Morgunblaðið - 11.11.1988, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 11. NÓVEMBER 1988
Knivman
900
Reykjaætt á Skeiðum
Pér er óhætt að treysta
eldhúshnífunum frá Knivman.
Þeir hafa oftar en einu sinni
hlotiö viöurkenningu sænsku
neytendasamtakanna
fyrirgæöi og endingu.
yy\
/HIKLIG4RDUR
Fer inn á lang
flest
heimili landsins!
Békmenntir
Sigurjón Björnsson
Reykjaætt á Skeiðum. Niðjatal
Eiriks Vigfussonar bónda og
dbr. á Reykjum og kvenna hans
Ingunnar Eiríksdóttur og Guð-
rúnar Kolbeinsdóttur. Áki Pét-
ursson, Kristin Grímsdóttir og
Þorsteinn Jónsson tóku saman.
íslenskt ættfræðisafii. Niðjatal
VI, 2. Ritstjórn: Þorsteinn Jóns-
son. Sögusteinn — bókaforlag.
Reykjavík, 1988, bls. 365—709.
Á útmánuðum þessa árs kom út
2. bindi Reykjaættarinnar og voru
þá ekki nema fáeinir mánuðir liðnir
frá útkomu 1. bindis. Rösklega var
því að verið. Gert er ráð fyrir að
niðjatal þetta verði í fimm bindum
alls.
Eins og að ofan getur var Eirík-
ur Vigfusson (f. 1757) tvíkvæntur.
Með fyrri konu sinni átti hann tvær
dætur: Ingibjörgu og Katrínu, en
með seinni konunni átta böm: Vig-
fus, Kolbein, Ingunni, Loft,
Margréti (dó ung), Sigríði (dó
ung), Hilaríus (dó ungur) og Eirík.
Fyrsta bindi lauk með niðjatali
Eiríks Magnússonar og hefst því
2. bindið á Magnúsi (eldra) Magn-
ússyni og niðjum hans. Hann átti
fáa afkomendur. Margrét Magnús-
dóttir sem giftist Einari Magnús-
syni bónda á Miðfelli í Hmna-
mannahreppi átti hins vegar all-
margt niðja. Má meðal þeirra nefna
Einar fv. rektor Menntaskólans í
Reykjavík. Helgi Magnússon varð
bóndi í Birtingaholti í Hrunamanna-
hreppi. Kona hans var Guðrún Guð-
mundsdóttir frá Birtingaholti. Þau
áttu 13 böm og er ættleggur frá
sex þeirra. Mun það vera ein grein
Birtingaholtsættar. Margir niðja
þeirra urðu þjóðkunnir. Má þar
nefna bræðuma Ásmund Guð-
mundsson biskup og Helga banka-
stjóra, bræðuma Magnús Helgason
skólastjóra Kennaraskóla íslands,
Ágúst í Birtingaholti og síra Kjart-
an í Hruna. Þá er og Jóhann Briem
listmálari af þessum meiði. Ingunn
Magnúsdóttir giftist Þórami Ama-
syni bónda á Stóra-Hrauni. Þau
áttu 10 böm og eru niðjar frá fímm
þeirra. Eitt bama þeirra var hinn
litríki og kunni klerkur síra Ami
Þórarinsson, en frá honum er fjöl-
menni komið. Sigurður Magnús-
son bjó á Kópsvatni í Hrunamanna-
hreppi og var kvæntur Kristrúnu
Jónsdóttur frá Kópsvatni. Þau eign-
uðust nokkra niðja og var einn
þeirra Sigurður Skúlason magister.
Magnús Magnússon (yngri) var
síðast kennari í Hnappadalssýslu
og kvæntur Katrínu Jónsdóttur frá
Kópsvatni og er frá þeim allnokkur
niðjafjöldi. Einn sona þeirra var
Helgi Magnússon kaupmaður í
Reykjavík. Þá er Magnús G. Jóns-
son dósent sonarsonur Magnúsar.
Sigríður Magnúsdóttir átti þrjú
böm en ekkert þeirra átti afkom-
endur.
Þar lýkur niðjatali hinna tveggja
dætra Eiríks Vigfússonar og fyrri
konu hans. Urðu þær að sönnu
kynsælar, því að þegar þeirri niðja-
talningu lýkur em aðeins tæpar 100
bls. eftir af 2. bindi.
Vigfús Eirfksson var elstur af
seinni konu bömum Eiríks. Hann
bjó á föðurleifðinni Reykjum á
Skeiðum og átti Ingibjörgu Gísla-
dóttur frá Árhrauni. Böm þeirra
vom sjö, en einungis þijú þeirra
eignuðust niðja.
Um það bil síðustu 50 bls. þessa
bindis em upphaf að niðjatali Kol-
beins Eiríkssonar sem var næst-
elstur seinni konu bamanna. Kol-
beinn bjó fyrst á Hlemmiskeiði og
síðar á Húsatóftum í Skeiðahreppi.
Hann var tvíkvæntur og var fyrri
kona hans Solveig Vigfúsdóttir
bónda á Ejalli Ófeigssonar. Tengd-
ust þar með Reykjaætt og Pjallsætt
sem er kunn og fjölmenn ætt. Sol-
veig og Kolbeinn áttu þijú böm:
Eirík, Guðrúnu og Jón. Seinni
kona Kolbeins hét Sigríður Einars-
dóttir frá Laxárdal í Hmnamanna-
hreppi, en ekki er þess getið hér
hvort þau áttu böm.
Öðm bindi lýkur mitt í niðjatali
Eiríks Kolbeinssonar. Hann átti
sjö böm. Hið elsta þeirra dó ung-
bam, en frá því næstelsta, Kol-
beini, em niðjar sem hér em tald-
ir. Þriðja bamið átti ekki afkomend-
ur. Mun 3. bindi Reykjaættar hefl-
ast á §órða bami Eiríks Kolbeins-
sonar, Jakobi og niðjum hans.
Eins og 1. bindi þessa niðjatals
er þetta veglega úr garði gert.
Myndefni er mikið, bæði myndir af
fólki, bústöðum þess svo og öðm
sem efninu er tengt. Uppsetning
er að sjálfsögðu öll með sama hætti
og áður. Virðist ágætlega og
smekklega að verki staðið. Smá-
vægilegrar ónákvæmni varð ég þó
var við á stöku stað, t.a.m. í bók-
stafamerkingu (sbr. bls. 474, 478,
646). Þá bregður fyrir að vanti ár-
töl (t.a.m. dánard. og ár á bls. 658),
en þetta em þó smámunir sem litlu
skipta. Prófarkir em ágætlega lesn-
ar að því er virðist.
Ætthnýsnum mönnum er mikill
fengur að þessu riti og þykir mér
því líklegt að þeir vonist eftir því
að greiðlega miði með framhaldið.
Egill Skallagrímsson
Bókmenntir
Jenna Jensdóttir
Egill.
Höfúndur: Torfi Hjartarson.
Námsgagnastofiiun 1988. Mynd-
ir: Sami.
Undanfarið hefur Námsgagna-
stofnun sent frá sér bókaflokk er
nefnist „óskabækur". Aftan á bóka-
spjöldum stendur m.a.: „Ætlaðar
bömum sem geta lesið stuttan og
hnitmiðaðan texta." Það er því ljóst
að þær em fyrst og fremst ætlaðar
yngstu lesendunum.
Lítil saga um Egil Skallagríms-
son tilheyrir þessum óskabóka-
flokki. Stuttur texti er settur upp
f ljóðformi á aðra blaðsíðu hverrar
opnu, en myndir gerðar af höfundi
textans em á hinni blaðsíðunni.
Augabrúnir og tunga Egils fá
OPNUM I DAG
t w
NYJA SNYRTIVORUVERSLUNINYJUM GLÆSIBÆ.
ALLT NÝJAR VÖRUR.
DÖMUROGHERRAR
VERIÐ VELKOMIN.
GLÆSIBÆR í LEIÐIf
rækilega umfjöllun á nokkmm
síðum í þessari litlu bók. „Auga-
brúnimar hétu ekki neitt en þær
vom frægar í sveitinni." Önnur gat
farið hátt upp á enni meðan hin fór
niður á kinn. Egill gat líka rekið
tunguna alveg upp í nef. „Oftast
rak hann hana framan í pabba
sinn." Mamma Egils var hrifin og
hló mikið. Hún vissi af þessum tökt-
um drengsins að hann yrði bæði
skáld og víkingur. Skallagrímur hló
næstum aldrei, en hann hafði frá-
bæran skalla, sem reyndar lýsti
Agli alla leið til veislunnar á Álpta-
nesi, þegar hann fékk ekki að fara
þangað með öðmm gestum. Enda
„rak veislan upp stór augu“ þegar
drengurinn kom.
„Þú verður víkingur," sagði móð-
irin þegar Egill rak tunguna beint
framan í pabba sinn. Og Skalla-
grímur sagði: „Já, hann er frekur,
hlunkurinn."
Sagan Egill endar á þessum setn-
ingum: „Egill Skallagrímsson var
enginn venjulegur hlunkur, það
máttu vera viss um.“ (Hlunkur =
stirðbusi, óskemmtileg persóna.)
Höfundur segir léttilega frá. En
þau atriði úr Egilssögu er hann
dregur fram, einangrar og breytir
með fyndni sinni, em síst til þess
fallin að leiða yngstu lesendurna inn
í þann tæra sagnaheim sem íslend-
ingasögumar birta og okkur ber
öllu öðm fremur að virða. Myndir
í bókinni em margar athygli verðar.
Þeim er mikill vandi á höndum
er taka að sér að flytja þessi and-
legu auðæfi þjóðarinnar til vaxandi
kynslóða, með sínum hætti á sínu
máli. Oft tekst höfundum vel til.
Mjög góðir þættir em nú í bama-
tíma Ríkisútvarpsins sem ná bæði
eyrum og skilningi ungra hlustenda.
Óskabók er stórt orð, sem felur
f sér frjálsa ákvörðun einstaklings-
ins, og þá líka ungra lesenda til
þess að taka sér í hönd bók sem
þeir sjálfir kjósa. Þetta orð hlýtur
að verða viðkvæmt í meðferð Náms-
gagnastofnunar sem gefur út nán-
ast allt lestrarefni í skólana fyrstu
ár nemenda þar. Með þeirri stýringu
em lagðar nokkrar hömlur á þau
tækifæri sem ungir lesendur fá til
þess að leita bóka sjálfir á skóla-
söfnum. En þar er einnig að finna
úrvalsbækúr handa ungum lesend-
um, frá 'hinum ýmsu forlögum.
Bækur sem eiga það sameiginlegt
að seiða bömin til sín, auka lestrar-
löngun og þroska persónulegt mat
bamanna sjálfra á góðum bók-
menntum — óskabækur.
IZUMI
STÝRILIÐAR
Allar stærðir fyrir allar
spennur. Festingar fyrir
DIN skinnur.
Gott verð.
= HÉÐINN =
VÉLAVERSLUN, SIMI 624260
SÉRFRÆÐIPJÓNUSTA-LAGER