Morgunblaðið - 05.06.1996, Qupperneq 42

c2 MIÐVIKUDAGUR 5. JÚNÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
BRÉF • FORSETAKJÖR
Forsetakosningar
um menn eða
hugmyndir
Frá Pjetri Hafstein Lárussyni:
SVO sem lýðum er ljóst, hefur Jón
Baldvin Hannibalsson nú opinber-
að alþjóð, að hann hyggi ekki á
framboð í komandi forsetakosning-
um. Og sem góður og gegn skóla-
maður, veit hann vitanlega, að slík
yfirlýsing verður ekki gefin í fáum
orðum, svo sem eins og „þrátt fyr-
ir ljölda áskorana...“ o.s.frv.
Nei, hér var þörf ítarlegri skýringa
og dugði ekki minna til, en opna
í Morgunblaðinu og Alþýðublaðinu.
Kennir þar ýmissa grasa, en hér
skal aðeins staldrað við vangavelt-
ur Jóns Baldvins um framboð
þeirra Ástþórs Magnússonar og
Ólafs Ragnars Grímssonar.
Jóni Baldvini er sýnilega mjög í
mun, að gera framboð þessara
manna torkennileg, á þeim for-
sendum, að stefna þeirra í öryggis-
málum brjóti í bága við stefnu lýð-
ræðislega kjörinna stjórnvalda í
þeim málum og þar með skoðanir
meirihluta þjóðarinnar. Ekki fæ ég
skilið áhyggjur Jóns Baldvins varð-
andi Ólaf Ragnar í þessu sam-
bandi, enda veit ég ekki betur, en
þeir hafi setið saman í ríkisstjórn,
án þess að sá síðarnefndi hafi séð
ástæðu til að hreyfa hermálinu eða
öðrum þáttúm í öryggismálum
landsins. Það hefur heldur ekki
farið fram hjá mönnum, að í þess-
ari kosningabaráttu þegir Ólafur
Ragnar þunnu hljóði um skoðanir
sínar á þessu sem öðru. Má af því
draga þá ályktun, að nái hann
kjöri, muni hann eigi draga úr
þeirri virðulegu þögn.
Framboð Astþórs
Magnússonar
Hvað Ástþór Magnússon varðar,
er staðan önnur. Hann fer ekki
dult með þá skoðun sína, að virkja
skuli Bessastaði, þ.e. forsetaemb-
ættið, í þágu heimsfriðar. Nú hátt-
ar að vísu svo til, að forsetaemb-
ættið er valdalaust með öllu. Því
er útilokað, að forseti geti rekið
sjálfstæða stefnu, hvorki í öryggis-
málum né á nokkru öðru sviði. Én
þar með er ekki sagt, að ríkis-
stjórnin á hverjum tíma og Al-
þingi, geti ekki nýtt þetta emb-
ætti til aiþjóðlegrar friðarbaráttu,
rétt eins og það hefur hingað til
ekki verið nýtt til nokkurs hlutar,
nema til að lyfta glasi við hátíðleg
tækifæri og láta smá ræðustúf
fyigja.
Eralþjóðleg friðarbarátta
íslendinga möguleg?
Nú þegar Ásþór Magnússon hef-
ur gefið kost á sér til forsetafram-
boðs og er þar að auki eini fram-
bjóðandinn, sem viðrað hefur hug-
myndir um breyttar áherslur varð-
andi störf embættisins, má öllum
ljóst vera, að kjósendur standa
ekki lengur aðeins frammi fyrir
vaii á einstaklingum, heldur einnig
hugmyndum. Ekki fer milli mála,
að þessar hugmyndir stangast á
við viðtekna hefð. En þar með er
ekki sagt, að þær bijóti í bága við
stjórnskipun ríkisins. Það fer ekk-
ert á milli mála, að hverjar svo sem
athafnir forsetaembættisins verða
í framtíðinni, þá munu þær mótast
af vilja Alþingis og ríkisstjórnar.
Úrslit forsetakosninganna breyta
þar engu um. Hitt er svo annað
mál, að næði Ástþór verulegu fylgi
í forsetakosningunum, fælust í því
ákveðin skilaboð kjósenda til
stjórnmálamanna, í þá veru, að
tímabært sé, að íslendingar beiti
sér í alþjóðlegri friðarbaráttu. Að
nú ekki sé talað um, ef svo færi,
að maðurinn næði kjöri.
Án þess ég vilji gera mönnum
upp skoðanir, þykist ég vita, að
flestir telji okkur íslendingum bæði
ljúft og skylt, til að leggja okkar
lóð á vogarskálarnar til að stuðla
að friði í heiminum. En höfum við
til þess burði?
„Við erum smáþjóð," segja
menn. Það er rétt, hvað fólksfjölda
varðar. En stærð þjóða mótast
ekki einungis af fólksfjölda. Hún
mótast einnig af kjarki og andlegu
atgervi þegnanna. Ef við Islending-
ar erum smáþjóð í víðtækustu
merkingu þess orðs, þá er það ekki
sakir fámennis, heldur vegna
smárra hugsana.
Fámennar þjóðir með steka
sjálfsvitund, óbrenglaða sjálfsvirð-
ingu og þá víðsýni sem þarf, til
að virða aðrar þjóðir, geta áorkað
ýmsu. Hver um sig geta þær látið
rödd sína óma um víðan völl. Og
sameinist þær um góðan málstað,
verða stórveldin að taka tillit til
þeirra. Það vart.d. ekki áð ástæðu-
Iausu, sem forseti Suður-Afríku
þakkaði Norðurlöndunum fyrir
mikilvægan þátt þeirra í afnámi
kynþáttaaðskilnaðarstefnunnar.
(Því miður var þátttaka okkar ís-
lendinga í þeirri baráttu óveruleg,
nema þá rétt á lokasprettinum).
Allir hafa forsetaframbjóðend-
urnir nokkuð til síns ágætis og
skal ekki gert upp á milli þeirra
hér. En hitt skal að lokum ítrekað,
að í komandi kosningum, gefst
fólki ekki aðeins tækifæri til að
kjósa miili manna, heldur einnig
hugmynda.
PJETUR HAFSTEIN LÁRUSSON,
Rangárseli 20,
Reykjavík.
Leiðrétting
á rangfærslum
Sigurðar Helgasonar
Frá kosningamiðstöð
Ólafs Ragnars Grímssonar:
NAUÐSYNLEGT er að leiðrétta
fullyrðingar sem fram koma í les-
endabréfi Sigurðar Helgasonar,
fyrrverandi forstjóra, í Mbl. 1. júní
sl.
Sigurður fullyrðir að Ólafur
Ragnar Grímsson hafi ekki hitt hr.
Nand Khemka fyrr en eftir að hann
var orðinn aðalræðismaður íslands
á Indlandi og hafi því engan hlut
átt að skipan hans í þá stöðu. Hið
rétta er að Ólafur Ragnar og Guð-
rún Katrín, kona hans, hittu Nand
Khemka og Jeet, konu hans, fyrst
árið 1987 og bundust þeim vináttu-
böndum sem hafa haldist æ síðan.
Khemka varð svo aðalræðismaður
ári síðar, 1988, svo sem fram kem-
ur í handbók utanríkisráðuneytis-
ins frá þeim tíma.
Ólafur Ragnar hefur hins vegar
aldrei dregið úr hlut Sijgurðar í að
fá Nand til að þjóna Islandi með
þessum hætti. Það kom m.a. fram
í ræðu sem Ólafur flutti fyrr í vet-
ur i boði, sem hann hélt á heimili
sínu Khemka til heiðurs, þar sem
hann minnti sérstaklega á þátt
Sigurðar og færði honum þakkir.
Sigurður Helgason var sjálfur við-
staddur þá stund ásamt Eddu dótt-
ur sinni, sem bæði voru meðal
gesta á heimili Ólafs Ragnars og
Guðrúnar Katrínar.
I DAG
VELVAKANDI
Svarað í síma 569 1100 frá 10-12 og 14-16 frá mánudegi til föstudags
Netfang: lauga@mbl.is
Hvers eiga sætir
strákar að
gjalda?
MIG LANGAR að lýsa
undrun minni á ákveðnu
misrétti sem hér tíðkast í
fjölmiðlum. Nær daglega
er Morgunblaðið og fleiri
dagblöð uppfull af „frétt-
um“ af ýmsum fegurðar-
og fyrirsætukeppnum
kvenna. Það er ungfrú
þetta og ungfrú hitt og
Elite og Ford og hvað þetta
nú heitir allt saman. Slíkar
keppnir skipta örugglega
einhveijum tugum árlega
og satt best að segja þykir
mér barasta engin „frétt“
að einhveijar smástelpur
séu að klöngrast uppi á
sviði á hælaskóm og sund-
bol, enda virðist það vera
nær daglegt brauð.
Hitt er svo annað mál
að þegar einhveijar raun-
verulegar fréttir verða af
nýjungum á sviði fegurð-
armála þá er þagað þunnu
hljóði eða í mesta lagi
splæst andlitsrnynd í frí-
merkisstærð. Á ég hér t.d.
við fegurðarsamkeppni
karla sem haldin var ný-
lega í Hafnarfirði og tel
ég það vissulega til tíðinda
í heimi fegurðarinnar að
herra eitthvað sé valinn
hér á landi því það gerist
ekki nema einstaka sinn-
um. Þetta blessaða dag-
blað sá ekki ástæðu til að
birta nema eina litla mynd-
lausa klausu fyrir þá
keppni og síðan míkrófrétt
með andlitsmynd í frí-
merkisstærð, sennilega
bara vegna þess að ungfrú
eitthvað var með á mynd-
inni.
Önnur stórfrétt að mínu
mati úr heimi fegurðarinn-
ar hefur einnig að mestu
farið framhjá helstu dag-
blöðum landsmanna pn það
er sú staðreynd að íslend-
ingur erHerra Norðurlönd.
Ég man ekki eftir að hafa
séð viðtal við þann unga
mann, né heldur almenni-
legar myndir af honum í
þessu blaði sem annars
leggur sig í líma við að
birta myndir af tilvonandi
ungfrúm eitthvað miklu
minna.
Mér þykir þetta misrétti
í fréttaflutningi undrum
sæta og hef leitað logandi
ljósi að nærtækum skýr-
ingum og dettur einna
helst í hug að ástæðan sé
að ómyndarlegir og for-
pokaðir ritstjórar þoli ekki
samkeppnina, eða hvað?
HS,
áhugamanneskja
um fegurð.
Tapað/fundið
Hálsmen tapaðist
SVART möndlulaga
hálsmen með hvítum skell-
um tapaðist á dansleik á
Sörlastöðum sl. laugar-
dagskvöld, eða í strætis-
vagni á leið þaðan.
Finnandi vinsamlega
hringi í síma 555-3721 eða
551-4474.
Næla fannst
NÆLA fannst fyrir utan
Sjúkrahús Reykjavíkur
(Borgarspítalann) 29. maí
sl. Upplýsingar í síma
553-9175.
DBS-hjól tapaðist
ANNAN dag hvítasunnu
hvarf vínrautt 21 gírs
DBS-Kilimanjaro karl-
mannshjól þar sem það
stóð fyrir utan Hagstofu
íslands. Skrá hjólsins er
steypt I stellið og ég hef
báða lyklana! Til að hafa
not af hjólinu þarf að saga
af krómaðan tein sem
gengur inn í skrána. Sá
sem tók hjólið skili því á
sama stað. Aðrir sem
kynnu að hafa séð hjólið
eru beðnir að láta vita í
síma 561-7434.
Lyklakippa tapaðist
LYKLAKIPPA með
áhangandi gylltu blómi
með fjórum lyklum tapað-
ist á leiðinni frá Lyng-
brekku í Kópavogi að
Mávahlíð. Finnandi vin-
samlega skili lyklunum til
óskilamunadeildar lögregl-
unnar í Kópavogi.
Gæludýr
Hundur og mýs
Fallegan ijögurra ára
colliehund vantar gott
heimili. Einnig fást ástr-
alskar stökkmýs gefins.
Upplýsingar í síma
568-5693. -
Köttur á flækingi
GRÁBRÖNDÓTTUR ung-
ur högni, gæfur og mann-
elskur, fannst rétt fyrir
ofan Hafnarfjarðarveg,
ekki langt frá hesthúsun-
um. Hann er með gat eða
bit á öðru eyranu, er vel
haldinn og með ólarfar á
hálsinum. Upplýsingar
veittar í síma 555-1564
eða 854-3990.
Dísarpáfagaukur
tapaðist
GRÁR dísarpáfagaukur
tapaðist frá Hjaltabakka 2
sl. sunnudag. Þetta er
kvenfugl og er hún mjög
mannelsk. Hafi einhver
orðið ferða hennar var er
hann beðinn að hringja í
síma 557-2987.
Kettlingar
SJÖ vikna kettlingar,
kassavanir og fallegir, fást
gefins á góð heimili. Upp-
lýsingar í síma 567-6569.
SKAK
llmsjón Margeir
Pétursson
STAÐAN kom upp á stór-
mótinu í Dos Hermanas á
Spáni í viðureign tveggja
af fimm stigahæstu skák-
mönnum í heimi. Vasílí
ívantsjúk (2.735), Úkra-
ínu, var með hvítt, en tví-
tugi Rússinn
Vladímir Kramn-
ik (2.775) hafði
svart og átti leik.
ívantsjúk var að
reyna 25.
Bd3xb5!? í erfiðri
stöðu.
25. - Bxa2+! (En
síður 25. - axb5
26. Hxd5!) 26.
SVARTUR leikur
og vinnur
Kxa2 - axb5 27. Kbl -
Da5 28. Rd3 (Ekki 28.
Hxe6 - Rc3+! 29. Kxb2 -
Db4+ 30. Kcl - Ra2 mát)
28. - Ba3 29. Ka2 - Rc3+
30. Kb3 - Rd5 31. Ka2 -
Bb4+ 32. Kbl - Bc3 og
hvítur gafst upp því hann
er óvetjandi mát.
Meistaramót Skákskóla
Islands hefst í kvöld í húsa-
kynnum skólans að Faxa-
feni 12. Mótið er opið þeim
sem tóku þátt í námskeiðum
skólans í vetur. Fyrstu verð-
laun eru glæsileg, en þau
eru ferð á skákmót erlend-
is. Teflt er miðvikudags-,
fimmtudags- og föstudags-
kvöld frá kl. 19.30, en laug-
ardag og sunnudag verða
tefldar tvær umferðir hvorn
daginn.
Ast er...
... að leggja heiminn
að fótum sér.
TM Reg U S P«t. 011. — all nghts reserved
(c) 1996 Los Angeles Times Syndicate
Víkverji skrifar...
YÍKVERJI var að blaða í nýju
myndarlegu símaskránni nú á
dögunum. Þar eru svo sannarlega
ýmsar handhægar upplýsingar, sem
komið geta notendum hennar að
gagni og horfa til bóta. Hins vegar
saknaði Víkveri skráar yfir MND-
síma og GSM-síma, sem notendur
símaskrárinnar hljóta að þurfa að
hafa aðgang að, rétt eins og að
venjulegum símanúmerum. Það er í
senn óskiljanlegt og óeðlilegt að slík-
ir símar skuli ekki vera í sérskrá,
en oft og einatt eru þeir þó skráðir
beint undir nöfnum viðkomandi.
Hins vegar eru símar I fiskiskipum,
sem eru þó farsímar, í sérskrá.
xxx
AANNAÐ, sem Víkveiji rakst á
í skránni og hann á erfitt
með að skilja og það er strætis-
vagnakortið, sem er í sjálfu sér
mjög handhægt og gott fyrir les-
endur skrárinnar. Unnt er að sjá
nákvæmlega hvernig unnt er að
komast yzt af Seltjarnarnesi og upp
í Breiðholt eða í austustu hverfi
borgarinnar, en ætli menn í Kópa-
vog, Hafnarfjörð eða út á Álftanes
eða í Mosfellsbæ, eru engar upplýs-
ingar um almenningsvagnana, sem
þangað ganga. Þó eru áætlunar-
ferðir þessara vagna samhæfðar,
þannig að menn geta komizt á
græna kortinu úr vögnum SVR til
allra þessara sveitarfélaga án þess
að þurfa að greiða sérstaklega fyr-
ir það. Kannski er þetta ákveðin
vísbending ritstjórnar Símaskrár-
innar um að menn eigi ekkert að
vera að flækjast til þessara ná-
grannasveita höfuðborgarinnar.
Nú getur verið að kortið, sem
birt er í símaskránni sé aðeins aug-
lýsing frá SVR, sem fyrirtækið
greiðir fyrir birtingu á. En það kem-
ur hvergi fram í skránni og er þá
þjónustugildið ekki það sem það
virðist vera. Raunar er þetta leiða-
kort SVR, sem birt er í skránni,
alls ekki í gildi og verður það ekki
fyrr en í ágúst að því er fram kem-
ur í skránni sjálfri, þannig að nauð-
synlegt er að vara fólk við að taka
það of bókstaflega. Um upphaf gilo-
istíma leiðakerfisins, sem sýnt er í
skránni verður auglýst síðar.
Kannski í nýrri símaskrá?
XXX
ENN verður Víkverji að kvarta
undan skránni og það er að
í hana vantar enn bæjaskrána, skrá
um bæi í sveitum, sem hafa síma,
sem hvarf fyrir allmörgum árum
úr skránni. Bæjaskráin var þannig
að menn gátu flett í henni upp á
öllum bæjum í sveitum landsins og
séð í hvaða hreppi bærinn var og
hvert póstnúmer tilheyrði bænum.
Þegar þessi skrá var látin hverfa
var notendum skrárinnar ekki einu
sinni tilkynnt um brotthvarf henn-
ar. Þess vegna hentu menn gömlu
skránni, en uppgötvuðu ekki fyrr
en löngu seinna að hana vatnaði í
nýju skrána. Víkveiji var þó það
heppinn, að þegar hann uppgötvaði
brottnám bæjaskrárinnar, átti hann
eitt eintak af gömlu skránni og á
enn og gætir eins og sjáaldurs auga
síns. Víkverji skorar á ristjórn
Símaskrárinnar, að bæta nú úr
þessu að ári, þegar ný skrá sér
dagsins ljós.