Morgunblaðið - 14.07.1996, Page 23

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 14. JÚLÍ 1996 B 23
ALPAFIFILL
- EDELWEISS
(Leontopodium alpinum)
EKKI MUNU fyrir-
fínnast margar jurtir
sem sveipaðar eru öðr-
um eins ævintýraljóma
og Alpafífillinn frægi,
hið eðla hvíta blóm
sem ber latneska heitið
Leontopodium alp-
inum. Aðalheimkynni
hans eru Alpafjöllin og
svo ákaflega var sóst
eftir því að ná þessari
jurt úr snarbröttum
skriðum og nær ókleif-
um klettum, að henni
var nánast útrýmt.
Það var sem sé siður
ijallagarpsins að hika
ekki við að leggja líf
sitt í hættu við að ná
þessari „eðalhvítu" jurt til þess að
færa elskunni sinni svo'hún mætti
sannfærast um karlmennsku hans
og þor. Um þetta voru svo skráðar
sögur, ljóð ort og lög samin og enn-
fremur mun vera til
helgisögn um uppruna
alpafífilsins, en ekki
kann ég á henni skil.
Ferðamenn allra tíma
hafa jafnan haft mik-
inn hug á að eignast
þessa jurt, sem sumir
kölluðu „drottningu
alpablómanna" og
flytja heim í garða
sína. Asókn ferða-
manna . var slík að
hætta var á útrým-
ingu, sem gerði það
að verkum að hún var
friðuð a.m.k. á vissum
svæðum.
Nú þarf enginn að
stofna lífi og limum í
hættu til að eignast þessa jurt því
hún er fyrir margt löngu orðin vin-
sæl garðjurt, sem hægt er að kaupa
í gróðrarstöðvum víða um lönd, líka
hér á landi. Sú saga komst á kreik
BLÓM
VIKUNNAR
Þáttur nr. 334
hmsjón Ágústa
li j ii r n s d ó 11 i r
í Danmörku fyrir mörgum árum,
að edelweiss-plöntur sem seldar
væru dýrum dómum suður í Sviss
í fagurlega máluðum blómapottum
og jafnvel Danir keyptu þar, væru
í rauninni framleiddar í tiltekinni
danskri gróðrarstöð og fluttar það-
an á suðlægári breiddargráður til
þess að verða seldar þar fyrir dijúg-
an skiiding. Ekki mun þessi sögu-
sögn vera staðfest. Vaxtarstaðireru
fleiri en Alpafjöllin, þó jurtin sé við
þau kennd, eða allt vestan frá Spáni
og austur til Japan
í 500-3500 m
hæð.
Alpafífillinn er
af körfublómaætt,
og er hæðin um 20
sm. Blöðin eru grá,
og sitja flest í
hvirfingu niður við
jörð. Stönglarnir
sem einnig eru
gráir, uppréttir og
stinnir, bera líka
blöð, en þau eru
gisin og mjórri en
hin. Sjálft blómið
er heldur óásjálegt,
gulleitt, en það er
umlukið hvítum
loðnum blaðkransi,
einskonar háblöð-
um sem er aðal-
prýði og sérkenni jurtarinnar.
Blómgast jafnan eftir mitt sumar.
Ekki gerir alpafífillinn miklar kröfur
til lífsins. Hann þrífst best í þurrum,
fremur ófijóum jarðvegi móti sól,
t.d. í steinhæð, hrauni eða gijót-
hleðslum, enda líkjast slíkir staðir
hvað mest hans eðlilega umhverfi.
I mjög fijórri, rakri mold missir
jurtin sinn fallega gráhvíta lit og
fær á sig grænan blæ. Jarðvegs-
bleytu á vetrum þolir hann illa. Þar
sem vel tekst til um vaxtarstað
getur alpafífillinn dafnað vel og lif-
að árum saman. Haust og vor má
skipta plöntunum til fjöigunar og
endumýjunar, en sé fræsáning við-
höfð er ekki öruggt að allir kostir
móðurplöntunnar haldi sér. Einnig
má taka hliðarsprota og nota sem
græðlinga til fjölgunar.
Náskyldur alpafíflinum er Mon-
gólafífill (Leontopodium sibricum)
ættaður frá Siberíu, eins og nafnið
bendir til, en vex einnig villtur í
Mongólíu og Kóreu. Hann er öllu
stórgerðari og enn loðnari en hinn
og má heita að öll jurtin sé klædd
hvítum loðfeldi einkum ef hún er
ræktuð í mögrum, þurrum jarðvegi.
Alpafífíllinn á sér ættingja í ís-
lensku flórunni, það er FJandafæla
(Gnaphalium) sem vex í lautum og
bollum til fjalla, einkum þar sem
snjóþungt er. Að sögn þeirra sem
séð hafa alpafífilinn í heimkynnum
sínum, en þar er hann ekki eins tígu-
legur og í ræktaðri mold, er tals-
vert svipmót með þeim frændsystk-
inum.
Alpafífillinn er vissulega þess
virði að rækta í garði sínum. Einn
af kostum hans er sá, að hann er
heppilegur til þess að þurrka og
nota í vönd eða smærri skreyting-
ar. Einnig má pressa hann og líma,
t.d. á kort.
Á.B.
RAÐAUGi YSINGAR
Myndlistarmenn athugið!
Innan skamms verður opnuð í Gallerí Borg
sérstök gjafavörudeild. Þar verður kappkost-
að að hafa til sölu úrval myndverka og ann-
arra listmuna sem henta vel til tækifæris-
gjafa, t.d. grafíkmyndir, vatnslita- og pastel-
myndir, lítil olíuverk, ásamt keramikmunum.
Vinsamlegast hafið samband við Gallerí Borg
í síma 552 4211 frá kl. 12-18 virka daga.
éraéfé'ic
BÖRG
v/lngólfstorg.
Toppmyndir
gömlu meistaranna
Fyrir fjársterkan aðila leitum við að mjög
góðum verkum eftir t.d. Kjarval, Ásgrím, Jón
Stefánsson, Gunnlaug Scheving, Kristínu
Jónsdóttur, Þorvald Skúlason, Gunnlaug
Blöndal og Jóhann Briem.
Vinsamlegast hafið samband sem fyrst við
Gallerí Borg í síma 552 4211 frá kl. 12-18
virka daga.
BÖRG
v/lngólfstorg
Lögreglumannatal
- upplýsingar óskast
Ritnefnd Lögreglumannatals óskar eftir upp-
lýsingum frá almenningi/aðstanendum um
héraðs- og afleysingamenn fram til ársins
1965. Upplýsingar þessar koma til með að
birtast í Lögreglumannatali, sem áætlað er
að komi út í október 1997.
Þeir, sem hafa upplýsingar um menn, er
gegnt hafa slíku starfi fram til ársins 1965,
eru vinsamlegast beðnir um að koma þeim
á skrifstofu Landssambands lögreglumanna,
Grettisgötu 89, 105 Reykjavík, sími
562 4411, símbréf 562 5011.
Ritnefnd Lögreglumannatals.
HJÖNA-
BANDS-
SKÓLINN
SÍMI: 562-9911
Hörgshlíð 12
Bænastund í kvöld kl. 20.00.
^ VEGURINN
V Kristlð samfélag
Smiðjuvegi 5, Kópavogi
Kvöldsamkoma kl. 20.00.
Hjálmar Jóhannsson predikar.
Gestir frá Kansas.
Keppið eftir kærleikanum.
Allir velkomnir.
Rauðarárstíg 26, Reykjavík,
símar 561 6400,897 4608
Guðsþjónusta sunnudag kl. 20
og fimmtudag kl. 20. Altaris-
ganga öll sunnudagskvöld.
Prestur: Sr. Guðmundur Örn
Ragnarsson.
Hverfisgötu 105,1. hæð
Samkoma kl. 20.00 f kvöld.
Grundvöllurinn er Kristur. Seinni
hluti.
Hilmar Kristinsson predikar.
Frelsishetjurnar kl. 11.00
Fimmtudagskvöld kl. 20.
Bænastund og kennsla.
Allir velkomnir.
Vertu frjáls, kíktu í Frelsið.
Aðalstöðvar KFUM
og KFUK, Holtavegi 28
Samkoma í kvöld kl. 20.00.
í ótta og elsku frammi fyrir
Drottni.
Ræðumaður: Sr. Sigfús Ingvason.
Allir velkomnir.
Alrnenn samkoma i Breiðholts-
kirkju kl. 20.00.
Ólöf Davíðsdóttir predikar.
Ef þér leitið mín, af öllu hjarta,
mun óg láta yður finna mig, seg-
ir Drottinn.
Lofgjörð og fyrirbænir.
Allir velkomnir.
fcimhjólp
Almenn samkoma i Þríbúðum,
Hverfisgötu 42, í dag kl. 16.
Mikill almennur söngur.
Samhjálparkórinn tekur lagið.
Barnagæsla.
Samhjálparvinir gefa vitnis-
buröi mánaðarins og vitna um
reynslu sína og trú.
Kaffi að lokinni samkomu.
Allir velkomnir.
Samhjálp.
A \ mn\
K lettur
Kristið samfélag Samkoma í Góðtemplarahúsinu, Suðurgötu 7, Hafnarfirði, í dag kl. 20.00. Jón Þór Eyjólfsson predikar. Brotning brauðsins. Allir velkomnir.

& Hjálpræðis- herinn ííúiKirkjustræti 2
Kl. 20.00 Hjálpræðissamkoma.
Káre og Reidun Morken stjórna
og tala.
Allir velkomnir.
Þriðjudaginn 16. júlí
kl. 20.30 Bænastund.
Hvítasunnukirkjan
Filadelfía
Almenn samkoma i kvöld
kl. 20.00.
Lofgjörðarhópur Fíladelfíu leiðir
söng. Niðurdýfingarskírn.
Ræðumaður Hafliði Kristinsson.
Bamagæsla fyrir börn undir
grunnskólaaldri.
Láttu sjá þig, þú ert innilega
velkominn.
Dagskrá vikunnar framundan:
Miðvikudagur: Lofgjörð, bæn
og biblíulestur kl. 20.00.
Föstudagur: Unglingasamkoma
kl. 20.30.
Sunnudagur 21. júlí: Samkoman
færist fram til kl. 16.30 aðeins
í þetta eina skipti.
KROSSINN
Sunnudagur:
Almenn samkoma kl. 16.30.
Guðsteinn Ingimarsson frá Nýja
Sjálandi predikar.
Að lokinni samkomunni verður
veisla í efri sal kirkjunnar.
Þriðjudagur:
Bibliulestur kl. 20.30.
Laugardagur:
Unglingasamkoma kl. 20.30.
Orð lífsins,
Grensásvegi 8
Samkoma i dag kl. 11.
Ásmundur Magnússon prédikar.
„Fyrstu skrefin" í kvöld kl. 20.00.
„Að treysta Guði“ kennsla á
miðvikud. kl. 20. Jódís Konráðs-
dóttir. Bóksala alla virka daga
frá kl. 14-16 og eftir samkomur.
Allir hjartanlega velkomnir
til okkar.
FERÐAFÉIAG
# ÍSLANDS
MÖRKINNI 6 - SlMI 568-2533
Sumarleyfisferðir
1. Hornstrandaganga frá Hest-
eyri um Hornvík í Reykjafjörð
18.-27. júlí. Spennandi bak-
pokaferð.
2. Á Lónsöræfum 20.-25. júlí.
Gist í Múlaskála og við Kollu-
múlavatn. Biðlisti.
3. Eyðibyggðir á skaganum milli
Eyjafjarðar og Skjálfanda
26/7-1/8. Biðlisti.
Gönguferðir milli Landmanna-
lauga og Þórsmerkur og frá Hvít-
árnesi til Hveravalla 5 og 6 daga
ferðir og gönguferðir frá Snæ-
felli til Lónsöræfa 7 daga ferðir.
Kynnið ykkur möguleikana.
Undirbúningsfundir fyrir „Lauga-
vegsferðirnar" eru öll mánu-
dagskvöld kl. 20.00 í Mörkinni 6
og fyrir „Kjalveg" þriðjudags-
kvöld kl. 20.00 í Mörkinni 6 (risi).
Helgarferðir r
19.-21/7 Þórsmörk - Langidalur.
19. -21/7 Landmannalaugar
- Álftavatn.
20. -21/7 Yfir Fimmvörðuháls.
Við minnum á ódýra sumardvöl
( Þórsmörk. Miðvikudagsferðir i
júlí og ágúst. Munið árbókina
1996: Ofan Hreppafjalla. Ár-
gjaldið er kr. 3.300 kr. og árbók-
in er innifalin. 500 kr. aukagjald
fyrir innbundna bók.
Utanlandsferðir fyrir félaga í F.j
verða til Suður-Grænlands og
Noregs (Jötunheima) í ágúst og
Færeyja í september. Ferða-
áætlun liggur fyrir fljótlega.
Þriðjudagur16.júlí
kl. 19.00
Vígsla nýrrar hringsjár á Uxa-
hryggjum. Brottför frá BSÍ, aust-
anmegin og Mörkinni 6. Allir
velkomnir. Kaffiveitingar. Verð
aðeins 1.000 kr. frítt f. böm m.
fullorðnum. Heimkoma um eða
fyrir miðnætti.
Ferðafélag Islands.
MÖRKINNI 6 - SlMI 568-2533
Sunnudagsferðir 14. júlí
kl. 8.00: Þórsmörk, dagsferð
og til lengri dvalar.
Verð 2.700 kr í dagsferð.
Kl. 13 Djúpavatn - Grænadyngja.
Skemmtileg ganga í Reykjanes-
fólkvangi. Verð 1.200 kr., frítt
fyrir börn m. fullorðnum.
Brottför frá BSl’, austanmegin,
og Mörkinni 6.
Ferðafélag (slands.