Morgunblaðið - 20.11.1991, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 20. NÓVEMBER 1991
9
Tannvemdarráð
ráðleggur foreldrum að gefa
börnum sínum jóladagatöl
án sælgætis.
436.942 kr.
og án þess
að finna
fyrir því
Þessari upphæð hafa hjónin Þór
og Björg safnað með því að kaupa
spariskírteini ríkissjóðs í mánaðar-
legri áskrift fyrir 5.000 kr. hvort
síðan í apríl 1989. Þetta hafa þau
gert án þess að draga úr neyslu.
Galdurinn er að gera sparnaðinn
hluta af neyslunni og „eyða"
líka í sparnað.
Raunir Rússlandsfor-
seta
Staða Borís Jeltsíns, forseta Rússlands,
þykir um margt minna á þær ógöngur
sem Míkhaíl S. Gorbatsjov, forseti Sovét-
ríkjanna, var kominn í áður en harðlínu-
menn reyndu að ræna völdum þar eystra
í ágústmánuði. Gorbatsjov tókst ekki að
halda ríkjasambandinu saman og þróunin
undanfarnar vikur og mánuði þykir gefa
til kynna að hinar ýmsu þjóðir og þjóðar-
brot sem Rússland byggja muni ekki una
því til lengdar að vera undir stjórn ráða-
manna í Moskvu. Danska dagblaðið Poli-
tiken fjallaði um vanda Borís Jeltsíns í
forystugrein í síðustu viku en í Stakstein-
um í dag ertennfremur að finna útdrátt
úr leiðara danska dagblaðsins Beriingske
Tidende um styrjöldina í Júgóslavíu og
þær hugmyndir sem fram hafa komið um
að Sameinuðu þjóðirnartaki að sérfriðar-
gæslu þar.
Umbætur og
efnahagshrun
Dagblaðið Politiken
segir í forystugrein um
vanda Boris Jeltsins:
„Gorbalsjov forseta tókst
ekki að hrinda í fram-
kvæmd efnahagsumbót-
um í Sovétríkjunum áður
en ríkjasamhandið leyst-
ist upp í sjálfstæð lýð-
veldi. Helsti keppinautur
Gorbatsjovs og sá sem
einna lengst gekk í gagn-
rýni sinni þá var Borís
Jeltsín. Nú er Jeltsin orð-
inn forseti Rússlands og
hefur - líkt og Gorbatsj-
ov áður - formlega mik-
il völd til að láta til sín
taka.
Jeltsín hefur nú gefið
út tilskipun um róttækar
umbætur á sviði efna-
hagsmála er líkjast þeim
er Gorbatsjov hikaði
hvað eftir annað við að
ltleypa af stokkunum.
Verði hugmyndir Jeltsins
að veruleika er ekki
ósennilegt að þær liafi
efnahagshrun í för nieð
sér. Alltjent er ljóst. að
atburðarásin á næstunni
á eftir að réynast stór-
brotin.”
v Höfundur forystu-
greinarinnar vikur siðan
að því að Míkhaíl Gorb-
atsjov hafi ekki tekist að
halda sovéska ríkjasam-
bandinu satnan. Lýðveld-
in 15 Itafi lýst yfir sjálf-
stæði og þijú þeirra,
þ.e.a.s. Eystrasaltsríkin,
séu nú orðin sjálfstæð
ríki. Blaðið er þeirrar
skoðunar að fleiri lýð-
veldi muni Iíkt og Eystra-
saltsrikin öðlast fullt
sjálfstæði.
Þá segir í forystugrein
danska dagblaðsins að
Rússlandsforseti standi
nú frammi fyrir svipuð-
um vanda og forseti Sov-
étríkjanna áður. I Rúss-
landi búi um 100 þjóðir
og þjóðarbrot sem alls
séu um 17% ibúanna.
Hluti þeirra búi innan
skilgreindra sjálfsstjórn-
arsvæða eða í svonefnd-
um sjálfsstjórnarlýðveld-
um innan Rússlands.
Þaimig hafi íbúar Tsjetsj-
eno-Ingúsetíju, sjálf-
stjórnarlýðveldis iiman
Rússlands, krafist fulls
sjálfstæðis. Síðan segir i
þessari forystugrein
Politiken: „Gorbatsjov
tókst ekki að lcysa þjóð-
ernisvandamálin hvorki
með yfirlýsingum né
beitingu valds. Fyrstu
stig þeirra átaka sem nú
hafa blossað upp milli
forseta Rússlands og
íbúa Tsjetsjeno-Ingú-
setíju gefa ckki til kynna
að Boris Jeltsin muni tak-
ast betur upp á þessum
vettvangi innan Rúss-
lands.”
„Allsherjar-
stríð” í
Júgóslavíu
Dagblaðið Berlingske
Tidende segir í forystu-
grem i síðustu viku að
Branko Kostic, varafor-
seti Júgóslavíu, hafi ný-
verið lýst yfir því að „alls-
lieijarstríö” muni skella
á í Júgóslavíu sendi Sam-
einuðu þjóðimar ekki
friðargæslusveitir til
landsins. I króatísku bæj-
unum Vukovar og
Dubrovnik hafi íbúai-nir
þegar mátt þola eins af-
gerandi stríðsástand um
langa hríð og frekast sé
unnt. Astandið muni
versna er bæimir falla í
hendur Serbum sem ekki
muni hika við að fremja
rán og gripdeildir. „Það
er ekki einungis styijöld-
in sem nú geisíir sem er
óhugnanleg. Arás Serba
á Króatiu mun leiða til
frekari blóðsúthellinga í
framtíðinni.”
Blaðið telur fyrirsjáan-
legt að Júgóslavía verði
áfram spennusvæði á
næstu árum og að það
inuni hafa áhrif í
Norður-Evrópu þar sem
fjölmargir júgóslavn-
eskir innflytjendur búi
nú, eiimig í Danmörku.
Því beri að fagna þvi að
Carrington lávaröur,
milligöngumaður Evr-
ópubandalagsins í Júgó-
slavíu, hafi enn ekki gef-
ist upp á því að stilla til
friðar.
Síðan segir í forystu-
gi-ein danska dagblaðs-
ins: „Serbar hafa nú farið
þess á leit við Sameinuðu
þjóðirnar að sendar verði
friðai'gæslusveitir til
Króatíu til þess að „blá-
liúfumar” geti gengið á
milli deiluaðila líkt og
gert hefur verið á Kýp-
ur. Þó svo að tilgangur
Serba með þessu sé aug-
ljóslega sá að tryggja
yfirráð yfir þeim land-
svæðum Króata sem þeir
hafa nú á valdi sinu og
hugmynd þessi sé því
óaðgengileg fyrir Kró-
ata, ber að reyna að fara
þessa leið. Skárra er að
freista þess að ná fram
samningum en að reyna
að ná til baka, í krafti
vopnavalds, lahdsvæðum
þeim sem Króatar hafa
þegar tapað. Þessi leið
er einnig líklegri til að
binda enda á átökin en
efnahagsþvinganir Evr-
ópubandalagsins og
Bandaiikjanna. Þær að-
gerðir em því miður ekki
í neinu samræmi við það
alvarlega ástand sem rík-
ir i Júgóslaviu nú um
stundir.”
Vilt þú ekki feta í fótspor Þórs og
Bjargar? Pantaðu áskrift ab spari-
skírteinum ríkissjóðs. Því fyrr sem
þú byrjar því meira safnar þú.
Hringdu eða komdu í heimsókn,
það eru allir velkomnir.
RÍKISVERÐBRÉFA
Kalkofnsvegi 1, Hverfisgötu 6, sími 91-62 60 40
sími 91-69 96 00 Kringlunni, sími 91-68 97 97
01 \ 1)1 liiiinti/ 'ÆO'iM' if 1 0.’(» Uit.btfi tiijC puultmig
RABBFUNDUR í VÍB-STOFUNNI
Hver eru áhrif aflasamdráttar á
Granda hf. og markaðinn í heild?
A morgun, fimmtudag 21. nóvember, mun Brynjólfur
Bjarnason forstjóri Granda hf. verða í VIB-stofunni og ræða
við gesti um aflasamdráttinn í sjávarútvegi. Hvernig mun
Grandi hf. bregðast við aflasamdrættinum? Hyggjast þeir
nýta sér EES samninginn að einhverju leyti?
Fundurinn hefst kl. 17:15 og er öllum opinn. Verið velkomin!