Morgunblaðið - 26.01.1993, Blaðsíða 16

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 26. JANUAR 1993
Jón Páll Sigmars-
son — Minning
Fæddur 28. apríl 1960
Dáinn 16. janúar 1993
Jón Páll er látinn, hvílík harma-
fregn.
Við sem vorum starfandi dyra-
verðir á Hótel Borg árið 1980 urð-
um svo lánsamir að kynnast Jón
Páli er hann hóf störf við hlið okk-
ar aðeins 19 ára gamall.
Samstarf okkar stóð næstu 5
árin og þarf vart að taka fram að
á svo löngum tíma takast með
mönnum náin kynni.
Jón Páll var prúðmenni sem bjó
yfir glaðværð og skemmtilegum
húmor sem birtist í því hversu góð-
ur sögumaður hann var, enda var
oft glatt á hjalla er hann sagði frá.
Hann var áreiðanlegur og bjó
yfir miklum sjálfsaga og átti auð-
velt með að umgangast fólk, enda
vel lesinn og skemmtilegur við-
ræðufélagi og fór það ekki fram
hjá okkur hversu marga vini hann
eignaðist í hópi samstarfsfólks og
gesta.
Á þessum árum var hann farinn
að vinna til fjölda glæsilegra verð-
launa í íþrótt sinni og þótti okkur
aðdáunarvert hversu vel hann bar
sívaxandi frægð.
Ekki er ætlunin hér að fara að
lýsa glæsilegum íþróttaferli Jóns
Páls en afrek hans sanna að hann
var einn mesti íþróttamaður sem
þjóðin hefur átt.
Á ferðum okkar erlendis höfum
við ósjaldan hitt fók sem var kunn-
ugt um JÓn Pál og afrek hans sanna
að hann var einn mesti íþróttamað-
ur sem þjóðin hefur átt.
Við vottum syni Jóns Páls og
ættingjum öllum okkar dýpstu sam-
úð.
Eysteinn Yngvason,
Arnþór Bjarnason.
Látinn er í Reykjavík Jón Páll
Sigmarsson 32ja ára að aldri. Við
lútum höfði í virðingu og sorg félag-
arnir sem erum þess heiðurs aðnjót-
andi að hafa fengið á hinum ýmsu
tímaskeiðum að æfa og starfa með
honum.
Með Jóni Páli er horfinn af sjón-
arsviðinu mesti afreksmaður á sviði
íþróttanna er þessi þjóð hefur alið.
I leiftri minninganna hvarflar hug-
urinn fyrst til ársins 1978. Inn á
lyftingapallinn í Jakabóli er kominn
ungur maður, hávaxinn og vel skap-
aður, en ekki ýkja þrekvaxinn mið-
að við þá æfingafélaga er margra
ára æfingar höfðu að baki. En þar
átti eftir að verða breyting á. Þarna
var kominn Jón Páll og með sínu
fjörmikla brosi tilkynnti hann við-
stöddum að hann væri kominn til
þess að verða sterkur. Þessi tilkynn-
ing átti svo sannarlega eftir að
verða að veruleika. Það kom í ljós
að hann tók leiðsögn vel, tók þátt
í námskeiði á vegum lyftingadeildar
KR í ólympiskum lyftingum og
keppti fyrsta sinni í járnasporti í
þeirri grein á byrjendamóti í fram-
haldinu. Þarna varð ljóst hvert
stefndi, Jón Páll bar sigurorð af lið-
lega 30 keppendum, en keppt var
samkvæmt alþjóðlegri stigatöflu.
Það varð snemma ljóst að Jón
Páll var gífurlega fjölhæfur íþrótta-
maður, hann gerði tiltölulega stutt-
an stans í ólympiskum lyftingum,
sneri sér fljótlega að kraftlyftingum
þar sem framfarir hans urðu með
ólíkindum. Hann var sem unglingur
1980 þegar orðinn einn af fremstu
kraftlyftingamönnum Evrópu, vann
hann þá til silfurverðlauna á Evr-
ópumóti fullorðinna, auk þess sem
hann lét sig ekki muna um að keppa
fyrir hönd Islands á Norðurlanda-
móti unglinga í ólympiskum lyfting-
um og vinna þar til bronsverðlauna
án mikils undirbúnings.
Þau ár sem Jón Páll keppti í lyft-
ingum og þó aðallega kraftlyfting-
um var hann félagi í lyftingadeild
KR. Naut hann óskiptrar virðingar
innan deildar sem utan því að eng-
inn KR-ingur færði félagi sínu
glæstari sigra innan lands sem utan
á þessum árum.
Ekki ætla ég að fara hér út í
nánari útlistun á öllum þeim íþrótta-
afrekum sem Jón Páll vann í gegn-
um tíðina, heldur vil ég minnast
lítillega á það sem ekki er síðra,
en það er persónuleiki Jóns Páls.
Það sem ekki síst varð til að bera
út hróður Jóns Páls hér heima og
erlendis var hinn heillandi persónu-
leiki sem fram kom í hörðum keppn-
isslag. Gáskafullur húmor, hnyttin
tilsvör, eðlislægur eiginleiki hans
til vingjarnleika gagnvart háum
sem lágum, allt eru þetta atriði sem
rík voru í fari hans.
Ég get ekki látið hjá líða að minn-
ast atburða er ég sjálfur upplifði á
erlendri grund og urðu til að bera
því vitni hversu þekktur Jón Páll
var. Ég var fyrir nokkrum árum
staddur á matsölustað í París, er
franskur heimilisfaðir er þar stadd-
ur ásamt börnum snýr sér að mér
og spyr hvort ég sé íslenskur. í
framhaldi af því spurði hann óðara
hvort ég þekkti Jón Pál. Er ég hvað
já við því fékk ég að hlusta á langa
lofræðu um Jón Pál frá þessum
ókunna manni og svo hrifinn var
hann af Jóni Páli að ég slapp ekki
frá þessari fjölskyldu fyrr en ég
hafði þegið útsýnisakstur með henni
þvers og kruss um París. Á ferðum
mínum erlendis hef ég gjarnan
fengið að heyra frá viðmælendum
mínum, sem ekki vita mikið um
ísland, að þeir viti þó tvennt og það
er að leiðtogafundur Reagans og
Gorbatsjovs hafi farið þar fram og
að jafnframt ættum við sterkasta
mann í heimi, Jón Pál Sigmarsson.
Ég held að sögur sem þessar, sem
margir félagar okkar úr járnasport-
inu hafa eflaust upplifað, lýsi öllu
sem lýsa þarf í þessum efnum.
Sjaldan hefur tilvitnun í Hávamál
verið betur við hæfí en nú er við
sjáum á bak Jóni Páli.
Deyr fé,
deyja frændur
deyr sjálfur ið sama;
en orðstir
deyr aldregi,
hveim er sér góðan getr.
Þetta eru orð að sönnu, orðstír
Jóns Páls munu aldrei deyja. Ég
votta Sigmari syni Jóns Páls, for-
eldrum og fjölskyldu allri mína
dýpstu samúð.
Birgir Þór Borgþórsson.
Mig langar með örfáum orðum
að minnast vinar míns Jóns Páls
Sigmarssonar.
Enn vordag 1964 bankaði ég
uppá í húsi við Akrastíg í Stykkis-
hómi, þá þrettán ára stelpa. Ég var
ein eftir af vinkonunum sem ekki
var komin í vist. Dóra kom til dyra,
og ég spurði hvort ég mætti passa
hana Júllu krútt? „Ja, bróðir hennar
verður þá að fylgja með.“ Ég jánk-
aði því og þar með hófust náin
kynni mín af bróðurnum, Jóni Páli
Sigmarssyni og fjölskyldu hans.
Þetta vor varð Jón Páll fjögra
ára og þá strax komu í Ijós þeir
eðlisþættir sem áttu eftir að verða
ríkjandi í fari hans til síðasta dags,
ákveðni, stjórnlyndi, ósérhlífni,
staðfesta, og síðast en ekki síst ljúf
luncl og gott skopskyn.
Ég var barnfóstra hans Jóns
Páls og systkina eða „fóstra“ eins
og hann kallaði mig. Löngu seinna
snerust hlutverkin við þegar ég fékk
Palla til þess að passa son minn
og oftar en ekki kom ég að þeim
tveimur, þar sem Palli var staðráð-
inn í því að gera ungan son minn
að sterkum manni með því að ala
hann á kraftmiklu fæði og stunda
æfingar.
I upphafí þegar Palli var að byija
á lyftingum og æfingum reyndi ég
að fá hann ofan af þessari vitleysu,
að því er mér fannst, en hann hafði
sett sér markmið og frá því var
ekki hvikað. Og eðlisþættirnir sem
voru í litla þriggja ára stráknum
sem ég byijaði að passa vorið 1963
áttu eftir að koma honum eins langt
áfram á þeirri braut sem hann hafði
sett sér og hægt var og alkunna
er um allan heim.
Ég er þakklát fyrir að hafa feng-
ið að vera samferða þér þennan
spöl. Kóngur vill sigla, en byr hlýt-
ur ráða.
Birna Sigurðardóttir.
Ég átti því láni að fagna að kynn-
ast Jóni Páli fyrir tæpum tíu árum.
Fór svo að með okkur tókst sam-
vinna, sem stóð yfír í skorpum alla
tíð, allt til þess að mér bárust ótið-
indin um síðustu helgi.
Sumt er með þeim eindæmum
að segja þarf allt að þrem sinnum
áður en trúað er og svo fór, þegar
ég heyrði um lát vinar míns, Jóns
Páls.
Þegar hugsað er til baka streyma
minningarnar fram, allar góðar og
sumar ógleymanlegar.
Árið 1985 fórum við Jón Páll á
vörusýningu í Köln til að reyna að
selja Svala til útlanda, sem tókst,
eins og annað, sem Jón Páll tók
þátt í. Var það ekki síst Jóni Páli
að þakka, léttur og kátur allan tím-
ann og hvers manns hugljúfi og
með mikla útgeislun, sem allir
fundu, sem hittu hann.
Ég hafði lofað honum, að hann
skyldi geta stundað æfingar sínar
þá viku, sem við vorum þarna. Þeg-
ar við komum í stærsta og full-
komnasta æfingasalinn í Köln,
þekkti enginn Jón Pál, enda hann
í sínu fínasta pússi, kominn beint
af sýningunni.
Jón Páll leit á lóðin og stöngina
og bað mig athuga hvort ekki væri
til stærri stöng, sem koma mætti
meiri þyngd á.
Stjórinn þar leit á mig heldur
snöggt og sagðist halda að þessi
stöng dygði, hún hefði dugað öllum
hingað til. „Settu öll þau þyngstu
lóð á stöngina sem þú átt og svo
skulum við sjá hvort nægir,“ svar-
aði ég. Við þessi orðaskipti varð
dauðaþögn í salnum, allir hættu að
æfa og fóru að tína saman öll
stærstu lóðin í salnum og þræða á
stöngina.
Það hefði mátt heyra saumnál
detta, þegar Jón Páll gekk, jakka-
klæddur, að stönginni og lyfti
henni, drekkhlaðinni lóðum, nokkr-
um sinnum að því er virtist gjörsam-
lega átaka- og áreynslulaust, rétt
eins og þegar aðrir lyfta unga-
barni, en þá heyrðust líka stunur
frá salnum, slíkar, sem ég hef aldr-
ei heyrt fyrr eða síðar.
Ég spyrði hvað það myndi kosta
fyrir Jón Pál að æfa þarna tvo til
þijá tíma á dag í vikutíma, eða
svo. „Þessi maður að borga? Nei,
ef hann vill koma og æfa hjá okk-
ur, þá borgar hpnn sko ekki neitt,
en viltu spyija hann hvort við getum
fengið að taka mynd af honum?"
Vafalaust er til hundrað sögur
þesari líkar af Jóni Páli og margt
svipað gerðist, bæði á Kölnar-sýn-
ingunni sjálfri og eins þegar hann
var að vinna að sölu og kynningu
fyrir okkur í Englandi og Skot-
landi, en engu að síður er þetta
atvik mér ógleymanlegt og ég vil
síður að þessi saga falli í gleymsku.
Nú er þessi ljúfi drengur horfinn
og ég mun sakna þess að fá aldrei
aftur að sjá fallega, bjarta og feimn-
islega brosið hans, þegar við vorum
að bralla eitthvað saman.
Það er eins og höfundur Háva-
mála hafi haft Jón Pál í huga þeg-
ar hann orti:
Deyr fé,
deyja frændur,
deyr sjálfur ið sama.
En orðstír
deyr aldregi
hveim er sér góðan getur.
Guð blessi minninguna um góðan
dreng.
Davíð Sch. Thorsteinsson.
Hann fæddist á Sólvangi í Hafn-
arfírði hinn 28. apríl árið 1960.
Hann varð bráðkvaddur laugardag-
inn 16. janúar 1993 í íþróttasal sín-
um að Suðurlandsbraut 6, Reykja-
vík.
Foreldrar Jóns Páls eru Sigmar
Jónsson stórkaupmaður í Reykjavík
og Dóra Jónsdóttir úr Hafnarfirði.
Við móðursystkini ásamt afa hans,
Jóni Pálssyni, viljum votta ykkur,
móður hans, föður hans og Sigmari
Frey syni hans okkar dýpstu sam-
úð. Hann var oft hjá okkur og þeg-
ar hann var nýfæddur eða nokkurra
daga var hann hjá mömmu og
pabba á heimili okkar í Mjósundi
16, Hafnarfirði.
Já, það er margs að minnast.
Meðal annars eru ljúfu minningarn-
ar um elsku mömmu, þegar hún
var að baða litla krúttið hennar
Dóru systur okkar. Jón Páll var
alltaf mjög elskur að afa sínum í
Hafnarfirði og mikið með honum,
þegar pabbi gat komið því við.
Hann var líka hans augasteinn.
Mamma og pabbi höfðu hann líka
með sér í sveitina á sumrin, þegar
við vorum að hjálpa bræðrum okkar
við búskapinn í Þjóðólfshaga í Holt-
um og líka var hann með okkur,
þegar við fórum í heimsókn að Stað-
arbakka, þar sem Guðrún Helga
sáluga systir okkar bjó með manni
sínum, Magnúsi Guðmundssyni. Þar
var nú yndislegur frændsystkina-
hópur og gott að koma.
I miðvikudagsblaði DV hinn 4.
október 1989 bls. 27 segir, að afi
Dóru, Páll Jónsson, hafí verið
verkamaður í Reykjavík. Já, vissu-
lega er það satt. Hann var verka-
maður og það mjög góður verka-
maður og trúr í hveiju starfi, sem
hann vann. En sannleikurinn er sá,
að hann lærði járnsmíði hjá Þor-
steini Tómassyni járnsmið í Lækjar-
götu 10 í Reykjavík. Síðan sigldi
hann til Kaupmannahafnar til vinnu
og frekara náms í sinni iðn. Hann
var í kvöldskóla í Köbenhavns
Maskinteknikum og útskrifaðist
með frábærum vitnisburði sinna
góðu kennara. Einnig öðlaðist hann
samkvæmt lögum þar meistarabréf
í sinni iðn.
Það er annars af Jóni Páli frænda
okkar systkinanna að segja, að það
er aðallega frá frumbernsku hans
og auðvitað frá bernsku hans sem
við eigum hvað flestar minningarn-
ar um hann. Mamma og pabbi og
við systurnar fórum á kristilegar
samkomur að Austurgötu 6 í Hafn-
arfirði. Þar var orð guðs flutt í
heilögum anda og einnig beðið fyr-
ir sjúkum til lækningar og Jón Páll
kom líka með mömmu og pabba.
Og Guðs orð og máttarverk Drott-
ins Jesú er gjöf og heilagur arfur,
sem enginn fær af okkur tekið og
endist okkurtil eilífs lífs. Við heyrð-
um hann aldrei hafa ljótt orðbragð
eða tala illa um nokkurn mann.
Hann var mjög vinsæll hjá bömum
og ungu kynslóðinni, enda ljúfur
og geðugur piltur. Ekki minnumst
við systkinin þess, að mamma eða
Jóhanna amma í Nýjabæ hafi nokk-
um tíma talað um það hvað Stefán
heitinn í Lambhaga í Hraunum
hafi verið sterkur; en Magnús Guð-
jónsson bifreiðastjóri, en hann var
sonur Guðjóns Gíslasonar á Lang-
eyri við Hafnarfjörð og Kristbjargar
konu hans, sagði að Stefán hefði
verið firnasterkur, enda kallaður
„sterki“. Stefán afi í Lambhaga í
Hraunum var fæddur hinn 12. maí
1887, en varð bráðkvaddur á réttar-
dag í Óskoti 21. september 1920.
Svo að margt er líkt með skyldum.
Jón Páll, sem er þriðji liður frá Stef-
áni Magnússyni „sterka“ langafa
sínum, verður nokkrum mánuðum
yngri, en deyr á svipaðan hátt, verð-
ur bráðkvaddur. Móðir Stefáns
Magnússonar hét Jörgína Kristjáns-
dóttir. Faðir hennar var danskur
skipstjóri að nafni Jörgen Kristian
Boye, en móðir hennar hét Helga
Hálfdanardóttir. Jörgína var fædd
í Ásbúð í Hafnarfírði árið 1849, en
dó 1922.
Til skýringar skal það tekið fram,
að Magnús, faðir Stefáns „sterka“
í Lambhaga í Hraunum, var Gísla-
son; hann var bróðir Guðjóns Gísla-
sonar á Langeyri við Hafnarfjörð.
Þeir voru því bræðrasynir Stefán
Magnússon í Lambhaga og Magnús
Guðjónsson bifreiðastjóri. Stefán afí
okkar systkinanna í Mjósundi 16 í
Hafnarfirði átti tvíburasystur, sem
hét Guðlaug og líka átti hann syst-
ur, sem hét Margrét; hún var kona
Bjama heitins Erlendssonar á Víði-
stöðum. Þetta var mikið sóma og
tryggðafólk og grandvart til orðs
og æðis.
Svo kveðjum við ástkæran
frænda og dótturson og biðjum þig,
Drottinn vor og frelsari, Jesús
Kristur, að blessa vora minningu
um Jón Pál Sigmarsson. Friður
Drottins Jesú sé yfír hans sál!
Amen!
Dauðinn má svo með sanni
samlíkjast þykir mér,
slyngum þeim sláttumanni,
er slær allt hvað fyrir er.
Grösin og jurtir grænar,
glóandi blómstrið frítt,
reyrstör sem rósir vænar
reiknar hann jafn fánýtt.
(Hallgrímur Pétursson)
Fjölskyldan Mjósundi 16 og
Jón Pálsson afi, Hafnarfirði.
Vinur minn Jón Páll er látinn.
Með Palla er horfinn einstakur
maður, ekki aðeins afburðamaður
í íþróttum, heldur maður dreng-
skapar og heiðarleika. Við feðgar
kynntumst Palla gegnum lyfting-
arnar, og með okkur tókst vinátta,
sem þróaðist og jókst með árunum
í trúnaðartraust og fyrir nokkrum
árum urðum við einnig samstarfs-
menn og félagar í Gym 80 heilsu-
ræktarstöðinni.
Stutt er stórra högga á milli.
fyrst lést sonur minn fyrir átta
mánuðum síðan, og nú Palli. Við
gerum áætlanir, en almættið ákveð-
ur, og nú eru þessir góðu drengir
kallaðir til annarra verkefna hand-
an móðunnar miklu.
Ég ætla ekki að tíunda afrek
Palla sem íþróttakappa á heims-
mælikvarða, það gera aðrir betur,
þann mann þekkja allir. Það er ljúf-
mennið Jón Páll sem ég minnist,
sögurnar sem hann sagði mér, frá-
sagnargleði og skopskyni svo að
unun var á að hlýða, smitandi hlát-
urinn, geislandi persónutöfrarnir og
á hinn bóginn svo einstakt næmi
fyrir tilfinningum annarra á alvöru-
og sorgarstundum. Þetta var sá
Palli, sem ég var svo heppinn að
eiga að vini og félaga í vináttu, sem
aldrei bar skugga á. Eftir standa
bara góðar minningar sem ylja. Ég
bið Guð að blessa alla ástvini hans
og hugga í þeirra miklu sorg.
Jóhann Möller.
Jón Páll Sigmarsson varð ímynd
hetjunnar, þreksins og ævintýratil-
þrifanna sem heilla alla, óháð landa-
mærum og aldri.
Hann stælti líkama sinn, svo
minnti á sérstæða náttúrusmíð úr
bergi landsins. Palli var á heims-
mælikvarða á sínu sviði líkams-
ræktar og íþrótta, en þrátt fyrir
viðurkenningu og heimsfrægð var
hann alltaf sami góði drengurinn,
reglusamur, glaðlyndur og traustur
vinur, sómi lands og þjóðar á
keppnisvelli utan lands sem innan.
Við kynntumst í bernsku þegar
hann fluttist frá Stykkishólmi í
Árbæjarhverfið í Reykjavík og inn-
an tíðar vorum við komnir á skrið
hefðbundinna ærsla ungra drengja,
við Palli, Svenni bróðir hans og
Beggi bróðir minn. Við tókum okk-
ur margt fyrir hendur auk fótbolt-
ans, ferða á hjólum og annarra
þátta á sviði íþrótta og afreks-
manna, en það var markmið okkar
allra að komast í fremstu röð, ná
árangri á því sviði sem tekið væri
fyrir. Þessi tími hnýtti okkur vel
saman og uppákomurnar voru