Morgunblaðið - 17.02.1995, Blaðsíða 18

18 B FÖSTUDAGUR 17. FEBRÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ

Vislvænar
íbúOir viú
Lindasmára
i Kónav
17-M
VIÐ Lindasmára í Kópavogi er
verið að byggja þijú fjölbýlishús
með 56 íbúðum. Þessar íbúðir eru
að mögu leyti hefðbundnar, ýmist
2ja, 3ja eða 4ra herbergja og þær
stærstu 6 herbergja. Eitt vekur
þó athygli, þegar þessar íbúðir eru
skoðaðar, en það er gifsið. Allir
milliveggir eru úr gifsi og í stað
þess að vera múraðar að innan eru
íbúðimar gifsaðar eins og kallað
er á fagmáli.
pyrsta húsið er þegar risið og
■ íbúðimar þar tilbúnar til inn-
réttinga, en þær eru 13. Annað
húsið er vel á veg komið og verið
að steypa það þriðja upp. Að þess-
um umfangsmiklu
íbúðabyggingum
standa Þorsteinn
Sveinsson múrara-
meistari, Davíð
Guðmundsson
;W,. múrarameistari og
Gifspússning hf.
— Þetta eiga að
vera vistvænar
eftir Magnús
Sigurðsson
Gifsið hefur ekki notið sannmælis hér á landi,
segir Guðmundur Davíðsson, framkvæmdastjóri
Gifspússningar hf. í Hafnarfirði. Þetta er samt
afar vistvænt efni og mjög hentugt til margvís-
legra nota inni í byggingum.

íbúðir, segir Guðmundur Davíðsson,
framkvæmdastjóri Gifspússningar
hf., sem leggur til allt það gifs, sem
notað er í þessar íbúðir. Gifsið er
ýmist notað sem þunn húðun á
veggi eða sem milliveggjaplötur
7-10 cm. á þykkt. Þær eru léttar
en sterkar og hafa þá fíngerðu
áferð, sem einkennir gifsið.
— Með vistvænum íbúðum er átt
við, að íbúðimar séu hollar til þess
að búa í, segir Guðmundur enn-
fremur. — í þeim mega ekki vera
mengandi efni, hljóðeinangmn
verður að vera mjög góð og raki
og hiti við hæfi. í stuttu máli er
við það miðað, að vistvænar íbúðir
auki og efli heilsu þeirra, sem í
þeim búa, á allan hugsanlegan hátt.
Fjölhæft efni
— Gifs er mjög vistvænt efni,
enda notað á margvíslegan hátt,
heldur Guðmundur áfram. — Þegar
við burstum í okkur tennurnar á
morgnana, þá er gifs í tannkrem-
inu, sem við notum. Þegar lyf eru
steypt í pillur, er notað gifs og það
er gifs í ýmissi matvöru, sem við
látum ofan í okkar. Og ef það brotn-
ar á okkur fótur, þá er hann settur
í gifsmót, því að gifs er efni, sem
húðin þolir afar vel svo nærri sér.
Það er ekki eitrað né mengandi á
neinn hátt.
— Það hefur orðið framþróun í
uppsteypu bygginga hér á landi og
utanhúsfrágangi á ýmsan hátt,
bætir Guðmundur við. — Framþró-
un í innanhúsfrágangi hefur hins
vegar setið á hakanum. Það sem
er kannski alvarlegast er, að hér
er ekki til nein byggingarlíffræðileg
úttekt. Samt erum við háðari hús-
unum okkar og dveljum meira inn-
andyra en flestar aðrar þjóðir vegna
loftslagsins. Afleiðingin er sú, að
öndunarsjúkdómar eins og astmi
fara hér ört vaxndi og eiga örugg-
lega eftir að verða mikið heilbrigðis-
vandamál, ef ekkert verður að gert.
Frændþjóðir okkar á Norðurlönd-
um hafa gert sér grein fyrir þessu
vandamáli. Danir hafa t. d. gripið
Morgunblaðið/Sverrir
GUÐMUNDUR Davíðsson, framkvæmdastjóri Gifspússningar hf., ásamt syni sínum, Davíð Guð-
mundssyni, múrarameistara fyrirtækisins. Mynd þessi er tekin fyrir framan íbúðir þær, sem í
smíðum eru við Lindasmára 20-47 í Kópavogi.
til róttækra ráðstafana og hafizt
handa við að innrétta skóla, dag-
vistarheimili og sjúkrahús auk íbúð-
arbygginga með gifsi og nú hafa
Svíar fylgt í kjölfarið.
En gifs er ekki bara notað í veggi
heldur einnig í gólf og í loft. — í
gólf er fyrst sett einangrun og síð-
an 3 cm gipsflot yfir hana, segir
Guðmundur. — Fyrir bragðið verður
verður hljóðeinangrun á milli hæða
miklu betri en ella. Léleg hljóðein-
angrun er víða mikið vandamál í
fjölbýlishúsum hér. Einn kunningi
minn tjáði mér vandræði sín fyrir
skömmu, en hann býr á fyrstu
hæð. í fjórðu hæð í sama húsi býr
bakveik kona, sem samkvæmt
læknisráði þarf að ganga á trékloss-
um heilsu sinnar vegna. En þegar
hún gengur um, heyrist fótatak
hennar á milli margra hæða. Allir
hafa samúð með konunni, en engu
að síður er þetta afar óþægilegt
fyrir aðra íbúa hússins og raunar
óviðunandi að þurfa að búa við
vandamál af þéssu tagi. Með gifs-
floti er hægt að draga verulega úr
slíkum vanda. Þetta er t. d. gert í
vandaðri fjölbýlishúsum bæði í
Frakklandi og Þýzkalandi, en þar
er enn meira um flísar og parkett
á gólfum en hér.
Að mati Guðmundar hefur gifsið
alls ekki’fengið þá viðurkenningu
hér á landi, sem það á skilið. —
Kunnátta í meðferð þess hefur ver-
ið lítil fram að þessu, segir hann.
Önnur vinnubrögð
Vinnubrögðin eru önnur en í
múrverki, þegar gifs er notað.
Hraðinn er meiri enda vélvæðingin
meiri. — Þetta er mun nákvæmari.
vinna og vandmeðfarnari en múr-
verkið, segir Guðmundur. — Gifs
er svo fínt efni, að allar misfellur
koma þar strax fram, ef þær eru
einhverjar. Sjálfír skilum við íbúð-
unum yfirleitt tilbúnum undir máln-
ingu og þá þarf lítið sem ekkert
að sparsla veggina.
Víða um lönd er gifs notað afar
mikið bæði í íbúðarbyggingar og
atvinnuhúsnæði. Þar er líka lögð
miklu meiri áherzla á flokkun íbúða
eftir gæðaflokkum og verð þeirra
miðað við það, í hvaða flokki þær
eru. Hér er ekkert til, sem heitir
flokkun húsa og það fer ekki fram
nein fagleg úttekt á húsnæði, hvað
varðar gæði. Það er bara verðið sem
ræður. Allir segjast vera að byggja
íbúðir í 1. flokki, en gæðin eru samt
afar mismunandi. Það er því mikil
þörf á að taka hér upp flokkun
íbúða, svo að fólk geti gert sér
betur grein fyrir því, hvað verið er
að kaupa.
— Ég tel, að margt af því, sem
sett er inn í íslenzk hús, bæði nú
og undanfarna áratugi sé meira eða
GEGNHEILL gifsveggur í íbúð í smíðum við Lindasmára. —
IVflög auðvelt er að festa innréttingar í vegg af þessu tagi, segir
Guðmundur Davíðsson.
fer engin vinna út úr landinu, þar
sem öll vinnan er unnin hér heima.
Þá má ekki gleyma því, að það
þarf líka gjaldeyri til þess að fram-
leiða önnur byggingarefni, þó að
þau séu kölluð innlend. Það þarf
gifs í sementið okkar auk fleiri inn-
fluttra aukaefna. Það þarf einnig
að kaupa olíu erlendis frá til þess
að knýja vélar þeirra skipa, sem
vinna hér skeljasand úr sjónum til
sementsframleiðslu eða þann sand,
sem unnin er hér á hafsbotni og
notaður er hér í steypu. Svona
mætti lengi telja.
Að mati Guðmundar kostar inn-
flutt gifs 300-500.000 kr. í nýja
fullbúna 4ra herb. íbúð, efni og
vinna. — Að mínu mati er það ekki
hár kostnaðarliður, allra sízt miðað
við gæði, segir hann. — Inni í þeirri
flárhæð er uppsetning á einangrun
með 2,5 cm gifslagi yfir, uppsetning
á öllum milliveggjum með 1 cm
gifslagi utan á og einnig er sama
gifslag sett neðan á loft og enn-
fremur ílagning á gólfum og pússn-
ing á loftum og veggjum. A móti
þessu kemur líka sparnaður, því að
með því að nota gifs, fæst svo fín
áferð, að það þarf ekki að sparsla.
— Kostirnir við að nota gifs eru
margvíslegir, segir Guðmundur
ennfremur. — Það verður ekki bara
miklu betri hljómburður í öllu hús-
inu, heldur öndum við að okkur
mun heilnæmrara lofti. Það verður
alltaf rétt rakajöfnun í íbúðunum
og ekkert rakaflæði út í einangrun-
ina. Húsin verða hlýrri og hljóðein-
angrun á milli hæða miklu betri en
ella.
minna heilsuspillandi, heldur Guð-
mundur áfram. — Það var þarft
átak, þegar asbestið var gert út-
lægt, en asbestið var ekki nema lít-
ill hluti af öllu vandamálinu. Það
þarf miklu meira til. Nú keppum
við íslendingar að því að framleiða
ómengað kjöt, hreint vatn og hreint
loft og mikil auglýsingaherferð í
gangi í þá veru. Við erum jafnvel
farnir að flytja út hreinni ís en til
á að vera annars staðar. En við
erum eftirbátar margra annarra
þjóða í heilsufarslegu tilliti, þegar
kemur að húsnæði okkar. Úr þessu
verðum við að bæta, ekki hvað sízt
í ferðaþjónustunni, ef aðrar þjóðir
eiga að taka okkur alvarlega.
Áróður gegn gifsinu
Gifspússning hf. hefur aðsetur
að Dalshrauni 9 í Hafnarfirði. Fyrir-
tækið var stofnað 1988, en hjá því
starfa nú tólf manns. Eigendur eru
auk Guðmundar múrarameistararn-
ir Davíð Guðmundsson og Ásgeir
Guðmundsson.
Guðmundur segir, að uppi hafi
verið hér á landi töluverður áróður
gegn gifsinu, vegna þess að það
er innflutt og bætir við. — En gifs
er afar ódýrt efni og því ekki stór
kostnaðarliður í hverri byggingu,
þar sem það er notað. Vinnan er
langtum stærri þáttur. Gjaldeyri-
seyðslan er því ekki mikil og það
Þróunarstarf í samvinnu
við Frakka
En með því að hagnýta sér gips-
ið telur Guðmundur, að vel megi
nota íslenzka vikurinn og hraun-
gjallið sem byggingarefni jafnt til
útflutnings sem hér heima. — Þetta
er mjög mikilvægur möguleiki, seg-
ir Guðmundur. — Hjá Gifspússn-
ingu hefur verið unnið að um-
fangsmiklum tilraunum með milli-
veggi, þar sem blandað er saman
gifsi og vikri, segir hann. — Þessar
tilraunir lofa mjög góðu og kannski
má fá fram beztu milliveggi í heimi
á þennan hátt, vegna þess að þá
eru þeir með meiri hljóðeinangrun
og fínni áferð en ella vegna gifsins
en engu að síður mjög léttir og
sterkir vegna vikursins.
Þetta þróunarstarf hefur staðið
yfir í hálft annað ár í samvinnu við
Frakka. Miðað er við að framleiða
hér gifssteina, sem yrðu holir að
innan, en hlaðið upp eins og kubb-
um í milliveggi. Prófanir hafa stað-
ið yfír á þessari framleiðslu okkar
út í Frakklandi og niðurstöður
þeirra rannsókna hafa verið mjög
jákvæðar. Því gerum við okkur