Morgunblaðið - 14.08.1991, Blaðsíða 36

‘36
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 14. ÁGÚST 1991

Væntumþykja - sifjaspell?
„Eitt bros — getur dimmu í
dagsljós breytt
sem dropi breytir veig heillar skálar.
Þel getur snúist við atorð eitt
aðgát skal höfð í nærveru sálar.
Svo oft leynist strengur í bijósti, sem brast
við biturt andsvar, gefið án saka.
Hve iðrar margt líf eitt augnakast,
sem aldrei verður tekið til baka.“
(E.B.)
I Morgunblaðinu 28. júlí sl. má
finna grein þar sem höfundur velt-
ir fyrir sér hvort við vestrænir
búar séum farnir að rugla saman
sifjaspelli og vingjarnlegri snert-
ingu. Myndin Vitnisburður sem
hafði verið sýnd í sjónvarpinu
nokkrum dögum áður hafði kveikt
þessar hugleiðingar.
Það er yndislegt og sjálfsagt
að foreldrar taki börn sín í fang
sér og faðmi þau að sér og sýni
þeim hlýju og öryggi á þann hátt.
En þegar aðili káfar á kynfærum
á börnum, sýnir þeim sín kynfæri
eða leitast við að hafa mök við
þau er hann ekki að tjá þeim
væntumþykju. Þarna er skýr mun-
ur á og alveg fráleitt að nokkur
fari að rugla þessu saman.
Þar sem ég er þolandi horfði
ég á umrædda mynd og fannst
mér hún sýna mjög skýrlega þau
átök sem verða þegar upp kemur
sifjaspell í fjölskyldu. Það þarf
engin að segja mér að fjölskyldum
sé sundrað og teknar til yfir-
heyrslu bara af því að lækni eða
einhverjum öðrum detti það bara
í hug sísona og af ástæðulausu.
Það er ekki gert nema um mjög
sterkan grun sé að ræða. En eins
og fram kom í myndinni er mjög
erfitt fyrir foreldra að trúa og við-
urkenna að slíkt hafi komið upp í
þeirra fjölskyldu og því reyna þeir
eftir fremsta megni að loka augun-
Skrifið eða hringið til
Velvakanda
Velvakandi hvetur lesendur til
að skrifa þættinum um hvaðeina,
sem hugur þeirra stendur til —
eða hringja milli kl. 10 og 12,
mánudaga til föstudaga, ef þeir
koma því ekki við að skrifa. Með-
al efnis, sem vel er þegið, eru
ábendingar og orðaskiptingar,
fyrirspurnir og frásagnir, auk
pistla og stuttra greina.
um fyrir því. Það er líka erfitt
fyrir barn að trúa því að pabbi,
afi, stór bróðir eða frændi sem það
hefur alltaf getað treyst sé að
gera þvi eitthvað rangt. Það skilur
þetta ekki, það lamast — það þeg-
ir — og því líður illa.
Barn býr alla ævi við þá reynslu
sem það verður fyrir. Ef það skað-
ast verður það ekki í lagi einn
daginn af því einu að það er orðið
fullorðið. Það þarf eitthvað meira
að koma til og á Stígamótum hafa
margar konur fengið styrk þó þær
þurfi áfram að búa við það að þær
séu friðarspillir fjölskyldunnar af
því þær loksins gátu sagt frá.
Hvaða fjölskyldulíf er það líka,
þó svo það sýnist gott út á við,
ef það býr við það fals og viðbjóð,
að einn heimilismannanna kemst
upp með það að svala kynþörf sinni
á þeim börnum sem honum eru
nákomnust? En reynslan hefur
sýnt að stöðugt er reynt að veija
gerandann til að skemma ekki fjöl-
skylduímyndina, en þolandanum
ætlað að búa við skömmina sem
hann átti engin upptök að.
Kynferðisleg áreitni við börn er
allt annað en væntumþykja. Slík
áreitni er grimm þó hún sé með
blíðum formerkjum, hún er skað-
leg en hún er raunveruleiki og við
verðum að taka hausinn upp úr
sandinum og horfast í augu við
Það' Þolandi
---------------
Rangt farið
með textann
Á plötunni íslandslög fer Björg-
vin Halldórsson rangt með textann
í fjarlægð. Afi minn, Valdimar
Hólm Hallstað bóksali frá Húsavík,
orti þetta ljóð. Á plötunni syngur
Björgvin „heyriðu ei storminn
kveðju mína ber“ en ljóðlínan á að
vera „heyrirðu ei storm er kveðju
mína ber“. Ég vil hér með koma
þessari leiðréttingu á framfæri.
Afkomandi
HEILRÆÐI
Sömu hraðatakmörk gilda fyrir bifhjól og bifreiðar. En bifhjól
eru að minnsta kosti fimm sinnum hættulegri ökutæki. Mjög
reynir á gagnkvæman skilning bifhjólamanna og annarra öku-
manna. Stillum hraða í hóf. Komum heil heim.
HOGNI HREKKVISI
PI2.-ZA-5SMOILUNN E£_ KD/VUNN
Víkverji skrifar
Hinn 1. janúar síðastliðinn tóku
gildi reglugerðarákvæði þess
efnis, að ökutæki, sem skráð voru
fyrir gildistöku reglugerðarinnar,
skyldu frá og með þeim degi búin
því, sem kallað er undirakstursvörn.
Er henni lýst þannig í reglugerð-
inni: „Undirakstursvörn. Á ökutæki
sem er meira en 3.500 kg að leyfðri
heildarþyngd skal, ef gerð þess
gefur tilefni til, komið fyrir undir-
akstursvörn sem komi eins og unnt
er í veg fyrir að ekið verði inn und-
ir útstæða hluta ökutækisins."
Víkveiji er ekki alveg viss um
að allir átti sig á því hvað hér er
um að ræða, að minnsta kosti skildi
hann það ekki sjálfur, fyrr en hon-
um var sýnd þessi vörn á vörubíl.
Þá er búið að setja láréttan bita
þversum fyrir aftan afturhjólin á
bílnum, sem kemur í veg fyrir að
bíll sem ekur á eftir honum fari
undir vörupallinn, ef slys verður.
Með undirakstursvörninni er ætlun-
in að draga úr slysum sem hafa
orðið vegna þess að litlum bílum
hefur verið ekið aftur undir stóra
bíla og komist svo langt undir þá,
að ökumaður og farþegar hafa slas-
ast þegar framrúður rákust í pall
eða yfirbyggingu stóra bílsins.
Hér er því um sjálfsagðan örygg-
isbúnað að ræða og má sjá hann á
mörgum bílum sem aka um götur
og þjóðvegi.
xxx
Frá og með 1. janúar 1991 fá
eigendur bfla sem eru yfir
3.500 kg að þyngd ekki skoðun á
bílum sínum nema þessi öryggis-
búnaður, undirakstursvörnin, sé á
þeim. Víkveiji hefur ekki heyrt
neinn draga almennt réttmæti þess-
arar kröfu í efa, en á hinn bóginn
hefur honum verið bent á, að það
geti eyðilagt aksturshæfni ýmissa
bíla, ef strangt verði eftir kröfunni
um vörnina gengið. Ef bitinn sé
settur fyrir aftan hjólin á sumum
bílum valdi það því, að þessir bílar,
sem flestir eru ætlaðir til torfæru-
aksturs, dugi ekki lengur til síns
brúks. Afturendi þeirra muni setj-
ast niður á bitann, ef þannig má
að orði komast, og úr því verði bíln-
um ekki haggað með eigin vél-
arafli, til dæmis þegar farið er yfir
ár. Voru Víkveija sýnd dæmi um
þetta af eiganda fjallabfls af gerð-
inni Unimog.
xxx
Viðmælandi Víkveija benti á, að
í reglugerðinni væru ákvæði
um undanþágur, svo sem á öku-
tækjum, þar sem grind, yfirbygging
eða einhver annar hluti ökutækisins
væri þannig hannaður að hann
nálgaðist að veita sömu vörn við
árekstur og undirakstursvörnin. Þá
er unnt að veita ökutæki, sem ætl-
að er til notkunar utan alfaraleiða,
undanþágu.
Víkveiji veit ekki hvernig fór
fyrir eiganda Unimogsins, þegar
bfllinn var skoðaður, ef það hefur
þá verið gert enn. Hitt er ljóst, að
kröfur um öryggisbúnað á bílum
hafa almennt ekki verið afturvirk-
ar, enda væri þá líklega lítið um
fornbíla í notkun. Verður fróðlegt
að vita hvort krafan um undirakst-
ursvörnina verður skilyrðislaust lát-
in vera afturvirk eða hvernig staðið
verður að framkvæmd hennar.