Morgunblaðið - 19.12.1993, Page 11

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 19. DESEMBER 1993
B 11
sakað kvennahreyfínguna um að
hafa brugðist konum, hún eigi sök
á öllu frá þunglyndi til fátæktar,
frá slæmri húð til sjálfsmorða.
Betty Friedan hefur meira að segja
tekið undir þennan fjöldasöng og
sagt að konur skorti sjálfsímynd,
þær þjáist af „nýjum“ vandamálum
sem engin nöfn eru til yfír. Hvað
veldur konum öllum þessum erfíð-
leikum? Það hlýtur að vera allt þetta
,jafnrétti“.
Reyndar geri ég mér ekki alveg
grein fyrir hvaða jafnrétti það er
sem fjölmiðlar hafa verið að tala
um. 75% útivinnandi kvenna sem
vinna fullan vinnudag hér í Banda-
ríkjunum, þéna innan við 20.000
dollara (1,4 milljónir ÍSK) á ári, en
aðeins um 30% karlmanna eru með
tekjur á því reki. Konur með
menntaskólapróf hafa að jafnaði
lægri laun en karlmenn með gagn-
fræðapróf. Ef jafnréttið er svona
mikið, hvers vegna eru innan við
8% af öllum dómarastöðum skipað-
ar konum? Af tekjuhæstu forstjór-
um í Bandaríkjunum eru konur inn-
an við hálft prósent. Okkur er sagt
að við séum búnar að ná fullkomnu
jafnrétti, en samt skortir okkur
grundvallarskilyrði
þess að geta farið
út á vinnumarkað-
inn. Hér er engin
skipulögð dagvist á
vegum stjórnvalda
og aðeins örfá fyr-
irtæki bjóða upp á
dagvist. Umönnun
barna er aðallega
einkamál kvenna.
Konur ásaka
ekki kvennahreyf-
inguna fyrir að
valda þeim erfið-
leikum. Þessi
„kvennavanda-
mál“, sem svo eru
kölluð, eiga rætur
að rekja i lokuðu
ferli sem hefst og
endar í fjölmiðlum
og auglýsingum.
/ bókinni nefnir
þú fleiri aðila en
fréttaflytjendur
sem boða „bak-
slag“ gegn konum.
Hvar annars staðar
er þessi boðskapur
greinilegur?
Hér komum við
aftur að þessu ferli
sem á úpphaf sitt.
og enda í fjölmiðl-
um. Tökum sem
dæmi „rannsóknirnar" tvær um
hjónabandslíkurnar og fijósemi
kvenna. Hér er beinlínis um að
ræða misvísandi upplýsingar sem
fjölmiðlar blása út í fréttum og
umræðuþáttum. Þessi dægurmála-
umræða veltur svo inn í Hollywood,
þar sem hún verður efni í sjónvarps-
þætti og bíómyndir þar sem ein-
stæðar konur á framabraut eru
hafðar að háði, aumkaðar eða sett-
ar í hlutverk hins illa. Æðsti draum-
urinn er að eignast mann og börn.
Konum er skipt í tvo hópa, þær fá
verðlaun eða refsingu. Ritstjórinn
og ástkonan í Fatal Attracti-
on/HættuIeg kynni verður geðveik
(að sjálfsögðu, af karlmannsleysi
og barnleysi!) og hlýtur makleg
málagjöld í sögulok. Eins fer fyrir
ekkjunni og barnfóstrunni í Hand
That Rocks the Cradle. „Góðu“
konurnar fá svo verðlaunin — sem
eru í formi eiginmannsins. Enda er
ekkert framabrölt á þeim. Eigin-
konan í Fatal Attraction hefur ein-
hveija óljósa vinnu sem aldrei kem-
ur fram í myndinni, hún ver sínum
tíma í að föndra og sinna heimilinu.
Eiginkonan í síðarnefndu myndinni
vinnur ekkert utan heimilis, hún er
að fá sér barnfóstru svo hún geti
dútlað í gróðurhúsinu sínu. Á hvíta
tjaldinu eru konur í háum stöðum
ekki aðeins sviptar tilfinninga-
næmi, eins og kvenkyns yfírmaður
Melanie Griffith í Working Girl, sem
er með fílófax í hjartastað, heldur
einnig, að því er virðist, hæfni til
að framkvæma einföldustu verk. í
Baby Boom á söguhetjan, fram-
kvæmdastjóri í stórfyrirtæki, sem
Diane Keaton leikur, í mesta basli
með bleyjuskipti á baminu sem hún
þarf skyndilega að fara að annast.
í sjónvarpsþáttunum Thirty-
something/Á fertugsaldri sáum við
Hope Steadman, góðu mömmuna
snúast í eldhúsinu í himnasælu, á
milli þess sem hún gaf bijóst og
kyssti myndarlega eiginmanninn.
Auðvitað komu upp vandamál, en
ekkert sem samtöl og kossar á milli
hjónanna gátu ekki leyst. í kringum
þetta hamingjuhreiður skoppuðu
svo vinkonurnar — einstæðar, barn-
lausar, geðvondar og þunglyndar.
í tískuheiminum kynntu hönnuð-
ir minikjóla, blúndur og slaufur og
helst allt aðskorið og þröngt, eins
og „high femininity" lína Christians
Lacroix fyrir árið 1987 og undir-
fataverslanir eins og Victoria’s
Secret spruttu upp eins og gorkúl-
ur. En konur sögðu einfaldleg nei
takk við þessari tísku. Victoria’s
Secret selur mest af bómullarnær-
fötum en ekki korselettum eða
sokkaböndum. Enda er ekki undar-
legt að smápíukjólar og blúnduföt
seljist illa þegar meðalkonan er 32
ára, vegur u.þ.b. 63 kíló og hefur
sennilega annað við tímann að gera
en að liggja hálf meðvitundarlaus
í frönskum sófum allan daginn eins
og módelin í aug-
lýsingum þessara
seljenda.
Hvað finnst þér
um þá umfjöllun
sem Hillary Clinton
hefur hlotið í fjöl-
miðlum síðan hún
varð forsetafrú
Bandaríkjanna?
Fjölmiðlafár í
kringum Hillary er
í rénun, enda var
tími kominn til.
Mér fannst umfjöll-
unin um hana sýna
hve valdastofnanir
í þjóðfélagi okkar
eru hræddir við
konur. Hér var
kona sem féll ekki
inn í mótið af blíðu,
bljúgu og undirlátu
dömunni sem
bandarískir fjöl-
miðlar héfja svo til
skýjanna. Hillary
var of gáfuð, o/vel
menntuð — og hún
var komin í mjög
valdamikla stöðu.
Hún var einfald-
lega komin of langt
og það fór í taug-
arnar á mörgum.
Washington er
karlmannaheimur. Valdabaráttan
þar er að mestu leyti háð af karl-
mönnum, þeir setja leikreglurnar
og matreiða líka fyrir okkur hin
hvernig leikurinn gengur fyrir sig.
Það fór greinilega í taugarnar á
þeim að þarna skyldi vera komin
kona sem yrði þetta valdamikil
næstu fjögur árin, og það var ekk-
ert sem þeir gátu gert í því. Þeim
fannst hún vera að nota eiginmann
sinn til að koma sér áfram, hún
hafí ekki verið kosin til að fara með
völd fyrir þjóðina. Annars held ég
að það hefði verið alveg sama hvað
hún gerði, það hefði ýmist verið of
eða van. Fjölmiðlar voru búnir að
ákveða að krossfesta hana. Hún er
hins vegar búin að sanna sig og
skoðanakannanir sýna að banda-
rískur almenningur er ánægður
með hana í hlutverki forsetafrúar-
innar.
Ertu bjartsýn á framtíðina fyrir
hönd kvenna?
Ég get ekki verið annað. Ég held
að konur séu að vakna til vitundar
um að það hefur verið gengið
hættulega nærri sjálfstæði þeirra,
bæði fjárhagslegu sjálfstæði og
rétti þeirra til að ráða yfir sínum
eigin líkama. Við þurfum nauðsyn-
lega að jafna launamun milli karla
og kvenna sem er mjög mikill og
ósanngjarn, og við verðum að eign-
ast fleiri fulltrúa í stjórnmála- og
fjármálaheiminum. Við eigum
vissulega á brattann að sækja en
ég held að það sé á ný kominn
baráttuhugur í konur.
Höfundur er fjölmiðlafræðinemi í
Kaliforníu.
Auk þessa voru
endalausar fréttir
af hinum og þess-
um andlegu krank-
leikum sem áttu að
þjá kvenþjóðina —
þunglyndi, svefn-
leysi, alkóhólismi
— og þetta virtist
allt leggjast þyngst
á útivinnandi kon-
ur, og af miklum
þunga væru þær
einhleypar. Greini-
lega voru skilaboð-
in þau að konur
hefðu ekki gott af
þessu framabrölti
úti á vinnumarkað-
inum.
Viðeyjar o g Kjalarneseld-
stöðvar kynntar 21. des.
NÁTTÚRVERNDARFÉLAG Suðvesturlands - NVSV, hefur nýtt
starfsár sitt með ferð á vetrarsólstöðum þriðjudaginn 21. desem-
ber. Ferðin hefst á Ingólfstorgi við sólarupprás kl. 11.21. Gengið
verður um borð í Maríusúðina í Suðurbugt við bryggju niður af
Hafnarbúðum.
Siglt verður út á Kollafjörð.
Haukur Jóhannesson, jarðfræðing-
ur, mun kynna fornar megineld-
stöðvar Viðeyar og Kjalameseld-
stöðvarnar sem eru í Kollafírði. Að
því loknu verður lagt að bryggju í
Suðurbugt og gengið með strönd-
inni inn undir Rauðarárvík og síðan
í sýningarsal Náttúrufræðistofnun-
ar v/Hlemm og komið þangað um
kl. 13.30. Frá Náttúrufræðistofnun
verður gengið vestur á Raunvís-
indastofnun Háskólans með við-
komu í Hallgrímskirkjutumi. í
Raunvísindastofnun tekur Leó
Kristjánsson, jarðeðlisfræðingur, á
móti hópnum og segir frá flugseg-
ulmælingum á megineldstöðvum á
höfuðborgarsvæðinu. Sólstöðu-
göngunni lýkur svo með göngu nið-
ur á Ingólfstorg. Þangað verður
komið um sólarlagsbil kl. 15.30.
Ef ekki verður sjóveður verður
gengið inn í Sundahöfn í stað sjó-
ferðarinnar og til baka að Náttúru-
fræðistofnun. Að öðru leyti óbreytt
ferð. Allir em velkomnir í ferðirn-
ar. Ekkert þátttökugjald nema í
bátsferðina 1.000 kr.
Tilgangur ferðarinnar er sá að
vekja athygli á að Kollafjörður hef-
ur ýmislegt að bjóða sem gerir
skoðunarferðir um fjörðinn, eyjar
hans og fjörur mjög forvitnilegar
fyrir náttúmunnendur og hinn al-
menna ferðamann.
Lvkill að Hótel Örk
T
I
í boði eru 0 mismunandi lyklar
1 nótt (2 dagar)
alla daga vikunnar
kr. 11.000,- f>TÍr tvo.
HVILNNDAGS
Lykdl
2 nætur (3 dagar)
í miðri viku
kr. 17.800,- fyrir tvo.
HELGAR
Lykiil
2 nætur (3 dagar)
fóstud. til sunnud.
kr. 21.800,- fyrirtvo.
SPARI
4 nætur (5 dagar)
í miðri viku
kr. 29-800,- fyrir tvo.
Innifalið í lyklum: Gisting, morgunverður af
hlaðborði og þríréttaður veislukvöldverður auk
aðgangs að öllum þægindum hótelsins svo sem
jarðgufubaði, útisundlaug, heitum pottum,
þrekæfingasal, tennisvelli, níu holu golfvelli o.fl.
Einnig stendur til boða ýmis sérþjónusta svo
sem snyrti- og hárgreiðslustofa, nuddstofa.
hestaleiga, bílaleiga, stangveiði og margt fleira.
Gjafaiyklaruir eru til sölu í Jólagjafaltúsi okkar í
Kringlunni, Borgarkringlunni eða í súna 98-34700
og þú færð lvkilinn sendan heim.
Sendum í póstkröfu. Visa - Euro raðgreiðslur
Gjafulyklamir gilda allt árid 1994
HÓTEL ÖÐK
HVF.RAGKROl. SÍMt V8-34700 - FAX 98-34775