Morgunblaðið - 11.03.1992, Qupperneq 25

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 11. MARZ 1992
25
Atkvæðagreiðslumálið:
Atkvæði greidd með
handauppréttingu
ATKVÆÐAGREIÐSLUR voru á dagskrá 98. fundar Alþingis í gær. ■
Greidd voru atkvæði með rafbúnaði um sex þingmál en vegna tilmæla
Ólafs Ragnars Grímssonar tekið upp hið gamalkunna verklag að greiða
atkvæði með handauppréttingu.
Alls fjórtán atkvæðagreiðslur
voru á dagskrá Alþingis síðdegis í
gær.
Salome Þorkelsdóttir forseti
Alþingis sagði ástæðuna fyrir þeim
málafjölda vera þá að alla síðustu
viku var atkvæðagreiðslum frestað
meðan forsætisnefndin fjallaði um
þann ámælisverða atburð sem varð
við atkvæðagreiðslu fimmtudaginn
27. febrúar er einn þingmaður
greiddi atkvæði fyrir annan með
hinum nýja atkvæðagreiðslubúnaði.
Vegna þessa atviks hefðu orðið
nokkur bréfaskipti milli formanna
þingflokka stjómarandstöðunnar
og forsætisnefndar um málið. Þing-
forseti ítrekaði það sem fyrr hefur
komið fram að viðkomandi þing-
maður hefði beðist afsökunar og
harmað mistök sín.
í kjölfar þessa atviks hefði hafist
allmikil umræða utan þings, einkum
í fjölmiðlum. Hefði í þeirri umræðu
margt verið sagt sem þingforseta
og öðrum þætti miður. Forseti von-
aðist einlæglega til að þessu ein-
stæða máli væri lokið og allir
drægju sína lærdóma af því. „En
umræðan hefur líka sýnt okkur að
þjóðin fylgist grannt með því sem
frám fer á Alþingi íslendinga og
er það vel.“

Þingforseti sagði að fyrirkomu-
lag atkvæðagreiðslu með rafbúnaði
hefði reynst vel í megindráttum.
Notkun þess í vetur hefði verið
reynslutími og eins og samkomulag
hefði verið um í upphafi þings, yrði
ýmislegt betrumbætt að loknum
venjulegum þingstörfum í vor.
Þingforseti nefndi þá endurbót að
sett yrði upp ljósatafla í þingsalnum
sem sýndi hvernig hver þingmaður
greiddi atkvæði.
Þingmenn verða að taka þátt
Forseti Alþingis varð að greina
frá því að hún hefði nokkrum sinn-
um orðið þess vör að þingmenn sem
hefðu verið viðstaddir atkvæða-
greiðslu hefðu ekki tekið þátt í
henni með því að styðja á einn hinna
þriggja hnappa sem sýndu afstöðu
þeirra til máls, ,já“, „nei“ eða
„greiðir ekki atkvæði“. Salome
áminnti þingmenn um að sam-
kvæmt lögum um þingsköp Alþing-
is bæri þeim skylda til að taka þátt
í atkvæðagreiðslu. Sumpart mætti
kenna hér um vangá eða ókunnug-
leika. „En til þess að hafa gát á
þessu og ennfremur til að koma í
veg fyrir að þau leiðu mistök endur-
taki sig sem voru upphaf þessa
máls,“ kvaðst þingforseti myndu
gera ráðstafanir þegar atkvæða-
greiðslur hæfust til að hafa tölu á
viðstöddum þingmönnum og bera
hana saman við niðurstöður at-
kvæðagreiðslna eins og þær birtust
á skjá þeim sem sýhdi niðurstöðu
atkvæðagreiðslu. Salome Þorkels-
dóttir þingforseti áminnti einnig
þingmenn um að vera viðstadda
atkvæðagreiðslur og það væri mik-
ilvægt fyrir forseta að þingmenn
gæfu sér tíma til að sinna atkvæða-
greiðslum í sæti sínu, ótruflaðir
meðan þær stæðu.
Jóhann Arsælsson (Ab-Vl) vildi
að afstaða og hlutur Alþýðubanda-
lagsins til þessa máls væri skýr og
í þingtíðindi skráður. Las Jóhann
upp bréf þau sem formenn þing-
flokka stjórnarandstöðu hafa skrif-
að forseta Alþingis og forsætis-
nefnd. Árni Johnsen (S-Sl) varð
að bera af sér sakargiftir sem fram
komu í orðræðu Jóhanns Ársæls-
sonar, að hann hefði sagt í fjölmiðl-
um að þingmenn hefðu oft greitt
atkvæði fyrir aðra þingmenn. Það
hefði hann aldrei sagt og myndi
Jóhann hvergi geta fundið slíkri til-
vitnun stað.
Um fýrsta málið, frumvarp til
skaðabótalaga, voru greidd atkvæði
með nafnakalli en síðan voru greidd
atkvæði um sex næstu mál með
rafbúnaðinum. Nokkurt misræmi
kom fram milli þess sem talning í
salnum leiddi í ljós og þeirra talna
sem birtust á atkvæðatöflu og einn-
ig bar það við að þingmönnum yrði
tíðförult í hliðarsali. Hafði þingfor-
seti af þessu nokkra raun. Stein-
grímur J. Sigfússon (Ab-Ne)
gagnrýndi mjög þetta athæfi. Þing-
forseti þakkaði þennan stuðning og
ítrekaði tilmæli til þingmanna um
að þeir tækju þátt í atkvæða-
greiðslu.
„Óskiljanlegt"
Ólafur Þ. Þórðarson (F-Vf)
sagði að útskrift sýndi að hann
hefði í tveimur málum ýtt á „nei“
í málum þar sem hann hefði ekki
tekið afstöðu og ýtt á „greiði ekki
atkvæði". Ólafi var þetta óskiljan-
legt. Þetta kom Salome Þorkels-
dóttur þingforseta að óvörum en
hún lét í ljós tiltrú sína á atkvæða-
greiðslukerfinu og vildi fullvissa
þingmanninn um öryggi kerfisins.
Ólafur afsagði að hann hefði snert
rauða hnappinn sem táknar „nei“.
Ólafur Ragnar Grímsson sagði
nú mælinn fullan og fór fram á að
greidd yrðu atkvæði með handaupp-
réttingu en sú aðferð hefði dugað
þinginu um aldarskeið. Þingforseti
varð við þessum tilmælum enda
hefði verið samkomulag um að
greiða atkvæði með handaupprétt-
ingu í sérstökum tilvikum.
Ríkið tapaði nærri 25
milli. á gag’iiagrunni
FRIÐRIK Sophusson fjármála-
ráðherra telur koma til greina
að gefa Háskóla íslands gagna-
grunn þann sem kenndur er við
bókaforlagið Svart á hvítu. I
síðustu viku var þessi gagna-
grunnur seldur ríkissjóði fyrir
100.000 kr.á uppboði. Fyrir
þrem árum var þessi grunnur
metinn af þáverandi fjármála-
ráðherra sem tryggt veð fyrir
Minnst Guðlaugs Gíslasonar
fyrrverandi alþingismanns
Gunnlaugur Stefánsson varaforseti Alþingis minntist Guðlaugs
Gíslasonar fyrrverandi alþingismanns og bæjarsljóra sl. mánudag.
En Guðlaugur andaðist síðastliðinn föstudag, 6. mars, 83 ára að aldri.
„Guðlaugur Gíslason var fæddur
I. ágúst 1908 á Stafnesi í Miðnes-
hreppi. Foreldrar hans voru hjónin
Gísli úvegsbóndi þar Geirmundsson,
bónda á Kalmanstjörn í Gerðum
Gíslasonar og Þórunn Jakobína
Hafliðadóttir, bónda í _ Fjósum í
Mýrdal Narfasonar. Árið 1913
fluttist hann til Vestmannaeyja með
foreldrum sínum og átti þar heimili
upp frá því. Að loknu námi í barna-
og unglingaskóla gerðist hann lærl-
ingur í vélsmiðju Hafnarsjóðs Vest-
mannaeyja. Áður en því námi lauk
réðst hann árið 1925 til skrifstofu-
starfa við verslun og útgerð Gísla
J. Johnsens og starfaði þar til 1930.
Veturinn 1930-31 stundaði hann
nám í Kaupmannasskólanum í
Kaupmannahöfn og lauk þaðan
burtfararprófi um vorið. Hann var
kaupmaður í Vestmannaeyjum
1932-34, bæjargjaldkeri þar
1935-37 og hafnargjaldkeri
1937-38. Framkvæmdastjóri versl-
unar Neytendafélags Vestmanna-
eyja var hann 1938-42. Árið 1942
stofnaði hann með öðrum hlutafé-
lagið Sæfell og síðar hlutafélagið
Fell, hvorutveggja útgerðarfélög,
og var framkvæmdastjóri þeirra
1942-48. Eftir það rak hann eigin
verslun til 1954. Árið 1954 var
hann ráðinn bæjarstjóri í Vest-
mannaeyjum og gegndi því starfi
til 1966.
Guðlaugur Gíslason var bæjar-
fulltrúi í Vestmannaeyjum á árun-
um 1938-46 og 1950-74. Hann var
i framboði fyrir Sjálfstæðisflokkinn
og var kjörinn þingmaður Vest-
mannaeyinga vorið 1959. Eftir það
var hann þingmaður Suðurlands-
kjördæmis frá hausti 1959 til 1978,
sat á 21 þingi alls. Síðasta kjörtíma-
bilið var hann aldursforseti Alþing-
is. Vararæðismaður Svíþjóðar var
hann árin 1944-75 og sat í banka-
ráði Útvegsbanka íslands 1961-78.
Hann var skipaður í fiskveiðilaga-
nefnd 1971 og kosinn í stjórn Við-
lagasjóðs 1973.
Gunnlaugur Stefánsson varafor-
seti Alþingis sagði að Guðlaugur
hefði verið athafnamaður frá ung-
um aldri, stundað fiskvinnu og fleiri
störf jafnframt skólanámi, iðkað
íþróttir, knattspyrnu framan af og
golf á síðari árum. Varaforseti Al-
þingis sagði í ræðulok: „Hann var
gjörkunnugur atvinnulífi í Vest-
mannaeyjum og var því vel búinn
undir það að vinna að hagsmuna-
og framfaramálum bæjarfélagsins,
bæði heima í Vestmannaeyjum og
á Alþingi. Hann stóð fyrir miklum
framkvæmdum af hálfu bæjarfé-
lagsins þann rúma áratug sem hann
var bæjarstjóri. í upphafi setu sinn-
ar á Alþingi beitti hann sér fyrir
því að rikið seldi Vestmannaeyja-
kaupstað allt það lands _sem það
átti í Vestmannaeyjum. Á Alþingi
hafði hann einna mest afskipti af
sjávarútvegsmálum. Með dugnaði,
áhuga og ósérhlífni kom hann miklu
skattaskuld. Sigbjörn Gunnars-
son (A-Ne) gerði fyrirspurn til
ráðherra fjármála um „hulin
verðmæti."
Sigbjörn Gunnarsson (A-Ne)
vitnaði til sjónvarpsfrétta um að
ríkissjóði hefði verið sleginn á
opinberu uppboði gagnagrunnur
sem kenndur hefði verið við bóka-
forlagið Svart á hvítu. Ef þing-
manninn misminnti ekki hefði fyrr-
verandi fjármálaráðherra, Olafur
Ragnar Grímsson, tekið veð í þess-
um gagnagrunni að upphæð 25
milljónir króna árið 1989. Sigbjörn
vildi því spytja Friðrik Sophusson
fjármálaráðherra hvort ráðherrann
teldi að þessi gagnagrunnur kynni
að geyma „hulin verðmæti" að
upphæð kr. 24 milljónir og níu
hundruð þúsund sem gagnast
myndu eigendum kröfunnar, þegn-
um þessa lands?
Friðrik Sophusson fjármála-
ráðherra kannaðist við þetta mál.
Um það hefði verið deila í sam-
bandi við skýrslu sem var rædd í
þinginu á vordögum 1989. Þáver-
andi fjármálaráðherra hefði tekið
veð' í þessum gagnagrunni árið
1988. Friðrik Sophusson taldi að
þetta verk fyrirrennara síns hefði
verið gert með „dálítið sérkenni-
legum hætti,“ Óvanalegt ef ek
einsdæmi hefði verið að taka
í hugbúnaði, hvað þá ófullgerðum.
Og einnig hefði verið óvanalegt
að tekið hefði verið veð í eign
annars aðila, þ.e. krafa ríkisins
hefði verið á hendur Svörtu á hvítu
og voru þar vissir aðilar ábyrgir
fyrir skuldinni. Sú krafa hefði ver-
ið felld niður með því að tekið
hefði verið veð í eign annars fyrir-
tækis, sem reyndar hefði verið í
eign sömu aðiía.
Á sínum tíma hefði þessi veð-
setning sætt mikilli gagnrýni.
Fjármálaráðherra hugði að Ríkis-
endurskoðun hefði strax árið 1990
afskrifað þessa eign ríkissjóðs.
Núna hefði það gerst fyrir he.tgi
að ríkissjóður hefði keypt þennan
gagnagrunn á eitt hundrað þúsund
krónur; ekki hefðu hærri boð kom-
ið fram.
Fjármálaráðherra taldi auðsætt
að ríkissjóður mætti nú sæta því:
að horfa á eftir glötuðu fé. Það
væri ljóst að þáverandi ráðherra
hefði ekki farið með skattfé eins
og ætla hefði mátt. Núverandi fjár-
málaráðherra vildi þó benda á að
hugsanlega væri unnt að bæta við
þennan gagnagrunn, t.d. með því
að gefa hann Háskóla íslands.
Guðlaugur Gíslason
í verk um ævidagana. Sjálfur taldi
hann bæjarstjórastarfið áhugaverð-
ast af störfum sínum. Þar naut
hann þess að sjá árangur forstöðu
sinnar í miklum verklegum fram-
kvæmdum. Eftir að hann lét af
opinberum störfum sjötugur, sinnti
hann ýmsum áhugamálum sínum.
Hann skráði æviminningar sinar og
ýmsan fróðleik um Vestmannaeyjar
og komu út þijár bækur frá hans
hendi.“
Að lokum minntust alþingismenn
hins iátna þingmanns með því að
rísa úr sætum.
Konur á öllum aldri
Þarft þú eða þekkir þú einhvern, sem þarf á
vinnu/aukavinnu að halda?
Skemmtileg vinna við að kynna úrvalssnyrtivörur
úr jurtaríkinu.
- Góð laun fyrir konu, sem vill vinna.
- Þú færð góða þjálfun og kennslu.
- Söluverðlaun.
- Þú þarft enga sölukunnáttu. Okkar kröfur eru
að þú sért snyrtileg, heiðarleg, kurteis og hafir
ánægju af að vinna með fólki.
Frá apríl bjóðum við ykkur einnig að kynna barna-
öryggisvörur.
íslenskt bamaöryggi
NB!
Og
Arbonne
/ INTERNATIONAL
Heimakynning,
Selfossi,
pósthólf 49, sími 98-21471.