Morgunblaðið - 22.09.1985, Blaðsíða 4

rsfr***’• 'y ■'**»*• "*•- •< ■•< ♦?«*** •**•■- .. ; i. — i ~:rii'... uj , rCTj^r^i^l^Vr]
4 B
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 22. SEPTEMBER1985
i
|
I
'
I
I
>
1»
Gengið til kosninga um
hjúskaparlög frá 1907
Kosningar verða haldnar í Sviss, einu sinni sem oftar, sunnudaginn
22. september. Að þessu sinni eiga landsmenn að láta í Ijósi vilja sinn
varðandi þrjú áhugaverð mál. Þeir munu greiða atkvæði með eða á móti
breytingum á hjúskaparrétti, ákveða hvort skólarnir í landinu eigi allir
að byrja á sama árstíma eða ekki og hvort ríkið eigi að leggja til fé í
tryggingu fyrir áhættulánum til ungra uppfinningamanna. Kosningabarátt-
an er hörð og mjög erfitt að spá nokkru um úrslit.
Mikill meirihluti þingsins
greiddi atkvæði með breytingum
á hjúskaparréttinum í vetur.
Einn þingmaður, Christoph
Blocher, úr hópi þingmanna
gamla bændaflokksins, SVP, var
þó harður á móti og stóð fyrir
undirskriftasöfnun ásamt sam-
tökum smærri atvinnurekenda
til að fá þjóðaratkvæðagreiðslu
um málið. Það þarf 100.000 und-
irskriftir í tilviki eins og þessu
til að fá fram þjóðaratkvæða-
greiðslu. Blocher telur að breyt-
ingarnar á hjúskaparréttinum
kippi gömlu stoðunum undan
hjónabandinu og geri það að
samningsbundnu samlífi þar sem
enginn má lengur ráða og það
þarf stöðugt að kalla á dómara
til að ráða fram úr hversdagsleg-
um ákvörðunum.
Hjúskaparrétturinn hefur ekki
verið endurskoðaður síðan 1907
og er ekki lengur alveg í takt við
tímann. Samkvæmt núgildandi
lögum er karlmaðurinn hús-
bóndinn á heimilinu og konan
undirmanneskja hans. Hann á
lögum samkvæmt að vinna fyrir
heimilinu en konan á að hugsa
um börn og bú. Hún verður að
taka sér nafn hans við giftingu,
hann ákveður hvar þau búa og
hvað þau gera. Hann þarf ekki
að upplýsa hana um peningaað-
stæður, laun sín, eignir eða
skuldir. Hún verður að fá leyfi
hans til að fara út í eigin við-
skipti en má halda launum sínum
og sparifé. Ef þau skilja þá fær
maðurinn 2/3 af eignum þeirra
og konan 1/3, við andlát manns-
ins erfir hún 1/4 af eignunum.
Ef nýju lögin verða samþykkt
þá munu Svisslendingar stíga
stórt skref í átt að jafnrétti
kynjanna og inní nútimann.
Hjónin bera þá bæði ábyrgð á
rekstri heimilisins og koma sér
saman um hver og hvernig þau
vinna fyrir því. Þau verða bæði
að skrifa undir samninga um
stærri fjárútlát og leigusamn-
inga. Konan þarf áfram að taka
nafn eiginmannsins en getur
haldið gamla nafninu og notað
það. Við skilnað verður eignum
hjónanna skipt jafnt á milli
þeirra og konan erfir helming
eigna eiginmannsins við andlát
hans.
Mikil herferð með breytingunum
á hjúskaparréttinum er í gangi
í flestum útbreiddustu blöðun-
um. Blaðamaður á víðlesnasta
blaðinu í Sviss, Blick, sagðist þó
vera alveg undrandi á lesenda-
bréfunum sem blaðinu berast,
þau væru flest svo hörð á móti
breytingunum.
Byrjun skólaársins er annað
mál sem snertir alla og allir hafa
ákveðnar skoðanir á. Kantónurn-
ar 26 eru alveg sjálfráða um
skólamál sín. Helmingur þeirra
byrjar skólaárið á haustin, eins
og gerist og gengur í Evrópu
yfirleitt, en hinn helmingurinn
byrjar skólaárið á vorin. Þetta
fyrirkomulag er mjög slæmt
fyrir fólk sem flyst með börn á
skólaaldri milli kantóna og einn-
ig fyrir lengra komna nemendur
sem vilja sækja framhaldsnám i
annarri kantónu og þurfa þá
annað hvort að hætta námi í
einum skóla fyrr til að geta
byrjað í hinum nýja á réttum
tíma eða lokið skólanum og beðið
svo í marga mánuði eftir að geta
haldið áfram námi í nýja skólan-
um.
Zúrich er meðal kantónanna
þar sem skólarnir hefjast á vorin.
Hún telur flesta íbúa og býður
uppá mesta möguleika. Nemend-
ur úr öðrum kantónum hafa oft
hug á að sækja nám þar en
upphaf skólaársins veldur oft
vandræðum. Skólarnir í Bern,
sem hefur næst flesta íbúa, byrja
einnig flestir á vorin. Málið er
flóknara þar af því að skólarnir
í öllum frönskumælandi kantón-
unum byrja á haustin og
frönskumælandi skólarnir í Bern
byrja því einnig á haustin.
Það hefur verið rætt lengi að
láta alla skólana byrja á sama
árstíma. Fyrir fjórum árum var
104.750 undirskriftum safnað og
ákveðið að hafa þjóðaratkvæða-
greiðslu um málið. Margir eru á
móti breytingu af einskærri
íhaldssemi og andúð á afskiptum
alríkisstjórnarinnar af málefn-
um kantónanna. En aðrir benda
einnig á að það mun kosta mikið
fé og fyrirhöfn að breyta til og
hefja skólaárið allt í einu á
haustin í kantónum sem þekkja
ekki annað en að hefja það á
vorin.
Þriðja málið er pólitískara og
hefur með fjármál ríkisins að
gera. Sviss hefur orðið á eftir í
tæknibyltingunni og fáar nýj-
ungar hafa verið fundnar upp í
landinu undanfarin ár. Kurt
Furgler, núverandi forseti lands-
ins og viðskiptaráðherra, telur
að þetta sé af því að ungum og
upprennandi uppfinningamönn-
um hefur reynst erfitt að fá
áhættufé að lá.ii í bönkum og
lánastofnunum. Hann leggur því
til að ríkið gangi í tryggingu fyrir
uppfinningum sem því líst vel á
og stuðli þannig að vissu öryggi
fyrir lánastofnanirnar og auki
framboð á áhættufé. Hann vill
nota 100 milljónir sv. franka í
þetta næstu 10 árin og setja á
fót nefnd sem mun ákveða hvaða
uppfinningar eru þess virði að
tryggja.
Ritstjóri viðskiptasíðu Neue
Zúricher Zeitung, Willi Linder,
hefur barist hart gegn þessari
tillögu og telur hana fullkomlega
út í hött. Hann bendir á að skip-
aðar nefndir geti ekki verið full-
færar um að dæma um gæði og
gróðamöguleika vissra uppfinn-
inga og þessi mál séu betur
geymd í höndum sérhæfðra fjár-
málamanna. Stjórnarflokkarnir
fjórir eru á öndverðum meiði um
þetta mál, Frjálslyndi flokkurinn
og Gamli bændaflokkurinn eru á
móti tillögunni en sósíaldemó-
kratar og kristilegir demókratar
eru með henni. Þeir sem telja
hugmyndina góða en eru á móti
ríkisafskiptum benda á að hér
sé ekki um mikið fé að ræða og
því saki ekki að ýta dálítið við
bankamönnum og auka áhuga
þeirra á þátttöku í nýjum fram-
förum.
ab.

. Hún er
falleg, einföld
og varanleg
Stálklæöningin frá Vírneti hf. er unnin úr fyrsta flokks hráefni og ætlaö
að þola fullkomlega það álag sem fylgir íslensku veðurfari. Pú færð
hana tilsniðna með öllum fylgihlutum og klæðir húsið á auðveldan
og varanlegan hátt.
• Mikið litaúrval
• Hagstætt verð
• Stuttur afgreiðslufrestur
VÍRNETf
BORGARNESI - SÍMI 93-7296
Umboðs- og sðluaðllar:
Trésmiðian Akur hf., Akranesi 93-2666
Jón Fr. Einarsson, Byggingaþjónusta.
Bolungarvik 94-7351,7353
Verslun Sigurðar Fanndal, Siglufirði 96-71145
Trésmiðja Fijótsdalshéraðs, Hlöðum 97-1450
Hamrar hf ., Cnjndarfirði 93-8808
Byggingaval hf., Keflavfk 92-4500
iðnverk hf„ Patreksfirði 94-1174
Sambandið, byggingavörur 91-82033
BB. byggingavörur hf. 91-33331
Sindra stál 91-27222
JL-byggingavórur 91-28600, 671100
Byko 91-41000
Húsasmiöjan hf. 91-687700
Carðar Clslason hf 91-11500
Slippfélagiö i Reykíavlk hf 91-10123
kaupfélög um land allt.
Sr
Iranir gera loft-
árásir á raforkuver
Nicosía, Kýpur, 20. september. AP.
ÍRANIR gerðu loftárásir á raforkuver í Norðaustur-lrak í morgun að sögn
opinberu írönsku fréttastofunnar og ollu miklum skemmdum, en írakar
bera þessar fregnir til baka og segjast hafa hrakið brott íranskar flugvélar
sem reyndu að rjúfa lofthelgi íraks. írakar segja þessar fregnir tilkomnar
til að draga úr sálfræðilegum áhrifum af loftárásum íraka á olíuhöfn Irana
á Kharq-eyju á fimmtudag.
Fregnum ber ekki saman um
skaðann sem loftárásir Iraka á
Kharq-eyju ollu, en talað er um
miklar skemmdir á olíuhöfninni á
vesturströnd eyjarinnar og að hún
hafi jafnvel eyðilagst. Meginhluti
olíuútflutnings írana fer um þá
höfn. Þá er einnig talað um að 260
þúsund tonna risaolíuskip skráð í
Líberíu, standi í ljósum logum og
mögulega einnig annað minna
skip. Tveir skipverjar létust í loft-
árásunum.
Þá segja fregnir að íranir hafi
neytt tvö skip á leið til hafnar í
írak til íran. Fyrr í þessari viku
leyfðu þeir skipi frá Kuwait, sem
hafði verið á leið til frak, að láta
úr höfn, eftir að hafa gert farm
þess upptækan, sem samanstóð af
vélum og varahlutum í vígvélar.
Moskva:
Handtekinn
fyrir njósn-
ir fyrir CIA
MoNkvu, 20. seplember. AP.
SOVÉZKA leyniþjónustan KGB til-
kynnti í dag, að hún hefði handtekið
aovézkan mann fyrir meintar njósnir
í þágu bandarísku leyniþjónustunn-
ar CIA. Hefði maðurinn látið af
hendi hernaðarleyndarmál.
Maður þessi heitir A. G, Tolk-
achev og var honum líst sem
„starfsmanni einnar af rannsókn-
arstofnunum í Moskvu".
íranir hafa aðvarað stjórn Kuwait
að áframhaldandi stuðningur við
íraka af þessu tagi, geti leitt til
þess að þeir skoði þá sér óvinveitta.
»umar
gleðin
15 ára
Eittaf
afmaelis-
börnunumí
Broadwayum
næstuheigi.
Eyþórog16
aðrirskemmti-
kraftar.
Míða- on borðapant-
anir í síma
77500