Morgunblaðið - 22.09.1985, Blaðsíða 10

10 B
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 22. SEPTEMBER1985
„Trúin er ekki einhver
draumkennd sælmíma
Rœtt við séra Jón Árna Sigurðsson sóknarprest í GrindavíP
Á Suðurnesjum, þar
sem heitir JárngerÓar-
staðahverfi er helsti
byggðakjarni Grinda-
víkur. í Þérkötlustaða-
hverfi er fremur lítil
byggð og hið forna
Staðahverfi, þar sem
stóð kirkja í sjö hundr-
uð ár, er nú í eyði. Hin
nýja og glæsta kirkja
Grindvíkinga stendur
ofarlega í þorpinu, rétt
við rætur Ránargötu. í
húsi númer eitt við þá
götu er bústaður sékn-
arprestsins.
Séra Jón Árni Sigurðs-
son hefur verið prestur
í Grindavíkurpresta-
kalli í rúm 37 ár en læt-
ur nú senn af störfum.
Síðla dags fyrir skömmu fór blm.
Mbl. á fund séra Jóns til að eiga
við hann viðtal.
Séra Jón Árni er tæplega með-
almaður á hæð en svarar sér vel,
sléttur á hörund og fremur smá-
felldur í andliti, hæglátur í fram-
göngu og varkár í orðum. Hann
býður komumönnum að gera svo
vel að ganga til stofu. Embættis-
bústaður sóknarprestsins er stórt
hús og vistlegt. Húsbúnaður er
smekklegur og ber vott um natnar
húsmóðurhendur prestfrúarinnar,
Jónu Sigurjónsdóttur. Alúðlegt
viðmót hjónanna gerir það að
verkum að samræðurnar ganga
greiðlega.
MISSTI MÓÐUR
SÍNA UNGUR
Séra Jón Árni fæddist 30. des-
ember 1917 að Auðshaugi á Barða-
strönd, yngsta barn Sigurðar
Pálssonar cand phil og bónda og
konu hans Valborgar Elísabetar
Þorvaldsdóttur. Sigurður var son-
ur Páls Pálssonar bónda og al-
heldur aö hún var góð og gegn
manneskja og svo vinsæl meðal
fólks við Breiðafjörðin að margar
litlar stúlkur voru látnar bera
nafn hennar þegar hún var öll.“
Enn á ný gengur prestur um gólf.
NÁNUSTU VINIRNIR
URÐU ALLIR
PRESTAR
„Ég ólst upp við almenn sveita-
störf og var heima lengst af, en
eftir að ég fór í Menntaskólann á
Akureyri fór ég í hina og aðra
vinnu sem til féll á sumrin," held-
ur Jón áfram frásögninni. „Skóla-
árín voru skemmtileg enda naut
ég öll menntaskólaárin fyrir-
greiðslu Árna Þorvaldssonar
menntaskólakennara, móðurbróð-
ur míns. Hjá honum og konu hans,
Jónasínu Hallgrímsdóttur bjó ég
þessi ár. Árni var mikill málamað-
ur og kenndi bæði ensku og latínu
en áldrei lenti ég í bekk hjá hon-
um, Mínir helstu félagar á
menntaskólaárunum urðu seinna
allir prestar, þeir voru séra Guð-
mundur Guðmundsson á Útskál-
um, séra Sigurður Guðmundsson
vígslubiskup á Grenjaðarstað í
Þingeyjarsýslu, séra Stefán Egg-
ertsson prestur á Þingeyri, séra
Pétur Sigurgeirsson núverandi
biskup, séra Trausti Pétursson
sem var á Djúpavogi og séra Sig-
mar Torfason á Skeggjastaö. Við
vorum allir samstúdentar nema
Pétur sem lauk sínu námi við
Menntaskólan í Reykjavík vegna
þess að þá var faðir hans orðinn
biskup. Eftir stúdentspróf sett-
umst við allir í guðfræðideild í
Háskóla íslands.
Guðfræðiprófi lauk ég 1944 og
vígðist 18. júní sama ár ásamt
átta öðrum kandidötum. Ég vígð-
ist að Stað á Reykjanesi og þar
var ég prestur í fjögur ár. Þrítug-
asta júní 1945 kvæntist ég Jónu,
dóttur Sigurjóns Jónssonar bók-
sala í Reykjavík og konu hans
Guðlaugar Árnadóttur. Við eigum
þrjú börn, Valborgu Ólínu, sem er
gift, búsett í Reykjavík og á þrjú
börn, Guðlaugu Ragnhildi sem er
gift, búsett í Grindavík og á þrjú
Prestsbústaðurinn
í Grindavík.
Séra Jón Árni Sigurðsson.
Nýj.
kirkjan
í
Grindavík.
þingismanns að Dæli í Víðidal en
Valborg var dóttir séra Þorvaldar
Stefánssonar prests að Hvammi í
Norðurárdal, komin út af Högna
sem kallaður var prestafaðir.
Valborg dó ung, rétt fertug, frá sjö
börnum, þá var Jón á öðru ári.
Hann var skömmu seinna tekinn í
fóstur að Stað í Reykhólasveit til
séra Jóns Þorvaldssonar móður-
bróður síns, sem var prestur þar
og konu hans Ólínu Kr. Snæ-
björnsdóttur Kristjánssonar í
Hergilsey.
„Þau gengu mér í foreldrastað
og ég kallaði þau aldrei annað en
pabba og mömmu,“ segir séra Jón.
„Þau áttu þrjú börn, öll eldri en
mig. Ég leit á þau sem systkini
mín. Það var svo mikið prestablóð
í móðurætt minni að ef sonur
fóstra míns hefði orðið prestur
hefði hann orðið sá ellefti í röðinni
í beinan karllegg." Þegar hér var
komið sögu hafði blaðamaður
komið sér fyrir með gögn sín við
borðstofuborð og skrifaði niður
jafnóðum og frásögninni fleytti
fram en prestur reyndist lítið gef-
inn fyrir kyrrsetur og gekk stöð-
ugt um gólf meðan hann sagði frá.
Hafði enda haft við orð i upphafi
samtalsins, grínagtugur, að hann
áskildi sér rétt til að sitja og
standa eins og hann vildi meðan á
spjallinu stæði.
Hann gengur litla stund þegj-
andi fram og aftur um stofuna en
segir svo alvarlegur í bragði: „Það
var mikill missir fyrir föður minn
að missa konuna svo unga frá
hópi barna og þess þá
börn og Árna Þorvald sem er
kvæntur, á tvö börn og er við nám
í Frakklandi ásamt konu sinni."
HEITAR PRESTS-
KOSNINGAR
Nú er þar komið lífshlaupi séra
Jóns Árna að hann sækir um
Gríndavíkurprestakall í árslok
1947 ásamt þeim séra Emil
Björnssyni, seinna fréttastjóra
Sjónvarps, og séra Þorsteini
Björnssyni, seinna fríkirkjupresti.
„Ég var kosinn lögmætri kosn-
ingu,“ segir Jón. „Þátttaka í þeim
prestskosningum var mikil, rúm-
lega 85 prósent. Mér var veitt
embættið frá fardögum 1948. Mér
var strax tekið mjög vel af öllum
mínum sóknarbörnum og var á
engann hátt látinn gjalda þess að
töluverður hiti var í prestskosn-
ingunum."
ALDREI HVARFLAÐ
AÐ OKKUR AÐ
SÆKJA HÉÐAN
„Við fluttum í frekar lítið hús
rétt hjá gömlu kirkjunni," heldur
prestur áfram. „Það hús stendur
nálægt sjónum og hét þá Þor-
valdsstaðir. Þar bjuggum við í 18
ár, þá var byggður nýr embættis-
bústaður og hér höfum við verið í
19 ár. Atvinnuástand var heldur
að glæðast þegar við komum
hingað en hafði verið ákaflega
dauft á stríðsárunum. Þá voru
íbúar innan við 500 en eru nú um
það bil 2000, íbúafjöldinn hefur
rúmlega fjórfaldast á þessum 37
árum. Þá eins og nú var útgerð og
fiskvinnsla aðalatvinnuvegur
fólks hér. Við höfum unað okkur
vel hér og það svo að það hefur
aldrei hvarflað að okkur að sækja
héðan og leita eftir öðru.“
TRÚIN ER EKKI
EINHVER DRAUM-
KENND SÆLUVÍMA
Nú er prestur tekinn að þreytast
á göngunni og fær sér sæti í hæg-
indastól. Þáttaskil verða í frá-
sögninni, talið berst frá ytri at-
burðum að innviðum prestsstarfs-
ins sjálfs. „Ég hef aldrei efast um
tilveru guðs, en ég hef oft efast um
heilindi mín gagnvart honum. Þó
maður geri sitt besta þá sækir
alltaf að manni sú hugsun „ég
hefði átt að gera betur". Trúin er
ekki einhver draumkennd sælu-
víma heldur stöðug barátta manns
við sjálfan sig. I prestsstarfinu
kynnist maður fólki vel í gleði og í
sorg. Það erfiðasta í þessu starfi
er að þurfa að tilkynna aðstand-
endum svipleg slys og dauðsföll.
Mér hefur stundum flogið í hug að
það sé engu líkara en einhver hul-
in hönd verndi bátanna frá
Grindavík. Á mínum ferli hér
hafa tiltölulega sjaldan orðið al-
varleg sjóslys. Stærsta slysið í
minni prestskapartíð hér var þeg-
ar vélbáturinn Grindvíkingur
fórst hér nálægt innsiglingunni
með allri áhöfn, fimm mönnum,
18. janúar 1952. Fjórir mannanna
voru frá Grindavík. Tvö minni slys
urðu hér á þessum árum. í einu
þessara slysa gerðist sá atburður
að maður sem talinn var af bjarg-
aðist. Ég hafði þá nýskeð gengið
þau þungu spor að tilkynna konu
hans að hann hefði farist og orðið
vitni að sárri sorg hennar. Rétt í
því var hringt og tilkynnt að sést
hefði til mannsins á reki í björg-
unarvesti í briminu og tekist hafi
að bjarga honum. Hafði hann ver-