Morgunblaðið - 18.10.1989, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 18. OK’J'ORER 1989
Mótmæli í Leipzig
neuier
Tugþúsundir Austur-Þjóðveija flykktust út á götur Leipzig, næst-stærstu borgar landsins, á mánudag til
að mótmæla stöðnuðum stjómarháttum yfirvalda kommúnista. Að sögn heimildarmanna mótmælendakirkj-
unnar í landinu voru þátttakendur á annað hundrað þúsund. A myndinni hafa andófsmenn safnast saman
við torg í borginni.
Stokkhólmi. Frá Erik Liden, fréttaritara
HÓPUR sérfræðinga á vegum
Miðflokksins í Svíþjóð hefur kraf-
ist þess að bannað verði að nota
efhið amalgam til tannfyllinga.
Amalgam verður til þegar silfur
gengur í efhasamband við kvika-
silfur.
Aukaverkanir amalgams hafa í
mörg ár verið til umræðu í Svíþjóð.
Margir tannlæknar hafa orðið að
fjarlægja tannfyllingar úr amal-
gami úr tönnum sjúklinga sinna.
Þekktustu aukaverkanir efnisins
eru krónísk höfuðverkjaköst.
Tannlæknar hafa gert tilraunir
með ný tannfyllingarefni í mörg ár
og hafa heilbrigðisyfirvöld þegar
viðurkennt nokkur þeirra. 1. júlí á
næsta ári verður lyfladeild sænska
heilbrigðisráðuneytisins breytt í
sjálfstæða stofnun sem standa mun
fyrir prófunum á öllum nýjum tann-
fyllingarefnum, þar á meðal amal-
gami.
Morgunblaósins.
Sænska lögreglan leitar nú 42
ára gamals manns sem í yfir tíu
ár hefur smyglað og selt tannfyll-
ingarefnið N2. Notkun efnisins hef-
ur verið bönnuð í Svíþjóð frá því í
byijun áttunda áratugarins. Næst-
um 3.000 tannlæknar hafa keypt
N2 af manninum, en efnið er eink-
um notað við rótarfyllingar.
Jacques Delors:
Kommúnistaheimur Austur-Evrópu
að splundrast fyrir augum okkar
-segir forseti framkvæmdastj órnar EB
Brussel. Keuter.
Evrópubandalagið verður að
hraða áformum sínum um einingu
og hrinda í framkvæmd hugmynd-
um um einn gjaldmiðil fyrir
bandalagið og sameiginlegan
seðlabanka, að sögn Jacques Del-'
ors, forseta framkvæmdastjórnar
bandalagsins. Hann segir þróun
mála í kommúnistaríkjum Aust-
ur-Evrópu hraðari en menn hafi
órað fyrir og EB verði að bregð-
ast við henni.
í ræðu sem Delors hélt í Brugge
í gær gaf hann í skyn að bandalag-
ið ætti að verða sá harði kjarni sem
önnur Evrópulönd, þ. á m. umbóta-
sinnuð Austur-Evrópuríki, gætu leit-
að stuðnings hjá. Delors flutti ræðu
sína í Evrópuháskólanum en þar
þrumaði Margaret Thatcher, forsæt-
isráðherra Bretlands, á síðasta ári
yfir því sem hún telur skriffinna-
veldi EB og mælti gegn hraðari sam-
einingu aðildarríkjanna. Thatcher er
andvíg hugmyndum Delors og nokk-
urra annarra EB-ríkja, einkum
Frakklands, um einn gjaldmiðil og
seðlabanka EB. Delors hvatti í gær
til þess að ákvörðun síðasta leið-
togafundar EB-landanna, sem hald-
inn var í Madrid í júní, um hægfara
þróun í átt til aukinnar gjaldeyriss-
amvinnu, yrði lögð á hilluna og í
staðinn ákveðið á næsta leiðtoga-
fundi í desember að koma á einum
gjaldmiðli og seðlabanka árið 1992
er sameiginlegur, innri markaður
bandalagsins á að komast á.
Margar aðildarþjóðir óttast að
Vestur-Þjóðveijar geti misst áhug-
ann á EB-samstarfinu vegna bylt-
ingarkenndra breytinga á stjórn-
málaástandi í kommúnistaríkjunum
og stöðu leppríkjanna gagnvart Sov-
étríkjunum. „Ég hef alltaf verið
fylgjandi hægfara þróun ... en er
nú að hverfa frá þeirri skoðun því
að tíminn er naumur,“ sagði Delors.
„Hugmyndir okkar sjálfra Um
bandalagið verða að gjörbreytast,
sama er að segja um stefnu þess út
á við.“ Hann sagði sameiginlega
gjaldeyrinn vera skilyrði þess að
væntanlegur, innri markaður hleypti
nægilegum krafti í samstarf EB-
ríkjanna tólf eftir 1992.
E1 Salvador:
Stjórnvöld
leggja fram
friðaráætlun
San Jose. Reuter.
RÍKISSTJÓRN EI Salvador
skoraði í gær á vinstrisinnaða
skæruiiða að fallast á tillögu um
tafarlaust vopnahlé í borgara-
styrjöldinni í landinu. Skærulið-
ar sögðust allt eins geta gefist
skilyrðislaust upp, svo óaðgengi-
legt væri tilboðið.
Viðræður hafa undanfarið átt
sér stað í nágrannaríkinu Costa
Rica milli stjórnvalda í E1 Salvador
og skæruliðanna um leiðir til að
bínda enda á borgarastyijöldina
sem kostað hefur 70.000 manns
lífið undanfarin tíu ár. I tillögu
ríkisstjórnarinnar var gert ráð fyr-
ir að vopn yrðu lögð niður í dag,
18. október. Skæruliðum yrði
sleppt við ákærur og þeim hjálpað
við að laga sig að friðsamlegu lífi.
7.000 manna her skæruliða yrði
leystur upp ekki síðar en 15. jan-
úar á næsta ári.
Þrátt fyrir mikinn ágreining
verður viðræðunum haldið áfram
en kaþólska kirkjan hefur annast
meðalgöngu í þeim.
Svíþjóð:
Vilja banna amal-
gam tíl tannfyllinga
s *
GÆÐAFILMA A GOÐU VERÐI
KRÓKHÁLSI 6 SÍMI 67 1900
Boris Jeltsín sakar stjórn-
völd um óírægingarherferð
Moskvu. Reuter. ^ ‘‘ ^
BORIS Jeltsín, leiðtogi róttækra
umbótasinna í Sovétríkjunum og
að margra mati vinsælasti stjórn-
málamaður landsins, sagði i gær-
morgun að Sovétstjórnin væri að
reyna að flekka mannorð hans
með því að segja að hann hefði
spunnid upp sögu um banatil-
ræði. „Eg get bara endurtekið
það sem ég hef áður sagt að ég
varð ekki fyrir neinni árás,“
sagði Jeltsín.
Umræða fór af stað um þetta
efni í Æðsta ráðinu, löggjafarþingi
Sovétríkjanna, á mánudag. Míkhaíl
Gorbatsjov Sovétleiðtogi bað Vadím
Bakatín innanríkisráðherra að stíga
í pontu til að varpa ljósi á sögur
sem gengju íjöllunum hærra í
Moskvu um morðtilræði við Boris
Jeltsín. Bakatín tók þá til máls og
sagði að 28. september síðastliðinn
hefði Jeltsín komið á lögreglustöð
í Moskvuborg, holdvotur og illa til
reika. Hefði hann sagt þá sögu að
ókunnir menn hefðu ráðist á sig,
brugðið sekk yfir höfuð sér, ekið
með sig nokkurn spöl og varpað sér
fram af brú ofan í Moskvu-ána.
Við illan leik hefði sér tekist að
synda 300 metra leið í land. Á lög-
reglustöðinni fékk hann hjálp við
að þurrka föt sín. Þegar kona hans
og dóttir komu á staðinn til að
sækja hann dró hann söguna til
baka og bað lögregluna um að láta
rnálið niður falla. Bakatín sagði að
engu að síður hefði rannsókn farið
fram á málinu og ekkert hefði kom-
ið fram sem styddi sögu Jeltsíns.
Til dæmis væri hartnær útilokað
Þessi mynd var tekin af Boris
Jeltsín í Bandaríkjunum.
að nokkur maður gæti lifað af 15
metra fall af téðri brú ofan í mittis-
djúpt vatnið fyrir neðan.
Mitt einkamál!
Jeltsín sté næstur i ræðustól og
sagði að hann endurtæki það sem
hann hefði áður sagt við fjölmiðla
að ekki hefði verið gerð tilraun til
að koma sér fyrir kattarnef. „Þegar
öllu er á botninn hvolft er þetta
mitt einkamál!"
Míkhaíl Gorbatsjov upplýsti að
mál þetta hefði komið til kasta for-
sætisnefndar Æðsta ráðsins og þá
hefði Jeltsín sagði að ef til vill hefði
hann sagt brandara sem hefði mis-
skilist svona illilega. Gorbatsjov
sagðist sannfærður um að hér væri
ekki sakamál á ferðinni en gaf í
skyn að málið gæti haft pólitískar
afleiðingar.
Jeltsín þykir gleðimaður
Jeltsín, sem rekinn var úr emb-
ætti flokksformanns í Moskvu árið
1987, hefur fengið á sig orð fyrir
að vera drykkfelldur og ógætinn í
yfirlýsingum. í kosningabaráttunni
í mars fyrir kosningar til hins nýja
fulltrúaþings fullyrti Jeltsín að
þrisvar hefði verið gerð tilraun til
að ráða sig af dögum.
Þegar Jeltsín var nýlega í heim-
sókn í Bandaríkjunum sögðu fjöl-
miðlar víða um heim frá því að
hann hefði haldið ræðu við John
Hopkins-háskólann undir áhrifum
áfengis. Málgagn sovéska komm-
únistaflokksins, Pravda, hafði eina
af þessum frásögnum eftir ítalska
dagblaðinu La Repubblica. Bæði
blöðin hafa nú beðist afsökunar á
fréttaflutningnum og þingnefnd
hefur hafið rannsókn á því hvað
hæft sé í sögunum.
Starfsbræður Jeltsíns í sovéska
þinginu virtust hafa litla samúð
með honum í gær þegar fréttaritari
Reuters spurði þá álits og sumir
viðruðu þá hugmynd að koma á fót
siðanefnd þingsins eins og í Banda-
ríkjunum til að fjalla um atburði
af þessu tagi. „Ef hér var um
ófrægingu að ræða eins og Jeltsín
heldur fram þá lét hann sjálfur
ekki sitt eftir liggja," sagði Ana-
tolíj Sobtsjak, sem er félagi Jeltsíns
í þingflokki róttækra umbótasinna.
Sobtsjak var hins vegar sammála
Jeltsín um að ekki ætti að eyða tíma
þingsins í umræðu af þessu tagi.