Morgunblaðið - 06.05.1995, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ
(L t >
LAUGARDAGUR 6. MAÍ 1995 B 15
HM í HANDKNATTLEIK
Morgunblaðið/Rúnar Þór
Stefán Arnaldsson við snjómokstur við helmili sitt
á Akureyri á flmmtudaginn.
Skrýtið að vera
á heimavelli
Stefán Arnaldsson milliríkjadóm-
ari dæmir á sínu sjöunda stór-
móti með Rögnvald Erlingssyni á
heimsmeistarakeppninni. Þeir félagar
hafa oft verið á löngum ferðalögum
og Stefán sagði að þeir væru rúmlega
tvo mánuði á hveiju ári erlendis.
„Það verður óneitanlega skrýtið
að vera á heimavelli. Þegar maður
dæmir erlendis heyrir maður aldrei
sitt eigið tungumál og þetta verður
því svolitið sérstakt. Fyrir fjölskyldu
mína verður þetta hins vegar alveg
eins og hver önnur ferð til útlanda.
Ég kem lítið sem ekkert til með að
sjá hana á meðan mótinu stendur."
Stefán sagði að heimavöllurinn
kæmi ekkert til með að hjálpa þeim
við dómgæsluna. „Við höfum reynt
að byggja okkur upp andlega og lík-
amlega. Við tökum einn leik fyrir i
einu og stefnum ekki á að fá að
dæma úrsliialeikinn né neitt annað.
Við viljum ekki hafa neinar vænting-
ar, það sem vinnst getum við litið á
sem p!ús.“
Hieypur 5 tll 6 km
daglega
Að sögn Stefáns er undirbúningur
hans fyrir þetta mót svipaður og á
öðrum stórmótum. „Éjg tók mér nokk-
urra daga frí eftir Islandsmótið en
byijaði síðan að æfa. Ég hleyp í það
minnsta fimm til sex kílómetra dag-
lega og er í eins góðu formi og ég
get verið. Ég er 65 kiló og örugglega
einn af léttari mönnum keppninnar,"
sagði hann.
Stefán býr á Akureyri og er líklega
sá dómari sem ferðast hefur mest í
vetur. Auk dómgæslu erlendis hefur
hann yfirleitt þurft að fljúga til
Reykjavíkur til að dæma leiki í 1.
deildinni. Fjölskylda hans mun ekki
hafa mikið við hann að sælda, öðru
vísi en í gegn um símalínur næsta
hálfan mánuðinn þar sem allir dómar-
ar mótsins dveljast á Hótel Sögu
meðan á keppninni stendur. Dómar-
amir munu halda fundi, raða niður
á leikina og fylgjast með leikjum
keppninnar til að meta dómgæsluna
í þeim og hvað betur hefði mátt fara.
Aðspurður um áherslur í dóm-
gæslu á mótinu sagði Stefán að þær
mundu skýrast í dag laugardag, þeg-
ar Dómaranefnd IHF heldur fund
með dómurum. Líklega verða þó svip-
aðar áherslur og á HM í Svíþjóð fyr-
ir tveimur árum. „Þá var lagt mikið
upp úr því að dómarar væru vel vak-
andi fyrir skrefum og sóknarbrotum.
Ég á von á því að það verði brýnt
fyrir dómurum mótsins að fylgjast
vel með því. Eins með liðsbekkina,
menn eiga helst að sitja á þeim,“
sagði hann.
„Ég er búinn að undirbúa fjöl-
skyldu mína undir það að við munum
lítið sjást þann tíma sem keppnin
stendur yfir. Fyrir hana er þetta eins
og ég sé að dæma erlendis, það væri
helst ef við fengum að dæma leiki
fyrir norðan, þá gæti ég læðst heim
í kaffí. Því er ekki að neita að maður
hefur oft „móral“ út af fjölskyldunni
og vinnunni vegna þessa áhugamáls
og þeirra fjarvista sem því fylgir. En
meðan að þetta gengur þokkalega
og við erum sáttir við okkar útkomu
er erfítt að slíta sig frá þessu.“
Dæmdu einnig í HM í Svíþjóð
NÍU af þeim dómarapörum,sem dæmdu í heimsmeistarakeppn-
inni í Svíþjóð, dæma í HMI á íslandi:
•Stefán Arnaldsson og Rögnvald Erlingsson.
•Miguel Zaworotny og Eduardo Brosio, Argentínu
•Svein Olnv Öie og Björn Högsnes, Noregi
•Marek Szajna og Jacek Wroblewski, Póllandi
•Fritz Rudin og Roger Schill, Sviss
•Ramon Gallego og Victor Pedro Lamas, Spáni
•Bo Johansson og Bernt Kjellqvist, Svíþjóð
•Hans Thomas og Jlirgen Thomas, Þýskalandi
•Krister Broman og Kent Blademo, Svíþjóð
Önnur dómarapör, sem dæma hér eru:
NUlow og LUbker, Þýskalandi
Brussel og Van Dongen, Holiandi
Dancescu og Mateescu, Rúmeníu
Elbrond og Lovqvist, Danmörku
Masi og Di Piro, Italíu
Borresen og Strand, Noregi
Varadómarai- eru Guðjón L. Sigurðsson og Hákon Sigurjónsson.
Lífsreynsla
Stránds
ÞAÐ má kannski kalla það
kraftaverk að norski dóm-
arinn Ole Strand skuli
dæma á heimsmeistara-
keppninni í handknattleik
hér á landi. Strand lenti í
þeirri lífsreynslu, þegar
hann var að dæma leik í
HM kvenna í Noregi fyrir
einu og hálfu ári að hjarta
hans hætti að slá i tvær
mínútur.
Norðmaðurinn sem er
rúmlega fertugur, hncig
niður í gólfið eftir aðeins
nokkra mínútna leik en það
varð honum til lífs að fjórir
læknar voru á staðnum og
einum þeirra, lækni þýska
liðsins tókst að lífga hann
við með hjartahnoði.
Eftir þetta atvik hugðu
margir að Strand mundi
ekki verða fær um að dæma
fleiri handboltaleiki. Annað
kom á daginn, eftir að hafa
gengist undir stóraðgerðir
og endurhæfingu hefur
hann náð sér vel á strik og
hefur dæmt leiki í norsku
deildinni í vetur.
Morgunblaðið/Knstinn
Rögnvald Erlingsson dómari lyftir lóðum í líkamsræktarstöð-
inni Mœtti í gœrmorgun. Hann mun verða í eldlínunni ásamt
Stefáni Arnaldssyni næstu vikurnar.
Dómarar undir smá-
siá læknanefndar
LÆKNANÉFND alþjóða hand-
knattleikssambandsins (IHF)
fylgist mjög náið með dómur-
um á heimsmeistarakeppninni
hér á landi og er það í fyrsta
skipti sem vísindalega er fylgst
með dómurum með þessum
hætti, meðan á keppni stendur.
Upphaf þessa starfs lækna-
nefndarinnar má rekja til at-
viksins á HM kvenna í Noregi, sem
greint er frá hér neðar á síðunni —
er Norðmaðurinn Strand hné niður
í leik, og naumlega náðist að bjarga
honum frá dauða.
Hollendingurinn Gijs Langevo-
ort, sem er skurðlæknir í heima-
landi sínu og formaður lækna-
nefndar IHF, sagði við Morgun-
blaðið að eftir það atvik hefði mik-
il umræða farið í gang um heilsuf-
ar og líkamlegt ástanda dómara,
og hvernig hægt væri að mæla og
fylgjast með því. Þó dómurum hefði
verið gert að fara í þolpróf væri
ekki hægt að segja að neinar regl-
ur hefðu verið til um hvernig þeir
yrðu að vera á sig komnir. I ljós
kom, þegar menn fóru að bera sam-
an bækur sínar, að Erik Elias og
félagar hans í dómaranefnd IHF
höfðu áhyggjur af ásigkomulagi
sumra dómara, og úr varð að
nefndirnar tvær hófu skipulagt
samstarf. Átta dómarapör voru
prófuð samfara Evrópukeppninni í
Portúgal í vor, og nú verður í fyrsta
skipti fylgst náið með þeim í
keppni.
Fyrir keppni fara allir dómararn-
ir í hlaupapróf, til að læknanefndin
geri sér grein fyrir ástandi þeirra.
Fyrir leiki verður svo tekið mjólkur-
sýrupróf af dómurunum, annað í
leikhléi og það þriðja að leik lokn-
um. Þá verður hjartslátturinn einn-
ig mældur. Vert er að geta þess
að allir leikirnir í Laugardalshöll
verða teknir upp á myndband af
læknanefndinni — með einni vél
sem nær mynd af öllum vellinum
— og þannig ætlar nefndin að kom-
ast að því hve mikið dómararnir
hlaupa. „Þegar við höfum safnað
öllum þessum upplýsingum saman
getum við sagt í hvernig ásigkomu-
lagi alþjóðlegir dómarar þurfa að
vera — hvað sé eðlilegt í þeim efn-
um,“ sagði Langevoort.
Dómararnir verða í góðum hönd-
um meðan á keppninni stendur'því
læknir og sérstakur þjálfari verða
með hópnum allan tímann, og er
það einnig í fyrsta skipti sem þeir
njóta slíks. „Islenska HM-nefndin
hefur stutt okkur heilshugar í þessu
máli. Við stungum upp á þessu
fyrir löngu en dómarar spurðu þá
til hvers! Eftir atvikið í Noregi átt-
uðu menn sig hins vegar fljótt á
nauðsyn þessa og samkomulag
náðist fljótt við dómaranefndina
eftir að við fórum að tala saman,"
sagði Langevoort.
Sjaldan æft jafn stíft
Eg held að ég hafí sjaldan æft jafn
stíft og þennan síðasta mánuð
og það hefur skilað árangri. Ég er
sex kílóum léttari og kominn í ákaf-
lega gott þrek,“ sagði Rögnvald Erl-
ingsson, annar helmingurinn af ís-
lenska dómaraparinu á HM, þegar
Morgunblaðið sló á þráðinn til hans
til að forvitnast um undirbúning hans
fyrir keppnina.
Rögnvald hefur mætt í líkams-
ræktarstöðina Mátt snemma á
morgnana og eftir vinnu tekur hann
stundum fram hlaupaskóna og hleyp-
ur hring í Kópavogi. Mataræðið hefur
einnig verið tekið til endurskoðunar
og árangurinn var fljótur að koma í
ljós.
Kröfur til dómara um gott líkam-
legt þrek fyrir heimsmeistaramót
hafa líklega aldrei verið jafn strangar
á neinni heimsmeistarakeppni eins
og þessari. Á síðustu dögum hafa
dómararnir þurft að gangast undir
fjölmargar prófanir til að skera úr
um það að heilsa þeirra og þrek sé
í góðu lagi.
„Þessar kröfur eru af hinu góða.
Það er mikið álag og stress sem fylg-
ir því að dæma leiki í stórmótum og
eins gott að dómarar séu við góða
heilsu,“ sagði Rögnvald.
Fyrst saman fyrir tíu árum
Rögnvald og Stefán Amaldsson,
meðdömari hans byijuðu fyrst að
dæma saman fyrir tíu árum og
dæmdu þá saman um tíma. Þeir fóru
síðan í sitt hvora áttina. Stefán flutti
til Akureyrar og byijaði að dæma
með Ólafí Haraldssyni og Rögnvald
dæmdi með Gunnari Kjartanssyni,
núverandi formanni dómaranefndar
HSÍ. Þeir Stefán og Rögnvald tóku
síðan upp þráðinn aftur fyrir rúmum
fínim árum og hafa gengið í gegn
um mörg stórmótin saman. HM á
íslandi er það áttunda sem þeir dæma
í og annað A-heimsmeistaramótið í
karlaflokki. Þeir dæmdu fímm leiki á
mótinu í Svíþjóð fyrir tveimur árum.
„Það má segja að það hafi verið
viss stígandi í þessu, fyrsta stórmótið
var C-keppni kvenna fyrir tíu árum
síðan og hápunkturinn var A-keppnin
í Svíþjóð fyrir tveimur árum. Það eina
sem okkur vantar uppá er að fá að
dæma á Ólympíuleikum. Við vorum
við þröskuldinn síðast en komumst
ekki inn.“
Rögnvald hefur gífurlega reynslu,
milliríkjaleikir hans eru um 180 tals-
ins, tuttugu fleiri en hjá Stefáni.
Hann tók fyrsta dómarapróf sitt fyr-
ir 23 árum og tók milliríkjaprófíð
1986 en Stefán á hins vegar 20 ára
dómaraafmæli á þessu ári.
Rögnvald sagði að langur tími
þeirra Stefáns hlið við hlið í dómgæsl-
unni komi þeim til góða. „Dómgæsla
byggir geysilega mikið á samvinnu,
að menn þekki inná hvorn annan og
viti hvemig félaginn kemur til með
að bregðast við undir mismunandi
kringumstæðum. Okkur hefur gengið
vel að vinna saman, samkomulagið
er prýðilegt og eins og það þarf að
vera þegar menn eyða svo miklum
tíma saman á keppnisferðum.
Það er vissulega mikill spenningur
að takast á við þetta verkefni en ég
veit að það verður líka léttir þegar
þessu er lokið eins og verið hefur á
öllum stórmótum," sagði Rögnvald.