Morgunblaðið - 15.12.1994, Qupperneq 38

38 FIMMTUDAGUR 15. DESEMBER 1994
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
4HIGAVERB, EFMSMIKIL OG
SREMMTILEG BÓK Á LÁG.MARKSVERDI
Sendiherra á sagnabekk
eftir dr. Hannes Jónsson
fv. sendiherra.
Segir frá innlendum og
erlendum mönnum og mál-
efnum úr reynsluheimi
höfundar á löngum ferli
diplómatsins. Full af fróð-
legum og skemmtilegum
frásögnum. Hulunni flett af
utanríkisþjónustunni og
ævintýrum landans, sem
leitar til sendiráðanna vegna
ótrúlegustu vandamála
og klandurs.
I

BOKASAFN FELAGSMALASTOFNUNARINNAR
Akraseli 22 - 109 Reykjavík - Sími 75352
NÝ NILFISK - NÚ Á FRÁBÆRU KYNNINGARVERÐI
MUNURINN LIGGURI LOFTINU!
Nilfisk hefur hreinna útblástursloft en nokkur önnur
heimilisryksuga. Nýr síunarbúnaður, svonefnd HEPA sía, er
svo fullkomin, að 99,95% rykagna, jafnvel þótt þær séu
smærri en 1/10.000 úr millimetra, verða eftir í ryksugunni.
NILFISK GM210 NILFISK GM200 NILFISK GM200E
25.640,- stgr. 21.400,- stgr. 17.990,- stgr.
3 litir og 3 útfærslur: Sameiginlegt er 1200W mótor, inndregin snúra,
innbyggð sogstykkjageymsla og aflaukandi kónísk slanga. GM200 og
GM210 hafa rykmæli og stillanlega rörlengd. GM210 að auki 2ja hraða
mótor, HEPA-síu og TURBO-teppasogstykki með snúningsbursta.
HEPA-sía og TURBO-sogstykki fást aukalega með GM200 og GM200E.
NILFBSK
ÓMENGUÐ GÆÐI
/FOnix
HÁTÚNI6A REYKJAVÍK SÍMI (91)24420
Ferðasaga og
fræði gersk
BOKMENNTIR
Skáldsaga
ÞORVALDUR VÍÐFÖRLI
eftir Ama Bergmann. Skáldsaga.
302 bls. Mál og menning. Prentun:
G. Ben. Edda prentstofa hf. Reykja-
vík, 1994. Verð kr. 3.380.
SAGA þessi er sögð með mikilli
mælsku og miklum ýkjum. Efnið
gæti í sjálfu sér verið áhugavert.
En hvort tveggja er að markmið
höfundar eru hvergi nógu skýr og
efninu um of drepið á dreif. Þetta
er ekki sögulegt skáldverk í venju-
legum skilningi. Ekki verður heldur
séð að höfundur sé beinlínis að
dulbúa nútímann í gervi fornra
fræða. Sú kann þó að hafa verið
ætlunin fremur en hið fyrrtalda.
Nema hvort tveggja hafí verið.
Sagan hefst heima á Giljá. Þar
er allt með ólíkindum. Koðrán, faðir
Þorvaldar, nær því ekki einu sinni
að kallast frumst-æð manngerð.
Hann er alger forynja. Framkoma
hans við fjölskyldu sína og heima-
fólk er langt fyrir neðan allt sem
hægt er að kalla mannlegt. Þorvald-
ur þroskast að visku og vexti eigi
að síður. Og Friðrik trúboðsbiskup
kemur inn í myndina. Sterk áhersla
er lögð á samkynhneigð hans. Hugs-
anlega miðar það til umræðunnar
um þau mál nú á dögum. Þorvaldur
heldur af landi brott og berst austur
Hornafirði. Morgunblaðid.
NÚ ER lokið hinni árlegu úthlutun
úr Menningarsjóði Austur-Skafta-
fellssýslu. Menningarsjóðurinn, sem
byggður var upp af Kaupfélagi Aust-
ur-Skaftfellinga og framlögum víða
að, hefur starfað með núverandi
hætti síðan 1972, til að styrkja menn-
ingarstarfsemi í víðasta skilningi í
Austur-Skaftafellssýslu.
Að þessu sinni sóttu 23 um styrk
en einungis 17 félög og aðilar hlutu
styrkveitingu í ár. Styrkirnir voru
allt frá 20.000 til 100.000. í ár voru
styrkupphæðimar töluvert lægri en
undanfarin ár, vegna lækkandi vaxta
í landinu en vaxtatekjur sjóðsins eru
notaðar ár hvert í styrkina.
til Garðaríkis. Og þá glaðnar yfir
frásögninni. Þar fær höfundur notið
þekkingar sinnar á þjóð og sögu.
Ljóst er að hann skilur Rússa betur
en Húnvetninga. Og áfram er hald-
ið, alla leið til Miklagarðs. Þar koma
iangar lýsingar og vangaveltur um
pólitík og herferðir þeirra tíma og
er sá hluti sögunnar reyndar læsileg-
astur. Hefði söguþráðurinn orðið
annars konar og samfelldari ef sag-
an hefði hafist í Garða-
ríki og endað þar. Margt
er sagt frá grimmdar-
verkum herstjóra austur
þar. Hroðalegt er það
allt saman og fer mjög
fyrir bijóstið á íslend-
ingnum sem metur
hryllinginn nánast út frá
siðgæðissjónarmiði nú-
tímamanns. Mest þrum-
ir hann þó baksviðs
meðan herstjórarnir
fremja hermdarverk sín.
Þá taka við löng samtöl
þar sem farið er ofan í
hugmyndafræði mið-
alda. íslendingurinn
þreifar fyrir sér í við-
ræðum við sér reyndari
menn, leggur fram spurningar, hlýð-
ir á svör og hugsar sitt. Samtölin
hefðu getað verið áhugaverðari ef
höfundur hefði takmarkað sig betur,
dregið úr spekinni en lagt sterkari
áherslu á mannlega þáttinn, blásið
meira lífi í sögupersónur sínar. En
á heildina litið er stíllinn of orðmarg-
ur, málalengingarnar draga úr
Að vanda voru styrkirnir veittir
til ýmissa málefna en Leikfélag
Hornafjarðar og Karlakórinn Jökull
hlutu hæstu styrkina að þessu sinni,
en meðal annars má nefna styrki til
gróðursetningar í minningarreit,
Foreldrafélag Tónskóla í A-Skafta-
fellssýslu, Samband austur-skaftfell-
skra kvenna og til viðgerðar á Far-
mal A dráttavél sem síðar verði eign
Byggðasafnsins, en um það sér Þor-
leifur Hjaltason í Hólum.
í lok athafnar styrkveitingarinnar
voru veitt verðlaun fyrir gerð afmæl-
ismerkis KASK í tilefni 75 ára af-
mælis félagsins á næsta ári, en þau
hlaut Brynhildur Björnsdóttir.
mætti orðanna. Víst getur verið
gaman að stöku orðaskrauti eins og:
»Sendimenn páfans og fulltrúar
patríarkans sátu í glæstum sal,
þrútnir af metnaði, bólgnir af þekk-
ingu, rauðir af heift og víðs fjarri
sáttfýsi og sannri auðmýkt ...« En
of stórir skammtar af svo góðu —
það er of mikið! Táknmál og trúar-
heimspeki miðalda, sem sýnist harla
flókin frá okkar sjónarhóli séð, ein-
skorðaðist við fræði þau, sem mönn-
um voru þá hugleiknust, og heims-
mynd þá sem menn sáu fyrir sér.
Valdabarátta kirkjunnar var svo sér
á blaði. Ef til vill tekst höfundi best
upp þar sem hann leitast við að lýsa
tvíþættu eðli mannsins eins og það
birtist í stríði og friði. Kappræða
vestanmanna við fulltrúa austur-
kirkjunnar, þar sem guðfræðin er
höfð að yfirvarpi, hefst með hófstill-
ing og sterkri undiröldu
en endar því miður með
strákslegu skitkasti sem
líkist ekki tali diplomata,
hvorki í nútíð né fortíð.
En sá hefur jafnan verið
háttur slíkra að slá and-
stæðinginn út af laginu
með neyðarlegum dylgj-
um en forðast í lengstu
lög stóryrði hvernig sem
málefnið er annars vax-
ið.
Sennilega ber að líta
á Þorvald sem fulltrúa
óspilltrar mannlundar
og heilbrigðrar skyn-
semi andspænis kreddu-
festu miðaldaspekinnar.
Þess konar einstaklingar
hafa lifað og starfað á öllum tímum.
En eigi hann að vera persónugerving
kærleiksboðskapar kirkjunnar er
hann óneitanlega fullsnemma á ferð
þar eð sá boðskapur kom ekki fram
í núverandi mynd sinni fyrr en með
lýðhyggju 19. aldar og er vissulega
rauði þráðurinn í predikun presta
nú á dögum.
Ekki Iiggur í augum uppi að Árni
Bergmann hafi gengið í skóla hjá
Halldóri Laxness. Þó sýnist hann
hafa lesið Gerplu. Laxness studdist
við Fóstbræðra sögu og Heims-
kringlu. Árni lítur til djörfu kaflanna
í Bósa sögu. Annars minnir saga
hans hvorki á Gerplu né forna texta
sem hann kann að hafa stuðst við.
Þótt efnið sé eins og fyrr greinir
áhugavert og höfundurinn hafi vafa-
laust búið sig sómasamlega undir
verkið og varið ærnum tíma til að
vinna úr gögnum sínum, því sagan
er mjög löng, virðist hann einfald-
lega hafa færst of mikið í fang.
Efnið hefur reynst honum of um-
fangsmikið; hann nær ekki utan um
það.
Frágangur textans sýnist vera í
góðu lagi. Þónokkuð hefur reynt á
prófarkalesara því mikið er um er-
lend orð sem höfundur hefur staf-
sett að eigin smekk.
Erlendur Jónsson
Uthlutun úr menningar-
sjóði A-Skaftafellssýslu
...
Árni Bergmann
Aerobic-Slep
ÆFINGATffiKI - FRABÆRT VERÐ
LÆRABANINN kominn attur. Verð aðeins kr.
990 með æfingaleiðbeiningum. Margvíslegar
æfingar fyrir læri, brjóst, handleggi, bak og
maga. Þetta vinsæla æfingatæki er selt helm-
ingi dýrara í póstverslun.
Notið tækífærið og kaupið ódýrt.
ÞREKSTIGI - MINISTEPPER. Litli þrekstiginn gerir næstum sama
gagn og stór, en er miklu minni og nettari. Verð með gormum
kr. 2.900, með dempurum (mynd) kr. 5.900, stgr. kr. 5.605 og
með dempurum og teygju kr. 6.900, stgr. kr. 6.555. Einnig fyrir-
liggjandi stórir þrekstigar, verð frá kr. 12.900, stgr. 12.255.
ÆFINGABEKKIR OG LÓÐ. Bekkur með fótaæfingum (mynd)
11.500, stgr. kr. 10.925. Lóöasett 50 kg með tveimur handlóðum
kr. 8.600, stgr. kr. 8.170. Tilboð: Bekkur + lóðasett kr. 18.090,
stgr. kr. 17.185. Handlóð 2 x 1 kg kr. 950, 2 x 2,5 kg kr. 1.290
og 2x3,5 kg kr. 1.650.
ÞREKPALLUR - AEROBIC-STEP.
Það nýjasta í þjálfun, þrek, þol og toygjur fyrir
fætur, handleggi og maga. Þrjár mismunandi
hæðarstillingar, stöðugur á gólfi, æfingaleið-
beiningar. Verð aðeins kr. 4.700, stgr. 4.495.
Greiðslukort og
greiðslusarrmingar
Símar: 35320
688860
Ármúla 40
AUR
ÞREKHJÓL. Verð aðeins frá kr. 14.400, stgr. kr.
13.680. Þrekhjól með púlsmæli kr. 16.800, stgr.
kr. 15.960. Bæði hjólin eru með tölvumæli, sem
mælir tíma, hraða og vegalengd, stillanlegu
sæti og stýri og þæailegri þyngdarstillingu.