Morgunblaðið - 29.09.1996, Blaðsíða 24

Morgunblaðið - 29.09.1996, Blaðsíða 24
24 E SUNNUDAGUR 29. SEPTEMBER 1996 MORGUNBLAÐIÐ íslandskort á geisladisk Útgáfa ýmissa gagna á tölvuqeisladiskum er vaxandi um allan heim, enda er notagildið yfirleitt augljóst, ekki síst þegar um er að ræða sjó- oq landakort. Radíómiðun reið ó vaðið í útgáfu gagna ó geisladiskum hér á landi fyrir þremur órum oq heldur útqáfunni ófram, því fyrir stuttu kom út nýr diskur frá fyrirtækinu, að þessu sinni með 4.500 fermetrum af landakortum Landmælinga íslands. KRISTJÁN Gíslason hjá Rad- íómiðun segir að fyrsti gagnadisk- ur Radíómiðunar hafi komið út 1993, en á honum voru sjókort af íslandi og Færeyjum og að auki valin landakort af íslandi. Diskurinn, sem er víða notaður um borð í skipum hér við land, var gefinn út í samvinnu við Sjó- mælingar íslands og var fyrsti gagnadiskurinn sem gefinn var út hérlendis. Til að nota diskana þarf hugbúnaðinn MaxSea og MaxLand, sem hvort tveggja er til fyrir Macintosh eða PC sam- hæfðar tölvur. Diskurinn er gefínn út af Radíómiðun í samvinnu við Landmælingar íslands og Mapmedia, en það er franskt fyrir- tæki sem Radíómiðun á hlut í, en það sérhæfir sig í að gefa út landa- og sjókort á geisladiskum. Sjálf skannavinnan tók ekki langan tíma frá því kortin fengust, um það bil hálft ár. Kristján segir að hugbúnaðurinn hafí verið fullmót- aður þegar vinna hófst, en það tók tvö ár að ganga frá útgáfusamn- ingi við Landmælingar íslands. Á disknum er eitt kort í mæli- kvarðanum 1:500.000, níu kort í mælikvarðanum 1:250.000 og hundrað og tvö kort í mæli- kvarðanum 1:50.000. Síðan getur notandinn valið kvarðann nokkuð fijálst, stækkað til að mynda 1:50.000 kort upp í 1:25.000 án þess að missa skerpu, en þegar farið er lengra, til að mynda 1:10.000 tapast skerpa. Kortið er líka hægt að minnka, niður í 1:1.000.000. Þrepin eru mismun- andi og mun fleiri en þau þrjú sem skönnuð eru inn á diskinn. Þannig sér tölvan um að skjóta inn korti í réttri stærð, stækkar eða minnk- ar, eftir því sem þörf er á. 4.500 fermetrar af kortum Alls eru á disknum 4.500 fer- metrar af kortum, samsett og sjást hvergi samskeytin. Fletta má við- stöðulaust eftir öllum kortunum, þ.e. renna bendlinum eftir kortinu án þess að tölvan hiksti eða sam- skeyti sjáist. Kristján segir að mestu skipti að kortin eru öll ósnert, þ.e. að ekkert er átt við kortin eftir að búið er að skanna þau inn, litasamsetningu eða smátriðum sé ekkert breytt. Hann segir öryggisatriði að þau séu sem minnst unnin, en sumir þeir sem gefíð hafa kort út á geisladiskum víða um heim hafa farið þá leið að breyta litasamsetningu eða draga úr upplausn til að koma sem LRNDRKORT/FJRRFUNDIR Upplýsinga- og gagnabanki Eftir því sem útbreiðsla kort- anna hefur aukist hafa menn safn- að upplýsingum, til að mynda um gangnamannakofa og aðbúnað í þeim enda henta þau afskaplega vel sem undirlag fyrir frekari upp- lýsingar eins og áður er getið. Kristján segir að allir sem á annað borð þurfa á landakortum að halda hafi gagn af útgáfunni, enda kosti diskurinn ekki nema 59.900 kr. Aukinheldur hafa menn aðgang að upplýsingabanka. „Við rekum svonefndan upplýsinga- banka skipstjórans í kringum sjókortaútgáf- una, og erum að byggja upp álíka skipan varð- andi iandakortadisk- inn. Segjum svo að viðkomandi sé stadd- ur úti á sjó og vanti upplýsingar um skyndilokanir. Þá getur hann hringt inn og kallað upp til að mynda upp- lýsingar um reglugerðarlok- anir frá Fiski- stofu, lesið þær inn á tölvuna sína, keyrt því sem kort breytast fá kaupendur leiðréttingar á diskl- ingum sem settar eru inn á harða diskinn í viðkomandi tölvu. Þau verða sjálfkrafa forgangskort, en með þessu móti þarf ekki að end- urútgefa geisladiskinn eins ört og annars yrði. Kristján segir að kortin sé fyrir- taks undirlag fyrir ýmsar upplýs- ingar, færa megi inn viðmiðunar- punkta og reikna vegalengdir og meta ferðahraða, búa til eigið kort af landsvæðum og bæta inn alls- kyns upplýsingum eftir því sem við á. Hann nefnir sem dæmi að einn velunnari verkefnisins hafi farið í Þórsmerkurgöngu með staðsetningartæki sem hafi sent viðmiðunarpunkta og tölvan hafi teiknað leiðina. upp MaxSea og skoðað kort af viðeigandi svæði með nýj- ustu upplýsingum um lokanir sem eru í gildi.“ Kristján segir að um 300 skip hafí fengið sér þennan búnað og hafí aðgang að þessum gagnabanka, en inni í honum eru einnig ýmsar upplýsingar aðrar en tengjast beint MaxSea-kortun- um. Kristján nefnir sem dæmi að Póstur og sími leggi ljósleiðara eftir GPS-mælingum og skrái í MaxLand gagnagrunn, RARIK skrái staðsetningu sæstrengja og færi inn í MaxSea gagnagrunn, lokið sé skráningu allra hálendis- skála og björgunarskýla á landinu á tölvutækt form og þær upplýs- ingar sé hægt að nýta með Max- Land og Flugbjörgunarsveitin í Reykjavík fylgist með ferðum ferðalanga á Islandskorti Land- mælinga á skjá stjórnstöðvar sinnar. Kristján Gíslason kynnir MaxSea og MaxLand á sjávar- útvegssýninguni í Laugar- dalshöll. mestu fyrir. Hægt er að kaupa aðgang að hluta af disknum og reyndar eftir þörfum, því hlutum hans er læst með lykilorði og þegar kaupandi ákveður að nota meira af disknum en hann hefur greitt fyrir gefur hann upp greiðslukortsnúmer og fær leyniorðið um hæl. Meðal kosta disksins segir Kristján vera að hægt er að vista kort á hörðum disk tölvunnar eftir því sem þörf krefur, þ.e. ef við- komandi er til að mynda að fara út á land og vill hafa kort eða merkingar við hendina í tölvutæku formi getur hann vistað viðeigandi kort á fartölvu og tekið með sér. Tölvan sér líka um að skeyta sam- an kortum eftir þörfum, til að mynda eru sjókort á einum disk, eins og áður er getið, en landakort- in á öðrum og með aðstoð tölvunn- ar er hægt að búa til samsett kort úr efni af báðum diskum, til að mynda ná fram nákvæmari mynd af innsiglingu en er að finna á landakortadisknum. Einnig er hægur leikur að búa til sérkort, til að mynda af bæjarfélagi eða friðlandi, og vista á hörðum disk viðkomandi notanda, og sér tölvan um að skjóta því inní þegar viðeig- andi mælikvarði er valinn. Eftir Nýir möguleik- ar í fjarfunda- þjónustu Fjarfundur með nýrri tækni. UPPLÝSINGABYLTINGIN hefur á margan hátt breytt starfsháttum manna. Þannig opnast nýir mögu- leikar til sendinga þar sem tölvu- gögn, mynd og hljóð fara saman með tilkomu aukinnar bandbreidd- ar í tengingum milli tölva og sam- netsins, ISDN. Þar með gefast tækifæri til breytinga á starfshátt- um og aukinnar hagkvæmni í sam- skiptum. I fréttatilkynningu frá Nýheija segir að gert sé ráð fyrir veru- legri söluaukning á næstu árum „á búnaði sem flytur tölvugögn, mynd og hljóð á milli einstaklinga, stofnana og fyrirtækja. Ýmsar útfærslur eru hugsanlegar á þess- um flutningi: Mynd af viðmælanda á skjánum Myndsíminn líkist venjulegum síma, en hefur innbyggða mynda- vél og lítinn skjá. Sá sem hringir getur fengið mynd af viðmælanda sínum á skjánum er hann ræðir við hann. Viðmælandinn hefur á sama hátt mynd af þeim sem hringir á sínum síma. Hér er um einföldustu útfærslu á tal- og myndflutningi, en með þessu móti eru möguleikar til gagnaflutninga takmarkaðir. Annar möguleiki er að hafa uppsettan á einkatölvunni fjar- fundabúnað. Búnaðurinn er sam- settur af samskiptaspjaldi, mynda- vél, hljóðnema, hátalara eða hát- alarasetti og forriti, sem komið er fyrir í tölvunni. Síðan er hringt í ákveðið fjarfundasímanúmer og gæti það verið gert í gegnum lykiaborð með símvalsmöguleik- um. Hafi viðmælandinn áþekkan búnað birtist mynd af honum á tölvuskjánum, hugsanlega ofaní þá mynd, sem uppi er, og viðræð- ur geta hafist. Þetta hentar ágæt- lega, er samskipti fara fram milli tveggja aðila en fyrst og fremst er þetta heppilegt, er tveir aðilar á mismunandi stöðum þurfa að fjalla um sömu tölvugögn. Þess má geta, að Nýherji býður Compu- phone 2000 tölvulyklaborð með símvalsmöguleikum, sem gera hinn hefðbundna takkasíma óþarf- an. Þetta hentar vel þeim, sem vinna mikið í tölvu og við símann samtímis. Þriðji möguleikinn er ætlaður fyrir stærri fundi með þátttöku allmargra fundarmanna á hvorum stað. Bezt er að skýra fyrirkomu- lagið með dæmi: Kynning í tveimur landshlutum Fyrirlesari heldur kynningu í Reykjavík á 20 manna fundi. Á Akureyri er sami fjöldi manna mættur til sama fundar. Fyrir- lesarinn hefur kynninguna, sem er með myndrænu ívafí úr mynda- bók. Hann hefur sér til aðstoðar skjalamyndavél og fjarfundaþúnað með tveimur tölvuskjáum. Á öðr- um skjánum hefur hann mynd af fundarmönnum á Akureyri og á hinum skjánum hefur hann mynd af því, sem hann setur í skjala- myndavélina. Þeirri mynd getur hann víxlað með mynd af sjálfum sér eftir því sem við á þannig að tvær myndir eru á skjáunum sam- tímis. Þá hefur hann möguleika á að fella smækkaða mynd af því sem sést á öðrum skjánum inn í þá mynd, sem er á hinum. Enn- fremur eru hugsanlegir ýmsir möguleikar við að teikna upp skýr- ingar og senda inn í kerfið, gera teikningar, sem birtast á skjánum, breyta myndhorni myndavélar og setja á kröftuga aðdráttarlisnu eftir því sem ástæða er til. Þessu stýrir fyrirlesarinn frá stjórnborði. Á Ákureyri sést mynd af fundarmönnum í Reykjavík, fyrir- lesaranum og þeirri myndrænu kynningu, sem hann hefur á tveimur skjáum. Hægt er að hafa einn skjá á hvorum stað, en það takmarkar möguleikana að sjálf- sögðu nokkuð. Fundarmenn á báð- um stöðum geta síðan gert fyrir- spurnir og athugasemdir til fyrir- lesarans og hann svarað þeim spurningum, þannig að heyriset og sjáist á báðum stöðum. Allir fundarmenn geta því verið virkir á sama fundinum þótt þeir séu staddir á mismunandi stöðum. Samtengt um ISDN-netið Fjórði möguleikinn er, að margs konar búnaður sé samtengdur um ISDN-netið og geta þá þátttak- endur á mörgum stöðum tekið þátt í einum og sama fundinum (Multipoint). Hér er um nokkuð flókið fyrirkomulag að ræða en opnar aftur á móti fyrir mikla möguleika í samskiptum og um- fjöllun margra funda um tiltekið efni með tilheyrandi gagnaflutn- ingum á milli allra staðanna. Allir þessir möguleikar þessir eru síðan útfæranlegir svo vítt sem ISDN-netið nær utanlands sem innan. Því hefur verið haldið fram, að þessi fundatækni þýði í raun um- talsverða lækkun í ferðakostnaði starfsmanna fyrirtækja og stofn- ana. Ætla má þó, að mest not verði af þessari nýju tækni með virkari samskiptum, bættri túlkun upplýsinga og farsælli ákvarðana- töku. Innan skamms mun Nýheiji opna fjarfundaver á Nýheija Rad- íóstofu, Skipholti 37. Þar verður GPT-búnaður með tveimur skjáum til taks fyrir þá sem kjósa að nýta sér þessa þjónustu."

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.