Morgunblaðið - 30.12.1992, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 30. DESEMBER 1992
21
Minning
Gunnar Guðjóns-
son skipamiðlari
í dag, miðvikudaginn 30. desem-
ber, verður gerð frá Dómkirkjunni
í Reykjavík, útför Gunnars Guðjóns-
sonar, skipamiðlara og fyrrum
stjórnarformanns Sölumiðstöðvar
hraðfrystihúsanna.
Gunnar fæddist 26. desember
1909 í Reykjavík og því tæplega
áttatíu og þriggj ára að aldri, er
hann lést hinn 22. desember sl.
Að loknu stúdentsprófi 1928 hélt
Gunnar utan og lagði stund á versl-
unarnám í Þýskalandi og Englandi
til ársins 1931. Árið 1933 seti hann
á fót skipamiðlunarskrifstofu, er
hann rak allt til ársins 1980.
Á löngum starfsferli tók Gunnar
auk skipamiðlunarinnar virkan þátt
í rekstri og stjórnun ýmissa fyrir-
tækja í verslun og sjávarútvegi.
Hann var framkvæmdastjóri Eim-
skipafélagsins ísafoldar hf. 1934-
1941 og Hvalveiðifélagsins Kóþs
hf. á Tálknafirði 1938-1940. Þá
var Gunnar framkvæmdastjóri og
einn aðaleigandi Sænsk-íslenska
frystihússins í Reykjavík 1961-
1968.
Gunnari voru falin fjölmörg trún-
aðarstörf í þeim félögum, sem hann
var þátttakandi í svo og samtökum
atvinnulífsins. Hann var m.a.
stjórnarformaður Olíuverslunar ís-
lands hf. 1955 og nær óslitið til
1985, stjórnarformaður Sænsk-
íslenska frystihússins 1961-1968
og í stjórn Síldar- og fiskimjölsverk-
smiðjunnar hf. í Reykjavík um
nokkurra ára skeið.
Hann var ræðismaður Belgíu
1955-1962, formaður Verslunar-
ráðs íslands 1957-1962, í fram-
kvæmdastjórn Vinnuveitendasam-
bands íslands 1962-1980 og þar
af varaformaður sambandsins um
fimm ára skeið. Við stofnun Stétt-
arsambands fiskiðnarins 1964 var
Gunanr kosinn formaður þess.
Árið 1965 var Gunnar kjörinn
stjórnarformaður Sölumiðstöðvar
hraðfrystihúsanna og gegndi hann
því starfi í sautján ár eða allt til
ársins 1982. Þá átti hann ennfrem-
ur sæti í stjórnum tveggja dóttur-
fyrirtækja SH, Coldwater Seafood
Corporation og Umbúðamiðstöðv-
arinnar hf.
Það var engin tilviljun, að Gunn-
ar Guðjónsson væri valinn til for-
ystustarfa svo víða sem raun ber
vitni. Með fágaðri og virðulegri
framkomu samfara ákveðinni festu
og eðlislægri réttsýni ávann hann
sér traust samferðamanna sinn.
Gunnar Guðjónsson var maður
sátta og leitaðist jafnan við að leysa
hvert mál friðsamlegum hætti.
Þegar haft er í huga, hversu ólík
sjónarmið manna oft eru í fjölmenn-
um félögum eða samtökum, er auð-
veldara að skilja hversu mikilvægir
slíkir eiginleikar eru, sem Gunnar
Guðjónsson var gæddur.
Gunnar var heimsborgari í orðs-
ins fyllstu merkingu svo eftir var
tekið hvar sem hann fór, hvort held-
ur sem var í samskiptum við inn-
lenda menn eða útlenda. Skopskyn
hafði Gunnar sérstaklega gott og
kunni flestum öðrum betur að segja
skemmtiléga frá og var hann því
oft hrókur alls fagnaðar.
í starfi sínu sem stjórnarformað-
ur SH reyndist Gunnar afar far-
sæll til samstilltra ákvarðana, er til
heilla horfðu fyrir hraðfrystiiðnað-
inn. Fyrir þessa forystu minnast
frystihúsamenn innan Sölumið-
stöðvarinnar Gunnars Guðjónsson-
ar með hlýhug og virðingu. Per-
sónulega vil ég þakka þau góðu
kynni, er ég hafði af Gunnari og
margar ánægjustundir, er við áttum
saman.
Ég votta Kristínu, börnum Gunn-
ars og aðstandendum innilega sam-
úð.
Jón Ingvarsson.
í dag kveð ég með söknuði vin
minn, Gunnar Guðjónsson, skipa-
miðlara, sem andaðist 22. þ.m.
Gunnar fæddist í Reykjavík 26.
desember 1909. Foreldrar hans
voru þau Guðjón Sigurðsson, úr-
smiður hér í Reykjavík og Ragnhild-
ur Magnúsdóttir frá Miðhúsum í
Biskupstungum.
Fljótlega eftir nám í Menntaskól-
anum í Reykjavík (stúdent ’28) og
verzlunarnám erlendis stofnaði
Gunnar skipamiðlunar- og útgerð-
arfyrirtæki í Reykjavík og í nær
sextíu ár stýrði hann að mestu
rekstri þessara fyrirtækja.
Ég kynntist Gunnari þegar ég
hóf störf hjá S. Árnasyni & Co um
haustið 1942 en nokkru áður varð
Gunnar eigandi að fyrirtækinu að
hluta. í byijun árs 1954 urðum við
Gunnar sameiginlegir eigendur að
S. Árnasyni & Co og næstu þijátíu
ár var ein og sama skrifstofan fyr-
ir skipamiðlunar- og útgerðarfyrir-
tæki Gunnars og S. Árnason & Co.
Við Gunnar keyptum fyrirtækið
Ólafur Þorsteinsson & Co hf. 1983
og höfum rekið það saman. Betri
samstarfsmanni en Gunnar hef ég
ekki kynnst. Víðsýni, sáttfýsi og
sanngirni einkenndu samstarf hans
við mig í hálfa öld.
Forstöðumenn í fjöldasamtökum
atvinnurekenda kynntust fljótlega
hæfileikum Gunnars Guðjónssonar
og sóttust eftir þátttöku hans í
stjórn samtaka sinna: Verzlunar-
ráði íslands, Vinnuveitendasam-
bandi íslands, Sölumiðstöð hrað-
frystihúsanna og Coldwater Sea-
food Corporation, en Gunnar var í
stjórn þessara samtaka á árunum
1957-1982, stjómarformaður
Verzlunarráðs Islands og Sölumið-
stöðvar hraðfrystihúsanna.
Gunnar Guðjónsson var óvenju
höfðinglegur á velli, svipmikill, fas
og framganga ákveðin og karl-
mannleg enda var tekið eftir honum
hvar sem hann fór innanlands og
utan. Gunnar var heilsuhraustur
allt fram á síðasta æviár. Hafði
hann mikinn áhuga á útiveru, skíða-
ferðum, m.a jöklaferðum, hesta-
ferðum og laxveiðum. Hann var tíð-
ur gestur í sundlaugum borgarinnar
undanfarin ár. Gunnar var víðlesinn
og sagði mjög skemmtilega frá liðn-
um átburðum á sínu viðburðaríka
æviskeiði. Voru þær frásagnir tíð-
um prýddar mikilli og vandaðri
kímni.
Gunnar kvæntist árið 1933, Unni
Lám Magnúsdóttur. Á fjórða ára-
tugnum nokkru áður en styijöldin
brauzt út fluttu Gunnar og Unnur
í nýtt einbýlishús sem þau byggðu
við Smáragötu, mjög vandað hús
og hefur byggingarstíllinn staðizt
tímans tönn. Gestrisni þeirra hjóna
var viðbrugðið og nutum við Þóra
þess í ríkum mæli. Ósjaldan var
fjöldi vandamanna, vina og kunn-
ingja á heimili þeirra sem var un-
aðslegt, prýtt vönduðum listaverk-
um. Húsbóndinn lék þá oft á píanó
en tónlistaráhugi hans var mjög
mikill.
Unnur Magnúsdóttir lézt árið
1983. Börn Gunnars og Unnar eru
fimm. Ragnhildur húsmóðir, Unnur
menntaskólakennari í Noregi, Berg-
ljót aðstoðarskólastjóri, Hanna inn-
anhússhönnuður og Magnús verzl-
unarmaður.
Kristín Snæhólm var sambýlis-
kona Gunnars síðustu sjö árin, og
var honum stoð og stytta í erfiðum
veikindum hans síðustu misserin.
Við Þóra og fjölskylda okkar send-
um Kristínu og börnum Gunnars
okkar innilegustu samúðarkveðjur.
Góður drengur er genginn. Bless-
uð sé minning hans.
Haraldur Björnsson.
Maðurinn Gunnar Guðjónsson
hafði lengi vakið eftirtekt mína og
aðdáun, sá hann þó aðeins á götu
eða við stýrið á Citroén. Hefði það
hvarflað að mér að ég ætti eftir
að tengjast honum fjölskyldubönd-
um hefði ég sannarlega orðið undr-
andi og hreykinn.
En svo fór nú samt. Maðurinn,
sem ég hafði hrifist af álengdar,
reyndist hlýr og skemmtilegur —
og meira en það; hann sameinaði
hrífandi spaugsemi, sem aldrei var
rætin eða á kostnað neins, alvöru
— sem lét sig varða annarra kjör,
þótt leynt færi. Ef vitni voru að
góðverkunum, höfðu þau á sér
spaugsamt yfirvarp, sem engan
þurfti að niðurlægja og hlífðu hon-
um sjálfum við þakklætisromsu.
Gunnar þoldi ekki væmni af neinu
tagi — og ekki heldur langlokur og
endurtekningar.
í sannleika sagt var hann mjög
skemmtilega gerður maður, list-
elskur og unni tónlist öðru fremur.
Ég hygg, að sem ungur maður
hafi hann átt sér leyndan draum
að verða tónlistarmaður, jafnvel
hljómsveitarstjóri. Það á ég auðvelt
með að sjá fyrir mér, hann hefði
orðið góður — á þeim vettvangi líka.
Gunnar unni íslenskri náttúru og
naut útivistar. Hann unni líka
heimsmenningunni — og naut henn-
ar í leikhúsum, tónlistarsölum —
og á góðum restauröntum, í góðra
vina hópi.
Hann var líka mikill fjölskyldu-
maður, sem lét sér annt um hagi
sinna nánustu sem og vina sinna,
og naut samvistar þeirra, sem auð-
vitað var gagnkvæmt.
Mér er efst í huga þakklæti fyrir
að hafa kynnst fallegum — en
umfram allt skemmtilegum og in-
dælum manni, sem var einstakt
karlmenni í allri raun — með sínum
kímna og látlausa hætti. Vissulega
hafði hann mestan persónuþokka
allra þeirra, sem ég hef þekkt um
ævina.
Blessuð sé minning GG.
Oddur Björnsson.
Gunnar Guðjónsson háði sitt
dauðastríð á sama hátt og hann lifði
aðra daga lífs síns, með reisn, sjálf-
um sér nógur.
Þegar vinahópurinn lauk stúd-
entsprófi fyrir tæpum 65 árum
héldu flestir okkar hina hefðbundnu
braut í Háskóla íslands, sem þá var
fyrst og fremst embættismanna-
skóii. En Gunnar fór ekki troðna
slóð, heldur aflaði sér reynslu og
menntunar á viðskiptasviði í Þýska-
landi og Bretlandi næstu þijú ár.
Þegar heim kom var heimskreppan
farin að láta að sér kveða á Is-
landi. Við þær aðstæður var lítt
fýsilegt fyrir ungan mann með tvær
hendur tómar að ætla sér að byggja
upp lífsstarf í eigin rekstri. Eðlis-
kostir Gunnars, kjarkur, áræði og
útsjónarsemi, nutu sín við þessar
aðstæður. Tókst honum á skömm-
um tíma að hasla sér völl, fyrst á
sviði skipamiðlunar, en færði svo
út kvíarnar á önnur svið viðskipta-
lífsins.
Hvar sem Gunnar fór var hann
valinn til forystu; í Verslunarráði,
í Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna,
og auk þess í ýmsum fyrirtækjum
öðrum og samtökum. Kom marg-
þætt viðskiptareynsla Gunnars þar
að góðum notum, sem þó ein og
sér nægði ekki til að vera valinn
til forystu. Þar reyndi á aðra þætti,
sem Gunnar hafði í ríkum . mæli,
hæfileikann til yfirsýnar, til að brúa
ólík sjónarmið og til að byggja upp
og tryggja tengsl við marga.
Gunnar var höfðinglegur á velli,
án þess þó að sýna af sér yfirlæti.
Þvert á móti; með kurteisi sinni og
rólyndi náði Gunnar auðveldlega til
margra, þannig að menn uxu frekar
af kynnum við hann. Gunnar var
um margt fróður, sagði vel frá og
skopskyn hafði hann í besta-lagi.
Gunnar kvæntist árið 1933 Unni
Magnúsdóttur og eignuðust þau 5
börn. Unnur og Gunnar voru hin
glæsilegustu hjón, vinsæl og trygg
vinum sínum. Unnur lést 1983,
langt um aldur fram, eftir langvar-
andi veikindi.
Síðastliðin sjö ár var Kristín
Snæhólm sambýliskona Gunnars.
Var Kristín Gunnari mikil stoð síð-
asta skoið ævi hans.
Minningin um þennan vin minn
er öll á einn veg. Finnst mér við
hæfi að kveðja Gunnar með þessari
hendingu eftir Burns í þýðingu
Árna Pálssonar.
Nú fyllum bróðir bikarinn
og blessum liðna stund.
Óskar Þ. Þórðarson.
Vinur minn, Gunnar Guðjónsson,
jafnan nefndur skipamiðlari, er lát-
inn. Minningarnar streyma að, því
við áttum langan og ánægjulegan
feril saman þar sem aldrei var orði
hallað.
Síðari heimsstyijöldinni er lokið.
Bandarískar hersveitir halda heim-
leiðis. Valdimar Björnsson frá
Minneapolis hefir árngurslaust
reynt að telja Héðin Valdimarsson
á að Olís yfirtaki olíubirgðastöð
bandaríska hersins í Hvalfirði með
því skilyrði, að Olís hætti samstarfi
við BP og taki upp viðskipti við
bandarískt olíufélag. Héðinn telur
að áhrif Bandaríkjamanna muni
minnka, líkt og gerzt hafði eftir
fyrri heimsstyijöldina, og telur að
traustara sér að halda sig við sam-
starf við BP. Hann semur því við
BP í London um byggingu nýrrar
og stórrar olíustöðvar í Laugarnesi
á vegum hlutafélagsins BP á ís-
landi hf. Til að undirbúa þessa ráða-
gerð er hlutafé í Olís stóraukið, og
nú gerist Gunnar Guðjónsson stór
hiuthafi í Olís, næstur á eftir Héðni
sjálfum. Jafnframt gerast þeir Ing-
var Vilhjálmsson og Kristján Kristj-
ánsson frá Akureyri stórir hluthafar
og taka fljótlega sæti í stjórn.
Þessi var staðan, þegar ég var
ráðinn sem aðstoðarmaður Héðins
í júnímánuði 1947 og samstarf okk-
ar Gunnars hófst, en það átti eftir
að standa næstu 34 árin. Gunnar
tók sæti Péturs Magnússonar,
bankastjóra, í stjórn BP á íslandi
hf., og eftir skyndilegt fráfall Héð-
ins, í september 1948, varð hann
stjómarformaður þess félags. Þótt
Héðinn hefði útvegað og keypt upp
öll nauðsynleg réttindi til byggingar
olíustöðvar í Laugarnesi og aflað
tilskilinna byggingarleyfa, tókst
honum ekki að fá svonefnt fjárfest-
ingarleyfi til stöðvarinnar. Kom þar
til andstaða forystumanna Alþýðu-
flokksins, en þeir þóttust eiga óupp-
gerðar sakir við Héðin vegna und-
anfarandi átaka í stjórnmálum.
Strax kom í ljós, að mótstaðan
hafði fallið niður við fráfall Héðins.
Kom þar einnig til, að Gunnar hafði
sérstaka aðstöðu til að koma þessu
máli til hjálpar, því tengdafaðir
hans var einmitt formaður Fjár-
hagsráðs á þessum tíma. Liðu þann-
ig aðeins um tveir mánuðir þar til
leyfið var fengið. Hófst bygging
Laugarnesstöðvarinnar vorið 1949
og hún tekin í notkun 1950, þótt
enn tæki tvö ár- að ljúka verkinu.
Stóðst það nokkuð á endum, að
framleg BP í erlendu efni nam um
60%, en innlendur byggingarkostn-
aður greiddur af Olís um 40%, svo
sem upphaflega hafði verið samið
um við BP. Vegna áframhaldandi
bygginga birgðastöðva með strönd-
inni leggur Olís fram mikið meira
fé, og þegar gert er upp við BP
1959, á BP 51% en Olís 49% af
hlutafé í BP á íslandi hf. Olís kaup-
ir síðan hlut BP árið 1974 og sam-
einast félögin þannig. Hér var um
stórt átak að ræða og nauðsynlegt.
Fyrir stríðið var ársnotkun olíuvara
um 18.000 tonn en hafði nú aukist
upp í nær 600.000 tonn 1974.
Gunnar Guðjónsson tók sæti Eld-
eyjar-Hjalta í stjórn Olís 1950 og
1955 var hann kjörinn stjórnarfor-
maður, og hélt hann því sæti nær
óskipt til ársins 1986, þegar félagið
var selt nýjum hluthöfum.
Gunnar var hinn dagfarsprúði
maður. Hann var traustur vinur
vina sinna og hrókur alls fagnaðar
á góðum stundum. Áttum við sam-
an margar unaðsstundir við veiðiár
landsins. Engin ráð voru ráðin nema
hann væri þar til kvaddur, enda
minnist ég þess ekki, að nokkru
sinni kæmu til árekstrar í okkar
samstarfi. Við skildum sem vinir,
er ég lét af störfum hjá Olís 1981,
en hann hafði þá verið borinn at-
kvæðum af nýjum mönnum í stjórn
Olís. Sú ráðstöfun varð honum þó
sem öðrum hluthöfum dýr, því rúm-
um fjórum árum síðar urðu þessir
nýju stjórnarmenn að forða sér á
flótta frá stjórnarstörfunum með
sölu hlutafjárins til nýrra hluthafa,
sem síðan hafa blómstrað í skjóli
eignarstöðu félagsins. Gunnar
kvartaði þó ekki, og hann var mér
jafnan hlýr og vinsamlegur þá sjald-
an fundum okkar bar saman síðar.
Ég kveð hann nú með söknuði.
Hann var sérstakur maður, sem
markaði spor á samtíð sína á marg-
víslegum sviðum. Við hjónin send-
um vandamönnum hans sérstakar
samúðarkveðjur á þessari skilanð-
arstundu. __
Onundur Ásgeirsson.
DANSSKOLI HERMANNS RAGNARS 35óra
Faxafeni 14, Nútíð, 108 Reykjavík <i> 687480 Og 687580 ^ afmæli V
Kennslustaðir: Gerðuberg, Breiðholti; Fjörgyn, Grafarvogi; Faxafen 14, Skeifunni.
Áramótaheitið um þessi áramót er: Við drífum okkur í danstíma einu sinni í viku í vetur.
Lærum nýtt og rifjum upp það gamla.
Innritun og endurnýjun skírteina hefst mánudaginn 4. janúar kl. 13.
Bestu nýársóskir.
Henný, Óli Geir, Erna, Inga, Kolbrún, Milla, Unnur og Hermann Ragnar.