Morgunblaðið - 07.08.1988, Síða 14

14 B
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 7. ÁGÚST 1988
H
BOLUNGARVÍK
Verstöðin í Ósvörinni
endurbyggð
ÞAÐ er tíu stiga frost og hífandi rok, kuldinn
nístir mann inn að beini og brimið hamast í
fjöruborðinu, hvæsir eins og villiköttur. Við sjáum
móta fyrir fáeinum mönnum, sem mjakast hægt
upp kambana. Yfir þeim hvílir einhver dökkur
drumbur, að því er virðist. Andartaki síðar sjáum
við að þetta er heljarmikill bátur, sem þeir burðast
þarna með — þeir bera hann á bökum sér.
Eflaust brygði mörgum nútímamanninum i brún,
ef á vegi hans yrði hópur svona hreystimenna,
sem létu sig ekki muna um að snara snekkjunni
upp á bak og berjast síðan með bátinn upp
klappirnar á móti vindi. Trúlega myndum við
hrista höfuðið og hneykslast á fífldirfskunni, ekki
botna í meðferð mannanna á sjálfum sér. í upphafi
þessarar aldar var þetta hinsvegar daglegur
viðburður í Bolungarvík. Og það sem meira er —
þeir, sem leið eiga um bæinn einhvern tímann í
byijun næsta árs geta allt eins átt von á þvi að
verða vitni að svona hetjuskap.
í Ósvörinni i Bolungarvík er nú unnið hörðum
höndum við uppbyggingu verstöðvarinnar þar.
Þarna hafði Þuríður sundafyllir, landnámsmaður,
aðsetur á sínum tíma og síðan var róið þaðan langt
fram á þessa öld. Nú hefur bæjarstjórnin i
Bolungarvík ákveðið að endurreisa búðina svo og
salthús og harðfiskhjall. Einnig mun spil verða
sett upp og umhverfið allt gert sem líkast því, sem
var á árabátatímabilinu. Verstöðin í Ósvörinni var
einhver fyrsta verstöð landsins og vilja
Bolvíkingar nú varðveita söguna með þessum
hætti.
Endurbyggingin kemur sér líka vel fyrir
Landssamband íslenskra útvegsmanna, þar eð
kvikmyndagerðin Lifandi myndir h/f, vinnur nú
að heimildamynd um sjávarútveg hér á landi fyrr
og síðar. Tilefni þessarar kvikmyndar er hálfrar
aldar afmæli L.Í.Ú. á næsta ári. Eins og nærri
má geta hugsa kvikmyndatökumennirnir sér gott
til glóðarinnar og munu þeir
fá afnot af stöðinni, er tökur hefjast fyrir vestan
næsta vetur.
Báta-
burður
Það var óneitanlega mikið
og einstætt afrek hér-
lendis með þeirri tækni,
sem þá var þekkt, að
halda uppi harðri sjósókn
á dekkuðum vélbátum við þær að-
stæður, að þurfa að setja bátana
upp og ofan brattan kambinn í
hveijum róðri og lenda þeim í brim-
asamri og stórgrýttri vör ..."
„Einu sinni var farið með 7 tonna
bát úr Bolungavík til viðgerðar í
bátasmíðastöð í öðru byggðarlagi.
Báturinn var settur upp með alls-
kyns tilfæringum, svo sem gerist í
bátasmíðastöðvum. Þegar viðgerð
var lokið, komu Bolvíkingar að
sækja bátinn. Þeir komu fjórir, einn
til að stoppa bátinn niður, tveir til
að styðja hann og einn til að leggja
fyrir. Og þeir höfðu með sér tvær
skorður og hlunna.
Þegar smíðastöðvarmennimir
sáu sinn manninn fara undir hvora
síðu og formaðurinn skipaði aðlát-
a„síga“, öskraði slippstjórinn á
Bolvíkinga, að stoppa, hann ætlaði
ekki að láta menn, þótt vitlausir
væru, drepa sig fyrir augunum á
sér. Og varð hann að ráða. Það tjó-
aði ekki fyrir Bolvíkingana að segja,
að þennan bát væru þeir nú búnir
að setja mörg hundruð sinnum með
þessu lagi. Slippmenn komu svo
með allar sínar slippgræjur, og það
tók á annan klukkutíma að setja
niður bátinn, sem Bolvíkingar hefðu
sett niður með sínu lagi á kortéri
eða svo...“
Úr Einars sögu Guðfinnssonar,
sem Ásgeir Jakobsson skráði.
Sveinn og Philippe önnum kafnir við hleðsl- Verstöð Þuríðar sundafyllis á byggingarstigi. Bolungarvík í fjarska.
una.
„Viljum að Ósvörin verði
nokkurs konar bæjarhliðu
— segir Ólafur Kristjánsson bœjarstjóri Bolungarvíkur um uppbyggingu verstöðvar Þuríðar sundafyllis
„Þetta er gamall draumur, sem
er nú loksins að verða að
veruleika,“ upplýsti Ólafur
Kristjánsson, bæjarstjóri
Bolungarvíkur, er við litum inn
til hans á dögunum til að
forvitnast örlítið nánar um
uppbyggingu verstöðvarinnar.
„Þegar fólk kemur í fyrsta sinn
til Bolungarvíkur hefur það
gjarnan á orði hversu nýleg öll
mannvirki hér séu. í sjálfu sér
er það heldur ekkert skrýtið, því
það var ekki fyrr en uppúr 1950,
sem bærinn fór að byggjast upp
í núverandi mynd. Allar götur
síðan höfum við verið önnum
kafnir við uppbyggingu skóla,
barnaheimilis, ishúss og
heilsugæslu, svo eitthvað sé
nefnt. Hinsvegar hafa tengslin
við fortíðina því miður orðið
útundan í öllum þessum láturn."
Texti: Inger Anna Aikman
Reyndar gerðum við eina
tilraun," bætti hann við
eftir andartaks umhugs-
un, „endurbyggðum ver-
búð eina hér í bænum,
en af skipulagsástæðum neyddumst
við til að rífa hana aftur. í fleiri
ár höfum við svo gælt við þá hug-
mynd að endurreisa verstöðina í
Ósvörinni, enda hún einhver elsta
verstöð landsins, ásamt að sjálf-
sögðu Bjameyjum á Breiðafirði,“
sagði hann. „Það má því segja að
það hafi verið auðsótt mál fyrir þá
hjá LÍÚ er þeir ræddu endurbygg-
inguna við okkur í sambandi við
þessa heimildarmynd. Við vorum
fljótir að slá til og ráðast í þetta
verkefni. í framtíðinni getur ver-
stöðin líka orðið nokkurs konar
bæjarhlið Bolungarvíkur, sögulegur
staður, þar sem ferðamenn geta
staldrað við og borið saman lifnað-
arhætti okkar og forfeðranna. Það
er nefnilega ekki lengra síðan en
1895 sem 40 svipaðar verbúðir voru
á Bolungarvíkurmölum. Árið 1904
kom svo fyrsti vélbáturinn til sög-
unnar hér. Það var Ámi Gíslason
á ísafirði, sem átti þann bát og
setti í hann vél, en hann var alla
tíð gerður út_ héðan frá Bolung-
arvík," sagði Ólafur.
Tæknin enginn
tímasparnaður
Þegar hér var komið sögu hafði
Ú'ölgað á skrifstofu bæjarstjóra
Bolungarvíkur — í hópinn hafði
bæst Sveinn Einarsson frá Hijót,
en hann hefur einmitt yfirumsjón
með endurbyggingu verbúðarinnar
'y Ósvörinni.„Við höfðum heyrt því
fleygt að Sveinn væri mikill lista-
maður, vandvirkur og iðinn," sagði
Ólafur, „svo við þóttumst heppnir
að hafa fengið hann til liðs við okk-
ur. Ég held að við höfum þó ekki
gert okkur neina grein fyrir því þá,
hversu lánsamir við vorum. Hann
kom hingað alla leið frá Neskaup-
stað, er búinn að vinna við þetta
sleitulaust í 13 daga — og það sér
ekki á honum. Annað eins hand-
bragð hef ég heldur aldrei séð,
maðurinn er hreinasti snillingur."
„Uss, þetta er æfíng og aftur æfíng
— það er allt og surnt," sagði Sveinn
og hristi höfuðið. „Nú, vitanlega
reynir maður að vanda sig, skárra
væri það nú aldeilis. Ég kæri mig
ekkert um að þurfa að horfa upp á
þetta hrapa og þess vegna legg ég
aðaláhersluna á traustleikann,"
bætti hann við.
Aðspurður kvaðst Sveinn hafa
fengið áhuga á hleðslum, sem þess-
um, aðeins sex ára að aldri. „Það
var lögrétt á næsta bæ,“ útskýrði
hann, „og á mönnum hvíldi sú kvöð
að halda henni við. Á haustin vom
menn því látnir leggja til dagsverk
í viðgerðir. Það var nokkurs konar
þegnskylda. Nú, afi minn tók að