Morgunblaðið - 09.07.1988, Page 47

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 9. JÚLÍ 1988
47
Kveðjuorð:
Sveinn S. Einars-
sonf verkfræðingur
Fæddur 9. nóvember 1915
Dáinn 19. júní 1988
Fregnin um lát Sveins S. Einars-
sonar barst mér ekki hingað til
Finnlands fyrr en daginn sem hann
var jarðsettur,' og því eru þessi
kveðjuorð heldur síðbúin. í minn-
ingargreinum, sem birtust í Morg-
unblaðinu útfarardaginn, er starfs-
ferli Sveins lýst ítarlega. Þó vil ég
bæta við nokkrum orðum og minn-
ast á hinn mikilvæga stuðning
Sveins við stofnun og starfsemi
Jarðhitaskóla Háskóla Sameinuðu
þjóðanna á íslandi.
Á námsárum mínum og fyrstu
starfsárum hjá Jarðhitadeild Orku-
stofnunar heyrði ég oft talað um
störf Sveins að jarðhitamálum
heima og í Mið-Ameríku og það var
ætíð fróðlegt og um leið spennandi
þegar Sveinn kom í heimsókn á
Jarðhitadeildina og færði okkur
fréttir af þeim fjölmörgu verkefnum
sem biðu úrlausnar á jarðhitasvæð-
um víða um heim. Sveinn hafði alla
tíð óbilandi trú á að íslenskir jarð-
hitamenn gætu komið að miklu liði
við að beisla jarðhitann í þróunar-
löndunum og sýndi þá trú sína í
verki. Hann starfaði lengur við jarð-
hitaráðgjöf í þróunarlöndunum en
nokkur annar íslendingur fram að
þessu. Hann var sannarlega einn
af brautryðjendum útflutnings á
íslenskri tækniþekkingu.
Ég kynntist Sveini fyrst að marki
árið 1978 þegar haldin var ráð-
stefna á Laugarvatni að tilhlutan
Háskóla Sameinuðu þjóðanna til að
ræða skynsemi þess að setja á stofn
alþjóðlegan jarðhitaskóla á íslandi
til að þjálfa verkfræðinga og raun-
vísindamenn frá þróunarlöndunum.
Háskóli Sameinuðu þjóðanna (HSÞ)
bauð til ráðstefnunnar jarðhita-
mönnum' frá þróunarlöndum og
iðnríkjum svo og fulltrúum þeirra
stofnana Sameinuðu þjóðanna (SÞ)
sem mest höfðu látið að sér kveða
við rannsóknir og nýtingu jarðhita.
Á fundinum var fólk frá 12 löndum
og þar á meðal var Sveinn, sem um
þær mundir starfaði sem jarðhita-
ráðunautur SÞ við orkuáætlun
Mið-Ameríkuríkja með aðsetri í
Hondúras. Á ráðstefnunni var rætt
um kosti þess og galla að starf-
rækja jarðhitaskóla fyrir þróunar-
löndin í löndum eins og íslandi og
Nýja Sjálandi. Spurt var hvort ekki
ætti fremur að starfrækja slíka
skóla í þróunarlöndunum sjáifum.
Sveinn hafði öll þau ár er hann
starfaði fyrir SÞ verið mikill tals-
maður þess að undirstaða sjálfs-
bjargar þróunarlandanna væri
menntun fólksins. Hann hafði m.a.
skipulagt námskeið fyrir jarðhita-
menn í Mið-Ameríkulöndum og
fengið þangað fyrirlesara frá hinum
leiðandi jarðhitalöndum.
Á Laugarvatni sagði Sveinn frá
þessum námskeiðum, sem hann
taldi tvímælalaust skila árangri. En
hann benti einnig á mikilvægi þess
að þróunarlöndin ættu jafnframt
kost á að senda sína bestu jarð-
hitamenn til lengri þjálfunar til jarð-
hitastofnana á alþjóðamælikvarða
þar sem allt snerist um öflun og
nýtingu jarðhitans. Þegar heim
kæmi gætu þessir menn þjálfað
landa sína og hugsanlega menn frá
nágrannalöndum. Og Sveinn vissi
manna best að á fáum stöðum í
heiminum er hægt að kynna sér
nánast alla þætti jarðhitamála í
einni borg eins og í Reykjavík.
Laugarvatnsráðstefnunni lyktaði
með því að þátttakendur mæltu
með því að HSÞ gengi til samninga
við íslensk stjómvöld um stofnun
jarðhitaskóla HSÞ í Reykjavík.
Jarðhitaskólinn tók síðan til starfa
vorið 1979. Bæði á Laugarvatns-
ráðstefnunni og á líkri ráðstefnu,
sem HSÞ hélt á Ítalíu haustið 1980,
veitti Sveinn ríkulega af reynslu
sinni af jarðhitaaðstoð í þróunar-
löndunum og það var vel tekið eftir
orðum hans.
Vorið 1980 var ákveðið að ég
færi á vegum HSÞ til að kynna
stjómvöldum Mið-Ameríkuríkja
starfsemi HSÞ og stofnun Jarð-
hitaskólans á íslandi. Ég hafði aldr-
ei til Mið-Ameríku komið og óskaði
strax eftir því við aðalstöðvar HSÞ
í Tókýó að hafa samband við aðal-
stöðvar Tækniaðstoðar SÞ í New
York til að fá Svein að láni mér til
halds og trausts í þessum erind-
rekstri fyrir HSÞ. Eftir heilmiklar
skeytasendingar var allt klappað
og klárt og ég hélt til Hondúras
þar sem ég gisti við mikla gestrisni
yfír helgi á glæsilegu heimili þeirra
Aðalheiðar og Sveins. Við Sveinn
heimsóttum síðan á tveimur vikum
orkustofnanir og ýmis ráðuneyti í
fímm löndum, þ.e. Costa Rica,
Guatemala, Hondúras, Nicaragúa
og Panama. Við ætluðum einnig til
E1 Salvador, en fengum skeyti til
Minning:
Guðrún Pálsdótt-
irfrá Setbergi
Fædd 31. desember 1885
Dáin2.júlí 1988
í dag verður til moldar borin
afasystir okkar, Guðrún Pálsdóttir,
eða frænka, eins og við kölluðum
hana alltaf.
Hún var fædd á Hoffelli í Nesj-
um, en fluttist að Setbergi á öðru
aldursári ásamt foreldrum sfnum. Á
Setbergi dvaldist frænka síðan alla
sína ævi að undanskildum allra
síðustu æviárunum. Þá var hún
sjúklingur á dvalarheimili aldraðra,
Skjólgarði á Höfn.
Ef benda mætti á eitthvað í fari
hennar, sem hvað flestir er þekktu
hana minnast, þá var hún sérstak-
lega iðjusöm og nýtin. Hún var
bam þeirrar kynslóðar, sem vissi
hvemig var að skorta hluti sem nú
á dögum er sóað. Sú nýtni náði
einungis til hennar sjálfrar, þvi
ætíð var hún reiðubúin að hjálpa
vonum og óskum okkar systkinanna
að rætast. Og svo var um aðra, sem
hún helgaði líf sitt á Setbergs-
heimilinu.
Árið 1924 lést Helga Pálsdóttir,
amma okkar, kona Áma afa okkar,
sem var bróðir Guðrúnar frænku.
Frá andláti Helgu tók frænka að
sér búsýslu á Setbergsheimilinu og
auk þess fóstraði hún þtjá unga
syni Áma og Helgu, þá Ara, Pál
1959 fluttust þau til Bandaríkjanna
með syni sína tvo, en í október sama
ár lést Buell Davis. Þetta var að
sjálfsögðu mikið áfall fyrir Fanney
og drengina, en hún kaus að dvelja
áfram í Bandaríkjunum — dvaldi
fjögur ár í Fíladelfíu og eitt ár í
Washington DC. Árið 1964 fluttist
hún til Upham í Norður-Dakota,
þar sem hún átti ættingja í foður-
1 egg sem reyndust henni og bömun-
um mjög vel. Frændi hennar, Er-
lendur Swanson, hafði farið kom-
ungur frá Seyðisfírði til Vestur-
heims ásamt foreldrum og tveimur
systrum. Erlendur lést viku áður
en Fanney kvaddi þennan heim, þá
níræður. Erlendur var hálfbróðir
Sigurjóns, föður Fanneyjar.
I lífi Fanneyjar skiptust á skin
og skúrir. Hún var vel greind og
bráðmyndarleg í öllum störfum.
Þrátt fyrir þungt mótlæti fyrsta
árið í Bandaríkjunum urðu synir
hennar nýtir þegnar í hinu nýja
landi. Þeir eru báðir kvæntir banda-
rískum konum og bamaböm Fann-
eyjar orðin fímm þegar hún lést.
Megi hún hvíla í friði.
Sigurjón Jóhannsson
og Helga.
Okkur systkinunum er ljúft að
rifla upp, hversu allar þær minning-
ar sem tengjast frænku em hlýjar.
Það æviskeið okkar, sem við áttum
þess kost að vera samferða henni
og eins og við komum til að minn-
ast hennar, em minningar um
gamla konu sem ávallt hafði nógan
tíma, pláss og hjartahlýju fyrir okk-
ur, hvenær sem var. Og sá friður
og ró, sem var í kringum hana þeg-
ar hún var að gera eitthvað fyrir
okkur, eða með okkur, er vand-
fundin í dag.
Frænka veitti okkur innsýn í
ókunnan heim löngu liðins tíma með
frásögnum sínum af ýmsu, sem hún
hafði upplifað og gerir fólki nútím-
ans nær ómögulegt að skilja hvem-
ig hægt var að komast af við slík
kjör. Hún var bam þess tíma er
flutti úr torfbæ í steypt steinhús,
og virtist ekki ofmetnast af þeirri
breytingu. En nú á dögum tölvu-
væðingar og hvers kyns annarra
framfara til lífsþæginda, þegar ekki
þarf að hafa áhyggjur af eða beita
ítmstu fyrirhyggju til að eiga í sig
og á, þá fínnst okkur oft vanta
æðmleysi ogþolinmæði til að mann-
leg samskipti gangi eðlilega fyrir
sig. Hún frænka hafði yfir hvom
tveggja að búa í samskiptum sínum
við okkur og aðra er hana þekktu,
æðmleysi og þolinmæði. Okkur
langar að flytja henni hinstu þökk
og virðingu fyrir það lífsveganesti
sem hún veitti okkur.
Blessuð sé minning hennar.
Árný, Stefán,
Ólöf og Þorvarður.
Guatemala frá aðalstöðvum SÞ um
að starfsmenn SÞ mættu ekki fara
inn í landið vegna hemaðarástands-
ins þar. Sveini vom engin nýmæli
að fá slík skilaboð eftir margra ára
dvöl í þessum hijáða heimshluta þar
sem skiptast á borgarastytjaldir og
náttúmhamfarir.
Sveinn hafði um þessar mundir
verið jarðhitaráðgjafí orkuáætlunar
Mið-Ámeríku í þrjú ár en hafði áður
dvalið í E1 Salvador 1969-1972 og
í Nicaragúa 1972-1977. Sveinn var
því gjörkunnugur öllu því sem laut
að jarðhitamálum Mið-Ameríku og
þekkti persónulega lykilstarfsmenn
í mörgum stjómarstofnunum. Hvar
sem Sveinn kom var honum fagnað
sem góðum gesti og greinilegt var
að störf hans fyrir þessi lönd um
árabil vom mikils metin. Á fundum
með embættismönnum fómm við
yfír stöðu orkumála í viðkomandi
landi, hvaða þátt jarðhiti gæti skip-
að í orkuáætlun landsins og á hvem
hátt Jarðhitaskóli HSÞ á íslandi
gæti komið landinu að notum. Á
slíkum fundum var Sveinn í essinu
sínu. Með háttprýði sinni, gáfum
og mikilli þekkingu á jarðhitamál-
um var Sveinn glæsilegur fulltrúi
alþjóðastofnunar og um leið merkis-
beri orkulindar sem svo fáir hafa
sinnt um þar til nýlega. Það var
ómetanlcgt fyrir nýliða í alþjóða-
samstarfi að hafa slikan læriföður
sem Svein. Allt fas Sveins var sem
hins sanna heimsborgara óháð því
hvort hann lenti í nákvæmri vopna-
leit til að komast inn á fund í skipu-
lagsmálaráðuneyti Guatemala eða
þegar gengið var um veislusali
glæstra hótela. Hann var góður
ferðafélagi.
Eftir að Sveinn flutti til New
York og settist í stól aðaljarðhita-
ráðgjafa tækniaðstoðar SÞ höfðum
við reglulega samband símleiðis til
að samræma sem best starfsemi
Tækniaðstoðar SÞ og Jarðhitaskóla
HSÞ í hinum ýmsum löndum. Og
alltaf bar Sveinn starfsemi Jarð-
hitaskólans fyrir bijósti. Því miðiijt.
varð samstarfíð við Svein minna en
ég hafði vonast til eftir að hann
flutti til íslands, því ég hef starfað
erlendis mikinn hluta þess tíma.
Ég þakka Sveini vináttuna og
hans mikilvæga stuðning við stofn-
un og starfsemi jarðhitaskóla HSÞ.
Við Þórdís sendum Aðalheiði og
fjölskyldu þeirra Sveins innilegar
samúðarkveðjur.
Ingvar Birgir Friðleifsson
t
Þökkum auösýnda samúö og vináttu vegna fráfalls
AUÐAR ERLU SIGFRIEDSDÓTTUR,
Öldugranda 9,
Reykjavfk.
Viðar Stefánsson,
Bryndís Árnad. Scheving, Haraldur Ólafsson,
Stefán Fannar Viöarsson,
Ægir Þór Viðarsson,
Heiða Björk Viöarsdóttir
og aðrir aðstandendur.
t
Hjartanlega þökkum við öilum ér vottuðu okkur samúö og vináttu
við andlát og útför fööur okkar, tengdafööur og afa,
ÁSGRÍMS SIGURÐSSONAR
skipstjóra
frá Siglufirðl,
og heiðruðu minningu hans.
María Ásgrímsdóttir, Kristinn Finnsson,
Halldóra Asgrfmsdóttír, Karl-Erik Rocksón,
Eirfksfna Asgrfmsdóttir, Ange Mancini
og barnabörn.
Innilegar þakkir fyrir auösýnda samúð viö andlát og jaröarför
móöur okkar, tengdamóður og ömmu,
MARGRÉTAR ÓLAFSDÓTTUR,
áður Seljavegi 13,
sem andaðist á Droplaugarstööum 10. júní. Sérstakar þakkir vilj-
um við færa starfsfólki sjúkradeildar Droplaugarstaða, sem annaö-
ist hana í veikindum hennar.
BrynjólfurÁ. Magnússon,
Ólafur R. Magnússon, Helga Kristinsdóttir,
Kristrún Magnúsdóttir, Kristján B. Finnbogason,
Erna B. Magnúsdóttir, Gunnar B. Oddsson,
Unnur S. Magnúsdóttir, * Benedikt Bogason,
Sigrún Magnúsdóttir, Sigurður Thoroddsen
og barnabörn.
t
Innilegar þakkir fyrir auösýnda samúö og hlýhug við andlát og
útför móður okkar, tengdamóöur, ömmu og langömmu,
SÓLVEIGAR SIGURÐARDÓTTUR
frá Ási,
Hringbraut SB,
Hafnarfirðl.
Sérstakar þakkir til starfsfólks St. Jósefsspítala, Hafnarfirði, fyrir
góöa umönnun í veikindum hennar.
Sigurlaug Arnórsdóttir,
Sigurður Arnórsson,
Ásta Arnórsdóttir,
Sigrún Arnórsdóttir,
Sólveig Arnórsdóttir,
Friðþjófur Sigurðsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
Guðbjörg Friðfinnsdóttir,
Skúli Bjarnason,
Björn Höskuldsson,
Þórarinn Sigurbjörnsson,
Þökkum innilega samúö og vináttu við andlát og útför eigin-
manns míns, fööur okkar, tengdafööur og afa,
ÁRMANNS BJARNFREÐSSONAR,
Birkihlíö 20,
Vestmannaeyjum.
Kristfn Óskarsdóttír,
Ingibjörg Ármannsdóttir,
Björgvin Ármannsson,
Hlynur Þór Ingólfsson,
Óskar Ármannsson,
Bjarnfreður Ármannsson,
tengdabörn
Ægir Ármannsson,
Anna Jóna Ármannsdóttir,
Guðný Ármannsdóttir,
Þorleif Ármannsdóttir,
Erla Dögg Ármannsdóttir,
Sigurbergur Ármannsson,
og barnabörn.