Morgunblaðið - 11.02.1990, Qupperneq 4

4 C
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 11. FEBRÚAR 1990
Þorbjörg Guðjónsdóttir
Morgunblaðið/Þorkell
Svolitió einmana-
legt aö búa ein
„ÉG HEF átt hér heima síðan 1958 og kann afskaplega vel við mig.
Hér býr þægilegt og gott fólk,“ segir Þorbjörg Guðjónsdóttir, 68
ára gömul ekkja. Þorbjörg starfar sem fulltrúi hjá Ráðningarstofu
Reylgavíkurborgar við Borgartún og þar skráir hún niður atvinnu-
lausa. „Þegar aðrir hafa ekkert að gera, er fúllt að gera hjá mér.“
Eiginmaður Þorbjargar var Vil-
hjálmur Aðalsteinsson, starfs-
maður í Straumsvik, en lést
árið 1981. „Dauðinn gerði
engin boð á undan sér. Hann
dó skyndilega úr hjartaslagi. Ég
get ekki neitað því að mér finnst
svolítið einmanalegt að búa ein. Ég
held að maður komist aldrei yfir
það að missa maka sinn. Við vorum
svo miklar samlokur. Við fórum
ekkert nema saman. Það er auðvit-
að slæmt upp á seinni tímann að
gera. Maður verður að læra að lifa
áfram. Það þýðir ekkert að gefast
upp. Ég reyni að halda fjölskyld-
unni saman.“
Þorbjörg og Vilhjálmur eignuð-
ust ekki börn saman, en þau áttu
hvort sinn soninn áður en þau hófu
búskap. „Og nú eru barnabörnin
orðin fimm og það sjötta á leiðinni
— allt yndisleg böm,“ segir Þor-
björg og hún sýnir mér fjölskyldu-
myndirnar sem standa innrammað-
ar á hillu inni í stofu.
Þorbjörg segist vera Reykvíking-
ur í húð og hár, uppalin við Lauga-
veginn, beint upp af Höfða, sem
þá þótti nánast vera utan borgar-
markanna. „Þú getur því ímyndað
þér hversu langt mér þótti að fara
alla leið hingað," segir hún.
Ég þarf að vera mætt í vinnuna
kl. 8.20_þannig að ég stilli klukkuna
á sjö. Ég er í vinnunni til korter
yfir fjögur og þá fer ég beint í
Laugardalslaugina og það hefur
verið eldgamall siður hjá mér í
mörg ár. Við hjónin fórum alltaf
saman í laugina og ég hef haldið
því áfram eftir að hann féll frá.
Það er nauðsynlegt að hreyfa sig
eitthvað þegar maður fer allra sinna
ferða í bíl. Ég syndi minnst 500
metra á dag. Það er ekki nóg að
flatmaga í heitu pottunum þó það
sé vissulega gott líka. Um helgar
fer ég á öðrum tíma í laugina,
klukkan svona 10 eða 11 og þá
hittir maður allt annan hóp fasta-
gesta. Það myndast ákveðinn kunn-
ingsskapur með þessum laugar-
gestum og ef einhvern vantar í
nokkra daga, er farið að spyrjast
fyrir. Þegar ég kem heim úr laugun-
um á daginn, fæ ég mér bita að
borða og þá eru það kvöldin sem
taka við. Ég sest stundum niður
með krossgátur, horfi á sjónvarpið
eða fer í saumaklúbb, sem stofnað-
ur var fyrir 45 árum.
— Hittist þið vinkonurnar þá
mánaðarlega?
„Nei, biddu fyrir þér. Helst viku-
lega og hveijum klúbbi fylgir auð-
vitað hlaðborð af alls kyns góðgæti
og stríðstertum. Við byijuðum alltaf
hér einu sinni á því að koma með
uppskriftir með okkur í sauma-
klúbbana en við erum löngu hættar
því núna. Við mætum alltaf með
handavinnu með okkur og saumum
og pijónum mikið. Þetta er enginn
kjaftaklúbbur. Þú sérð hvað ég hef
haft fyrir stafni í gegnum árin,“
segir Þorbjörg og bendir á tvo ró-
kókóstóla, útsaumaða púða,
klukkustrengi og myndir.
Fyrir utan bamabörnin og sundið
em ferðalög mikið áhugamál hjá
Þorbjörgu og leikhúsferðir era líka
ofarlega á vinsældalistanum. Hún
segir mér að síðast hafí hún farið
með barnabörnunum á Töfrasprot-
ann í Borgarleikhúsinu. „Við hjónin
fórum alltaf út fyrir landsteinana í
sumarfríinu okkar og það hefur
ekki fallið eitt einasta ár úr hjá
mér síðan hann dó. Ég hef óskap-
lega gaman af ferðalögum. Ég fór
með frænku minni, sem ég hitti oft
í laugunum, til Kýpur í fyrra og
það var hreint ævintýri. Ég hef líka
komið til Ítalíu, Bandaríkjanna,
Spánar, Kanaríeyja, Egyptalands,
ísraels og fjórum sinnum til Grikk-
lands. Mér fínnst Grikkir alveg sérs-
taklega skemmtilegir og þægilegir.
Dansarnir þeirra eru frábærir og
þeir hrífa alla með sér. Ég er ekki
mikið fyrir að liggja í sólbaði. Ég
vil heldur vera á röltinu á breiðum
strandlengjunum."
Morgunblaðið/Þorkell
Páll Ólafsson, Þuríður Heiðarsdóttir og börnin þijú, þau Hulda, Gestur og Þóra Kristín.
Reynum aó eiga fyrir þvi
sem viö kaupum
„OKKAR LÍFS„MOTTÓ“ er að
reyna að eiga fyrir því sem við
kaupum okkur og við höfúm aldr-
ei tekið plastið í okkar þjónustu.
Við miðum lifsmátann við þau
laun, sem við höfúm úr að spila.
Stefnan er sem sagt sú að taka
ekki lán fyrir lúxus enda fer það
mjög í taugarnar á okkur að
skulda. Það er kannski þess
vegna sem við höfúm verið svona
lengi að koma undir okkur fótun-
um. Okkur finnst ekkert sjálfsagt
að tækjavæða heimilið eða skipta
um bíl annað hvert ár. Viðstönd-
um einfaldlega ekki í því. I stað-
inn fyrir að kaupa örbylgjuofn,
geislaspilara eða uppþvottavél,
er lögð á það áhersla að fá harð-
an disk í tölvuna, sem er reyndar
mitt vinnutæki," segir Páll Ólafs-
son, kennari í Æfíngaskóla Kean-
araháskólans.
Eiginkona Páls er Þuríður Heið-
arsdóttir og eiga þau þijú
börn, Huldu 15 ára, Gest 14
ára og Þóra Kristínu, sem er
eins árs frá því í ágúst. „Við
höfum búið á þessu svæði síðan
1974, fyrst í Bólstaðarhlíðinni og
hingað í Skaftahlíðina fluttum við
fyrir sex áram. Við ætluðum reynd-
ar aldrei að setjast að í Reykjavík.
Við erum bæði að vestan, Palli frá
ísafirði og ég frá Suðureyri, og
meiningin var að við færam aftur
vestur þegar hann kláraði námið í
Kennaraháskólanum. Einhverra
hluta vegna höfum við ekki haft
nógu mikinn áhuga til að flytja
aftur til baka. Ég fengi eflaust
vinnu hvar sem væra lausar kenn-
arastöður. Það er bara ekki nóg.
Maður verður að hafa ákveðið rými
til annars. Sennilega er fólk samt
aldrei jafn einmanna og í fjölmenn-
inu. Samgangur manna á meðal úti
á landi er mun frjálslegri heldur en
hér í borginni. Fólk svona lítur inn
í kaffí án þess að það þurfí að gera
nokkuð boð á undan sér. Við tókum
þennan sið með okkur suður og
stunduðum það á tímabili að svona
„droppa“ við í kaffí, eins og sagt
er á vondri íslensku. Þetta féll bara
í góðan jarðveg hjá kunningjunum
og þeir era famir að apa þetta upp
eftir okkur.“
— Hvað hefur húsmóðirin fyrir
stafni?
„Þegar Gestur og Hulda vora
lítil, var ég bara heima í húsmóður-
hlutverkinu. Palli var aldrei heima.
Þegar hann var ekki í skólanum
var hann í íþróttum. Nú vinn ég
hálfan daginn hjá Apótekarafélag-
inu og kenni erobikk þrisvar í viku
í Stúdíói Jónínu og Ágústu. Þannig
var að við hjónin vorum í sex ár í
dansskóla og gerðum hlé á því. Þá
fór ég að færa mig yfír í leikfimina
og fór svo að kenna.“
— Einhveijir framtíðardraumar?
Húsmóöurstarf iö van-
þakklátt og vanmetiö
„ÞAÐ MÁ eiginlega segja að ég hafi verið heima og hugsað um mín
börn síðustu árin. Ég er svolítil ungamamma, en þessi gullni meðal-
vegur er jú vandrataður. Samt finnst mér það hafa verið mjög gott
fyrir mig og þau að hafa getað verið heima, en eftir erfíðan dag
eru þau þó yndislegust sofandi. Það þekkja allir foreldrar. Starf
húsmóðurinnAr er því miður mjög vanþakklátt og vanmetið, því vinna
er skilgreind sem launavinna. Umönnun eigin barna hlýtur samt að
vera dýrmætasta vinna sem nokkurt foreldri getur unnið. Það er
svo gott að hafa einhvern heima til að taka á móti sér þegar maður
kemur heim úr skóla og er bara 8 eða 9 ára. Réttur barna mætti
vera margfalt sterkari. Hann er vissulega til staðar í lögum, en
mikið vantar á að hann sé virtur. Börnin eru ekki talin sem fúllgild-
ir þjóðfélagsþegnar og foreldrar líta í auknum mæli á skólann sem
uppeldisstofnun," segir Magdalena Kjartansdóttir, 32 ára „sjálfstæð"
móðir og íbúi í Skaftahlíð 8. Magdalena segist hafa alist upp í Hlíðun-
um. Hún hafí þó ekki valið að búa þar áfram með sín börn þess
vegna. „Við komum hingað úr Breiðholtinu árið 1986 og eingöngu
vegna þess að dóttir mín var byrjuð í ísaksskóla og líkaði mjög vel.“
Við tyllum okkur á eldhússtól-
ana og Magdalena kemur
með nýlagað kaffí. íbúðin er
björt og opin, veggimir grá-
ir, nýtísku-húsgögn á ljósu
parketinu. „Ég ætlaði nú eiginlega
að hringja í þig og fresta viðtalinu.
Hann sonur minn.er kominn með
gubbupest," segir Magdalena. Stef-
án 4 ára liggur sofandi inni í her-
bergi og Katrín, sem er 9 ára, er
að baka horn heima hjá vinkonu
sinni. „Hún ætiar að koma á eftir."
„Ég veit ekki hvað ég get sagt
þér. Það er allt í biðstöðu hjá mér
eins og er. Þó geri ég ráð fyrir að
fara að vinna hjá samtökum hér í
borg á kvöldin og sem stendur er
ég að leita mér að heppilegri vinnu
á morgnana á meðan Kata er í
skólanum og Stefán á leikskólan-
um,“ segir Magdalena. Hún hefur
unnið sem ráðgjafi í afleysingum á
áfangastaðnum við Amtmannsstíg.
Þar er rekið heimili fyrir konur sem
eru að fóta sig í tilverunni eftir
áfengis- og vímuefnameðferð.
„Slíkt starf er bæði gefandi og erf-
itt í senn. Það á reyndar um öll
störf, sem hafa með lifandi verar
að gera. Mér finnst gaman að starfa
með konum. Maður kemur alitaf
að einhveijum punkti sem við eigum
allar sameiginlega."
— Hvað finnst þér um pólitíkina?
„Það er nú svo komið að maður
er afspyrnu óánægður með allt sem
heitir pólitík. Mér finnst ég ekki
geta sett mig undir neinn hatt í
pólitíkinni. Mér finnst stjórnmála-
menn mjög óábyrgir og mikið ber
á eiginhagsmunapoti. Það er ekki
verið að hugsa um þjóðina í heild.
Margir eiga um sárt að binda vegna
andlegra og líkamlegra bresta, en
þessir hópar vilja oft gleymast.
Aldraðir t.d. sem eru búnir að gera
þjóðfélaginu gagn alla sína hunds-
og kattartíð eru orðnir þreyttir og
lasburða á efri áram. Þá á hver að
vera sjálfum sér næstur. Einhveijir
kunna að hugsa sem svo að þeim
hafi verið nær að búa sig ekki bet-
ur undir ellina. Málið er nú það að
það eru ekki allir á forstjóralaunum.
Launamisréttið í þjóðfélaginu er til