Hirðir - 02.06.1860, Blaðsíða 11
75
alla hís á skepnunni, sem, eins og auSvitafc er og anbsýnt, ver&ur
aí) standa skepnunum talsvert fyrir þrifum. Enda hefur reynslan
þegar margsannab þab hjá oss þessi hin sífcustu árin, afc hih lækn-
aí>a íje er allt ab því helmingi uliarmeira, og því nær lielmingi betra
til frálags, en hib álíeknaba og óbabaía fje, eía meí) bbrum orbum,
fjeb úr hinum heilbrigíu sýslum landsins, sem nifcurskurbarmennimir
svo kalla.
En eins og böbin a?) sínu leyti eru og verba aS vera ágætt
ráb til ab vib halda heilbrigíi og auka þrif saubfjnrins, eins teljum
vjer inngjöf pfawöersaltsins ab sfnu leyti ómissandi, til aí> verja
skepnuna ýmsum veikindum, t. a. m. brcáíasótt og lungnaveiki, og
ýmsum öíírum, og jafnvel lækna þær, enda þótt veikar sjeu orlnar,
t. a. m af lungnaveikinni. At> voru áliti ættu allir fjáreigendur
aí) gjöra sjer þab ab stöímgum vana, aí) gefa inn fje sínu glauber-
salt á hverju hausti, einkum undir veturnretur, og svo af og til fram
undir jól, ef úti er látií) ganga; mun þab þá reynast, aí> brábasótt-
in eigi verbur eins skabvæn, og hún hefur verib undanfarin ár, ef
svo er ab farib. Einkum skyldi öllum Iömbum og veturgömlu fje
gefiö g)fawöersaltib, ef úti gengtir, og eins ölltt fje, er þab er tekib
fyrst í hús. því ab þab er kunnugra en frá þurfi ab segja, ab fjöldi
fjár drepst hjer á landi, er þab er tekib fyrst inn á hanstin, og mun
breytingin vera abalorsökin til þess, er þab á daginn gcngur úti,
opt í kuldum og kalsa, en liggur inni á nóttum í heitum fjárhús-
utn; liggttr þab í augtint ttppi, ab slík snögg uniskipti hita og knlda
hljóta ab vera óholl skepnunni, og ab hún þoli þau ekki, cinkum
ef hún er eitthvab veiklub undir; en grfawöersaltib hreinsar viikva
líkamans og gjörir skepnuna hraustari fyrir og fœrari ttm, ab þola
slík umskipti og öll vebrabrigbi, sent einatt ertt mikil og snögg hjer
á landi fyrri hluta vetrar, er fje þó er látib víbast úti vera. þab
er og næsta kunnugt, ab hrím og hjela er næsta óholl öllunt skepn-
um; væri þab langrjettast og skynsamlcgast, ab halda fje frá haga
þá daga, er rnikib hríntfall er, því ab þab nttin vera ein abalorsök-
in til brábafársins; en þó teljum vjer víst, ab glauberi<\\C\ti, sje þab
gefib fjenu inn nokkrum sinnum á haustum, muni eigi alllítib draga
úr áhrifum hrímátsins.
í>á er þab og kunnugra, en frá þtirfi ab segja, hversu lttngna-
veikin þjáir saubfjenab íslendinga, og ntá þab telja víst, ab glauber-
salt eigi ab eins hjálpar til, ab verja þab sýki þessari, heldur erum
vjer og sannfœrbir unt, og þab eigi ab eins af ebli saltsins og ýnts-