Alþýðublaðið - 12.08.1959, Blaðsíða 5

TOGARASKIPSTJÓRI SKRIFAR:
S
'kipasjíoðunarstjóri, hinn
tæknilegi ráðunautur við smíði
austurþýzkbyggðu togaranna,
foirtir í blöðum skýringar sínar
á því, hve lítið þessir togarar
foera, nú að segja eftir dúk og
disk, en það hefði hann átt að
gera áður en smíðar hófust svo
að jafn þýðingarmikið atriði
kæmi ekki flatt upp á menn,
eins og nú er í ljós komið.
Skýringar skipaskoðunar-
stjóra eru að mörgu leyti furðu-
legar og' villandi, því hann ber
saman burðarmagn þessara
nýju dieseltogara við gömlu
gufutogarana, en það vita allir,
sem til skipa Þekkja, að það er
einn aðalkostur dieselvélarinn-
ar, að hún, og það sem henni ti]
heyrir, tekur minna pláss og
fourðarmagn en gufuvélin, og
þess vegna hafa menn með góð-
urn árangri skipt um vélar í
skipum, og sett dieselvél í skip
í stað gufuvélar. Hví ekki að
foera þessi nýju skip saman við
sömu tegundar skip, eins og t.
d. togarann Þorstein þorskabít
{áður Jörund), en hann er næst-
Ur íslénzkra dieseltogara þess-
um austurþýzku að stærð og
vélaorku.
Hvernig fer með þá hugmynd
að rífa gufuvélarna'r úr nýsköp-
unargufutogurunum með það
fyrir augum að auka burðar-
magn þeirra, eftir þennan
dæmalausa samanburð skipa-
skoðunarstjóra, Þar sem hann
tapar í samanburðinum, burðar
magni við það að setja diesel-
vélar í skipin, þrátt fyrir það að
hann reynir að laga fyrir sér út-
komuna, og halla mjög á gufu-
togarana í þeim samanburði
með því að fara í verulegum at-
riðum ekki rétt með.
Þau skip, er hann nefnir,
foáru meir en hann segir. Það
voru 70—80 tonnum minni skip,
sem báru 2200—2300 mál og
það skekkir allverulega útreikn
ing ráðunautarins. Kem ég nán
ar að því síðar.
rað, sem á skrifum skipaskoð-
unarstjóra er að græða, er að
ekki má búast við að nýju dies-
eltogararnir beri meir en þeir
gera, vegna þess að í þá hefur
verið staflað svo mörgum þung
um vélum og öðrum búnaði
vegna togveiðanna. Það er dá-
lítið broslegt að sjá á prenti
þessa játningu þessa manns.
en með henni viðurkennir hann
það, sem hann áður hefur neit-
að, að þessi skip eru samkvæmt
búnaði sínum togarar, en hann
foefur áður mótmælt þeirri skoð
un okkar togaraskipstjóra, að
þessi skip væru togarar, sem
þau þó munu halda áfram að
vera, þrátt fyrir allar tilraunir
eða annarlegar skýringar um
millistig milli togara og mótor-
báta eða báta, af hans hendi.
Maður á ekki gott með að átta
sig á hve langt slíkar nafngift-
ir geta gengið, en getur þetta
ekki leitt til þess að úr þessu
verði blátt áfram viðrini? Lát-
um skipin heita það, sem þau
eru. Þeir voru margir minni og
ver búnir gömlu togararnir,
sem við fyrst fengum hingað til
lands og út um heim eru þús-
undir slíkra skipa, sem enginn
hefur neitt við að athuga að séu
kallaðir sínu rétta tegundar-
heiti.
Samhliða því að mjög mikl-
um vélbúnaði hefur verið hrúg-
að á þessi litlu skip, er yfirbygg
ing þeirra svo óhófleg, að á
móti hefur orðið að koma 40
tonn af steinsteypu sem kjöl-
festa. Mikið af yfirbyggingunni
kemur til mælingar Og þar af
leiðir að sjálfur skipsskrokkur-
inn er ekki eins stór og búast
rnætti við miðað við t. d. gömlu
togarana eða önnur skynsam-
lega byggð skip.
Að þessu athuguðu er það
augljóst vegna hvers skipin
bera svo lítið sem raun er á.
Það hörmulega er, að með sér-
stökum gípugangi hefur burðar
magni skipanna verið eytt svo
taumlaust, að þau bera allra
skipa minnst, miðað við stærð,
þeirra skipa sem við höfum
stundað hér fiskveiðar á, og það
sem meira er, þau eiga senni-
! lega hvergi sinn líka í þessum
efnum.
Það er engin furða þó að þeim,
sem hvergi hafa nærri komið,
bregði í brún við þessi vinnu-
brögð fagmannanna, en hitt er
lítið betra, ef þeir, sem keypt
hafa þessi skip, hafa ekki gert
sér ljóst, hvað þeir voru að
kaupa, því Það eru skrýtnir
skipaeigendur, sem' kaupa skip
sín svo út í bláinn, að þeir ekki
spyrji um burðarmagn og gang,
þ. e. notagildi skips og vélar.
Óskin um burðarmagn og gang
er aðalatriði, sem skipasmíða-
stöðin spyr strax um, áður en
farið er að teikna skipið, séu
henni falin þau störf.
Ef það er rétt að skipin hafi
verið teiknuð hérna heima, sem
næstum hlýtur að vera, skipa-
smíðastöðin hefur varla átt hug
myndina, var ennþá hægara um
vik. Hvort sem heldur er, þá
var það verkefni ráðunautsins
að segja til í tíma um þessi at-
riði og leggja áherzlu á að þau
væru ekki sniðgengin af þeim,
sem minni eða of litla áherzlu
hefðu viljað leggja á notagildi
skipsins á sjó komins. Viðbrögð
tækniráðunautarins þegar um
margumrædda togara er rætt
eru að vísu skiljanleg þegar
þess er gott, hve mikið hann
hefur við þeirra sögu komið.
Hann lætur sér heldur ekki
minna nægja en birta varnir
sínar í öllum víðlesnustu blöð-
um landsins. Hvernig getur nú
þessum tæknfróða manni dott-
ið annað eins í hug og að fara
að bera saman máli sínu til
framdráttar görplu gufutogar-
ana og nefna til Þórólf og
Skallagrím, við nýju dieseltog-
arana? . Slíkt getur að vísu
blekkt ókunnuga, en allir, sem
hafa nokkra nasasjón af útgerð
og sjómennsku, vita að skikk-
anlega útbúið dieselskip á að
bera meir en jafnstórt gufu-
skip. Það er því ekkert til að
hælast af, ef austurþýzku tog-
ararnir bæru hlutfallslega jafn
mikið miðað við brúttólestatölu
og gömlu kolakyntu skipin, en
því er alls ekki til að dreifa,
þótt skoðunarstjóra sýnist svo.
Gömlu togararnir nutu aldrei
alls burðaraflsins á síldveiðum
til jafns við mótorskip, sem
kom til af því að farmurinn lá
að mestu fyrir framan miðju,
svo þeir lögðust á nefið, veif-
andi afturendanum langt úr
sjó, en þeir komu þó á síldveið-
um með 2200—3300 mál síldar
að landi, það er að segja þeir,
sem voru frá 320—462 tonn
brúttó. Samkvæmt brúttólesta
samanburði ættu þá austur-
þýzku togararnir að bera 1700
—1800 mái og er þá ekki tekið
tillit til þess að þeir eru diesel-
skip og ættu því að bera mikið
meira. En nú bera Þeir 1200—
(Framhald á 10. síðu.)
Hljóðbylgjur
við málmsuðu
BANDARÍSKA fyrirtækið
Westinghouse Eiectric hefur
gert tiiraunir með nýja að-
ferð við málmsuðu, og hygg-
ist hún á hljóðbylgjum með
hárri tíðni. Tilraunirnar hafa
heppnazt vel og hindur fyrir-
tækið miklar vonir við það.
Málmstykkin, sem sjóða á
saman, er ulátin renna inn á
milli tveggja valsa, sem
tengdir eru tæki, er nefnist
ferjald og getur breytt raf-
magni í titring með hárri
tíðni. Þrýstingurinn á milii
valsanna og titringur þeirra
nuddar sýringslagið af ,yfir-
borði málmsins og blandar
málmkrystöllunum, þannig að
sameindir þeirra renna sam-
an.
Þessi nýja aðferð hefur ver-
ið notuð með góðum árangri
til þess að skeyta saman stál-
þynnur eða þunnar plötur úr
kopar, silfri og ýmsum öðr-
um málmblöndum. Með
henni er hægt að bræða sam-
an þunn aluminíumstykki,
sem svara 38,1 sm. á mínútu.
SARDÍNUR
MATVÆLA- og landbúnað-
arstofnun S.Þ. gengst fyrir
ráðstefnu 14.—25. september
n.k. um sardínur, meðferð
þeirra, veiðiaðferðir, varndun.
stofnsins, líffræði hans og al-
þjóðasamvinnu um rannsókn-
ir á þessu sviði.
KVENNA-þáíturinn hefur |
fengið bréf og teikningu. — §
Sendandinn kallar sig frú P., |
en annars er allt á huldu um |
hana. — Frú P. skrifar um =
vandamálin, sem oft skap- f
ast, þegar frænkan kemur í §
heimsókn, þegar einu barn- |
inu er dillað meir en öðru 3
og sýnir fram á, hvað slíkt |
hefur mikii og ill álirif á |
„Ijótu andarungana“. |
Frú P. á innilegustu þakk- |
ir skildar fyrir bréf sitt, bæði jj
vegna þess, að e£ íil vill vek- |
ur hún einhverjar frænkur 1
eða annað fólk til umhugs- |
unar um orð sín í nærveru |
barna og eins þakkar kvenna |
þátturinn henni sérstaklega |
fyrir bréfið, því að hún er 1
fyrsta konan, sem hefur |
skrifað honum. 3
^mmiiiiiiimmmmmmmiimmiiiiiimmiiiiiimmiiim
og spurði: „(Ifi, er ég ljót?“
Þið skiljið allar, hvað ég
meina. Réttum litlu ögnunum
hlýja hönd og reynum að láta
þau gleyma að guð hefur allt-
of lítið af slöngulokkum og
innbyggðum margföldunar-
töflum á lager til þess að all-
ir fái nóg. Getum við svo ekki
sett upp lituð sólgleraugu
áður en við heimsækjum rauð-
hærðu börnin, svona í hug-
anum að minnsta kosti? Það
er búið að sanna það vísinda-
lega, að börn þurfa marga
faðma. af ást og um-
hyggju á dag til þess að þríf-
ast. Svo við verðum að vera
ógurlega nærfærnar og hugs-
unarsamar og forðast eins og
heitan eldinn allar særandi
athugasemdir.
Boðorðin eru þrjú:
1. ekki: en hvað þú ert stcr
(eða lítill),
(Framhald á 10. síðu).
WETUR ÞÚ EKKI komið fyr-
ir mig orðsendingu frá litlum
börnum til allra góðra
frænkna með gott í poka? Það
er nú einu sinni svona, að fáir
muna bernsku sína, enda
mundu þeir ábyggilega ekki
lofa hana annars.
Ég skelli mér beint að efn-
inu: Allir vita, hvað maður
verður hlægilega utangátta,
þegar maður er að skoða ann-
arra manna börn. Oftast byrj-
ar það: Hvað ertu nú gamall,
og sé barnið of lítið eða of
stórt, flýtir maður sér auð-
vitað að minnast á það. Jæja,
sé um systkini að ræða, er
strax slegið upp fegurðarsam-
keppni. Þau sem ekki verða
nr. 1. eru hugguð með því að
þau séu samt allra beztu
krakkar. Nú, svo gengur mörg
um, ekki sízt foreldrum, illa
að skilja, að 29 börn af hverj-
um 30 geta ekki með nokkru
móti verið efst í sínum bekk.
En litlu elskurnar eru nú
, einu sinni þannig gerðar, að
þau taka ógurlega nærri sér
állan samanburð við betri og
fallegri börn og verða feim-
in og fáskiptin, bara ef þau
halda, að pabba og mömmu
sé hætt að finnast, að einmitt
þau séu beztu og fallegustu
börnin í heiminum. Og þau
eru ekki orðin gömul, þegar
þau fara að finna, hvaðan vind
urinn blæs. Ég var nýlega í
þ^iggja ára afmæli hjá bláeyg
um yndislegum snáða, enda
linnti ekki lofsöngvunum hjá
viðstöddum ömmum og ætt-
ingjum, unz allt í einu að
tveggja ára systir hans, sem
guð hafði verið naumari við,
skreið upp í kjöltu afa síns
Alþýðublaðið — 12. ágúst 1959 §