Morgunblaðið - 05.12.1993, Blaðsíða 29

MOHGUKBLADIÐ VELVAKMWIWmm&l DESEMBER W93
B 29
Framleiðsluaðfer ðir
landbúnaðarins innan EB
Frá Gunnlaugi Júlíussyni:
Ég var um daginn staddur í Sví-
þjóð og kíkti í blöðin þar eins og
gengur. Í dagblaðinu „Aftonbladet“
rakst ég á athyglisverðar auglýs-
ingar sem ég held að sé full ástæða
til að komi fyrir augu íslendinga.
Það er ekki síst mikilvægt í ljósi
þeirrar umræðu sem hefur átt sér
stað að undanförnu í sambandi við
það þegar Hagkaup og Bónus gerðu
tilraun með fulltingi utanríkisráð-
herra til að bijóta niður innflutn-
ingsbann á kjötvörum með því að
flytja inn danska skinku og hol-
lenska kalkúnafætur. Þegar fulltrú-
ar landbúnaðarins hafa haldið því
fram að framleiðsluaðferðir land-
búnaðarins í þeim löndum sem státa
af sem lægstu búvöruverði innan
EB séu ekki allar til eftirbreytni,
þá hljómar þetta eins og latína í
eyrum flestra íslendinga. Viðbrögð-
in verða oft þau að hér sé á ferð-
inni hormónafóbía hjá bændasam-
tökunum, ekki drepist útlending-
arnir af því að borða þann mat sem
framleiddur er í heimalöndum
þeirra og þannig fram eftir götun-
um. Það er ekkert nýtt að menn
geri grín að því sem þeir þekkja
ekki.
Samanburður á viðhorfum
Það er athyglisvert að bera sam-
an það sem var að gerast hérlendis
í sumar og haust og tóninn í fýrr-
greindum auglýsingum. Þegar auk-
in samkeppni er fyrirsjáanleg vegna
fyrirhugaðrar inngöngu Svíþjóðar í
Evrópubandalagið, þá bregst þar-
lend verslun við á ýmsan hátt.
Verslunarkeðjan „Hemköp“ í Sví-
þjóð, sem rekur verslanir í 57 stöð-
um þar í landi, auglýsir á eftirfar-
andi hátt:
„í „Hemköp" fordæmum við mis-
þyrmingu dýra, notkun hormóna
og fúkkalyfja í uppeldinu. Niðri á
meginlandinu hafa grísimir það
ekki allt of gott. Þeir standa þröngt
og fá fúkkalyf á hveijum degi „til
öryggis". Þrátt fyrir þetta — eða
kannske þessvegna — eru þar mik-
il salmonella vandamál. Við hjá
„Hemköp" tökum ekki þátt í þessu.
Þess vegna bjóðum við grísakjöt frá
okkar eigin búum. Það eru sænsk
bú sem við þekkjum út og inn. Við
þekkjum eigandann. Við vitum að
þeir em ekki fóðraðir á kjöt- eða
fískimjöli. Við vitum að þeir eru
örugglega ekki smttaðir af salmon-
ella.
Á meginlandinu eru seld vaxtar-
hormón til landbúnaðarins fýrir tugi
milljarða á ári hveiju. Meðan við
vitum ekki til hvers þessi hormón
eru notuð, þá fæst einungs sænskt
nautakjöt í verslunum okkar. Við
trúum því ekki að allar evrópskar
kýr standist „dóppróf". Því finnur
þú einungis sænskt nautakjöt hjá
okkur.
í evrópskum dýraverksmiðjum
standa kálfamir í myrkri og
þrengslum til að þeir hreyfi sig
ekki of mikið, þannig þurfa þeir
minna fóður. Þeir eru fóðraðir á
þann veg að þá hijáir blóðskortur
til að kjötið verði ljósara. Við tökum
ekki þátt í slíku. Þess vegna er ein-
ungis sænskt kálfakjöt í verslunum
okkar.
Á meginlandinu eru kjúklingarn-
ir iðulega fóðraðir með fúkkalyfjum
á hveijum degi „í forvarnarskyni“.
Það er kannske þess vegna að í
þeim er salmonella svo algeng. Það
hljómar ekki sérstaklega geðslega
að þeir séu fóðraðir með kjötmjöli
sem unnið er úr hræjum dýra. Það
Frá Tryggva V. Líndal:
Herstöðvaandstæðingar og her-
stöðvasinnar hafa fært mörg rök
máli sínu til stuðnings í gegnum
árin. Þó má þar enn skerpa nokkur
sjónarmið. Vil ég freista þess hér,
og þá byija á hugsanlegum rökum
þeirra sem fagna því að herinn er
að hverfa á burt, að miklu leyti.
1. Brottför hersins, með tilheyr-
andi atvinnuleysi, hlýtur að auka
ríkisforsjá, í formi atvinnuleysis-
bóta, atvinnubótavinnu og styrkja
til sveitarfélaga. Því hlýtur þetta
að vera gleðiefni fýrir þá sem a)
vilja að ríkisafskipti aukist, b) að
rétturinn til atvinnuleysis fái meiri
viðurkenningu og c) að dulbúið of-
framboð á vinnumarkaði í formi
atvinnu handa öllum minnki.
2. Einnig neyðir brottför hersins
íslendinga til að taka sér sjálfir
stöðu í vamarmálum, og læra á
sjálfum sér það sem þeir hafa hing-
að til látið aðra um, þ.e.: a) að taka
afstöðu til reksturs hernaðarmann-
virkja og hemaðartækni, b) að finna
að þjóð neyðist til að veija sig sjálf
ef aðrir vilja ekki gera það fyrir
hana, c) að viljinn til að veija sig
með sínum eigin likama er einn af
hornsteinum lýðræðis og d) að
hungur, örkuml og vopnadauði eru
staðreyndir sem hver ábyrg full-
valda þjóð verður að geta horfst í
augu við, engu síður en venjulega
fátækt, sjúkdóma, slys og ellidauða.
Hér að ofan er þá gengið út frá
því að í samkeppni þjóðanna komi
alltaf öðru hveiju upp sú spurning
hvort andstæðingurinn sé tilbúinn
að veija rétt sinn með lífi sínu og
limum. En það er lokapunkturinn í
trúverðugleika fælingarmáttar; að
sýna að manni sé dauðans alvara.
3. Hér er einnig tækifæri fyrir
þá sem vilja kynda undir þá stefnu
að engir útlendingar komi til lands-
ins nema sem ferðamenn, til að
íslendingar megi vera sem hrein-
finnst okkur ekki, og því höldum
við okkur við sænska kjúklinga sem
eru örugglega ekki sýktir af salm-
onellu.
Þetta er ekki lengur landbúnaður
heldur iðnaður. Þannig viljum við
hafa það.“
Svo mörg voru þau orð. Er þetta
eitthvað fyrir okkur að huga um
hér uppi á íslandi, þar sem umræð-
an hefur fyrst og fremst gengið út
á það nú síðsumars að opna fyrir
leyfi til að flytja inn búvörur frá
Evrópubandalaginu í þeim tilgangi
að lækka matvælaverð til neytenda?
GUNNLAUGUR JÚLÍUSSON,
hagfræðingur Stéttarfélags
bænda.
ræktaðastur norrænn kynstofn,
með sem mesta sjálfumgleði. En
líkt og sýndi sig með íslenska nas-
ismann á millistríðsárunum, er slíkt
óraunsætt til lengdar.
En hvaða rök má færa fyrir kost-
um áframhaldandi veru herliðsins?
1. Þá mundi hið dulbúna atvinnu-
leysi vera að hluta kostað af Banda-
ríkjamönnum í stað okkar, með
auknu atvinnuleysi þar. Það myndi
þýða að a) tvískinnungur okkar sem
fullveldis mundi aukast að sama
skapi og b) að við yrðum að láta
eitthvað nýtt í staðinn, annað en
landið sem peð í köldu stríði, og
þá sennilega arð af fiski.
2. Ávinningar yrðu þó ýmsir:
Varnarsamstarfíð við Bandaríkin
er visst mótvægi gegn EES-samn-
ingi okkar við Evrópu. Hann mundi
því hjálpa til að viðhalda a) hag-
stæðum viðskiptakjörum við
Bandaríkin, b) samgangi við hóp
útlendinga hérlendis. En það er eina
tækifærið okkar til að vera í nánu
sambýli við aðra þjóð, og til að líkj-
ast þannig flestum Evrópuþjóðum
öðrum, sem búa hlið við hlið. C):
nærvera hersins hefur skerp skiln-
ing okkar á þeim flókna heimi sam-
býlis þjóða sem við lifum í, og jafn-
framt skerpt ættjarðarást.
3. Loks má nefna að flest það
sem nefnt hefur verið varðandi
brottför hersins getur átt við að
hluta hér, ef stórfelldur samdráttur
verður hjá varnarliðinu.
TRYGGVI V. LÍNDAL,
Skeggjagötu 3,
Reykjavík.
Pennavinir
Dönsk 25 ára stúlka sem segist
haldin af pennagleði og söfnunarár-
áttu. Safnar m.a. frímerkjum,
mynt, límmiðum og merktum inn-
kaupapokum úr plasti:
Berit H. D. Jepsen,
Orkidevej 8B,
7790 Thyholm,
Danmark.
Nítján ára finnsk stúlka með
áhuga á tónlist, frímerkjum, dansi
og ferðalögum:
Satu Tyynela,
Patanantie 839,
69850 Patana,
Finland.
Frá Ghana skrifar 25 ára stúlka
með áhuga á sundi, ferðalögum,
tónlist. o.fl.:
Kveikt verður á
stóra jólatrénu
kl. 15
Herstöðvarök
O P I Ð í D A G
12-17
KRINGMN
Elizabeth Walker,
P. O. Box 1063,
Kingsway Str.,
Cape Coast,
Ghana.
Þrítugur finnskur karlmaður með
margvísleg áhugamál:
Juha Saarinen,
Sotilaankatu 7 C 25,
SF-33710 Tampere,
Finland.
Sænskur 27 ára karlmaður vill
eignast íslenskar pennavinkonur.
Getur ekki annarra áhugamála:
Jones Brunhart,
Istidsgatan 37 - 3.ván,
90655 Umeá,
Sweden.
Siemens Euroset 82 O er
framúrskarandi traust símtceki
og hverror krónu virði.
• Hnappar fyrir ýmsar sérþjónustuaðgerðir
Pósts og síma • Endurval á síðasta númeri
• 10 hnappa númeraminni »16 stafa skjár sem
sýnir valið númer og samtalslengd • Stillanleg
tíðni og styrkur hringingar • Símalás
Verð aðeins kr. 7.670,-
MUNIÐ UMBOÐSMENN OKKAR UM LAND ALLT!
- VI5KA NORÐURSINS -
NÝ SPÁKORT, SEM VEITA ÞÉR AÐSTOÐ í
ÚRLAUSN MÁLA SEM SNERTA
PERSÓNULEGT LÍF ÞITT, SAMSKIPTI
VIÐ AÐRA, ÁSTARMÁL,
DEILUMÁL OG ANDLEGAN ÞROSKA.
VERÐ KR. 3.255
( ATH. RANGT VERÐ í BÓKATÍÐINDUM )
ÞROSKANDI OC
SKEMMTILEO
JÓLAOJÖF
FÁST í ÖLLUM HELSTU
BÓKA- 00
TÓMSTUNDARBÚÐUM
DREIFINARAÐIU:
SALA & DREIFING
SÍMI: 985-23334 og 811380