Morgunblaðið - 05.06.1996, Blaðsíða 32

MORGUNBLAÐIÐ
32 MIÐVIKUDAGUR 5. JÚNÍ 1996
KATRÍN
GÍSLADÓTTIR
+ Katrín Gísla-
dóttir var fædd
á Höfn í Hornafirði
11. janúar 1922.
Hún lést á Sjúkra-
húsi Reykjavíkur í
Fossvogi 27. maí
síðastliðinn. For-
eldrar hennar voru
Gísli Björnsson raf-
veitusljóri, Höfn í
Hornafirði, f. 18.
rnars 1896, d. 25.
maí 1988, og Arn-
björg Arngríms-
dóttir, f. 13. nóvem-
ber 1893, d. 15.
mars 1935. Systkini hennar eru
Arngrímur, f. 10. ágúst 1919,
Borghildur, f. 1. apríl 1923,
Björn, f. 8. febrúar 1925. Seinni
kona Gísla er Regína Stefáns-
dóttir, f. 5. september 1912, og
börn þeirra eru Kristín, f. 29.
júlí 1940, og Baldur, f. 20. ág-
úst 1947.
Katrín giftist 1. janúar 1945
eftirlifandi eiginmanni sínum
Guðmundi Pálssyni símvirkja,
f. 8. júlí 1919 á Böð-
varshólum í Vestur-
Húnavatnssýslu, og
bjuggu þau fyrsta
árið á Höfn, en
fluttust til Reykja-
víkur árið 1946.
Börn þeirra eru:
1) Arnbjörg, f. 22.
mars 1945, búsett I
Noregi, gift Dag
Handeland, og eiga
þau þrjú börn og
tvö barnabörn. 2)
Páll, f. 18. febrúar
1946, búsettur í
Mosfellsbæ, giftur
Steinunni Hákonardóttur og
eiga þau þrjú börn og eitt
barnabarn. 3) Anna, f. 22. ág-
úst 1948, búsett í Reykjavík,
gift Oskari Þór Þráinssyni og
eiga þau þrjú börn. 4) Þór-
halla, f. 25. ágúst 1949, búsett
í Hafnarfirði, gift Sigurði Ó.
Guðmundssyni.
Útför Katrínar fer fram frá
Bústaðakirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 13.30.
Ég var svo lánsöm þegar ég var
að alast upp að eiga fjögur upp-
komin systkin sem ég leit mikið
upp til. Nú er Katrín farin frá
okkur á 75. aldursári og mig lang-
ar því að rifja upp nokkrar minn-
ingar frá þeim árum sem við vorum
samtíða.
Katrin systir mín var ein af þeim
konum sem töldu húsmóður- og
móðurhlutverkið vera sitt hlutverk
Ú lífinu og undu glaðar við það.
Ég þurfti ekki að leita lengi að
henni þegar ég kom í bæinn. Hún
var oftast heima, þar var hennar
staður.
Ein af mínum fyrstu bernsku-
minningum tengist því þegar Katr-
ín og Guðmundur giftu sig. Sá
atburður átti sér stað í stofunni
heima á Grímsstöðum. Ég man
hvað mér fannst þau falleg. Og í
gegnum tíðina hefur mér alltaf
fundist þau fallegri saman en sitt
í hvoru lagi. Fyrstu hjúskaparár
sín bjuggu þau á Hornafirði í næsta
húsi við bernskuheimili okkar, en
Guðmundur var símstöðvarstjóri á
MINNIIMGAR
Höfn þegar þau Katrín kynntust.
Við fengum því að taka þátt í
flestum gleðistundum með þeim
fyrstu árin, meðal annars fæddust
þijú fyrstu börnin þeirra á Gríms-
stöðum, tvö þau elstu, Arnbjörg
og Páll, á meðan þau bjuggu enn
á Hornafirði. Þau fluttu eftir fárra
ára sambúð til Reykjavíkur þar
sem þau bjuggu fyrst hjá foreldr-
um Guðmundar, en komu sér síðan
upp eigin heimili á Birkimel 6.
Þegar Katrín átti von á þriðja barn-
inu kom hún til Hornafjarðar til
að fæða það, ólíkt því sem nú er,
þegar flestar hornfirskar konur
fara til Reykjavíkur, þegar þær
eiga von á sér. Anna fæddist því
líka á Grímsstöðum. Hún varð
tengdust Grímsstaðaheimilinu af
þeim systkinunum, því hún dvaldi
hjá okkur á sumrin frá fimm ára
aldri og fram á unglingsár. Fjórða
bamið, Þórhalla, fæddist svo í
Reykjavík ári síðar heima hjá for-
eldrum sínum á Birkimel 6. Fæð-
ingin var erfið og barnið varð fyr-
ir súrefnisskorti, sem olli varan-
legri fötlun. Þetta varð Katrínu
mikið áfall og hún kenndi sér um
að hafa ekki farið til Hornafjarðar
til Signýjar ljósmóður sem hún
treysti mjög vel.
Fyrstu árin hennar Þórhöllu
voru erfið fyrir Katrínu, því hún
þurfti mikið að vera með hana til
lækninga auk þess sem hún átti
þrjú lítil börn fyrir sem þurfti að
annast, það elsta aðeins fjögurra
ára. Það kom sér fyrir hana að þau
voru ljúf o'g rólynd. Vinnu Guð-
mundar var þannig háttað að hann
var oft langdvölum að heiman við
að setja upp fjölsíma víða um land
og gat því ekki alltaf verið til að-
stoðar. Það var því gott fyrir Katr-
ínu að eiga góða nábúa, en í blokk-
inni bjó gott fólk sem rétti hvert
öðru hjálparhönd þegar á þurfti
að halda. Katrín talaði oft um það
síðar hvað það væri mikils virði
að eiga góða nágranna. Þórhalla
JÓN
ÞORKELSSON
+ Jón Þorkelsson
frá Arnórsstöð-
um var fæddur 23.
apríl 1911 og ólst
þar upp. Hann lést
á öldrunardeild
, JEgilsstaðaspítala
29. maí síðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru Bergþóra
Bergsdóttir frá
Hjarðarhaga á Jök-
uldal, f. 1885, d.
1978, og Þorkell
Jónsson frá Fjall-
seli í Fellahreppi,
f. 1877, d. 1922.
Þau eignuðust 12 börn. Látin
eru Sólveig, Sigríður, tveir
Jónar sem dóu ungbörn, Berg-
ur og Jón. Bergþóra bjó síðar
með Gunnari Jónssyni bróður
Þorkels, f. 1879, d. 1964. Þau
eignuðust eina dóttur, Rögnu
"•Sigríði. Systkini Jóns á lífi eru:
Guðný, býr í Reykjavík, Loft-
ur, býr í Kópavogi, Svanfríður,
býr í Reykjavík, Arnór, býr í
Reykjavík, Ragna Sigríður,
býr í Kópavogi og Guðrún
Sigurbjörg, býr í
Reykjavík.
Útför Jóns fer
fram frá Egilsstaða-
kirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 14.
Jarðsett verður í
Hofteigskirkjugarði.
Sérfræðingar
í blómaskreylingum
við öll tirkifæri
01 blómaverkstæði
tllNNA*
Skólavörðustíg 12,
á horni Bergstaðastrætis,
sími 19090
Kær bróðir minn,
Jón, er látinn. Sú fregn
kom okkur ættingjum
hans ekki á óvart, því
hann hafði átt við veik-
indi að stríða um ára-
bil. Þegar aldraður og
þreyttur maður fær hvíld frá þraut-
um ættum við samfagna honum,
en samt er það svo, að söknuður
verður öðru yfirsterkari og minn-
ingamar flykkjast að, minningar
um góðan mann, sem öllum þótti
vænt um.
Frá því ég fyrst man eftir mér
var hann Nonni bróðir sá sem allt-
af var hægt að leita til og treysta,
á hveiju sem gekk. Jón var einstak-
lega vinsæll maður, hann kvæntist
ekki né eignaðist afkomendur, en
hann reyndist systkinabörnum sín-
um eins og þau væru hans eigin
börn.
Jón var mjög ljúfur og hlýr mað-
ur við alla sem hann umgekkst og
alveg sérstaklega þá sem minna
máttu sín í lífinu og móður okkar
var hann einstaklega góður, hjá
honum og Guðnýju systur okkar
átti hún skjól síðustu ár sín og
verður sú umhyggja seint fullþökk-
uð enda ætlaðist hann ekki til þakk-
lætis, honum var svo eiginlegt að
leysa hvers manns vanda, ef hann
átti þess kost.
Jón var ekki áberandi maður, en
rækti vel öll sín störf. Hann var
lengi bóndi á æskuheimili sínu,
Arnórsstöðum, en flutti síðan til
Reykjavíkur og stundaði ýmis
verkamannastörf hér syðra. Sveitin
hans átti þó alltaf mikil ítök í hon-
um og oftast fór hann austur á
land á hveiju sumri og flutti að
lokum til Egilsstaða og dvaldist þar
síðustu æviár sín.
Jón nam búfræði á Hvanneyrar-
skóla eins og þá var algengt með
unga bændasyn. Hann var innan
fermingaraldurs þegar faðir hans
féll frá, frá stórum barnahópi. Sem
elsti sonur þurfti Jón því snemma
að axla mikla ábyrgð og vinna
mikið, annað þekktist ekki- í þá
daga.
Jón var sérlega æðrulaus maður,
það sýndi hann best er hann á
fimmtugsaldri Ienti í snjóflóði,
hversu lengi hann var rænulaus var
ekki nákvæmlega vitað, en þegar
hann rankaði við tókst honum að
grafa sig upp úr fönninni og not-
aði við það efrigóm úr gervitönnum
sínum, heim komst hann, en það
var um tuttugu mínútna gangur,
berfættur var hann í hörkukulda
því stígvél hans sátu föstu í fönn-
inni og lítið eftir af sokkunum. Við
þessar aðstæður, eins og reyndar
oftar, mun æðruleysi hafa komið
Jóni vel.
Við systkini Jóns viljum með
hrærðum huga þakka honum fyrír
allt það sem hann gerði fyrir okkur
og okkar fjölskyldur og biðjum
honum Guðs blessunar á óþekktum
leiðum. Einnig viljum við flytja
kærar þakkir öllu því góða fólki,
sem veitti honum hjúkrun og ómet-
anlega aðstoð á síðustu árum.
Góða ferð, kæri bróðir.
Ragna S. Gunnarsdóttir.
Systkinabörn Jóns Þorkelssonar
frá Arnórsstöðum kveðja hann
þakklátum huga.
Nonni frændi var að mörgu leyti
eins og aftan úr öldum. Hann var
sá þriðji í sínum systkinahóp sem
bar nafnið Jón. Mér hefur alltaf
þótt það segja meira en mörg orð
fékk góða umönnun og gott at-
læti, enda kom að því að hún var
fær um að sjá um sig sjálf eins
og þeir sem fullfrískir eru og Katr-
ín gat verið stolt af sínum hluta í
því. Hún var á þeirri skoðun að
það ætti ekki að flokka fólk eftir
aldri, hæfni o.fl. eins og mikið er
gert í þjóðfélaginu. Hún fékk vinnu
fyrir dóttur sína á almennum
vinnustað og stóð vörð um þá lífs-
skoðun sína að fatlaðir ættu sama
rétt og þeir sem teljast fullkomlega
heilbrigðir, enda fannst henni að
þeir fötluðu hefðu oft meira til
brunns að bera en hinir og hélt
þessum skoðunum sínum einarð-
lega á loft.
Öll börn hennar urðu mannvæn-
legir og traustir einstaklingar sem
nú eiga uppkomin börn sem þau
eru stolt af og barnabörnin eru að
byija að koma. Þijú yngri börnin
búa á Reykjavíkursvæðinu svo það
var auðvelt fyrir Katrínu að taka
þátt í gleði þeirra og sorgum en
elsta dóttirin, Arnbjörg, er búsett
í Noregi. Katrínu fannst hún
stundum vera ósköp langt í burtu.
Þau hjónin fóru öðru hvoru að
heimsækja hana og dvöldu þá
lengi, sem þeim fannst ekki veita
af til að kynnast barnabörnunum
sem tala annað tungumál.
Ég minnist góðra stunda á Birki-
mel, þegar ég á mínum mennta-
skólaárum var á leið í jólafrí frá
Akureyri og tók þátt í jóiabakstrin-
um með fjölskyldunni, það varð
að föstum lið, sem ég hlakkaði til
þau árin. Mín fyrstu búskaparár í
Reykjavík var oft gott að geta leit-
að til Katrínar systur með ýmislegt
varðandi heimilishaldið og umönn-
un ungbarna, því þar var hún á
heimavelli og var fús að veita að-
stoð. Við söknuðum hvor annarrar
þegar ég flutti aftur til Hornafjarð-
ar.
Samband okkar undanfarið hef-
ur einkennst af stuttum heimsókn;
um og símtölum öðru hveiju. í
fyrrasumar voru Katrín og Guð-
mundur gestir okkar í eina viku á
Hæðargarði 13 og þá gafst gott
tækifæri til að ræða saman og
skiptast á skoðunum og erum við
hjónin afskaplega þakklát fyrir
þann tíma.
Katrín og Guðmundur voru gift
í rúma hálfa öld og hjónaband
þeirra einkenndist af gagnkvæmri
virðingu og umhyggju hvors fyrir
öðru og fyrir velferð barna og
barnabarna.
Giftusamlegri ævi góðrar konu
og umhyggjusamrar húsmóður er
lokið hér á jörð, en eftir lifa ljúfar
endurminningar þeirra sem syrgja.
Við hjónin og fjölskylda okkar
ásamt móður minni vottum Guð-
mundi og fjölskyldu hans innilega
samúð í sorginni.
Kristín Gísladóttir.
Það er erfitt að koma tilfinning-
um sínum á skiljanlegt form á
stundum sem þessari. Það er erfitt
að lýsa sorginni sem maður fyllist,
eftirsjánni og söknuðinum sem sit-
ur eftir þegar manns nánustu er
kippt frá manni án þess að nokkuð
fáist að gert og án þess að nokkr-
ar útskýringar fáist hvers vegna
þeir fara frá manni. Það eina sem
hægt er að gera er að leyfa minn-
ingunum að njóta sín og minnast
þess sem viðkomandi var manni.
Katrín amma mín var hlý, yndis-
leg kona sem kenndi mér margt
sem á eftir að búa í mér um
ókomna framtíð og nýtast mér vel
i lífinu. Það er mikill missir fyrir
okkur öll að amma sé ekki lengur
hjá okkur, ekki síst fyrir afa minn,
en þau voru gift í yfir 50 ár. Ég
veit að Katrín amma mín er á
góðum stað þar sem hún lætur
gott af sér leiða og ég þakka fyrir
hveija mínútu sem ég fékk að vera
samvistum við hana.
Guðmundur Pálsson.
um þann heim sem hann fæddist
í. Hvoru tveggja var, að þá var svo
óvíst hvort börnin lifðu, og svo hitt
að foreldrarnir voru ekki þeirrar
gerðar að hætta við að koma upp
barni með því nafni sem þau höfðu
valið.
Þau voru mörg krakkarnir á
Arnórstöðum. Þótt við vitum ekki
margt um hvernig það var að alast
upp í bytjun aldarinnar, og þau séu
ekki ýkja orðmörg um það, er ekki
erfitt að ímynda sér Nonna grann-
an og kvikan á sauðskinnsskóm
hlaupandi á eftir fé heima á Jökuld-
al. Það hefur verið erfitt líf en ör-
ugglega oft gaman. Við sem síðar
komum og furðum okkur oft á því
hvernig þau tóku öllum þeim ótrú-
legu breytingum sem urðu á högum
þeirra og þjóðarinnar, fengum eins
og augnabliksmynd aftur í tímann
þegar þau sátu saman í eldhúsinu
í torfbænum í Sænautaseli siðast
þegar stórfjölskyldan hittist. Birtan
var mjúk í þessú eldhúsi þann dag.
Þau sátu þarna, sum þráðbein í
baki og ákveðin á svip, önnur að
stússa í kaffi og kaffibrauði og
sjálfsagt ekki færri en tvö, ef ekki
miklu fleiri að setja saman vísur í
huganum. - En öll með blik í auga
svo við, sem þekkjum þau, gátum
verið viss um að bráðurh og jafnvel
strax á næsta augnabliki yrði gam-
an, tekið yrði til við að hlæja að
einhveiju eða einhveijum.
Þau öll, og þá ekki síst Nonni,
voru sjálfu sér trú og þar liggur
líklega galdurinn í því að geta lag-
að sig að þeim gjörbreytta heimi
sem blasir við þeim sem lék sér
barn á Jökuldal fyrir áttatíu árum.
Nonni frændi var alla tíð bóndi að
eðlisfari. Hann sinnti að vísu mörg-
um öðrum störfum ágætlega, en í
hjarta sínu var hann aldrei annað.
Hann gekk á bændaskóla og hélt
framan af bú með Lofti bróður sín-
um og fjölskyldu hans. Síðar fór
hann að vinna ? fiski, meðal annars
fór hann á síld til Seyðisfjarðar og
á vertíð til Vestmannaeyja. Eftir
að hann flutti til borgarinnar vann
hann í fiski og við aðra verka-
mannavinnu, meðal annars á Kir-kj-
usandi fram á áttræðisaldur. í
borginni hélt hann heimili með
Guðnýju systur sinni og hýstu þau
oft ungt frændfólk sem kom hingað
til náms. Flest sumur lá leiðin aust-
ur á Dal.
Nonni giftist ekki og átti ekki
börn. Svo löngu síðar höfum við
ekki verið að hnýsast í hvernig á
því stóð. Við vildum líklega halda
í þá rómantísku hugmynd að þegar
hann söng með okkur um minning-
una sem geymd væri í hjartanu
væri hann að syngja um sjálfan sig.
Það var fjarri Nonna að láta
einhveijar tískusveiflur hafa áhrif
á líf sitt eða hugsunarhátt og
margt þótti honum óþarfi sem
okkur hin þótti okkur vanta. En
hann var alveg laus við áð fjasa
um það. Hveijum væri frjálst að
hafa það eins og hann vildi. Hann
var mannblendinn, hafði gaman
af því að tala við bæði börn og
fullorðna. Einu sinni var hann á
ferð með okkur Helga á Húsavík
þar sem ekki var vitað að hann
þekkti nokkurn. Skyndilega var
hann horfinn. Svo sem klukku-
stund síðar kom hann gangandi í
hrókasamræðum við mann. Hvað-
an þekkir þú manninn? spurði ég.
„Ég þekkti hann ekki, en ég þekki
hann núna.“
Hann sýndi því áhuga sem við
vorum að gera og var ólatur að
líta inn hjá sér miklu yngra fólki
til að spjalla um heima og geima
en oft færðist umræðan austur á
land þegar dægurmálin höfðu verið
rædd.
Og þannig var það einnig þegar
aldurinn færðist yfir. Hann kom
sér fyrir á elliheimili á Egilsstöðum
en hugurinn Jeitaði æ oftar upp í
Arnórsstaði. I biblíunni stendur að
sælir séu hógværir, því þeir muni
landið erfa og sælir séu hjarta-
hreinir, því þeir muni Guð sjá. Fáa,
ef nokkurn, hef ég þekkt sem þetta
á betur við en Jón Þorkelsson.
Guðrún Eyjólfsdóttir.