Morgunblaðið - 13.03.1986, Side 23

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 13. MARZ 1986
23
bending um hversu óheppilegur
miðill sjónvarpið er til þessarar
kennsiu. í þessum þáttum sendi
skjárinn okkur engar upplýsingar,
við sáum ekkert sem skipti máli.
Mikilvægustu upplýsingarnar komu
í gegnum hátalara sjónvarpstækis-
ins. Óll táknin sem báru fýrir augu
áhorfenda, slaufa mannsins, hár
hans, varalitur og augu stúlkunnar
o.s.frv. voru allt tákn með öllu óvið-
komandi þeim upplýsingum sem
þátturinn átti að miðla. Að sjálf-
sögðu ber að geta velheppnaðrar
notkunar á letri í mismunandi litum
í þáttum þessum en gagnrýnin hér
að ofan stendur enn sem áður.
Eðli markmiða og viðfangsefna eiga
að ráða hvemig skai miðla, ekki
bara hefðin eða oftrú á mátt eins
miðils eins og t.d. sjónvarps.
Margt af því sem hér stendur
um hijóðvarp og mál má heimfæra
upp á nám í erlendum tungumálum.
Hljóðvarp og hljóðbönd geta haft
þar mikilvægustu hlutverki að
gegna við framburðarþjálfun og
málnotkun.
Eitt enn er mikilvægt að hafa í
huga þegar bera skai saman ágæti
kennslusjónvarps annars vegar og
kennsluhljóðvarps hins vegar, en
það er kostnaðurinn. Sjónvarp og
myndbönd eru mjög dýrir miðlar
en hljóðvarp og hljóðbönd era til
þess að gera mjög ódýrir miðlar.
Innan Opna háskólans í Bretlandi
eiga sér nú stað umræður um hvort
ekki megi auka notkun hljóðvarps
og -banda en það er mat sumra að
þannig megi ná meiri árangri fyrir
sama fé, en hjá þeim eins og öðram
skólum er fé af skomum skammti.
Aðrar leiðir
Eins og fram er komið þá era
fleiri leiðir færar í fjamámi en
breiðgötur hljóðvarps og sjónvarps.
Það sem átt er við með útsend-
ingum sjónvarps á rituðum og/
eða grafískum upplýsingum er
sú þjónusta sem sjónvarpsstöðvar
víða erlendis bjóða upp á. Þar er
um að ræða upplýsingabanka sem
áhorfandinn getur gengið í með sín-
um rásabreyti. Birtast þá á skjánum
upplýsingamar sem letur eða graf-
ík. Pjarskólinn getur hæglega nýtt
sér þessa leið, mér dettur t.d. í hug
að með þessum hætti væri heppilegt
að miðla upplýsingum um námið
sjálft jafnt sem námsatriðum. Kost-
urinn við þessa leið er að hún er
ekki dýr og þama getur nemandinn
gengið að nýjum, fjölbreytilegum
og miklum upplýsingum hvenær
sem er.
Tæknilegum hindranum hefur
verið ratt úr vegi gagnvirkra
myndbanda þó eftir standi aðrar
viðskiptalegs eðlis. Bretar gera ráð
fyrir þessum möguleika í sínum
opna háskóla eftir um 10 til 15 ár,
en þá er víst komið árið 2000. En
hvað era gagnvirk myndbönd? Slík
tæki sameina eða samþætta eigin-
leika myndbandstækja og tölva og
er það gagnvirkt því tölvan gerir
það kleift að svara myndbandinu.
Kennsluþættir sem framleiddir era
eða verða fyrir gagnvirk myndbönd
renna þannig t.d. að ákveðin náms-
atriði era útskýrð og kennd og síðan
er spumingum varpað á skjáinn og
gefnir A-, B-, C-, D-, E-svarmögu-
leikar sem nemandinn svarar síðan
með því að styðja á viðeigandi lykil
á lyklabori tölvunnar. A skjánum
birtist innan örfárra sekúndubrota
tilkynning um hvort svarið var rétt
eður ei.
Það er hollt að hafa einnig í
huga hinar hefðbundnu samskipta-
leiðir þegar fjallað er um fjamám
því nýjungagimi tæknialdar getur
byrgt bestu mönnum sýn. Fyrir
utan að hagnýta sér dagblöð (sem
ég tel vænlegan kost hér á landi),
tímarit, póstþjónustu og síma, þá
leggur fjarskólinn áherslu á mikil-
vægi persónulegra samskipta. Það
liggur í hlutarins eðli að í fjarnámi
geta ekki átt sér stað mikil eða tíð
persónuleg samskipti milli nemenda
innbyrðis eða nemenda og kennara,
því er nauðsyn að vanda tii þeirra
persónulegu samskipta sem geta
átt sér stað. Það er reynsla Opna
háskólans breska að þau litlu sam-
skipti sem þar eiga sér stað skipta
sköpum hvað varðar að halda
nemendum við efnið og koma í veg
fyrir uppgjöf og fráhvarf. Sam-
skiptin þar fara fram í litlum náms-
hópum sem hittast reglulega og í
þeim er fjallað jafnt um viðfangs-
efni námsins sem og persónuleg
vandamál einstaklinga innan hóps-
ins. Námshópamir verða síðan að
hóp kunningja sem fást við sömu
hlutina og eiga við sömu vandamál
að stríða og geta því nemendumir
leitað hver til annars sem er afskap-
lega mikilvægt því fjarnámið getur
oft verið afskaplega einmanalegt.
Að auki era nemendur með sinn
umsjónar- og leiðsagnarkennara
sem leita má til hvenær sem er auk
þess sem hist er reglulega.
Niðurlag
í fjamámi era farnar fjölmargar
náms- og samskiptaleiðir en engin
ein þeirra er nægjanleg. Árangur
af starfi skólans er best tryggður
með samþættingu ólíkra leiða.
Forðast ber oftrú á mátt einstaka
miðils svo og nýjungagirni þar eð
formlegt og óformlegt eðli námsins,
viðfang og markmið námsþáttanna,
svo og fjöldi og þarfir nemenda,
eiga að ráða ferðinni um val náms-
og samskiptaleiða.
Fjamám er á næsta leiti. Það
ætti að vera ljóst af lestri þessarar
greinar að skipulag og framkvæmd
fjamámsins er fjölþætt og ber þar
margs að gæta. Fjamám byggir á
samvinnu. Samvinnu menntastofn-
ana á öllum stigum og samvinnu
skóla og íjölmiðla. Það er því mikil
nauðsyn að allt frá byrjun takist
að sameina krafta fjölmiðlafólks
með sérþekkingu á sviði tækni,
framleiðslu og stjómunar og skóla-
manna, almennra kennara, fag-
kennara, sérkennara og kennslu-
fræðinga.
Það er von mín að yfirvöld fjöl-
miðla og menntamála hér á landi
beri gæfu til þess.
Höfundur er við framhaldsnám í
kennslufræðum ogfjölmiðlun i
háskólanum í Manchester í Eng-
landi.
þakkaöi þessa miklu gjöf með
íangvinnu lófataki.
Fimmtudaginn 6. mars kom síð-
an stjóm Grandar til fundar með
dómprófasti og hinni nýskipuðu
stjóm sjóðsins. Er dómprófastur
sjálfkjörinn formaður, en aðrir í
stjóminni era Baldur Möller, fyrr-
verandi ráðuneytisstjóri, frú Guð-
rún Gíslasdóttir, aðstoðarforstjóri á
Grand, Ingimundur Sigfússon, for-
stjóri og formaður sóknarnefndar
Dómkirkjunnar og Sverrir Júlíus-
son, fyrrverandi formaður stjómar
Seðlabankans. Einnig mættu á
fundinum biskup íslands, herra
Pétur Sigurgeirsson og deildarstjór-
inn í kirkjumálaráðuneytinu Þorleif-
ur Pálsson. Við þetta tækifæri
afhenti Gísli Sigurbjörnsson hinum
nýstofnaða sjóði tvær milljónir
króna og skal höfuðstóllinn ævin-
lega óskertur og hluta vaxta fyrst
úthlutað eftir 3 ár. í ræðu dómpró-
fasts þegar hann þakkaði þessu
miklu gjöf taldi hann hana í sér-
flokki og mundu ekki margar stærri
til kirkjunnar. Sagðist hann vonast
til þess, að þiggjendur reyndust
traustsins verðir og rifjaði upp fyrri
gjafír frá Grand, sem hafi komið
sér vel í starfi safnaðanna og pró-
fastsdæmisins.
Gísli Sigurbjörnsson lagði
áherslu á það í ræðu sinni, að fé
væri nauðsynlegt til allra fram-
kvæmda, og þá fyrir kirkjuna líka
og það starf, sem hún er kölluð til
að inna af hendi og sagði núverandi
stjóm Grandar vera að heiðra stofn-
endur elliheimilisins með þessari
gjöf, sem væri í anda þeirrar hug-
sjónar, sem knúði þá og leiddi.
Biskupinn sagðist vonast til þess,
að þessi gjöf gæti af sér aðrar líkar
og mundi þá kirkjan öll njóta og
önnur prófastsdæmi.
(Fréttatilkynning.)
Þjóðsögur o.fL:
A fmælisdagbækur:
Afmælisdagar m/málsháttum kr. 625.00
Afmælisdagar m/vísum kr. 625.00
Afmælisdagar m/stjörnuspám
kr. 625.00
Afmælisdagar m/stjörnuspám
kr. 394.00
Fermingabókin kr. 950.00
Skálda, afmælisdagabók kr. 732.00
Biblfur:
Biblía skiv. kr. 1.260.00
Biblía skb. kr. 2.400.00
Nýja testamentið og Sálmarnir kr. 613.00
Nýja testamentið og Sálmarnir kr. 1.156.00
Passíusálmar:
Passíusálmar, stórt br. kr. 1.125.00
Passíusálmar kr. 300.00
Passíusálmar kr. 225.00
Sálmabók kr. 350.00
Orðabækur:
íslensk — íslensk orðabók kr. 4.000.00
íslensk samheitaorðabók kr. 2.950.00
íslensk — dönsk orðabók kr. 1.988.00
íslensk — ensk orðabók kr. 1.988.00
íslensk — frönsk orðabók kr. 1.988.00
íslensk — norsk orðabók kr. 1.063.00
Dönsk — íslensk orðabók kr. 1.988.00
Ensk — íslensk orðabók kr. 1.988.00
Ensk — íslensk orðabók kr. 9.975.00
Frönsk — íslensk orðabók kr. 1.988.00
Sænsk — íslensk orðabók kr. 1.895.00
Þýsk — íslensk orðabók kr. 1.988.00
Ljóð og ritsöfn:
Bókin um Veginn kr. 375.00
Spámaðurinn kr. 525.00
Þér veitist innsýn kr. 488.00
lllgresi Örn Arnarson kr. 1.399.00
Kvæðasafn og greinar Steinn Steinarr kr. 1.125.00
Kvæðasafn Einars Benediktss.
4 bindi, lítið br. kr. 3.500.00
Að norðan, Ljóðasafn 4 b. Davíð Stefánss. hvert b. kr. 1.230.00
Ritsafn Bólu-Hjálmars, 3bindi kr. 2.525.00
Rit TómasarGuðmundssonar
10 bindi
Sendum í póstkröfu.
Útvegum gyllingu.
Þjóðsögur Jóns Árnasonar
6 bindi kr. 5.850.00
Þjóðsögur Ólafs Davíðssonar
4bindi kr. 2.800.00
Þjóðsögur Sig. Nordal
1-3hv.b. kr. 750.00
íslenskar þjóðsögur og sagnir
Sigf. Sigfússon 1 -5 kr. 3.893.00
íslensk fornrit, 19 bindi komin
rexin, hv. b. kr. 1.000.00
íslendingasögur, fyrra bindi
á ný-íslensku heft. kr. 1.980.00
bal. kr. 2.480.00
skb. kr. 3.880.00
ísland: Svipur lands og þjóðar
Hjálmar Bárðarson kr. 1.874.00
íslenskt orðatakasafn
2 bindi, hv. bindi kr. 977.00
íslenskir málshættir kr. 875.00
Aldirnar 12 bindi, hv. bindi kr. 1.888.00
Ferðabók Eggerts og Bjarna
2 bindi í öskju kr. 3.875.00
Ferðabók Sveins Pálssonar
2 bindi í öskju kr. 3.490.00
Landið þitt 1 -5, hv. bindi kr. 2.394.00
Landið þitt — Lykilbók kr. 2.875.00
Veraldarsaga, 8 bindi komin
hv.b. kr. 1.188.00
Þingvellir, Björn Th.
Björnsson kr. 2.000.00
Gamlar þjóðlífsmyndir kr. 1.245.00
I MyndHstabækur I
Nútímalistasaga kr. 1.750.00
Listasafn íslands kr. 3.705.00
Halldór Pétursson kr. 950.00
Einar Jónsson, myndh. kr. 2.000.00
Eiríkur Smith kr. 1.250.00
Finnur Jónsson kr. 992.00
Jóhann Briem kr. 1.250.00
JóhannesGeir kr. 1.875.00
Jóhannes S. Kjarval
í Listasafni íslands kr. 750.00
Muggur kr. 1.500.00
Ragnar í Smára kr. 1.250.00
Þorvaldur Skúlason kr. 2.775.00
Líf og list Leonardos kr. 1.188.00
Líf og list Rembrandts kr. 1.188.00
Líf og list Goya kr. 1.188.00
Líf og list Manets kr. 1.188.00
Líf og list Matisses kr. 1.188.00
Líf og list Duchamps kr. 1.188.00
Líf og list Van Goghs kr. 1.188.00
Byggingarlistasaga kr. 1.325.00
Taktu betri myndir kr. 1.495.00
kr. 12.000.00
BÓKAVERZLUN^
SIGFUSAR
EYMUNDSSONAR
AUSTURSTRÆTI 18, REYKJAVÍK, SÍMI 18880