Morgunblaðið - 29.10.1992, Qupperneq 23

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 29. OKTÓBER 1992

33
70 árfrá
göngunni til
Rómar
Alessandra Mussolini, þingmaður
og sonardóttir fyrrum einræðis-
herra, Benitos Mussolinis, skrifar
heilmikla varnarræðu fyrir afa sinn
í dagblaðið L’Indipendente í tilefni
af því að 70 ár eru liðin frá
„göngunni til Rómar“, er þúsundir
svartstakka kröfðust valda til
handa Mussolini. Varð það upghafíð
að 21 árs valdatíð fasista á Italíu.
„Sem maður gnæfði hann yfír með-
almennin, sem settu svip sinn á
stjómmálavettvang þessa tíma,“
segir hún. „Sem stjórnmálamanni
tókst honum á fáeinum mánuðum
að breyta fámennishreyfíngu í afl
sem megnaði að sópa burt feyskn-
um vömum úrelts kerfís, og sem
byltingarmaður átti hann svör við
kreppu síns tíma.“ Á myndinni sést
vegfarandi í Róm virða fyrir sér
veggspjöld með myndum af Mussol-
ini sem nýfasistar hafa límt upp.
Reuter
Finnskt dagblað um tengsl Kekkonens við Kremlveija
Finnar gætu þurft að
endurskrifa sðgu sína
FINNSKA dagblaðið Demari sagði í forystugrein á þriðjudag að
Finnar kynnu að þurfa að endurskrifa sögu'sína eftir síðari heims-
styrjöldina í kjölfar ásakana um að Urho Kekkonen, fyrrverandi
forseti, hefði haft nána samvinnu við sovésk stjórnvöld, sem hefðu
átt stóran þátt í því að hann var kjörinn forseti og hélt embættinu
í 26 ár.
Kekkonen var forseti á ámnum
1956-81 og lést 1985. Hann hefur
lengi legið undir gmn um að hafa
á stundum átt vafasöm samskipti
við ráðamenn í Kreml og var í
upphafi þessa árs mikil umræða
í gangi í Finnlandi um þau mál í
kjölfar ítarlegrar sagnfræðilegrar
endurskoðunar á sögu landsins
sem þá var gefín út af ungum
sagnfræðingi. Öllum ásökunum í
þessa vem var hins vegar vísað á
bug af Juhani Suomi, ævisögurit-
ara Kekkonens, sem einn manna
hefur aðgang að persónulegum
skjölum forsetans fyrrverandi.
Suomi gagnrýndi sagnfræðinginn
unga fyrir ónákvæm vinnubrögð.
Það eina sem hægt væri að byggja
á væru ekta skjöl. Túlkanir og
vangaveltur ættu ekkert erindi í
sagnfræðileg verk. Suomi veitti
samt engum öðmm aðgang að
skjölunum. Margir stjórnmála-
menn urðu líka til að koma Kek-
konen til vamar og sökuðu þá,
sem vildu endurskoða söguna, um
að vilja ata minningu Kekkonens
auri. Umræðan koðnaði því smám
saman niður eftir sem leið á árið.
Umrótið í Rússlandi gerði það
hins vegar að verkum að nýjar
heimildir um feril Kekkonens vom
leiddar fram í dagsljósið í síðustu
viku. Þá hafði nýlega komið út
flóirða bindi ævisögu Kekkonens
þar sem Suomi taldi sig í eitt
skipti fyrir öll hafa hreinsað
mannorð forsetans af ásökunum
um óeðlileg Sovéttengsl.
í sovéskum skjölum, sem vom
gerð opinber nýlega, og bók eftir
fínnska fræðimanninn Hannu
Rautkallio, sem gefin var út fyrir
skemmstu, koma hins vegar fram
upplýsingar sem benda til að
Kekkonen hafí vitað fyrirfram um
bréf frá Moskvu sem átti stóran
þátt í því að hann var endurkjör-
inn forseti árið 1962. Ennfremur
hefur fundist bréf frá kosninga-
stjóra hans á þessum tíma til
stjórnarinnar í Moskvu, þar sem
hann fór fram á aukna fjárhags-
aðstoð til að fjármagna kosninga-
baráttu forsetans og stuðnings-
manna hans í þingkosningum. Þá
kemur fram í skjölunum að stjórm
in í Moskvu hafí árið 1956 fyrir-
skipað fulltrúum kommúnista í
fínnsku kjörmannasamkundunni
að kjósa Kekkonen, en hann náði
kjöri með naumum meirihluta at-
kvæða, 151 gegn 149.
„Barátta er nú háð vegna sögu
Finnlands eftir síðari heimsstyrj-
öldina," sagði í forystugrein Dem-
ari, sem styður stærsta flokk
Finnlands, Jafnaðarmannaflokk-
inn. „Það er óhjákvæmilegt að
rannsaka fortíðina til hlítar þótt
það kunni að koma illa við marga
stjómmálamenn sem láta enn að
sér kveða. Mikilvægt er fyrir þjóð-
ina að hún þekki og skilji eigin
sögu eins vel og kostur er og
komist að sannleikanum um hana.
Tengsl Kekkonens forseta við
valdamennina í Moskvu virðast
hafa verið sláandi náin. Og þetta
er sá þáttur sem mun særa þjóðar-
sálina þegar mál eins og bréfíð
fra Moskvu verða könnuð.“
I bréfinu, sem var frá Níkíta
Khrústsjov, þáverandi leiðtoga
Sovétríkjanna, var krafíst við-
ræðna um hernaðarsamvinnu
samkvæmt vináttusamningi Sov-
étmanna og Finna frá 1948 eftir
stríð þeirra 1939-40. Kekkonen
fór í skyndi til Novosíbírsk í Síber-
íu til fundar við Khrústsjov, sem
dró kröfuna til baka, eftir „langar
og strangar“ samningaviðræður.
Það varð til þess að litið var á
Kekkonen sem þjóðfhétju þegar
hann sneri heim og hann vann
stórsigur í forsetakjörinu 1962.
Rautkallio segir í bók sinni að
Andrej Gromyko, fyrrverandi ut-
anríkisráðherra Sovétríkjanna,
hafi sagt fínnska sendiherranum
í Moskvu að Kekkonen hafi vitað
af bréfínu áður en það var sent.
Júrí Derjabín, sem kom við sögu
í þessu máli og er nú sendiherra
Rússlands í Finnlandi, staðfesti í
viðtali við fínnska sjónvarpið um
helgina að Kekkonen hefði vitað
um bréfið fyrirfram en neitaði að
það hefði verið sent að tilhlutan
forsetans fyrrverandi.
Byggt á Reuter og Frankfurter
Allgemeine Zeitung
ILMANDI
OSTABRAUÐ
ÁlSllfH.
EKKI AÐEINS HEITT,
HELDUR LÍKA NÝBAKAÐ
HATTING brauðið er fryst áður en það er
fullbakað. Settu HATTING brauðið í
bökunarpokanum í ofninn og
stundarfjórðungi síðar er ostabrauðið
tilbúið, nýtt og rjúkandi á borðið.
^ AMBRA FYRIR HEIMILIÐ
ÖRKIN 1012 -