Morgunblaðið - 04.10.1989, Blaðsíða 18

18
/
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 4. OKTÓBER 1989
fltargisiiÞIafrtfe
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoðarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
HaraldurSveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033. Áskrift-
argjald 1000 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 90 kr. eintakið.
Hræðsla við ofbeldi
og hlutverk lögregl-
unnar
Abaksíðu Morgunblaðsins í
gær segir að ofbeldis-
hneigð meðal unglinga sé
áhyggjuefni forráðamanna fé-
lagsmiðstöðva, grunnskóla og
annarra sem meðal unglinga
starfa. I fréttinni stendur meðal
annars: „Forstöðumaður félag-
smiðstövar í öðrum borgarhluta
sagði að algjört ábyrgðarleysi
einkenndi hinn hlutfallslega fá-
menna hóp ofbeldisseggja.
„Þeim virðist vera sama um
allt, það er ekki hægt að höfða
til neins í fari þeirra. Þeir beita
ógnunum og hótunum. Hvorki
foreldrar né krakkar þora að
kæra eða ræða við foreldra
þessara unglinga af ótta við
hefndaraðgerðir.““
í þessum orðum felst meiri
ótti en við eigum sem betur fer
að venjast í samskiptum manna
á meðal í landi okkar. Hann
byggist á reynslu unglinga, sem
hafa orðið fyrir barðinu á of-
beldisseggjum. Stendur nú fyrir
dyrum á vegum forsvarsmanna
félagsmiðstöðva og skóla ásamt
fólki úr ýmsum öðrum hópum
að hittast til að undirbúa sér-
staka herferð gegn ofbeldi sem
ætlunin er að efna til í félag-
smiðstöðvum og skólum.
I sunnudagsblaði Morgun-
blaðsins var nýlega gerð úttekt
á ofbeldi í landinu og þar kom
í ljós að langflestar líkamsárás-
ir eiga sér stað í miðbæ
Reykjavíkur um helgar. Þeir
sem standa fyrir þeim eru eldri
unglingar og ungt fólk á aldrin-
um 17-23 ára. I nær öllum til-
vikum er um karlmenn að ræða
en hlutur kvenfólksins felst
meira í því að eggja menn til
„dáða“, eins og það var orðað
í sunnudagsgreininni. Þar kom
einnig fram að lögreglan í
Reykjavík hefði myndað starfs-
hóp til að kanna þetta vanda-
mál og leita leiða til úrbóta.
Allt leiðir þetta hugann að
því, hvort löggæsla sé næg og
hvort skipulag lögreglumála sé
með þeim hætti, að starf lög-
reglunnar skili bestum árangri.
Er ekki ástæða til að kanna,
hvort sú ráðstöfun, sem gerð
var 1972, að slíta tengsl milli
lögreglu og sveitarfélaga, hafi
verið rétt? Ætli það sé ekki til-
tölulega auðvelt að færa rök
að því, að störf lögreglunnar
hafi fjarlægst sveitarfélögin um
of eftir að þau hættu að hafa
hönd í bagga með því að ráða
lögreglumenn og greiða þeim
laun?
Víða um heim er algengt að
löggæsla sé meira og minna í
höndum sveitarfélaga en síðan
sé einnig starfrækt ríkislög-
regla. Fram til 1972 gilti sú
skipan í Reykjavík að lögreglu-
stjóri var skipaður af ríkinu og
hafði með ráðningu lögreglu-
manna að gera en borgarsjóður
greiddi 80 til 90% af launum
lögreglumanna og höfðu borg-
aryfirvöld þannig töluvert um
það að segja, hve margir störf-
uðu í lögreglunni í Reykjavík.
Nú er það alfarið undir dóms-
málaráðuneyti og fjái-veitingar-
valdi þess, Alþingi, komið hve
lögreglumenn eru margir.
Borgaryfirvöld höfðu ekki hús-
bóndavald yfir lögreglumönn-
um en borgarsjóð var unnt að
dæma til að greiða skaðabætur,
ef Iögreglumenn gerðust sekir
um mistök í starfi.
Mörg störf sem lögreglu-
menn unnu áður eru nú í verka-
hring einkaaðila, sem kaupend-
ur þjónustunnar greiða, og má
þar benda á fyrirtæki á borð
við Vara og Securitas. Stuðla
ferðir og eftirlit starfsmanna
þeirra mjög að almennu öryggi
til dæmis í Reykjavík. Önnur
störf eru þess eðlis að með öllu
er óeðlilegt að almennir borgar-
ar vinni þau og þeir treysta sér
alls ekki til þess eins og lýsing-
arnar hér í upphafi sýna. Þar
á lögreglan að láta að sér kveða
bæði með því að leitast við að
fæla menn frá því að beita of-
beldi og einnig með því að taka
á þeim sem gerast sekir um
árásir á aðra.
Hitt er svo annað mál sem
hér kemur einnig til álita, að
ríkisvaldið hefur alls ekki búið
að lögreglunni sem skyldi. Á
undanförnum árum hefur
mannafli fremur dregist saman
en aukist hjá lögreglunni í
Reykjavík og á síðasta þingi sáu
nokkrir þingmenn Sjálfstæðis-
flokksins sig knúna til að flytja
stutta en skýra tillögu til þings-
ályktunar: Alþingi ályktar að
fela dómsmálaráðherra að
grípa nú þegar til ráðstafana
er fela í sér eflingu löggæslu í
landinu. Um leið og tekið er
undir þessa kröfu er hitt árétt-
að, hvort ekki sé jafnframt
tímabært að færa lögregluna
aftur nær sveitarfélögunum,
þótt yfirstjórn hennar verði
áfram í höndum ríkisins.
Fagna þGir a suiinu.dag? Fyrsta verk Þorsteins Pálssonar, er hann hafði verið kjörinn foi
við Friðrik Sophusson, keppinaut sinn í formannskjörinu, í varaformannsembættið. Hér fagnaþeir Þo
í embætti sín með miklum glæsibrag. Nú er bara spurningin hvort fógnuðurinn endurtekur sig á sunnv
Landsfundur Sjálfstæðisflokksins:
HAVÆRAR1
UMDAV
FORYSTUHL
Aöalátökin verða um stefnu í sjávarútvegs- og landbúnaðarm
bœði íformanns- og varaformannskjöri — Margir vilja kjósa L
LANDSFUNDUR Sjálfstæðisflokksins, sá 28. í röðinni, verð-
ur settur, væntanlega við lúðrablástur í Laugadagshöllinni
á morgun kl. 17. Það hefúr legið í loftinu að undanförnu
að helstu átakamál þessa landsfúndar verða um framtíðar-
stefnu flokksins í fiskveiðum og landbúnaði. Jafiiframt er
búist við að kjördæmamálið og önnur ágreiningsmál þétt-
býlis og dreifbýlis eigi eftir að koma upp á yfírborðið.
Það hafa verið ákveðnar skoðanir uppi um það innan
Sjálfstæðisflokksins allt síðastliðið ár og jafnvel lengur, að
tímabært væri orðið að einhver endurnýjun ætti sér stað í
forystuliði flokksins. Friðrik Sophusson, varaformaður
flokksins, hefúr gegnt því embætti undanfarin átta ár, og
formannsár Þorsteins Pálssonar eru orðin sex. Nú þykir
ýmsum sem þeirratími, a.m.k. annars þeirra, sé útrunninn
og að nýtt blóð þurfi að renna um forystuæðarnar. Búist
er við því að skoðanaágreiningur um forystuliðið muni
a.m.k. sýna sig í formanns- og varaformannskjöri með þeim
hætti að frambjóðendurnir fái ekki jafhglæsilega kosningu
og fyrir tveimur árum. Kannanir mínar hafa leitt í ljós að
fjöldi sjálfstæðismanna hyggst veita Davíð Oddssyni at-
kvæði sitt, ýmist við formanns- eða varaformannskjör nú á
sunnudag.
Þorsteinn segir um
vangaveltur um upp-
stokkun í forystulið-
inu,„Ég er auðvitað
ekki dómari í eigin
sök, en það kemur
hvorki mér né öðrum á óvart að
mótlæti bitnar á forystu flokksins.
Forystan á líka að bera þá ábyrgð
sem mótlætinu fylgir.“
Friðrik tekur í sama streng og
segir: „Frá síðasta landsfundi hafa
margir hlutir gerst sem hafa breytt
stöðu flokksins á ýmsa lund. Það
varð klofningur, kosningar, stjórn-
armyndun, stjórnarslit og nú er
flokkurinn í stjórnarandstöðu við
óvinsæla ríkisstjórn. Þetta hlýtur að
setja mark sitt á landsfundinm og
fundarstörfin. Kosningar formanns
og varaformanns eru óbundnar. Það
hefur oft gerst á landsfundi að full-
trúar hafa látið álit sitt í ljós með
atkvaðum sínum, þótt engin for-
mleg framboð hafi komið fram. Það