Morgunblaðið - 11.02.1990, Blaðsíða 9

Morgunblaðið - 11.02.1990, Blaðsíða 9
MORGUNBLAÐIÐ MANNLIFSSTRAUMAR SUNNUDAGUR 11. FEBRÚAR 1990 C 9 LÖGFRÆÐI/ að leita sátta meb hjónumf Sáttaumleitan MEÐ LÖGUM 132/1989, sem tóku gildi 30. des. sl., var gerð lítils- háttar breyting á lögum nr. 60/1972 um stofnun og slit hjúskap- ar. Akvæðið sem um ræðir er 44. gr. laganna sem fjallar um sáttaumleitan. Jafiiframt því að skýra í fáum orðum hvað í þess- ari breytingu felst geftir þetta tilefiii til að huga örlítið að því hvort nokkur ástæða er til þess yfirleitt að skylda fólk til að leita sátta áður en það fær leyfí til skilnaðar. Samkvæmt 44. gr. laga um stofnun og slit hjúskapar eins og hún var fyrir umrædda breyt- ingu bar að leita um sættir með hjónum áður en unnt var að veita skilnaðarleyfi. í ákvæðinu sagði: „Sáttanefnd leit- ar um sættir, ef bæði fara fram á það eða hvort þeirra heyrir til sínu trúfélagi. eftir Davið i>ór E,la skal tur Biörgvmsson leita um sættir með þeim eða löggiltur forstöðu- maður trúfélags." Framkvæmd ákvæðisins varð nokkuð á annan veg en gert var ráð fyrir. Ástæðan er einkum sú að sáttanefndir þær sem um er rætt voru lagðar niður með 1. 29/1980. Eftir það var framkvæmdin sú að aðeins vottorð prests eða forstöðumanns löggilts trúfélags var tekið gilt. Þetta var mörgum þyrnir i augum, einkum þeim sem stóðu utan við þjóðkirkj- una og önnur trúfélög. I ljósi þessa var eðlilegt að taka þetta ákvæði til endurskoðunar sem leiddi síðan til framangreindrar breytingar: Eftir breytinguna er gert ráð fyrir að séu bæði eða annað hjóna utan trúfélaga geti yfirvald leitað um sættir. í ákvæðinu er ekki frekar skýrt hvað átt er við með yfir- valdi, en með hliðsjón af fram- kvæmd þessara mála hér á landi er eðlilegt að gera ráð fyrir að átt sé við það yfirvald sem gefur út skilnaðarleyfið hveiju sinni. Sam- kvæmt því er hér um að ræða sýslumenn og bæjarfógeta utan Reykjavíkur yfirborgardómara í Reykjavík og í sumum tilfellum dómsmálaráðuneytið. Það er eðlilegt að með þessum hætti sé komið á móts við þá sem af einhveijum ástæðum kæra sig ekki um að ganga fyrir prest til þess að leita um sættir eða eftir atvikum til fá útgefið vottorð um að sáttatilraunir séu þýðingar- lausar. I ljósi þess er breytingin eðlilega og nánast óhjákvæmileg. Af greinargerðinni má ráða að þetta hafi verið megintilgangurinn með breytingunni. Þar kemur enn- fremur fram að breytingin sé til bráðabirgða og frekari endurskoð- un bíði heildarendurskoðunar hjú- skapar- löggjafarinnar. Engu að síður gefur breytingin tilefni til þess að velta þessu fyrir- bæri ofurlítið fyrir sér. í fyrsta lagi vaknar sú spurning hvort yfir- leitt eigi að hafa slíkt ákvæði í lögum og í öðru lagi má deila um það hveijir eigi að hafa þetta með höndum. Úrræði sem þetta hefur verið alllengi í íslenskum lögum. Það er reist á því viðhorfi að það hugmyndir sem búa að baki þess konar ákvæði sem hér um ræðir er margt sem bendir til þess að það sé harla gagnslítið, jafnvel þó unnt sé að sýna fram á dæmi þess að það hafí gagnast. Staðreyndin er sú að í flestum tilfellum bera svokallaðar sáttatilraunir engan árangur. Ástæðurnar eru margar. I fyrsta lagi er hætt við að þetta úrræði sé oft seint á ferðinni og fólk líti á sáttavottorð sem fyrsta skrefið í að framkvæma ákvörðun sem búið er að taka. í öðru lagi er ýmislegt sem bendir til þess að þeir aðilar sem eiga að leita sátta ' með hjónum taka það hlutverk sitt Tilgangslaust formsatriði? — Hætt er við að sát- taumleitan fyrir yfirvaldi verði lítið annað en hreint formsatriði, enda hafa þeir aðilar sem ummálinfjallayfir- leitt enga þjálfun eða sérþekkingu í slíkum efnum. sé þjóðfélagslegt keppikefli að við- halda hjónaböndum og skilnaður sé yfirleitt óæskilegur ef hægt er að komast hjá honum. í þessu endurspeglast ennfremur það við- horf að hið opinbera skuli leggja sitt af mörkum í þessu efni. Það er gert með því að synja fólki um skilnað nema sýnt sé að það hafi áður gert tilraun til að ná sáttum. Hér koma auðvitað fyrst og fremst til hagsmunir barna, enda margir þeirrar skoðunar að það séu fyrst og fremst börnin sem séu fórn- arlömb skilnaða. Er þá fyrirfram gert ráð fyrir að börnum sé hollast að alast upp með báðum foreldrum sínum, enda þótt undantekningar kunni að vera þar frá. Jafnvel þó fallast megi á að þær misjafnlega alvarlega. Kannski vegna þess að nánari reglur um framkvæmd sáttatilrauna eru um margt óljósar eða þá að þeir hafa mismunandi mikla trú á þessu úr- ræði. Þess er ekki að vænta að breyting sú sem hér hefur verið fjallað um slái á þessa gagnrýni, nema síður sé. Hætt er við að sáttaumleitan fyrir yfirvaldi verði lítið annað en hreint formsatriði, enda hafa þeir aðilar sem um málin fjalla yfirleitt enga þjálfun eða sérþekkingu í slíkum efnum. Þetta á ekki síst við þau embætti þar sem meðferð þessara mála er næstum eingöngu í höndum lög- lærðra fulltrúa, sem oftar en ekki eru yngstu og óreyndustu starfs- mennirnir. 1 1 artíð, skemmta sér og snæða fjöl- breyttan mat, lita hörundið, spila Ibreytt landslag, gott veður rsins hring, vinsamlegir ggðferða- t haastæðri uar ma jonus verslu að yn arstað. Frábært tækifæri fyrir alla þá sem vilja stytta skammdegið og hvíla sig á hryssingslegri vetr- EchoStar gervihnattadiskana flytjum við milliliöalaust inn frá Bandaríkjunum. Það er ein ástæba þess hversu ódýrir þeir eru. Þú getur valið á milli fjölda sjónvarpsstöðva á mörgum mismun- andi tungumálum og diskana frá okkur geturðu tengiö með snúninqstjakki, til ab snúa þeim sjálfvirkt á milli gervi- hnatta, til vals á enn fleiri stöbvum. Tilboðsverð frá aðeins 89.980,- eða 79.980, ,gr SKIPHOLTI 19 SÍMI 29800 mán. eða 3 ára Viö tökum vel á móti þér! greiðslukjör greiðslukjör til allt að 12 E EUROCAPIO golf og eiga góða daga á „Hamingjueyjunni“. íslenskir fararstjórar á Kanarfeyj- um eru Auður og Rebekka Beint dagflug: 19/2#12/3 2/4#16/4 Kynnið ykkur nánar sértilboðin Ferðoskrifstofurnor og FLUGLEIÐIR Sími690300

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.