Morgunblaðið - 05.10.1986, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIB, SUNtÆSSHHSt'^ílllíSÍSMíífiís
B «?
Hinrik Jóhannsson og Ragnheiður Þorgeirsdóttir.

Leiði Guðrúnar Ósvífursdóttur.
fellið, þeir ganga upp Qallshlíðina
steinþegjandi og grafalvarlegir og
líta aldrei aftur, einn kvað hafa
komið frá Englandi gagngert til að
óska sér. Gamall maður sem búið
hafði í Helgafellssveit í átján ár kom
í sumar að sögn Hinriks, og ætlaði
að ganga á fellið. Hann hafði aldr-
ei áður komið heim að bænum.
Þegar til kom var hann of lasburða
til að komast upp á fellið. Hinrik
gat þess sérstaklega hve ungt fólk,
krakkar og unglingar virtust hafa
mikla trú á heigi fellsins. Oft kvað
hann gegna furðu hve hljóðlátir
krakkar væru á leiðinni upp, en
niður kæmu þau ævinlega með
ærslum.
Það mun hafa verið grafið í leiði
Guðrúnar Ósvífursdóttur skömmu
fyrir síðustu aldamót og var þá
talið að þá hefði áður verið búið
að grafa í leiðið og jafnvel hirða
eitthvað úr því. Menn komust að
þeirri niðurstöðu að þama hefði
kona vissulega verið grafin og eitt-
hvað fannst af minjum. Því næst
var gröfin hlaðin innan með gijóti
og leiðið, sem snýr öfugt við önnur
leiði, friðlýst. Sóknarprestur og
sóknamefnd höfðu óskað eftir því
við þjóðminjavörð að leiðið yrði
merkt en það dróst. Hinrik og séra
Gísli tóku sig því eitt sinn til og
fóm og leituðu að heppilegum steini
á fellinu. Þeir fundu góðan stein
sem prestur fór með til Reylq'avíkur
og lét þar letra á hann nafn Guð-
rúnar og ártalið þegar hún kom að
Helgafeli, 1008, settu þeir að því
búnu steininn á leiðið og þar er
hann nú. Ekki eru þó allir á eitt
sáttir um að Guðrún hvíli í því leiði
sem nú hefur verið rækilega merkt,
og sagði Hinrik m.a. að Lára mið-
ill hefði eitt sinn komið í kirkjugarð-
inn á Helgafelli og látið þess getið
að hún teldi að umrætt leiði væri
ekki leiði Guðrúnar Ósvífursdóttur.
Þegar langt var liðið á spjall
blaðamanns við hjónin Hinrik og
Ragnheiði á Helgafelli kom sonur
þeirra Hjörtur í stofugættina, átti
erindi við föður sinn. Blaðamaður
notaði tækifærið og spurði hann
hvort hann vissi til þess að fólk
hefði fengið þær óskir sínar upp-
fylltar, sem það óskaði sér á fellinu
og þá hveijar þær hefðu verið, en
um þetta atriði voru þau Ragn-
heiður og Hinrik sagnafá. Hjörtur
kímdi við og sagði svo að varla
væri það nú umtalsvert, enda gengi
hann sjaldnast á fellið með gestum
og frétti fátt um óskir þeirra. Svo
hló hann við og sagðist að vísu einu
sinni hafa gert þar undantekningu
á svo hann myndi. Þekktur maður,
nokkuð við aldur kom eitt sinn að
Helgafelli ásamt konu sinni. Hjörtur
gekk með þeim hjónum á fellið og
var hann kominn upp töluvert á
undan samfylgdarfólkinu sem var
orðið mæðið. Þegar maðurinn var
loks kominn upp á fellið fór hann
inn í gijótbyrgið og bar fram óskir
sínar. Þegar hann kom út úr byrg-
inu var konan rétt að komast uppá
fellið. Þá snýr maður hennar sér
að Hirti og segir:„Ég get sagt þér
eina óskina strax". „Þú mátt það
ekki,“ segir Hjörtur. „Jú,“ segir
maðurinn. „Óskin er nú þegar kom-
in fram, ég óskaði þess að kerlingin
dræpist ekki á leiðinni upp.“
Með þessari gamansömu sögu
kveðjum við fólkið á Helgafelli sem
setið hefur þetta fomfræga höfuð-
ból af svo miklum myndarskap um
áratuga skeið. Þegar ég lít til
Heigafells utan frá þjóðveginum,
þessa fells sem fleiri hafa líklega
gengið á en nokkurt annað fell á
Islandi fyrr og síðar, þá minnist ég
gamallar konu í Flatey sem ég
heyrði eitt sinn sagt frá. Hún gekk
ung á Helgafell og bar fram þijár
frómar óskir eftir að hafa fylgt f
öllu þeim reglum sem þar um gilda.
Komin að dauða lét hún kalla til
sín konu í næsta húsi til að votta
að síðasta óskin hennar rættist. Sú
fyrsta hafði verið að hún yrði alla
ævi heilsugóð og það varð hún,
önnur óskin var að hún yrði fremur
veitandi en þiggjandi í lífínu, hún
giftist velmegandi veitingamanni í
Flatey. Þriðja óskin var sú að hún
fengi hægt andlát og nágrannakon-
an gat vottað að það gekk eftir.
Gamla konan sem svo mikla trú
hafði á áhrifamætti Helgafells leið
útaf í svefni á vit þess ókunna sem
okkar allra bíður og Þórólfur Mostr-
arskegg og Þorsteinn þorskabítur
hafa væntanlega einnig fengið að
kynnast á sínum tíma.
Texti: Guðrún Guðlaugsdóttir
uka
Jjolludagur
ídag
á þessum
útsölustöðum
Nýja
ökuhússins
Austurvelli
Laugavegi 20
JL -húsinu
Jtlamraborg 14, Kóp.
Garðakaupum, G.bæ
Ueykjavíkurvegi 62, Hf.
Gómsætar
bollur í öllum
stærðum og
gerðum