulegt
og athyglisvert hliðarspor á ferli
merks listamanns sem kominn
er aftur á flug, eins og allir vita,
eftir nöpur kynni af hinum óút-
reiknanlega Francis Coppola.
Til hátíðarbrigða?
Kvikmyndir
Árni Þórarinsson
Regnboginn: _Up the Creek ☆
Bandari.sk. Árgerð 1984. Handrit:
Jim Kouf. Leikstjóri: Robert Butler.
Aðalhhitverk: Tim Matheson, Jenni-
fer Runyon, Stephen Furst, Dan
Monahan.
Gegn kúltúrrisunum á kvik-
myndahátíðinni í Austurbæjar-
biói tefla nú hin bíóin eitt af öðru
amerískum léttvigtardvergum.
Allir eiga þeir að moka úr gull-
námu nútíma kvikmyndagerðar,
— vösum og veskjum unglinga. I
Bíóhöllinni eru Hefnd Busanna og
Dásamlegir kroppar, i Tónabíói
eru Borgarmörkin, í Laugarásbíói
er Sextán ára, í Stjörnubíói er I
strákageri og í Regnboganum er
Up the Creek sem ekki er haft
fyrir því að þýða en merkir Upp
ána. Eða er það frekar Niður ána?
Kemur út á eitt. Allar þessar
myndir enda á sama stað: I glat-
kistunni. Ég hef ekki trú á að þær
sæki gull í greipar unglinganna
öllu lengur. Að horfa á fleiri en
tvær slíkar myndir er eins og að
hlusta á plötu sem hjakkar í rispu.
Up the Creek býður upp á tvo af
aðalleikurum National Lampoon’s
Animal House, — myndarinnar
sem hleypti þessari voðalegu
skriðu af stað —, þá Tim Mathe-
son og Stephen Furst, einn af að-
alleikurum Porky’s Dan Monahan,
og svo slatta af öðrum nýjum og
gömlum andlitum í róðrarkeppni
milli háskóla á gúmmíbátum
niður straumþunga á. Sumsé Nat-
ional Lampoon og Porky’s í róðr-
arkeppni. Þótt leikarar og leik-
stjórinn, Robert Butler, sem eink-
um hefur stýrt sjónvarpssyrpunni
Hill Street Blues, kunni sæmilega
til verka, þá dugir það ekki til. Up
the Creek hjakkar í gamalli rispu.
Það er miklu meira gaman hjá
kúltúrrisunum á Kvikmyndahá-
tíðinni.