Morgunblaðið - 23.03.1989, Qupperneq 28

28
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 23. MARZ 1989
Bandaríkin:
Dukakis aldrei óvin-
sælli í Massachusetts
Boston. Frá Óla Birai Kárasyni, fréttaritara Morgunblaðsina
MICHAEL Dukakis, ríkisstjóri í Massachusetts og forsetaframbjóð-
andi demókrata á síðasta ári, má muna tímana tvenna. Samkvæmt
nýlegri skoðanakönnun eru aðeins 19% kjósenda í Massachusetts
ánægð með frammistöðu hans í embætti ríkisstjóra, en 49% eru
óánægð.
Dukakis hefur aldrei verið óvin-
sælli í heimaríki sínu en nú, sam-
kvæmt skoðanakönnu dagblaðsins
The Boston Globe. 51% kjósenda
eru neikvæð í hans garð og aðeins
38% hafa jákvæðar hugmyndir um
ríkisstjórann. Þetta er í fyrsta skipti
á stjómmálaferli Dukakis sem fleíri
eru neikvæðir en jákvæðir í hans
garð. Dukakis hefur tilkynnt að
hann ætli ekki að sækjast eftir end-
urkjöri á næsta ári.
Fyrir aðeins einu ári voru 79%
kjósenda í Massachusetts fylgjandi
Dukakis, sem þá var rétt að byija
kosningabaráttuna fyrir útnefningu
Demókrataflokksins til forseta-
kjörs.
Dukakis hefur átt við pólitíska
erfiðleika að stríða allt frá því að
hann beið lægri hlut fyrir George
Bush í forsetakosningunum í nóv-
ember síðastliðnum. Fjárhagsvandi
Massachusetts hefur aukist veru-
lega á undanfömum mánuðum og
um 55% kjósenda telja að vandinn
sé verri en ella vegna forsetafram-
boðs ríkisstjórans. Áðumefnd könn-
un leiðir einnig í ljós að 79%, kjós-
enda í Massachusetts telja að Duk-
akis eigi ekki að reyna aftur við
forsetaframboð.
Kosningarnar í Sovétríkjunum:
Komast Sakharov
og Jeltsín á þing?
Moskvu. Reuter.
LIKLEGT er, að mannréttinda-
frömuðurinn Andrej Sakharov
muni eftír allt, sem á undan er
gengið, taka sæti á nýja sovéska
þinginu. Er svo að sjá sem sov-
ésku vísindaakademíunni hafí
snúist hugur vegna áskorana og
óánægju ýmissa kunnra vísinda-
manna.
í janúar var Sakharov í hópi
nokkurra umbótasinnaðra vísinda-
manna, sem ekki vom nefndir með-
al þeirra 750 þingmanna, sem
vísindaakademían og önnur opinber
samtök eiga rétt til á nýja þinginu.
Á fundi á þriðjudag var fyrri
ákvörðun vísindaakademíunnar
hins vegar hrandið og ákveðið að
tilnefna að sinni aðeins átta menn
af þeim 20, sem akademiunni hefur
úthlutað. Er litið svo á, að með því
sé verið að greiða götuna fyrir Sak-
harov inn á þing. Endanleg tilnefn-
ing verður ákveðin eftir hálfan
mánuð.
Margt bendir einnig til, að annar
umdeildur frambjóðandi, Borís
Jeltsín, fyrrum formaður flokks-
deildarinnar í Moskvu, verði kjörinn
Misheppnað reynsluskot
Reuter
Langdræg eldflaug bandaríska flotans af gerðinni Trident-2 skýst hér stjórnlaus um loftið eftír
að henni var skotið úr kafbáti við Canaveral-höfða í Flórída á þriðjudag. Flaugin sprakk Qórum
sekúndum eftír að henni var skotið á loft. Þetta var í fyrsta skiptið sem slíkri flaug hefur verið
skotið á loft neðansjávar.
Reuter
Andrej Sak- Borís Jeltsín
harov
Svíþjóð:
á þing. Hefur hann háð mjög harða
kosningabaráttu og oft virst vera í
andstöðu við flokksforystuna í
mörgum málum. Á þriðjudag var
hann með kosningafund í ZIL-bif-
reiðasmiðjunum en forstjóri þeirra,
Jevgeníj Brakov, er helsti keppi-
nautur hans í kjördæminu í Moskvu.
Endurtók Jeltsín árásir sínar á
flokkskerfíð en neitaði því, að hann
væri andvígur Míkhaíl Gorbatsjov,
leiðtoga Sovétríkjanna. Að fundin-
um loknum kváðust næstum allir
verkamennimir, sem við var rætt,
ætla að styðja Jeltsín.
Gera kjarasamninga
í takt við verðbólgii
Stokkhólmi. Reuter.
SÆNSKIR vinnuveitendur og verkalýðsfélög hafa gert með sér
tveggja ára samning um kaup og kjör en efiiahagssérfræðingar
ýmsir hafa tekið niðurstöðunni heldur illa. Segja þeir, að hún
muni ekki létta róðurinn í baráttunni við verðbólguna.
Vinnuveitendasambandið, SAF, um 5,6% kauphækkun á þessu ári
Til að greiða fyrir samningum
lofaði ríkisstjómin að lækka tekju-
skatta á næsta ári um 3% og var
það þúfan, sem velti hlassinu.
og Alþýðusambandið, LO, sömdu
Bandaríkin:
Washington nefiid „höf-
uðborg morðæðisins“
WashingtOD. Frá ívari Guðmundssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
WASHINGTON, höfuðborg Bandarikjanna , sem oft er nefiid feg-
ursta höfuðborg heims, hefir nú hlotið nafnið „liöfuðborg morðæðis-
ins“. Arið sem leið voru samtals 374 menn myrtir í borginni. Það
virðist, sem Washington ætli að halda þeim sama titli einnig á árinu
sem er að líða, því það sem af er marsmánuði hafa 115 manns
þegar fallið á götum borgarinnar
Nærri undantekningarlaust
stafa öll þessi manndráp af fíkni-
efnasölu og/eða -neyslu. Það er
ekki ofsögum sagt af þessari óöld
í borginni, sem skelfír íbúa þeirra
hverfa, þar sem morðin eru aðal-
lega framin, en það er í fátækra-
hverfunum í norðausturhluta borg-
arinnar, þar sem íbúamir era flest-
ir þeldökkir. Það er skoðun lögregl-
unnar, að helsta ástæðan fyrir
morðunum sé barátta fíkniefnasala
um hverfi, sem flokkar þessara
manna hafa helgað sér.
Ferðafólk, ekki síst skólanem-
endur, kemur tugþúsundum saman
til Washington árlega, skilur eftir
álitlegar upphæðir og veitir fíölda
manns atvinnu. Það yrði mörgum
til tjóns, ásamt borginni sjálfri, ef
úr komu ferðafólks skyldi draga
að einhveiju ráði, sökum ótta við
morðafaraldurinn.
Sjálfur borgarstjóri Washington,
Marion Barry, sem er þeldökkur,
liggur undir gran um að vera fíkni-
efnaneytandi. Hann bar á móti
þeim orðrómi í sjónvarpsviðtali
nýlega. Borgarstjórinn hélt því
fram, að það væra aðeins fátækra-
hverfin í borginni, sem væru hættu-
leg, annars staðar væri ekkert að
óttast. Almenningur virðist ekki
vera borgarstjóranum sammála, ef
dæma má af flölda lesendabréfa í
dagblöðunum í Washington þessa
dagana, þar sem menn kvarta yfir
hættunum á götum borgarinnar og
reiðileysinu þar sem enginn sé
óhultur á almannafæri.
í morðafaraldrinum í Banda-
ríkjunum undanfarið og þá fyrst
og fremst í höfuðborginni, hefir
borið mest á nýrri tegund vélbyssu,
sem er eftirlíking hríðskotabyssu
sovéska hersins, en slíkar byssur
hafa aðallega verið fluttar inn til
Bandaríkjanna frá Kína. Þessi
byssa er „hálfsjálfvirk", sem kallað
er, það er að segja byssan skýtur
25 skotum með ofsahraða í einni
lotu, eftir að skyttan hefir snert
gikkinn, en getur auk þess skotið
75 skotum á sekúndu, ef því er að
skipta. Bush forseti hefir bannað
innflutning á þessari byssutegund.
En það er langt frá því að forsetinn
fái þökk fyrir það frá öllum. Flest-
ir Bandaríkjamenn telja, að það sé
heilagur réttur bandarísks borgara
að eiga byssu til að verja sig.
En nú er að sjá sem almennings-
álitið sé að snúast gegn byssu-
áhangendum. Skoðanakönnun,
sem fram fór um síðustu helgi,
sýndi að meirihluti almennings er
samþykkur ákvörðun forsetans að
banna innflutning á hríðskotabyss-
4
og 3,3% á því næsta. Þeir fyrirvar-
ar era þó gerðir, að fari verðbólgan
yfir 6% í ár skuli launþegum bætt
það að 80% og verði hún meiri en
4% á næsta ári skal setjast aftur
að samningaborðinu.
„Með þennan samning að vopni
munum við ná verðbólgunni niður
og takmarka útgjöld fyrirtækj-
anna. Hér er um nýmæli að ræða
í þessu landi,“ sagði Olof Ljung-
gren, formaður SAF, en Ulf Jak-
obsson, helsti efnahagssérfræðing-
ur Svenska Handelsbankens, var
ekki alveg sammála. „Með samn-
ingnum er vissulega minni hætta
á launadeilum og óhóflegum kaup-
hækkunum en hann er lítið innlegg
í baráttuna við verðbólguna,“ sagði
hann.
Ymsir sérfræðingar aðrir telja,
að raunverulegur launakostnaður
muni hækka um 8,5 til 9% og
benda á, að vegna launaskriðs séu
hækkanimar jafnaðarlega 3%
meiri en umsamið er.
í Svíþjóð era tiltölulega mörg
vel rekin og arðsöm stórfyrirtæki
en mikill launakostnaður og verð-
bólga, sem er meiri en í samkeppni-
slöndunum, hefur samt verið þeim
fjötur um fót. Verðbólgan mælist
nú vera 6,6% og hafa fáir trú á,
að hún komist niður í 6% til jafnað-
ar á árinu og því síður í 4% á því
næsta. Hagnaður fyrirtækjanna
hefur þó verið umtalsverður og
arðgreiðslur til hluthafa miklar og
því fannst vinnuveitendum ekki
vetjandi að semja um miklu minna
en það, sem nemur verðbólgunni.
Norskar selveiðar:
Vilja aukinn
ríkisstyrk
til selveiða
NORSKA sjómannasambandið
hefiir farið þess á leit við norsk
stjórnvöld að þau styrki selveið-
ar landsmanna í ár með 12,5
milljóna norskra króna fram-
lagi, rúmlega 97 milljónum ísl.
króna. Á síðasta ári nam ríkis-
styrkur til selveiða tæpum 7
milljónum norskra króna, segir
í norska dagblaðinu Fiskaren
þar sem vitnað var til fréttar
sem birtist í Aftenposten.
í beiðni sjómannasambandsins
er gert ráð fyrir að ríkið greiði 325
norskar krónur, um 2.515 ísl. krón-
ur, fyrir hvem veiddan sel. 8,5
milljónir, rúmar 63 milljónir ísl.
krónur, eiga að renna í rekstrar-
og veiðistyrk til útgerðarfélaganna
auk þess sem um 4 milljónir, 29,7
milljónir ísl. króna, fara til skinna-
verksmiðju í Tromse.
„Við höfum í hyggju að halda
verksmiðjum sem forvinna selskinn
gangandi með framtíðina í huga,“
sagði Finn Bergesen, ritari sjó-
mannasambandsins, í viðtali við
Aftenposten.