Morgunblaðið - 09.02.1994, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 9. FEBRÚAR 1994
n
AF INNLENDUM
VETTVANGI
HELGI BJARNASON
Ágreiningxir milli Akurnesinga og Borgnesinga um lausn á fjárhagsvanda Hitaveitunnar
Stofnað Orkubú Borgar-
fjarðar eða skuldir greidd-
ar með sölu rafveitna
EKKI hillir undir lausn á ágreiningi Akurnesinga og Borgnes-
inga um lausn á fjárhagsvanda Hitaveitu Akraness og Borgar-
fjarðar. Hitaveitan er með þeim dýrustu fyrir notendur og
skuldar 2,2 milljarða kr. Akurnesingar eru hlynntir hugmyndum
um sameiningu orkufyrirtækjanna í héraðinu í Orkubú Borgar-
fjarðar en Borgnesingar vilja selja Rafmagnsveitum ríkisins
rafveitu sína og leggja andvirði hennar inn í Hitaveituna til
að greiða skuldir. Telja Borgnesingar að ef aðrir eignaraðilar
gerðu slíkt hið sama yrði liægt að lækka gjaldskrána strax um
30%. Akurnesingar vilja ekki selja rafveitu sína vegna þess að
það myndi leiða til hækkunar rafmagns á staðnum og telja að
hagræðing í kjölfar stofnunar Orkubús Borgarfjarðar gæti leitt
til 10% gjaldskrárlækkunar. Vegna misvægis í eignarhluta og
sölu vatns, þar sem Akurnesingar nota mun minna heitt vatn
en nemur eignarhluta þeirra, kemur betur út fyrir þá að láta
notendur greiða skuldirnar í gegn um heita vatnsverðið meðan
það getur verið hagkvæmara fyrir Borgnesinga að greiða hrein-
lega sinn hluta af skuldunum. Þá snýst málið einnig um þá
atvinnu sem er í orkugeiranum í héraðinu, hún myndi hugsan-
lega færast á milli staða eftir því hvaða leið verður fyrir valinu.
Borgarnes
BORGNESINGAR vilja selja rafveiturnar og greiða skuldir.
Akranes
AKURNESINGAR eru samþykkir stofnun Orkubús Borgarfjarðar.
Árið 1987 tóku ríkið og eignarað-
ilar á sig hluta af skuidum Hita-
veitu Akraness og Borgarfjarðar
(HAB). í tengslum við það var gert
samkomulag um að vinna að sam-
einingu orkufyrirtækja héraðsins í
Orkubú Borgaríjarðar. Sveitarfé-
lögin stofnuðu Undirbúningsfélag
að Orkubúi Borgarfjarðar, UOB,
og eru skuldirnar sem þau tóku við
á nafni þess félags. Fyrstu afborg-
anir af lánunum, sem nú eru komin
í 420 miiljónir kr., eru í næsta
mánuði og það hefur þrýst á sveit-
arfélögin að leysa málið.
Sigfús Jónsson, formaður hita-
veitunefndar Iðnaðarráðuneytisins,
segir að Hitaveitan sé í fjárhagserf-
iðleikum og nauðsynlegt að minnka
skuldir hennar og iækka gjald-
skrána. Það verði ekki gert öðruvísi
en að sameina orkufyrirtæki og ná
þannig fram hagræðingu í rekstri.
Hann segir að til þess séu ýmsir
möguleikar, eins og umræðurnar
sýni. Sigfús segir að gerðar hafi
verið ýmsar skýrslur um Orkubú
Borgarfjarðar og sýni þær að stofn-
un þess væri hagkvæm ieið út úr
vandanum. Hins vegar telur hann
að ríkisvaldið muni ekki setja sig.
upp á móti öðrum leiðum sem
heimamenn kynnu að ná samkomu-
lagi um. Segist hann líta á sig sem
nokkurs konar sáttasemjara í þeim
viðræðum sem fram fara um þau
mál.
30% gjaldskrárlækkun strax
Bæjarstjórn Borgarness hefur
veitt Óla Jóni Gunnarssyni bæjar-
stjóra heimild til að ganga til við-
ræðna við Rafmagnsveitur ríkisins
um sölu á Rafveitu Borgarness.
Tilgangurinn er að láta andvirði
Rafveitunnar ganga inn í HAB til
lækkunar á skuldum hennar og vilja
Borgnesingar að aðrir eignaraðilar
taki samsvarandi hluta skulda fyrir-
tækisins á sig, hvort sern það yrði
gert með sölu rafveitna eða á annan
hátt. Óli Jón segir að með þessari
aðgerð væri hægt að lækka gjald-
skrá Hitaveitunnar strax um 30%
og myndi orkuverðið þá nálgast
verð Hitaveitu Suðurnesja. „Við
viljum vinna þetta tii svo hægt verði
að lækka skuidirnar og ná árangri
strax með verulegri lækkun gjald-
skrárinnar tíl hagsbóta fyrir not-
endur á þessu svæði,“ segir Óli Jón.
Hann segir að Orkubúsleiðin sé
að mati Borgnesinga ekki eins fýsi-
leg. Hún hefði í för með ser mun
minni orkuverðslækkun. Óli Jón
segir að bæjarstjórn Borgarness
hafi áður lagt til að stofnaðar yrðu
bæjaiTeitur á stöðunum sem tækju
við dreifikerfi Hitaveitunnar og raf-
veitnanna en Andakílsárvirkjun
tæki við aðveitunni. Það hefði þýtt
að Hitaveita Akraness og Borgar-
fjarðar yrði lögð niður. Á þetta
hafi Akurnesingar ekki getað fall-
ist.
Hagræði af sameiningu
við RARIK
Ósk bæjarstjórnar Borgarness tii
RARIK um kaup á Rafveitu Borgar-
ness er nú til skoðunar hjá RARIK
og að sögn Kristjáns Jónssonar raf-
magnsveitustjóra verður fyrsti við-
ræðufundurinn í dag. Hann segir
að RARIK sé með útibú fyrir Borg-
arfjarðarhérað í Borgarnesi. Væri
ótvírætt hagræði af því að fella
rekstur þessara tveggja fyrirtækja
saman. Gjaldskrá Rafveitu Borgar-
ness er svipuð og gjaldskrá RARIK
þannig að óverulegar breytingar
yrðu á rafmagnsverði þar þó RA-
RIK keypti Rafveituna. Kristján
tekur það fram að ekki verði gengs
ið frá kaupum á Rafveitu Borgar-
ness nema með samþykki iðnaðar-
ráðherra og heimild í fjárlögum.
RARIK hefur á undanförnum
árum keypt nokkrar hita- og raf-
veitur, á Höfn í Hornafirði, Seyðis-
firði og Siglufirði. „Reynslan hefur
verið mjög góð. Við erum því reiðu-
búnir til að skoða óskir annarra
bæjarfélaga þessa efnis ef það get-
ur leitt til bættrar þjónustu og orð-
ið notendum veitnanna til hags-
bóta,“ segir Kristján. Aðspurður
hvort til greina kæmi einnig að
kaupa Rafveitu Akraness, ef eftir
því yrði ieitað, segir Kristján að það
mál hafi ekkert verið skoðað og
yrði slíkt ekki gert nema viðkom-
andi bæjarfélag hefði að því frum-
kvæðið,
Orkubú hagkvæmt
Gísli Gíslason, bæjarstjóri á j
Akranesi, rifjar það upp að þegar
samið var við ríkisvaldið um að
taka við hluta af skuldum Hitaveitu
Akraness og Borgarfjarðar hafi
verið samið um að eignaraðilafnir
könnuðu möguleikana á stofnun
Orkubús Borgarfjarðar með sam-
einingu Hitaveitunnar, rafveitn-
anna á Akranesi, í Borgarnesi og
á Hvanneyri og hugsanlega Anda-
kílsái'virkjunar, með það að mark-
miði að gera reksturinn hagkvæm-
ari. „Sameining veitnanna er ekkert
sérstakt kappsmál Akurnesinga.
Við höfum litið svo á að sameining
væri ásættanlegur kostur ef það
væri tryggt að gjaldskrá Hitaveit-
unnar myndi lækka en rafmagnið
hækkaðf ekki,“ segir Gísli. Niður-
staðan sýni að slík sameining sé
hagkvæm. Gísli segir að ríkið þrýsti
nú á sveitarfélögin að efna þetta
samkomulag og sé Akraneskaup-
staður tilbúinn til þess fyrir sitt
Ieyti.
Gísli telur að hagræðing í kjölfar
sameiningar og ekki síst endurfjár-
mögnun á stofnkost.naði Hitaveit-
unnar sem væri gott að ráðast í
núna gæti leitt til 10% lækkunar á
gjaldskrá hennar.
Rafveita Akraness ekki til sölu
Aðspurður um álit á hugmyndum
Borgnesinga segir Gísli að undan-
farin ár hafi menn verið að ræða
um stofnun orkubús og ekki sé vilji
fyrir því á Akranesi að breyta svo
skjótt um stefnu. Þá segir hann að
sala á Rafveitu Akraness komi ekki
til greina. Rafveitan sé mikilvægt
atvinnufyrirtæki á Akranesi og selji
rafmagn á hagstæðu verði. Sala
fyrirtækisins myndi því hafa mikil
áhrif í bæjarfélaginu, sérstaklega
með hækkuðu rafmagnsverði til
einstaklinga og fyrirtækja. Segir
hann að hugmynd Borgnesinga um
sölu rafveitunnar þar sé algerlega
þeirra mál sem ekki þurfí að tengj-
ast málefnum Hitaveitunnar. Loks
bendir Gísli á að við stofnun Orku-
bús Borgarfjarðar yrði rafmagns-
verð væntanlega jafnað og þá
myndi rafmagnið í Borgarnesi
lækka niður í það verð sem gilti
nú hjá Rafveitu Akraness.
Vinna við lausn á fjárhagsvanda
Hitaveitunnar liggur niðri á meðan
Borgnesingar ræða við RARIK.
Samkvæmt upplýsingum Morgun-
blaðsins er ríkisvaldið ekki tilbúið
til að taka þátt í endurfjármögnun
lána UOB fyrr en það liggur fyrir
hvort af stofnun Orkubúsins verð-
ur. Ætlunin var að greiða lánin
með hagræði af sameiningu orku-