Morgunblaðið - 04.04.1991, Page 34

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 4. APRÍL 1991
34
Minning:
Björn Magnús■
son fulltrúi
Fæddur 23. ágúst 1923
Dáinn 24. mars 1991
Sunnudaginn 24. mars sl. andað-
ist Björn Magnússon frá Rangá 67
ára að aldri. Hann fæddist 23. ágúst
1923 á Hrafnabjörgum í Jökul-
árhlíð, sonur hjónanna Magnúsar
Björnssonar vinnumanns þar og
síðar á Rangá í Tungu og Svanfríð-
ar Björnsdóttur frá Hólsseli á fjöll-
um. Björn ólst upp með föður sínum
á Rangá, gekk þar ungur með
áhuga að búverkum og æfði íþrótt-
ir með góðum árangri. Tvo vetur
var hann í Eiðaskóla, lauk námi þar
1943. Síðan gekk han í íþrótta-
kennaraskólann á Laugarvatni og
lauk þar prófi 1944 og kenndi þá
íþróttir um skammt árabil, m.a. á
vegum Ungmenna- og íþróttasam-
bands Austurlands. Næsta og
síðasta námsáfanga lauk með al-
mennu kennaraprófi 1948. Þá
kenndi hann á ísafirði, í Reykjavík
og víðar til 1950, kom þá austur
. með konu sína, Guðrúnu Norðdahl
íþróttakennara frá Reykjavík og
dóttur í vöggu og tók við kennslu-
störfum á Eiðum. Þar kenndi hann
við Alþýðuskólann íþróttir og bók-
legar greinar, aðallega íslensku, til
1963, en var eftir það skólastjóri
við barnaskólann á Eiðum til 1969.
Þá lá leiðin suður og hann gerðist
starfsmaður á fræðslumálaskrif-
stofunni skamman tíma, en eftir
það fulltrúi í menntamálaráðuneyt-
inu til síðastliðinna áramóta og
starfaði jafnan að íþrótta- og fé-
J lagsmálum. Þá var starfsaldur
fullnaður, en hann tók við hálfu
starfi eða þar um bil á sama stað
til dánardægurs.
Björn var í hreppsnefnd Eiða-
hrepps 1958-1969, um tíma í stjórn
UÍA og sá þá um umbætur á
íþróttavellinum á Eiðum og lands-
mót ungmennafélaganna þar 1968.
Hann gekk af heilum huga að
hveiju starfi og leysti af hendi með
einstakri alúð, enda glöggskyggn,
vinnugefínn og samviskusamur
langt umfram meðallag.
Björn hafði söngrödd góða, unni
söng og hljóðfæraleik og var í kór-
um bæði eystra og syðra. Einnig
hafði hann áhuga á skíðagöngum
og ferðalögum um fjöll og fleiri
slóðir. Fyrir tveim árum skoðuðum
við hjónin með þeim Birni og Guð-
rúnu Eyjaijörð í vikutíma. Það er
minnisstæð vika og svo er reyndar
um fleiri ferðir okkar með þeim um
okkar land og önnur.
Á þessari aldurtiiastund hvarflar
hugur í ýmsar áttir þar sem minn-
ipgar vaka og ekki síst að Eiðum.
Á æviskeiði Björns þar var einstak-
ur stöðugleiki yfir lífi og sambúð
þar. Þar var samankomið og átti
heima árum saman fólk af ýmsum
landshornum í eins konar sambúð.
Allir heimsóttu alla og börn heimil-
anna hjálpuðust að við að stíga á
legg næstum eins og systkin. Björn
var þar 20 ár, barngóður maður
og athugull á hætti þeirra. Sjálf
áttu þau Guðrún tvö, og Björn tal-
aði við öll þessi börn á Eiðum, tók
þau í bílinn og gerði margt þeim
til gleði og þægðar. Allt var þetta
líf á Eiðum samhverft í Ijúfri sum-
arnáttúru við vatn og skóg, skóli
um vetur, fijálst líf á sumri. Heim-
ili okkar Björns voru sitt í hvoru
húsi, en þó sem innangengt á milli.
Þó væri synd að segja- að lífið
léki að öllu leyti við þau Björn og
Guðrúnu. Hún veiktist og beið var-
anlegt heilsutjón af og Björn líka,
en var þó fullfrískur að jafnaði —
eða harkaði af sér, hreinn í viðmóti
ogtraustur ístörfum. Það eru minn-
ingarnar sem lifa hann liðinn.
Börn þeirra tvö búa í Reykjavík,
Valgerður kennari og Magnús raf-
magnsiðnfræðingur, sýslar við
lækningavélar á Landspítalanum.
Ég vil ljúka þessum fátæklegu
orðum um Björn Magnúeson með
einlægum samúðarkveðjum frá
okkur forðum á Garði til konu hans,
barna og fjölskyldna þeirra.
Ármann Halldórsson
Björn Magnússon, tengdafaðir
minn, andaðist í Borgarspítalanum
aðfaranótt sunnudagsins 24. mars.
Hann fæddist á Hrafnabjörgum í
Jökulárhlíð 23. ágúst árið 1923, og
var því aðeins 67 ára gamall er
hann lést, langt um aldur fram.
Mín fyrstu kynni af Birni voru
árið 1973, og fann ég fljótt hversu
traustur og góður maður hann var.
Þegar barnabörnin komu til sög-
unnar átti hann handa þeim ómælda
hlýju og væntumþykju, og hafði
mikla ánægju af að vera með þeim.
Mér þykir einna sárast að sjá á bak
tengdaföður mínum vegna yngstu
dótturinnar, sem kemur varla til
með að muna hve afi var henni
góður. Hinar eru ríkari af minning-
unni.
Björn ólst upp hjá föður sínum á
Rangá í Hróarstungu. Það er fróð-
legt, en jafnframt ertitt fyrir okkar
kynslóð að setja ökkur inn í lífið á
þessum tíma. Hvernig skyldi það
hafa verið fyrir 7 ára dreng að flytj-
ast einn í vinnumennsku með föður
sínum? Það varð hlutskipti Björns,
og hefur áreiðanlega ekki verið
neinn leikur. En hann varð snemma
afburðaduglegur hvort sem um nám
eða önnur Störf var að ræða. Hann
lauk námi frá Eiðaskóla, síðan frá
íþróttakennaraskólanum á Laugar-
vatni og Kennaraskóla íslands.
Lífsstarf hans var kennsla, skóla-
stjórn og fulltrúastörf í mennta-
málaráðuneytinu.
Eg á margar dýrmætar minning-
ar um Björn. Margar þeirra tengj-
ast samvinnu feðganna hér á heim-
ilinu, en Björn var alltaf tilbúinn
að hjálpa til við smíðar, garðvinnu
eða annað sem þurfti að vinna. Þar
munaði svo sannarlega um hann,
og dugnaðurinn og krafturinn kom
þar vel í Ijós. Þá áttu þeir feðgar
margar ferðir saman á fjöll, til
ijúpna og á skíðþ og er hans nú
sárt saknað á þvf sviði sem öðrum.
Á ferðalögum með Birni kom þekk-
ing hans á landinu í ljós. Mér er
minnisstætt er við fórum saman
yfir hálendið fyrir nokkrum árum,
hve fróður hann var um örnefni og
oft sagði hann sögur eða fór með
vísur sem tengdust umhverfinu.
Að leiðarlokum viljum við þakka
Birni fyrir allt það sem hann var
okkur. Ég bið góðan guð að styrkja
og styðja Guðrúnu og okkur öll.
Við kveðjum hann með miklum
söknuði.
„Þegar þú ert sorgmæddur,
skoðaðu þá aftjir hug þinn,
og þú munt sjá,
að þú grætur vepa þess,
sem var gleði þín.“ (Kahlil Gibran.)
Ásta Ásdís Sæmundsdóttir
Björn Magnússon frá Rangá,
skólabróðir minn, er horfinn til
feðra sinna. Hann lést á Borg-
arspítalanum á fyrsta degi dymbil-
vikunnar, 24. mars sl. Kallið kom
skyndilega og óvænt því Björn hafði
einskis meins kennt sér að undan-
förnu. Endadægur hins mæta
manns kom allt of fljótt.
Björn fæddist 23. ágúst árið
1923 á Hrafnabjörgum í Jökuls-
árhlíð. Þar bjuggu þá foreldrar hans
Svanfríður Björnsdóttir og Magnús
Björnsson. Þau slitu samvistum er
Björn var sjö ára gamall en þeir
feðgar fluttust þá að Rangá í Hró-
arstungu og þar ólst Björn upp í
skjóli föður síns hjá Birni Hallssyni
bónda, er tók nonum tveim höndum,
og seinni konu hans Soffíu Hall-
grímsdóttur sem reyndist hinum
unga sveini sérlega vel. Björn bjó
þar við gott atlæti. Hann minntist
æskuheimilisins ætíð með þakklæti
og kenndi sig jafnan við Rangá.
Við skólagöngu á bernskuárum
kom í ljós að Björn var bráðvel
gefinn bæði til munns og handa
eins og sagt er. Hann hleypti því
heimdraganum milli tektar og
tvítugs og settist í Eiðaskóla. Þar
reyndist hann jafnvígur á bóklegar
greinar og verklegar og skaraði
framúr í fimleikum og öðrum íþrótt-
um. Hann hafði einnig gott vald á
íslenskri tungu og lauk prófi frá
skólanum mep láði 1941. FráEiðum
lá leiðin í íþróttakennaraskólann
að Laugarvatni og þaðan útskrifað-
ist hann 1944. Um tveggja ára
skeið kenndi hann íþróttir en settist
síðan í þriðja bekk Kennaraskóla
Islands og lauk þaðan prófi með
góðum vitnisburði í maímánuði
1948.
Þórarinn Þórarinsson, skólastjóri
Eiðaskóla, hafði mikið álit á Birni
og bað hann 1950 að koma austur
til starfa við skólann. Þar kenndi
Björn til ársins 1963 er hann var
settur skólastjóri við Barnaskólann
á Eiðum og því starfi gegndi hann
til ársins 1970 er hann fluttist bú-
ferlum suður með fjölskyldu sína
og réð sig til vinnu í ráðuneyti
menntamála og var þar fulltrúi til
dauðadags. Björn reyndist vel í öllu
því er hann tók sér fyrir hendur.
Hann var ágætur kennari, rögg-
samur skólastjóri og farsæll ráðu-
neytismaður, vel metinn af nemend-
um og samstarfsmönnum.
Þáttaskil urðu í lífi Björns er
hann kynntist eftirlifandi konu sinni
Guðrúnu Haraldsdóttur Norðdahl,
íþróttakennara, mikilli ágætiskonu.
Hún er komiri af sterkum stofnum
að vestan og sunnan. Foreldrar
hennar eru Haraldur Norðdahl
fyrrv. tollvörður er lifir háaldraður
í Reykjavík og Valgerður Jónsdóttir
sem lést fyrir allmörgum árum.
Björn og Guðrún felldu hugi saman
og gengu í hjónaband 1949. Það
var mál manna að jafnræði væri
með þeim hjónum og haft var á
orði hve glæsileg þau væru. Hjóna-
band þeirra var alla tíð farsælt.
Þeim varð þriggja barna auðið og
eru tvö á lífi, miklar prýðismann-
eskjur: Valgerður Guðbjörg, kenn-
ari, gift Skarphéðni P. Óskarssyni
matvælafræðingi og menntaskóla-
kennara og eiga þau tvær dætur —
og Magnús rafmagnsiðnfræðingur,
kvæntur Ásu Á. Sæmundsdóttur,
kennara, en þau eiga þijár dætur.
Björn var umhyggjusamur heim-
ilisfaðir og afi, sannkallaður pater
familias. Þau hjónin voru samhent
um uppeldi og velferð barna sinna
sem og allt annað. Björn lifði fyrst
og fremst fyrir fjölskyldu sína og
undi sér best hjá henni.
Þegar Guðrún var 36 ára gömul
varð hún fyrir því óláni að lamast
hægra megin eftir uppskurð. Þá
sýndi Björn best hvern mann hann
hafði að geyma svo vel reyndist
hann henni. Guðrún er einstök
kona, hugdjörf og æðrulaus.
Við Björn vorum málkunnugir
að austan er hann kom suður til
náms haustið 1946. Þá vantaði
hann húsnæði. Svo vildi til að ég
bjó þá í stórri stofu með aðgangi
að eldhúsi í húsi við Vesturgötu 22.
Björn kom að máli við mig og
spurði hvort stofan væri ekki heldur
stór fyrir einn mann og hvað ég já
við því. Þannig urðum við herbergis-
félagar og skömmu síðar skóla-
bræður. Björn reyndist frábær fé-
lagi. Hann var áreiðanlegur, reglu-
samur, starfsamur og starfsglaður
og bráðskemmtilegur þegar sá gáll-
inn var á honum. Hann féll vel inn
í hóp okkar bekkjarsystkina þótt
hann kæmi í skólann tveim árum
síðar en við hin. Samverustundirnar
í bekknum okkar gleymast seint,
þeim bekk er okkur þótti skara
framúr um flest! Bekkjarandinn var
ágætur. Við vorum samhent og
sjálfum okkur nóg. Iðulega heim-
sóttum við hvert annað, ræddum
hugstæð efni og sumir létu fjúka í
kviðlingum. Mikið var sungið og
var Björn þar framarlega í flokki
með sína björtu baritonrödd og
ómældan sjóð af söngtextum er
hann kunni. Mér er það minnis-
stætt er við eitt sinn á skóla-
skemmtun sungum saman Sólset-
ursljóð og Gunnar og Njál. Sam-
skipti okkar bekkjarsystkina voru
mikil enda sjónvarp ekki komið lil
sögunnar. Við nutum sannarlega
lífsins, skemmtum okkur konung-
lega þótt efni væri smá.
Björn var allmikill maður að vall-
arsýn, hávaxinn, herðabreiður, mið-
mjór og afrenndur að afli. Hann
var grannleitur og skarpleitur, hár-
ið jarpt, þykkt og mikið, augun
dökkblá. Hann var dulur að eðlis-
fari og flíkaði lítt tilfinningum
sínum, sagði fáum hug sinn allan.
Á hinn bóginn var hann glaður og
reifur í hópi góðra vina og kunni
vel þá list að segja spaugilegar sög-
ur._
Ótímabært fráfall hins látna
heiðursmanns er harmsefni öllum
þeim er þekktu hann. En sárastur
er söknuður eiginkonu, barna,
barnabarna og tengdafólks. Við
Rannveig og börn okkar sendum
þeim innilegar samúðarkveðjur.
Björn unni átthögum sínum aust-
ur á landi og varð á góðum stundum
tíðrætt um náttúrufegurð á Fljóts-
dalshéraði. Hvergi birtist honum
dýrð veraldarinnar betur en af
grænum grundum við Lagarfljót, á
sólríkum vordögum, er bjartur tind-
ur Snæfells blasir við í allri sinni
fannhvítu tign. Nú er Björn horfinn
í dýrð annars heims og nýtur þar
næðisstunda hjá því Almætti sem
öllu ræður.
Blessuð sé minning hans.
Ingólfur A. Þorkelsson
„Vegir Guðs eru órannsakanleg-
ir.“ Þetta kemur ósjálfrátt upp í
huga manns, þegar einhver sem við
þekkjum vel er skyndilega hrifinn
brott. Hvers vegna Björn, hann sem
hefði þurft að lifa lengur, hann sem
var svo ómissandi. Það er erfitt að
skilja hvers vegna hann fékk ekki
að lifa lengur.
Fyrst kynntist ég Birni er hann
var nemandi á Eiðaskóla. Fallegur,
vel gefinn ungur piltur, sem söng
svo vel. Árin liðu og Björn réðst
kennari að Eiðum. Hann kom með
konuna sína ungu, Guðrúnu H.
Norðdahl. Ég man hvað hún var
létt í spori. Björn og Guðrún eignuð-
ust tvö mannvænleg og góð börn,
en urðu fyrir þeirri sorg að missa
þriðja barnið sitt í fæðingu. Nokkru
seinna veiktist Guðrún og síðan
hefur hún verið hreyfiskert. Með
sálarstyrk og bjartsýni hefur hún
ekki látið það buga sig. I samein-
ingu tókst þeim hjónum að styðja
hvort annað, að ógleymdum börnum
þeirra, tengdabörnum og barna-
börnum, sem öll hafa verið svo sam-
hent.
Birni þakka ég traust og farsæl
kynni og mörg góð ár sem fjölskyld-
ur okkar áttu saman á Eiðum og
eftir að við fluttumst hingað suður.
Elsku Guðrún, Valla, Maggi og
aðrir ástvinir.
Ég, börn mín og tengdabörn
sendum ykkur innilegar samúðar-
kveðjur.
Blessuð sé minning Björns.
Sigrún Sigurþórsdóttir
Mig langar í nokkrum orðum að
kveðja Björn Magnússon tengda-
föður minn, sem jarðsunginn verður
í dag frá Fossvogskirkju.
Ég mun ekki rekja ættir Björns,
né æviskeið hans, því aðrir munu
gera því skil. Ég vil aðeins rifja upp
nokkrar minningar sem eru mér
efst í huga nú á þessari kveðju-
stund.
Björn var mjög myndarlegur
maður, hafði ákveðið fas, hljóm-
mikla rödd og fallega söngrödd.
Við hin ýmsu tækifæri söng hann,
s.s. í fermingu dóttur minnar, brúð-
kaupi okkar Valgerðar, í sjónvarpi
og við ótal önnur tækifæri. Björn
talaði ákaflega fallega íslensku og
notaði orð sem ég hef aldrei heyrt
áður. Það kom nokkrum sinnum
fyrir að ég leitaði í orðabók um
merkingu orða sem hann lét falla,
svo ekki kæmist upp um fávisku
mína.
Rithönd Björns var mjög falleg.
Menn höfðu orð á því að ávísanir
sem hann skrifaði líktust meira
skrautskjali en ávísunum sem fyllt-
ar eru út í flýti. Ef skrifa þurfti
upphafsorð í gestabækur eða við
önnur tækifæri, var Björn sjálfskip-
aður í það hlutverk. Þar nutu sín
áðurnefndir eiginleikar mjög vel,
góð tök á íslensku máli og falleg
rithönd.
Björn var einn af þeim mönnum
sem fór mjög hljótt um. Hann tal-
aði ekki hátt um sitt eigið ágæti,
hann lét verkin tala. Það skynjuðu
ekki allir návist hans, en allir skynj-
uðu ijarvist hans. Nú á skilnaðar-
stundu magnast mjög þessi tilfinn-
ing fyrir fjarveru hans.
Björn var með afbrigðum vinnu-
samur maður og hjálpsamur. Vinn-
an var honum í senn lífsfylling og
nautn. Hann naut þess að skapa
eitthvað í höndum, enda mjög hag-
ur maður. Það eru margir sem not-
ið hafa hjálpsemi Björns. Mörg
heimili bera þess merki að Björn
hafi komið þar við. Ef verkin komu
ekki til hans, fór hann til þeirra.
Þessir eiginleikar Björns nutu sín
vel þegar við Valgerður konan mín
hófum húsbyggingu fyrir nokkrum
árum. Full af bjartsýni tókum við
grunn að væntanlegu húsi á falleg-
um vordegi árið 1982. En það þarf
meira en bjartsýni til þess að koma
þaki yfir höfuðið. Þessu gerði Björn
sér mjög vel grein fyrir, enda haft
reynslu af því sjálfur. Þeir feðgar
Björn og Magnús eyddu mörgum
stundum á byggingarstað mér til
hjálpar og hafi þeir mikla þökk fyr-
ir. Fyrstu árin notaði Björn stóran
hluta af sumarfríi sínu og flestar
helgar ár hvert við hlið mér, í vinnu
við húsið. Þar sem ég var hálfgerð-
ur viðvaningur á þessu sviði, kom
reynsla hans og kunnátta að mjög
góðu gagni. Ef Björn gat ekki leyst
vandamál sem upp kom sjálfur, leit-
aði hann upplýsinga hjá smiðum
hússins og hófst síðan handa við
verkið. Að loknu dagsverki fór
Björn oft yfir í huganum hvað gera
þyrfti næsta dag og gerði viðeig-
andi ráðstafanir til þess að engin
töf yrði á verkinu. Hann keypti
tæki og tól eða fékk þau lánuð,
útvegaði efni og kom þessu öllu á
byggingarstað.
Björn vann mjög hratt, enda
kappið mikið og hætti ekki fyrr en
ákveðnum áfanga var náð, og þá
var loksins tími til kaffidrykkju.
Stundum fannst mér hraðinn full-
mikill og átti ég oft fullt í fangi
með að fylgja honum eftir. Sem-
entsryk, sag og annað sem til fellur
við húsbyggingar fylltu oft á tíðum
öll hans vit. Hann neitaði algjörlega
að nota nokkuð til hlífðar sem haml-
aði honum við verkið. Hann hafði
á orði, að einn góður hnerri losaði
sig við dijúgan hluta óþverrans.
Björn var mjög hjartagóður mað-
ur með miklar tilfinningar. Það var
ekki auðvelt að kynnast Birni, og
ekki margir sem þekktu hann mjög
náið, en hann átti trausta vini. All-
ir sem kynntust Birni þekktu heið-
arleika hans og hjálpsemi og hversu
ráðagóður hann var. Hann bar ekki
tilfinningar á torg hvar sem er, en
fékk útrás fyrir þær í nærveru fjöl-
skyldu sinnar og þá sérstaklega
barnabarna sinna. Fjölskylda
Björns var ekki stór en mjög sam-
hent og voru miklir kærleikar með
þeim hjónum og börnum þeirra,
Valgerði og Magnúsi. Björn átti
margar stundir saman með dætrum
okkar Valgerðar. Þær voru ófáar
ferðirnar sem þær einar fóru með
honum á skíði, skauta og í göngu-
ferðir. Hann hafði mikla ánægju
af þessum samverustundum með
þejjp, ,og voru þær afar hændar að.