Skírnir - 01.01.1892, Síða 34

34
FrA öðrum löndum.
um. Fám dögum áður en dómurinn var kveðinn upp i Lundúnum, fóru
fram almennar kosningar til fylkisþingsins í Manitoba, í fyrsta sinn eptir
að lög þessi höfðu verið geíin út. Yið þær kosningar kom það fram svo
skýrt, að fádæmum sætir, hve eindreginn var sá vilji fylkisbúa — að ka-
þólskum mönnum undanskildum —, að börnin fengju menntun sína sam-
eiginlega. Það var ekki að eins, að stjórn sú er hafði leitt þessi nýju á-
kvæði í lög ynni mikinn sigur, svo mikinn, að hún hefur nú um tvo þriðju
hluta þingmanna á sínu bandi, heldur Báu og andstæðingar hennar ekki
annan kost vænni á undan kosningunum, til þess að geta gert sér nokkra
von um sigur, en að Iýsa yfir því, að þeir væru sameiginlega skólafyrir-
komulaginu hlynntir — og kaþólsk þingmannaefni neyddust jafnvel til að
8krifa undir þá yfirlýsingu. — Svo kom dómurinn 30. d. júlímánaðar frá
Lundúnum og staðfesti hann úrskurð þann, er dómstólar Manitobafylkis
höfðu á málið lagt. Yar honum, eins og nærri má geta, tekið með mesta
fögnuði af öllum þorra Manitoba-manna.
Þegar sá dómur hafði verið uppkveðinn, snéru biskupar kaþólsku kirkj-
unnar sér af nýju til sambandsstjórnarinnar, og minntu hana á ádrátt
þann, sem bún hafði gefið, um að ónýta skólalög Manitoba með löggjöf
nokkurri frá sambandsþinginu. Enn hafa þeir þó ekki fengið sitt mál
fram. Stjórnin hefur eigi treyzt til að brjóta á þann hátt bág við vilja al-
mennings, en hefur dregið málið á langinn með því, að leita úrskurðar
hæstaréttar um það, hvort hún geti lögum samkvæmt nokkuð aðhafzt.
Sá úrskurður er enn ekki korninn, þegar þetta er ritað (um miðjan maí-
mánuð). En sá llokkur manna, sem fyrir hvern mun vill afnema tviskipta
fyrirkomulagið, hefur fengið nýjan hug og dug, og hefur þess einkum gætt
í Ontario og Norðvestur-landinu. Hvernig sem málið fer, eru líkindi til
að það muni enn valda allmiklum æsingum. Leiðtogar kaþólskra manna
hafa látið í veðri vaka, að ef þeir fái ekki leiðrétting sinna mála, muni
verða reynt að beita öllum brögðum til að losna undan brezkum yfirráð-
um. En af hinna hálfu verður því og fráleitt tekið með þökkum, ef sam-
bandsstjórnin fer að reyna að ónýta lög, sem fengið hafa staðfesting hins
æðsta dómstóls i ríkinu.
Yið Manitoba-kosningar þær sem getið er um hér að framan voru
kjósendur látnir greiða atkvæði með og móti iunflutningi, tilbúningi og
sölu áfengra drykkja, og er það i fyrsta sinni, sem slík atkvæðagreiðsla
befur fram farið fyrir heilt fylki. Um tveir þriðju hlutar atkvæða urðu
með því að banna áfengisdrykkina. En fylkisstjórniu hefur ekki vald til