Morgunblaðið - 19.12.1993, Síða 14

14 B
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 19. DESEMBER 1993
Orúarleg tónlist er svo óljós
og víður merkimiði að hann
er nánast ónothæfur, því
innan þess ramma falla negrasálm-
ar, jass, sveitatónlist, rokk, léttklas-
sík og popp. Allar þessar gerðir
tónlistar má til að mynda sjá í versl-
un þeirra Fíladelfíumanna, Jötunni,
þar sem ægir saman trúarlegu
poppi, þungarokki og rappi, trúar-
legri sveitatónlist og trúaijass og
gospelsöng, svo eitthvað sé nefnt.
Það eina sem segja má að sameini
allar þessar gerðir tónlistar er að
boðskapurinn byggist á trúar-
reynslu, þó því fari fjarri að hægt
sé að kalla hana alla trúboð. Þann-
ig er til að mynda margt af því sem
írska hljómsveitin U2, ein vinsæl-
asta rokkhljómsveit heims, hefur
sent frá sér trúartónlist, eins og
sannaðist eftirminnilega þegar kór
og einsöngvari undir stjóm Magn-
úsar Kjartanssonar sungu I Still
Haven’t Found What I’m Looking
For í Hótel íslandi fyrir skemmstu
í negrasálmsstíl, en lagið var á sín-
um tíma eitt vinsælasta popplag í
heimi.
Trúarleg tónlist er geysivinsæl
víða um heim, og til að mynda
stendur sá hluti tónlistariðnaðarins
vestan hafs í mörgu jafnfætis popp-
iðnaðinum, þó ekki nái hann viðlíka
stærð. Þar gerist líka iðulega að
þeir sem syngja eingöngu trúarlega
tónlist fari yfir ósýnileg landamærin
þar á milli og slá í gegn í poppinu
líka. Nær okkur, á hinum Norður-
löndunum, er trúarleg tónlist líka
geysivinsæl, og þó „kratabælið"
Svíþjóð virðist ofurselt veraldlegum
öflum, er trúartónlist gríðarlega
vinsæl þar í landi og til að mynda
er sú fræga Carola, sem sigraði í
Evróvision-keppninni á sínum tíma,
helst þekkt sem trúarleg söngkona
þar í landi. Hér hefur farið minna
Morgrinblaðiö/RAX
James Olsen og gospelkór Magnúsar Kjartanssonar á tónleikum ð Hótel íslandi
Trúarleg tónlist
sækir í sig veðrið og
fyrir þessi jól koma
út þrjár breiðskífur
þar sem hún er í að-
alhlutverki ogfleiri
þar sem áhrifa er
greinilega vart
eftir Árno Matthíasson
TRÚARLEG tónlist á sér fjölmarga fylgjendur hér á
landi sem víða annars staðar, þú dálæti á slíkri tón-
list sé oft feimnismál. Fjölmörg dæmi eru um hljóm-
plötur með trúarlegri tónlist sem selst hafa vel, iðu-
lega á við vinsælustu poppplötur, en þó hefur útgáfa
á slíkri tónlist verið stopul og lítil síðustu ár. Það
vekur því nokkra forvitni að fyrir þessi jól eru gefn-
ar út þrjár breiðskífur með trúarlegri tónlist, ein á
vegum Þjóðkirkjunnar, eins á vegum Vegarins og sú
þriðja á vegum Krossgötuútgáfunnar.
fyrir trúarlegri tónlist þó öðru hvoru
hafí komið út plötur sem byggja á
trúarlegri hefð og til að mynda
þekkja vísast flestir lagið í bljúgri
bæn, sem Rut Reginalds söng inn
í vitund þjóðarinnar á sínum tíma
og heyrist alltaf öðru hvoru í út-
varpi. Áhrif frá trúarlegri tónlist
má líka víða finna og til að mynda
má heyra á nýjustu plötu Stefáns
Hilmarssonar, Líf, áhrif úr gospels-
hefð, ekki síður en áhrif má greina
á plötu Sigríðar Beintpinsdóttur,
Desember, sem líka kom út fyrir
skemmstu.
Fyrir þögla meirihlutann
Skálholtsútgáfan gaf út fyrir
stuttu diskinn Trúarleg tónlist,
Gospel sem Magnús Kjartansson
stýrði, en til liðs við sig fékk hann
söngvarana Rut Reginalds og Ja-
mes Olsen og kór sem hann kallaði
saman. Á efnisskránni eru lög úr
ýmsum áttum sem Magnús segist
hafa valið með söngvarana í huga,
en einnig í samvinnu við þá. Hann
segir að fyrir margar sakir hafi
vinna byijað eitthvað seinna en til
stóð, en allt hafi gengið hratt og
vel fyrir sig þegar farið var af stað,
enda var alla tíð stefnt að því að
hafa plötuna hráa og sem líkasta
tónleikaupptöku. „Við ætluðum
okkur alltaf að gera plötuna þannig
úr garði að það væri auðvelt að
flytja hana,“ segir Magnús, enda
hefur hann verið iðinn við að troða
upp í kirkjum og víðar með kórinn
og þau James og Rut.
Magnús hefur áður fengist við
trúarlega tónlist, gerði plötu fyrir
Samhjálp fyrir rúmum áratug og
gerði tvær plötur fyrir Fíladelfíu-
söfnuðinn, rytmísk popplög með
trúarlegum textum, en Magnús
segir að Fíladelfíumenn séu vissir
brautryðjendur í að taka rytmíska
tónlist í sátt, en síðan hafi ýmis
trúfélög tekið upp þessa gerð tón-
listar til að útbreiða boðskap sinn.
„Það má ekki gleyma því að nánast
öll vestræn tónlist er komin til okk-
ar í gegnum kirkjuna; í upphafí
þróaðist tónlistin þar, Drottni til
dýrðar, og sameinaðist afrískum
rytmum í Bandaríkjunum og þar
urðu til negrasálmar, blús, jass og
rokk. Þetta er því allt komið frá
kirkjunni ef maður Ieitar nógu langt
aftur.“ Magnús segir að það eina
sem þessi tónlist þurfi sé að vinna
sér sess og því sé þessi útgáfa kom-
in til. „Jassinn og blúsinn hafa unn-
ið sér sess sem eitt af fjölmörgum
tónlistarformum sem þú heyrir og
rekst á í daglegu lífi og við viljum
að trúarlega tónlistin, gospeltónlist-
in, vinni sér líka sess sem form á
meðal forma.“ Magnús tekur undir
það að markaður fyrir trúarlega
tónlist sé stærri en margan grunar.
„Ég hef alltaf haldið því fram að í
þessu landi sé eins og annars stað-
ar hinn þögli meirihluti; fólk sem
fer bara eftir sínum smekk, en læt-
ur ekki einhveija sjálfskipaða spek-
úlanta segja sér hvað er og hvað
ekki og það er einmitt sá hópur sem
hefur tekið þessari tónlist svo vel
og kann því vel að hlusta á tónlist
sem hefur boðskap og er ekki bara
söluframleiðsla. Of stór hópur fólks
er þó enn miðjusækinn að það vill
ekki kaupa neitt nema það sem all-
ir hinir eru að kaupa og í því ljósi
á trúarleg tónlist ennþá undir högg
að sækja, sérstaklega þegar fólk
er að kaupa jólagjafir.“
Magnús segist vera alinn upp í
sinni kirkju í Keflavík, þar sem
hann var einsöngvari, „einn af þess-
um háu sóprandrengjum, sem jöfn-
uðu sig aldrei eftir múturnar", seg-
ir hann og hlær. „Ég hef alltaf
verið ófeiminn við að tjá mig um
trúmál jafnt og annað, hvort sem
ég er að synda gegn straumnum
eða ekki. Trúin hefur gefíð mér
mikið, en sérstaklega sækir á mig
sú hugsun að ef fólki fínnst allt í
lagi að heyra allan daginn litlar
ástarsögur í útvarpi og af plötum,
hvort ekki sé hægt að víkka það
svið ötlítið út. Það er hægt að hafa
ást á mörgu öðru en annarri per-
sónu. Trúarlegar vangaveltur eiga
skilyrðislaust að fá að vera með.
Víða úti í heimi enþessi tónlist flutt
í bland með venjulegu poppi og ég
sé ekki hvers vegna það ætti ekki
að geta gengið hér á landi líka.“
Magnús segist í sjálfu sér ekki
leggja annan metnað í plötuna en
þann að reyna að gera sitt besta
en segist vona að þessi tónlist nái
að vinna sér sess. „Ég á líka þá
von sterka í bijósti að vakning eigi
eftir að verða innan kirkjunnar,
enda segir það sitt að í þeim athöfn-
um sem fólk fær að ráða einhveiju
um sjálft sjálft í kirkjunni, gifting-
um og jarðarförum, velur það oft
nýrri tónlist og til að mynda er al-
gengt að fólk fái poppsöngvara til
að syngja í kirkjunum. Við höfum
verið að halda tónleika í kirkjum
og fundið mikla ánægju hjá fólki
og margir hafa komið til okkar og
þakkað okkur fyrir að hafa minnt