Morgunblaðið - 22.09.1991, Qupperneq 16

16
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 22. SEPTEMBER 1991
JftwginsiMitMí
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Arvakur h.f., Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Björn Vignir Sigurpálsson.
Ritstjórn og skrifgtofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar: Aðal-
stræti 6, sími 691111. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 691122. Áskriftar-
gjald 1100 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 100 kr. eintakið.
Ritmálið og
textavarp
Ríkisútvarpið-sjónvarp mun
hefja tilraunaútsendingar
á textavarpi 30. september og
er sá dagur valinn í tilefni af
25 ára afmæli sjónvarpsins.
Tilraunsendingarnar eru því
hugsaðar sem eins konar af-
mælisgjöf til þjóðarinnar. Sá
ljóður er þó á þessu ráði, að
langstærstur hluti sjónvarps-
notenda getur ekki hagnýtt sér
sendingar textavarpsins með
íslenzku stafrófi. Astæðan er
sú, að sjónvarpstækin, sem eru
í notkun á landinu, nema ekki
þá bókstafi, sem eru sérkenni
íslenzks ritmáls. Útsendingar
Ríkisútvarpsins sjálfs eru þó
með öllum íslenzku bókstöfun-
um.
Textavarpið mun flytja
fréttir og upplýsingar 'um
hvers kyns þjónustu, svo og
verður unnt að sjá þar fréttir
frá textavarpi norrænna sjón-
varpsstöðva, óþýddar að vísu.
Einn helzti kosturinn við texta-
varpið er þjónusta við heymar-
skerta. Kostnaður Ríkisút-
varpsins vegna tækjabúnaðar
er ekki mjög hár, líklega ekki
meira en 5 milljónir króna, en
óljóst er um rekstrarkostnað
að öðru leyti, a.m.k. í upphafi.
Ekki er í ráði að taka sérstakt
gjald af notendum textavarps-
ins og vonast forráðamenn
Ríkisútvarpsins til að auglýs-
ingar muni standa undir
rekstrinum.
Eigendur sjónvarpstækja
þurfa að leggja í umtalsverðan
kostnað við að breyta tækjum
sínum þannig að þau geti tek-
ið á móti útsendingum með
íslenzku stafrófi. Er kostnað-
urinn áætlaður allt að 10 þús-
und krónur. Um 70 þúsund
sjónvarpstæki eru í notkun og
aukakostnaðurinnv sem leggst
á notendur, getur því verið
allt að 700 milljónir króna. Það
fer þó eftir því, hvort og hve
margir ráðast í þessar breyt-
ingar einungis til að fá útsend-
ingarnar með öllum íslenzku
bókstöfunum. Fremur ólíklegt
má telja, að fólk almennt leggi
í þennan aukakostnað og bíði
frekar eftir því að þurfa að
skipta um sjónvarpstæki
vegna endurnýjunar.
Allar horfur eru á því, að
meirihluti sjónvarpsnotenda,
sem á annað borð hefur áhuga
á textavarpinu, muni nota út-
sendingarnar á brengluðu
íslenzku ritmáli. Miðað við þær
hremmingar, sem íslenzk
tunga hefur orðið að þola um
langa hríð, m.a. vegna þess
að langstærstur hluti sjón-
varpsútsendinga er á erlendum
tungumálum, þá verður það
að teljast óviðunandi að
Ríkisútvarpið hafi um það for-
göngu að níðst sé þannig á
íslenzku ritmáli. Það er alls-
endis ótækt að íslendingar,
ekki sízt unga kynslóðin, venj-
ist á það að lesa afbakað rit-
mál, þar sem ekki sjást bók-
stafir eins og þ, ð og æ og
punktar og kommur eru felldar
niður þannig að í, ý, ó og ö
fyrirfinnast ekki lengur. Það
ætti þó að verða þeim til hugg-
unar, sem meta peninga meira
en tunguna, að prósentumerk-
ið % leysir af hólmi bókstafinn
æ.
Ríkisútvarpinu er iðulega
lýst sem einni merkustu menn-
ingarstofnun þjóðarinnar og
verndara íslenzkrar tungu,
ekki sízt þegar einkavæðingu
ríkisstofnana ber á góma.
Það er álitamál, hvort
Ríkisútvarpið á yfirleitt að
standa fyrir þjónustu eins og
textavarpinu. Það sæmir því
allavega ekki að hefja útsend-
ingarnar fyrr en sjónvarpstæki
landsmanna eru búin til að
nema þær á íslenzku.
Ennfremur má spyija, hvort
það sé sjálfsagt mál, að
Ríkisútvarpið sendi út texta á
erlendu tungumáli. Hver yrðu
viðbrögð þjóðarinnar, ef dag-
blöðin yrðu gefin út að hluta
til á erlendu tungumáli? Texta-
varpið er ekkert annað en nýr
fjölmiðill og til þess verða
gerðar sömu kröfur og annarra
fjölmiðla. Nú er óheimilt að
senda út fréttir og annað efni
erlendra sjónvarpsstöðva
nema þýðing fylgi eða endur-
sögn í undantekningartilvik-
um. Það er engin ástæða til
að aðrar reglur gildi um texta-
varpið. Vilji Ríkisútvarpið
senda það út á erlendum
tungumálum hlýtur krafan að
vera sú, að íslenzk þýðing fylgi
með.
Ólafur G. Einarsson,
menntamálaráðherra, getur
ekki setið aðgerðarlaus hjá í
þessu máli. Alþingi getur ekki
látið þetta yfir sig ganga. Og
fróðlegt verður að kynnast
skoðunum nýs útvarpsstjóra á
málinu.
Innskot um
Evrópu
ÉG HEF FYRR í
þessum þáttum sagzt
mundu vitna hér til
nokkurra ljóða sem
urðu til á ferðalagi okkar um Mið-
Evrópu sumarið ’90. Þá lögðum við
land undir fót og kynntum okkur
allrækilega ríki habsborgara og
engu líkara en við værum í fylgd
með Franz Jósef og hermannlegri
táknmynd þessa glataða, víðlenda
ríkis hans, góða dátanum Sveik.
Nú hefur Mið-Evrópa losnað úr
fjötrum kommúnismans og það var
raunar engu líkt að aka um sléttur
Ungveijalands til Búdapest og ekki-
síður minnisstætt að fara til Brat-
islava og Prag og upplifa þetta
umhverfí einsog frelsandi fagnaðar-
erindi; minnisstætt og uppörvandi.
Enn og hundsbeins-
laus
saknar Sveik
Franz Jósefs sem hóf
heimsstyrjöld
án þess að ljúka henni,
enn og keisaralaus
leiðir Sveik
hugann
að flugnaskítnum
á innrömmuðu
almætti habsborgara,
enn og afskiptalaus
um annarra hagi.
Og fijáls.
En þó var það eink-
um hvetjandi reynsla
að fá staðfestingu á
því uppreisnin í Búdapest ’56 hafi
ekki verið kæfð í blóði, heldur hafi
hún kveikt marga elda sem enn
lýsa. Leikur hár hiti við himin sjálf-
an, segir í fornu kvæði. Og þannig
upplifðum við á þessu ferðalagi þau
himinteikn sem fara vitund okkar
og veröld hrollköldum gusti. En á
þessu ferðalagi upplifði maður einn-
ig kommúnisminn er einsog vofa
sem finnur ekki gröf sína, svo vitn-
að sé til Þórbergs þegar hann lýsir
því í Islenzkum aðli hvemig hann
ráfar um einn og eirðarlaus og leit-
ar sjálfs sín eftir að draumfögur
blekking elskunnar er horfin norður
í Hrútafjörð af öllum stöðum. Nú
eru menn jafnvel farnir að tala um
að finna fyrrum habsborgararíki
eitthvert sameiginlegt markmið og
hnýta saman raknaða hnúta milli
Prag, Vínar og Búdapest, Feneyja,
Ljúbljana og Zagreb í suðri. Areitið
ofnæmi kallaði sífelldlega á við-
brögð og hér á eftir eru nokkur
dæmi þess hvernig við þræddum
okkur eftir vörðubrotum þessa
áleitna sögulega landslags. Þetta
umhverfí kallar ósjálfrátt á ljóðræn-
ar hugleiðingar, þótt Bratislava sé
tilaðmynda hálfgert slógþorp eftir
ræfildóm kommúnismans. Og svo
má vel minna á það sem nefnt er
í Ijóðaúrvali Jónasar Guðlaugsson-
ar, Bak við hafið, að hérlendis hafa
skáldin löngum ort annála sína inní
dægurpressuna án þess það þætti
neitt tiltökumál.
Guð endumýjar sig 1 lífseigum
mosanum og umhverfi okkar virðist
nú breytast jafnátakalítið.
Úr storknuðu vonleysi gærdags-
ins hverfum við nú inní framtíð sem
blasir við okkur einsog nýgróin fífil-
brekka, óvænt og ilmandi. Ferðalag
okkar austur fyrir tjald var þannig
dagur; nývaknaður dagur á leið
inní vorið.
Sigðin
á himni
eina ófallna
minnismerkið
og fölur máni
hverfur
inní morgunnroðann.
Góðan dag,
segir gamall
maður
og kveðja hans
hverfur
einsog brotin
grein
með fljótinu. M.
(meira næsta sunnudag.)
HELGI
spjall
MORGUNBLAÐIÐ : SÚNÍNU

«T
17
UMRÆÐUR UM
stöðu sjávarútvegsins
hafa blossað upp á ný
síðustu daga og vikur.
Útgerðarmenn hafa
reiknað út áhrif afla-
skerðingarinnar, sem
ákvörðun var tekin
um fyrr í sumar í kjölfar skýrslu Hafrann-
sóknastofnunar um ástand fiskistofna.
Niðurstaða þeirra útreikninga hefur valdið
umtalsverðu uppnámi. Tekjutap útgerðar-
fyrirtækja, sjómanna, fiskverkafólks og
þjóðarinnar allrar er gífurlegt. Eftir að
þessar niðurstöður lágu fyrir hjá útgerðar-
fyrirtækjum víða um land fóru að heyrast
kröfur um breytingar á ákvörðun sjávarút-
vegsráðherra.
Seiðarannsóknir Hafrannsóknastofnun-
ar, sem benda til lélegrar nýliðunar þorsk-
stofnsins sjötta árið í röð, eru nýtt áfall
fyrir sjávarútveginn og þjóðarbúið og hafa
orðið til að auka.þessar umræður mjög.
Hugmyndir hafa m.a. komið fram um enn
öflugri aðgerðir en áður til þess að vemda
hrygningarsvæði þorsksins við Suðurland.
Áður en niðurstöður seiðarannsóknanna
lágu fyrir höfðu orðið ýmiss konar svipt-
ingar í umræðum um þessi mál. Fyrstu
viðbrögð talsmanna útgerðarmanna og
Þorsteins Pálssonar, sjávarútvegsráð-
herra, voru á svipaðan veg, þ.e. að skýrsla
Hafrannsóknastofnunar mundi óhjá-
kvæmilega leiða til verulegs niðurskurðar
á aflaheimildum á hinu nýja fiskveiðiári.
Sjávarútvegsráðherra hélt fast við þá skoð-
un, sem hann setti fram í upphafi, en
marka mátti breytingu á afstöðu útgerðar-
manna eftir því sem frá leið og hefur hún
vafalaust endurspeglað þrýsting, sem for-
ystumenn útgerðarinnar hafa orðið fyrir
frá einstökum útgerðarmönnum og skip-
stjórum. Þessir aðilar settu fram margvís-
leg rök fyrir því, að ekki væri hægt að
taka mið af skýrslu Hafrannsóknastofnun-
ar í einu og öllu og lögðu til umtalsvert
minni aflaskerðingu en fiskifræðingar
höfðu lagt til. í þessum umræðum kom
fram, að sjómennirnir teldu meiri fisk í
sjónum en um langan tíma.
Miðað við fyrstu viðbrögð talsmanna
útgerðarinnar er ekki ólíklegt, að þessi
tillögugerð þeirra hafi komið sjávarútvegs-
ráðherra á óvart og að hann hafi talið sig
berskjaldaðri fyrir gagnrýni vegna ákvörð-
unar sinnar um aflaskerðingu en ella.
Samt sem áður tók Þorsteinn Pálsson
ákvörðun um, að þorskaflinn á næsta ári
skyldi verða mjög nálægt því, sem Haf-
rannsóknastofnun lagði til. Vegna þessar-
ar niðurstöðu hefur sjávarútvegsráðherra
legið undir vaxandi gagnrýni í sjávarpláss-
um víðs vegar um landið, þegar augu
manna hafa opnast fyrir því, hvað hún
þýðir í krónum og aurum. Á hinn bóginn
verður ekki séð, hvernig nokkur ábyrgur
stjórnmálamaður hefði getað komizt að
annarri niðurstöðu. Þjóðin á allt sitt undir
því, að okkur takist að vemda þorskstofn-
inn og efla hann. Þeir útgerðarmenn og
stjórnmálamenn, sem haft hafa uppi kröf-
ur um það undanfarnar vikur, að lengra
yrði gengið í aflaheimildum á nýju fisk-
veiðiári en Þorsteinn Pálsson tók ákvörðun
um, eru ekki menn til þess að bæta þjóð-
inni upp þann skaða, sem leitt gæti af
því, að orðið yrði við kröfum þeirra. Þess
vegna er ástæða til, að allur almenningur
standi fast við bak sjávarútvegsráðherra
í þessu máli og að hann finni slíkan stuðn-
ing.
Hins vegar er ekki ólíklegt að niður-
staða seiðarannsókna Hafrannsóknastofn-
unar sannfæri marga þá, sem haft hafa
efasemdir um tillögur fiskifræðinga og
ákvörðun sjávarútvegsráðherra um að
mikil hætta sé á ferðum. Ánægjulegt er
að sjá, hve samstíga Jakob Jakobsson,
Kristján Ragnarsson og Þorsteinn Pálsson
hafa verið í opinbemm umsögnum um
nauðsynlegar. ráðstafanir í kjölfar síðustu
upplýsinga fiskifræðinganna.
ÞEGAR SKÝRSLA
Hvernig
verður afla-
skerðingu
mætt?
Hafrannsókna-
stofnunar kom
fram síðari hluta
sumars lýstu þeir
Þorsteinn Pálsson
og Kristján Ragn-
arsson því báðir yf-
ir, nánast samtímis, að þessi skýrsla hlyti
að sjálfsögðu að leiða til þess að öllum
umræðum um gjaldtöku af sjávarútvegin-
um vegna aðgangs að takmarkaðri auðlind
landsmanna yrði hætt enda væri ekkert
tilefni til þess að efna til nýrrar skattlagn-
ingar á sjávarútveginn við þessar aðstæð-
ur.
Þessi afstaða var annað hvort vísbend-
ing um grundvallar misskilning á þeim
umræðum, sem fram hafa farið á þessu
ári um gjaldtöku af sjávarútveginum eða
tilraun til þess að nota skýrslu Hafrann-
sóknastofnunar til að kæfa þær umræður.
Umræðumar um gjaldtöku miða að
framtíðarstefnumörkun í málefnum sjáv-
arútvegsins, sem ætlað er að koma til
framkvæmda á löngum tíma, þannig, að
útgerðin hafi alllangt árabil til þess að
aðlaga sig breyttum aðstæðum en skýrsla
Hafrannsóknastofnunar var ábending um
nauðsyn skjótra ráðstafana til þess að ná
fram hagræðingu í sjávarútvegi. Þótt ein
röksemdin fyrir gjaldtöku sé sú, að hún
muni leiða til aukinnar hagræðingar í út-
gerð er meginröksemdin hin, að eðlilegt
sé, að útgerðin greiði fyrir réttinn til þess
að hagnýta sameiginlega eign landsmanna
allra. Skjótari ráðstafanir en ella til hag-
ræðingar í útgerð vegna ástands fiski-
stofnanna auðvelda sjávarútveginum að
greiða slíkt gjald, þegar þar að kemur.
Spumingin nú er hins vegar sú, hvemig
sjávarútvegurinn bregzt við gjörbreyttum
aðstæðum. Kristján Ragnarsson hefur
bent á, að útgerðin hafi að jafnaði sótt
um 360 þúsund tonn af þorski á ári síðasta
áratug. Ef nú fer sem horfir, að þorskafl-
inn á næstu áram verði u.þ.b. 100 þúsund
tonnum minni er augljóst, að ekkert vit er
í því að gera út þann flota, sem var alltof
stór til þess að sækja 360 þúsund tonn,
hvað þá 260 þúsund tonn.
Auðvitað er það útgerðarfyrirtækjanna
sjálfra að taka þessar ákvarðanir og þá
er átt við þau útgerðarfyrirtæki, sem
standa á eigin fótum. Þau hljóta að gera
ráðstafanir til þess að mæta samdrætti í
sínum rekstri eins og fyrirtæki í öðram
atvinnugreinum gera eða eiga að gera,
þegar þau standa frammi fyrir minnkandi
tekjum af einhveijum ástæðum. Það era
helzt opinber fyrirtæki, sem komast upp
með að mæta slíkum vanda með auknum
álögum á viðskiptamenn sína og virðist
engu skipta hveijir sitja í ríkisstjóm. Sjáv-
arútvegsfyrirtækin hljóta annað hvort að
fækka skipum í rekstri og þar með mann-
skap eða leita nýrra leiða til þess að nýta
þessi tæki, sem áreiðanlega er ekki auð-
velt eins og nú er komið. Þetta hlýtur hins
vegar að vera ákvörðunarefni fyrirtækj-
anna sjálfra og þau geta ekki búizt við
sérstökum aðgerðum stjómvalda af þess-
um sökum. Enda verður því vart trúað,
að forsvarsmenn þessara fyrirtækja leiti
eftir slíkum ráðstöfunum miðað við þann
nýja hugsunarhátt, sem hefur verið að
ryðja sér til rúms í atvinnulífi okkar og
byggir á því, að menn eigi að bjarga sér
sjálfir óháðir afskiptum opinberra aðila.
Þegar hins vegar um er að ræða útgerð-
arfyrirtæki, sem hafa verið á framfæri
hins opinbera er alveg augljóst, að stjórn-
völd hljóta að bregðast við þeim vanda
með öðram hætti en verið hefur. Hingað
til hefur stefnan verið sú, að halda þessum
fyrirtækjum á floti. Nú fer ekkert á milli
mála, að það er ekkert vit í því og hefur
náttúrlega aldrei verið. Hver króna, sem
sett er í að bjarga vonlausum fyrirtækjum
í útgerð og fiskvinnslu við núverándi að-
stæður er auðvitað hrein sóun á almanna-
fé og það sem verra er, gerir sjálfstæðum
og bjargálna fyrirtækjum í útgerð erfiðara
um vik að komast af við breyttar aðstæður.
Þá koma byggðamálin til sögunnar og
menn spyija sem svo: Á þá að láta þetta
REYKJAVÍKURBRÉF
Laugardagur 21. september
Morgunblaðið/Hallur
byggðarlag fara í eyði? Þótt stefnan hljóti
að vera sú, að byggja ísland allt felst
ekki endilega í því, að hver einasta byggð
hljóti að standa um aldur og ævi. Auðvitað
verða breytingar á því. Sum byggðarlög
blómstra og önnur dragast saman eins og
gengur og gerist. En þar fyrir utan er
alveg augljóst, að byggðarlag þarf ekki
að deyja, þótt þaðan sé ekki gerður út
togari. Raunar era mörg dæmi þess í at-
vinnusögu okkar undanfarna áratugi, að
togaraútgerð hefur hvílt með slíkum ægi-
þunga á einstökum byggðum, að þær hafa
veslast upp vegna þess, að þær höfðu tog-
ara en ekki vegna hins, að þær voru án
togara.
Nú er til dæmis mikið rætt um vanda
atvinnufyrirtækja á Suðureyri við Súg-
andafjörð. Á Flateyri er hins vegar rekin
blómleg útgerð og fiskvinnsla og sömuleið-
is í byggðunum við Djúp. Hvað mælir á
móti því, að aðrir togarar á þessu svæði
veiði fyrir fiskvinnsluna á Súgandafirði?
Það eykur hagkvæmni í útgerð þeirra að
koma með meiri afla að landi. Á sumum
þessara staða er ekki nægilegt fólk til
þess að vinna þann afla, sem nú berst á
land og þess vegna ekki óeðlilegt að landa
á fleiri en einum stað eða flytja aflann á
milli eftir því, sem hentar. I þessu tilviki
er auðvitað um tímabundinn vanda að
ræða, þar sem jarðgöngin gjörbreyta þessu
atvinnusvæði eftir nokkur ár og skyldi
enginn láta sér til hugar koma að breyta
þeim áformum, sem nú eru uppi um þá
samgöngubót enda á sú fjárfesting áreið-
anlega eftir að skila sér og vel það.
Kjami málsins er sá, að við gjörbreyttar
aðstæður hljóta menn að leita annarra
leiða en hingað til og það væri ekkert
annað en gífurleg sóun á almannafé að
leggja meiri peninga í þau útgerðar- og
fiskvinnslufyrirtæki víðs vegar um landið,
sem nú eru gjaldþrota, þótt þau hafi ekki
verið gerð upp. Stöðvun á slíkri vitleysu
á að vera framlag stjórnmálamannanna.
Að öðru leyti eiga þeir að láta fyrirtækin
sjálf um að bregðast við þeim vanda, sem
fyrirsjáanlegur aflasamdráttur í mörg ár
leiðir yfír þau. Þessi fyrirtæki eiga vafa-
laust eftir að fara mismunandi leiðir í þeim
efnum, eftir því, sem hentar á hveijum
stað, en aðrir era ekki dómbærari um það
en útgerðarmennimir sjálfir.
í UMRÆÐUM
síðustu viku um
stöðu útgerðarinn-
lækkun? ar hefur mátt lesa
á milli línanna, að
sú hugmynd sé einhvers staðar á kreiki
að bregðast eigi við vanda sjávarútvegsins
með gengislækkun. Vafalaust er rök-
semdafærslan þessi: þjóðarbúið hefur orðið
fyrir áfalli. Þjóðin öll verður að taka þetta
áfall á sig. Einfaldast er að skipta þeim
byrðum niður með gengislækkun, sem
jafnframt mundi koma útgerðinni og fisk-
vinnslunni að einhveiju gagni.
Þetta er hin hefðbundna leið til þess að
leysa vanda sjávarútvegsins á íslandi. í
henni felst, að litlar sem engar kröfur era
gerðar til sjávarútvegsins sjálfs um breyt-
ingar í rekstri miðað við breyttar aðstæður
heldur er vandanum velt beint yfir á allan
almenning. Auðvitað er þetta einföldun.
Auðvitað hafa fjölmörg tilvik komið upp
á undanförnum áratugum, þar sem gengis-
lækkun hefur verið óhjákvæmileg.
Nú erum við hins vegar ekki að fást
við sams konar vanda og stundum áður.
Launabreytingar hafa verið mjög hóflegar
á undanförnum misseram. Þjóðarbúið hef-
ur ekki orðið fyrir neinu áfalli vegna þess,
að fiskurinn seljist ekki eða vegna þess,
að verðfall hafí orðið á fiski. Þvert á móti:
Gengis-
Allur fískur selst og verð er hátt. Dæmið
er einfalt, þótt lausnin á því kunni að vera
flókin í framkvæmd: Það eru of mörg skip
að veiða of litið magn af fiski. Það eru
of mörg fiskverkunarhús að vinna of lítið
magn af físki. Þess vegna verður að fækka
skipum og fiskverkunarhúsum í rekstri.
Ástand fiskistofnanna veldur því að þetta
verður að gerast hraðar en ella.
Það er af og frá, að almenningur geti
verið til viðtals um að leysa þennan vanda
með gengislækkun. Með þvi væri enginn
vandi leystur. Það væri meira vit í því
fyrir skattgreiðendur að leggja fram vera-
lega fjármuni til þess að kaupa skip og
fískverkunarhús úr rekstri í verulegu
mæli en að leysa þetta vandamál með
gengislækkun. Slíkt væri engin lausn held-
ur enn ein frestun á vanda og jafngilti
yfirlýsingu af hálfu sjávarútvegsins um
að atvinnugreinin sé ófáanleg til þess að
taka á eigin vandamálum. Því vetður ekki
trúað, að metnaður forystumanna sjávar-
útvegsins sé ekki meiri en svo, að þeir
kjósi þessa ódýru lausn fyrir sig.
Þess vegna verður að vænta þess, að
komi þær hugmyndir um gengislækkun
til lausnar á vanda sjávarútvegsins frekar
upp á yfirborðið, sem lauslega hefur verið
bryddað á, muni ríkisstjómin vísa slíkum
hugmyndum á bug. Ef rétt er á haldið
getum við snúið þessu erfiða dæmi við
þannig, að mikill vandi verði okkur til
framdráttar, þegar fram í sækir. Ef sjálf-
stæð og bjargálna útgerðar- og fisk-
vinnslufyrirtæki, stór og smá, taka á þess-
um vanda hvert um sig á sínum vettvangi
og stjómmálamennirnir láta á móti sér
bráðabirgðalausnir fyrir gjaldþrota fyrir-
tæki, getur þjóðarbúið komið út úr þess-
ari aflaskerðingu með sterkari og öflugri
sjávarútveg og fiskvinnslu eftir nokkur ár.
Að því á að stefna. En það kostar átök
og umbrot.
„Spurningin nú er
hins vegar sú,
hvernig sjávarút-
vegurinn bregzt
við gjörbreyttum
aðstæðum. Krist-
ján Ragnarsson
hefur bent á, að
útgerðin hafi að
jafnaði sótt um
360 þúsund tonn
af þorskiáári
síðasta áratug. Ef
nú fer sem horfir,
að þorskaflinn á
næstu árum verði
u.þ.b. lOOþúsund
tonnum minni er
augljóst, að ekk-
ert vit er í því að
gera út þann
flota, sem var allt-
of stór til þess að
sækja 360 þúsund
tonn, hvað þá 260
þúsundtonn.“