Morgunblaðið - 08.12.1992, Qupperneq 60

60
1-444—
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 8. DESEMBER 1992

Með
morgunkaffinu
Ást er...
TM Reo U.S Pat Oftall rlghta reserved
® 1992 Los Angeles Times Syndicate
... traustur veggur.
6-6
Þori að veðja að þú hélst
þú hefðir gleymt afmælis-
deginum mínum ...?
HÖGNI HREKKVÍSI
l
BRÉF TIL BLAÐSINS
Aðalstræti 6 101 Reykjavík - Sími 691100 - Símbréf 691222
Nokkur orð um hvali, mannúð,
ímyndir og fleira
Frá Magnúsi H. Skarphéðinssyni:
í þættinum Nýjasta tækni og vísindi
í Sjónvarpinu fimmtudaginn 26. nóv-
ember var þjóðinni að vanda enn einu
sinni sem fyrr talin trú um að tækn-
in muni leysa öll mannsins vandamál.
Innræting þessu lík af jafn sterk-
um ijölmiðli og Ríkissjónvarpið telst
er í hæsta máta vafasöm. Það er
óumdeilanlega eitt mesta vandamál
mannkyns í dag hversu afleiðingar
tæknivæðingar Vesturlanda og ann-
arra menningarsvæða í kjölfar henn-
ar er eyðileggjandi, mengandi og
niðurrífandi á allt lifandi eða dautt
í skauti móður náttúru.
í þeirri heilagri réttlætingu fara
falsk-innrætingarþættir á borð við
„Nýjustu tækni og vísindi" fremstir
í flokki. Allt er leyfilegt. Niðurlæging
dýranna. Spæna upp fjöllin. Saurga
tunglið með heimsvaldastefnu sinni
o g tæknidrasli. Og helst allan alheim-
inn ef þess væri nokkur kostur.
Nauðga sköpunarverki að vild í tíma
og ótíma hvar og hvernig sem er.
Allt er leyfilegt.
I fyrrgreindum þætti var m.a. löng
og fögur ræða um hversu vísindaleg-
ar og merkilegar rannsóknir hið mjög
svo siðferðilega vafasama fjölþjóða-
Tileinkað
eiturlyfja-
neytendum
Tunp minni er stirt um stef
ég veit ei hvert skal halda
en ef þú vildir hjálpa til
að ieysa úr þeim vanda.
Vandanum ég ei vaxin er
en vildi þé fegin hjálpa þér
en vegurinn þröngur og grýttur er
og vandfundin gæfuleiðin.
Ef sannur ertu sjálfum þér
í orði, verki og huga!
þá muntu maður duga.
Líttu maður krinpm þig
festing drottins fógur er
sólin vekur sérhvert fræ
innst til dala og út um sæ.
KRISTÍN GUÐMUNDSDÓTTIR,
Marklandi 6.
fyrirtæki „Sea World“ (Sjávarheim-
ur) stundaði á háhyrningum. Það
vill svo illa til að þessi þáttur tengd-
ist óvænt krumpaðri samvisku ís-
lendinga í háhyminga-þrælasölumál-
inu. Báðir háhymingamir sem til
umfjöllunar í þættinum voru, vora
fangaðir fyrir fimm og átta áram (ef
skráning Sea World er rétt) af Is-
lendingum hér við land, og seldir
þessu ógæfufyrirtæki sem heilaþvær
þá, — og sýnir síðan þessi saklausu
en geðveiku dýr sem eiga sér mjög
litlar lífslíkur í þessum sýningarfang-
elsum.
Meðallífslíkur fangaðs háhyrnings
í dýrafangelsum era nú 13,5 ár, á
sama tíma og meðallífslíkur háhym-
ings úti í villtri náttúranni era um
60 til 80 ár. Eða nálægt lífslíkum
manna í dag að jafnaði.
í fyrrgreindum sjónvarpsþætti
Iauk umfjölluninni um „þjálfun" há-
hyminganna (sem yfírleitt er kölluð
kennsla) m.a. með þeim orðum „að
þessi kennsla byggist að verulegu
leyti á gagnkvæmu trausti og virð-
ingu milli dýrs og þjálfara. Ekki
annað en það!
— Nei takk. Hvorki traustið og
því síður virðingin era gagnkvæm á
milli dýrsins og temjarans. Virðing
dýrsins er óttavirðing og hungurvof-
an. Því dýrin era sísvelt og krafín
hinna ómögulegu lista til að vinna
fyrir matarsparði í munn fyrir hvert
atriði í þessum sýningum. Svona
þjálfun háhyrninga tekur ár í fleir-
tölu, og er eina gangverk hlýðni
þeirra löngun eftir matarbita í maga
sinn.
Frá Sigurþóri Júníussyni:
Að ganga um hinar glæsilegu bygg-
ingavöraverslanir í Reykjavík er eins
og að vera kominn á aðra plánetu.
Slíkt er vöraúrvalið og er ekkert
nema gott um það að segja. En það
sorglega við þetta er hversu agnar
lítill hluti þessa varnings er fram-
leiddur hér á landi. Ég átti erindi í
eina slíka nýlega og á rölti mínu fram
og aftur sá ég ekkert íslenskt, utan
einar hjólbörar sem stóðu frammi
við dyr. Að vísu var hjólið innflutt
ásamt spýtunum sem festar vora við
Og ekki er það traustið heldur.
Heimsfrægt varð þegar tvítugri
sunddrottningu var drekkt af þremur
íslendingum (háhymingum) fyrir
fáum misserum hjá þessu sama fyrir-
tæki sem var að þjálfa þá og gekk
heldur hart fram f þjálfun þeirra.
Þeim var einfaldlega nóg boðið og
gerðu sér lítið fyrir og náðu sameig-
inlegu munntaki á henni og skiptust
á að halda henni niðri í lauginni þar
til lífsmarkið með henni var horfíð.
A þetta horfðu hundrað áhorfenda
sem borgað höfðu sig inná þessa
„fræðandi og skemmtilegu þjálfun
og kennslu háhyminganna" eins og
fyrirtækið kallar þessa tamningar
sínar. Dýrasálfræðingar komust sfð-
ar að raun um að allir þessir þrír
einstaklingar vora orðnir áberandi
mun meira geðveikir en almennt
gerðist hjá venjulegum ótömdum
dýram í dýragörðum og þeir því
meðhöndlað þjálfara sinn svona eftir
aðeins of erfíða og nærgöngula
„kennslu".
Þetta ætti hinn kurteisi og hug-
ljúfí umsjónarmaður þáttarins hjá
Sjónvarpinu Sigurður H. Richter að
vita, en kýs einhverra hluta vegna
ekki að ræða yfír illa upplýstum lýðn-
um sem engan tíma hefur til að
kynna sér málið frekar af eigin
rammleik. Hér er ekki gott í efni
góðir íslendingar.
MAGNÚS H.
SKARPHÉÐINSSON
talsmaður Hvalavinafélags
íslands
Grettisgötu 40b, Reykjavik.
það til að hægt væri að ýta því fram
og aftur, en það gladdi engu að síð-
ur að sjá að íslenskir iðnrekendur
era búnir að koma auga á notagildi
hjólsins.
Þegar heim kom rifjaðist upp fyr-
ir mér'að einhveijir vísir menn vora
nýlega að benda landsmönnum á
hvemig best væri að komast út úr
svartnætti kreppunnar. Það var stutt
og snjallt eins og við var að búast:
Við flytjum út hugvit.
SIGURÞÓR JÚNÍUSSON
Grenilundi 8, Garðabæ
Míkið úrval en ekki íslenskt
Víkveiji skrifar
egar ekið er vestur Hringbraut
og inn á hnngtorg, sem teng-
ir Hringbraut, Ananaust og Eiðs-
granda, kemur upp erfíð staða fyr-
ir þá, sem aka á innri hring torgs-
ins og inn á Eiðsgranda. Þeir lenda
að vörmu spori í óþægilegri sjálf-
heldu vegna þess að gatan þrengist
mjög, verður að einni akrein og
bílstjórar, sem ætla að aka áfram
eftir Eiðsgranda verða að gæta sín
mjög á bílum, sem koma á eftir
þeim á hægri akrein. Þetta er einn
af þeim punktum í gatnakerfí
Reykjavíkur, sem umferðaryfirvöld
í Reykjavík þurfa nauðsynlega að
lagfæra.
xxx
Hér í blaðinu hafa undanfarnar
vikur birzt kaflar úr nokkrum
bókum, sem út koma um þessi jól.
Ef þessir bókarkaflar eru spegil-
mynd þeirrar útgáfustarfsemi, sem
haldið er að fólki á jólavertíðinni,
er það alvarlegt umhugsunarefni
bæði fyrir útgefendur og kaupend-
ur. Raunar er það líka umhugsunar-
efni fyrir Morgunblaðið, hvort það
telur þetta efni eiga erindi við les-
endur sína.
Viðtalsbækur era vinsælt efni til
útgáfu og oft eru skrifaðar við-
talsbækur við fólk, sem á að baki
fjölbreyttan æviferil. Það kemst of
sjaldan til skila. Getur verið að þess-
ar bækur séu skrifaðar á örfáum
mánuðum? Að menn kasti höndum
til þessara verka? í raun og vera
er það eina skýringin á því, að við-
talsbækur við þjóðkunna einstak-
linga, sem hljóta að hafa frá mörgu
að segja, eru ekki betri en raun ber
vitni.
XXX
Charles Cobb, sem var sendi-
herra Bandaríkjanna á íslandi
þar til í byrjun þessa árs hugsar
greinilega hlýlega til íslendinga.
Hann lét gera tvær útgáfur af sömu
höggmyndinni og stendur önnur við
Skúlagötu, en hin í Florída í Banda-
ríkjunum. Hann hefur hvatt Kaiser
álfélagið til þess að huga að bygg-
ingu álvers á íslandi og í Morgun-
blaðinu í fyrradag mátti lesa aug-
lýsingu um námsstyrk, sem hann
veitir íslenzkum námsmanni til þess
að stunda nám við háskóla á
Florída, líklega þann háskóla, sem
hann er í forsvari fyrir að einhveiju
leyti.
Cobb er stórefnaður maður, sem
auðgaðist á kaupum og sölu á fyrir-
tækjum og hefur m.a. komið til
greina, að hann verði hluthafi í ál-
veri, sem Kaiser kann að byggja
hér á landi. Ræktarsemi hans við
ísland vekur athygli en hann er
ekki eini fyrrverandi bandaríski
sendiherrann, sem haldið hefur
tengslum við land og þjóð. Þar má
til nefna bæði Nicholas Ruwe, sem
nú er látinn, Marshall Brement og
Pamelu konu hans og ekki sízt
Frederic Irving og Dorothy konu
hans en Irving var sendiherra hér
fyrir u.þ.b. tveimur áratugum.