Lögberg - 21.12.1939, Blaðsíða 11

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 21. DESEMBER 1939
11
foringinn gefur nú hermönn-
unum fyrirskipun um að
heilsa. Þeir bregða byssum
sínum á loft fram fyrir sig,
en foringjarnir hneigja sverð
sín til jarðar. Á því augna-
bliki svífur stór og mikill ís-
landsfáni hátt að hún fyrir
framan sýningarhöll Banda-
ríkjanna og allir viðstaddir
staðnæmast og líta þessa sýn
berum höfðum. Þetta er okk-
ur íslendinguin hrífandi
augnablik. Fáni Bandaríkj-
anna og fáni íslands blakta
þarna hver móti öðrum, sem
tákn fornra tengsla íslands
og Vesturheims og túlkun
nýrra óska minustu þjóðar
heimsins um vaxandi samband
og viðskifti við stærstu þjóð
heimsins. Að lokinni þessari
athöfn var gengið fram hjá
fylkingum hermannanna er
þarna stóðu heiðursvörð. —
Nokkru síðar bauð stjórn
heimssýningarinnar til ár-
degisverðar. Voru þar við-
staddir allir helztu menn sýn.
ingarinnar, auk allra áður-
nefndra fulltrúa íslands og
nokkurra fleiri.—
Var þar skifst á kveðjum
af hendi Bandaríkianna og
fslands.—
Nú var komið að því, að
sjálf hátíðahöldin skyldi hefj-
ast í sýningarskála fslands.
Héldu því allir veizlugestir
þangað. Skálinn var þétt-
skipaður fólki og fjöldi manns
beið við anddyrið. Til þess-
arar samkomu hafði verið
boðið öllum íslendingum, sem
um var vitað í nágrenni New
York, auk þess sem félög fs-
lendinga í Bandaríkjunum og
Þjóðræknisfélagið í Canada
höfðu verið hvött til að beita
sér fyrir komu íslendinga til
New York. En aðeins munu
hafa mætt rúmlega 100 fs-
lendingar, aðallega úr ná-
grenninu. Auk fslendinga
hafði verið hoðið blaðamönn-
um frá öllum merkverðum
blöðum borgarinnar, ýmsum
íslandsvinuin og stjórnendum
fjölda fyrirtækja, sem íslend-
ingar hafa haft viðskifti við,
eða óska að skifta við. Voru
því nokkur hundruð manns
samankomin í skálanum. Há-
tíðin hófst með því að fjöl-
menn hljómsveit lék þjóð-
söngva Bandaríkjanna og fs-
lands. Var isíenzki þjóðsöng-
urinn mjög vel tekinn, og fór
andagt þjóðrækninnar um sal-
inn. Þá tóku við ræðuhöld
og stjórnaði Vilhjálmur Þór
samkomunni og kynti ræðu-
inenn. Ræðunum var útvarp-
að um Bandaríkin og Canada
og endurvarpað hér heima. Eg
ætla því ekki að rekja efni
þeirra til hlýtar, en vil lítil-
lega geta þeirra i þeirri röð,
sem þær voru fluttar. Það féll
í minn hlut að hafa framsögn
héðan að heiman. Eg leitað-
ist við að lýsa tilgangi okkar
fslendinga með þátttöku okk-
ar í heimssýningunni. Okkur
var Ijóst, að við hefðum ráð-
ist í mikinn vanda, en við
vildum umfram alt rifja upp
og vekja athygli alheims á
hinum fornu tengslum íslands
við hinn nýja heim, er voru
þau að fslendingur hefði fyrst-
ur hvítra manna stígið fæti á
ameriska grund.
Við vildum helga skála vorn
þessum sameiginlegu endur-
minningum, um frelsisleit og
framaþrá, og hinni vaxandi
samúð og vináttu hins mikla
heimsveldis og okkar litlu
þjóðar. Við vorum varnar.
laus þjóð, en við óttumst ekk-
ert. Við treystum vinum vor-
um, og eigum enga óvini.
Næstur talaði aðalframkvæmd-
arstjóri Bandaríkjasýningar,
Edward J. Flynn. Hann sagði
meðal annars að hin varnar-
lausa íslenzka þjóð væri að
ýmsu leyti stærri þjóðunum
fremri og til fvrirmyndar, og
rómaði hugrekki hennar. Þá
talaði borgarstjóri New York,
La Guardia. Hann er maður
af ítölskum ættum, um fimm-
tugur að aldri, lágur vexti, en
alsstaðar auðsýnn, iðandi af
fjöri og . leiftrandi gáfum,
ræðumaður af guðs náð, enda
einn hinn vinsælasti maður í
Bandaríkjunuin. Er því orð-
um hans veitt meiri athygli en
flestra annara. La Guardia
var ekkert að spara íslend-
ingum lofsyrðin. Hann sagði:
“Þið hafið afrekað meir að
tiltölu við fólksfjölda og land-
rýini, en nokkur önnur þjóð
í víðri veröld,” og ennfremur:
“Á fslandi er enginn skortur
né eymd, öll þjóðin er ment-
uð og það er séð fyrir gamal-
mennum og sjúkum. Þetta
gætu hinar stærri þóðir tekið
sér til fyrirmyndar.” Borgar-
stjórinn endaði ræðu sína við
dynjandi lófatak áheyrenda,
með þessari setningu: “Stærsta
borg heimsins telur sér heiður
að því, að heilsa mestu þjóð
heimsins.” — Minna hefði nú
mátt gagn gera — en þessi
setning var birt orðrétt í ýms-
um blöðum borgarinnar dag-
inn eftir. — Þá talaði Gerald
P. Nye cinn af víðkunnustu
þingmönnum í öldungadeild
Bandaríkjanna. Hann er þing-
maður fyrir Norður Dakota
ríki, en þar eru flestir fslend-
ingar búsettir af þeim, sein
búa i Bandarikjunum. Nye
þingmaður sagði að Amerika
ætti enga betri borgara en ís.
lendinga, og engir innflytjend-
ur hefðu svo fljótlega og full-
komlega gjörst Amerfkanar
sem þeir. — Næstur honum
tók til máls Joseph Thorson,'
einasti fslendingurinn, sem á
sæti á sambandsþingi Canada.
Hann er lögfræðingur og bú-
settur í Winnipeg. Hann
sagðist geta verið Nye þing-
manni sammála uin að fslend-
ingar hefðu fljótlega orðið
góðir borgarar í Ameríku, en
þeir hafa aldrei gleymt og
gleyma aldrei landinu, stm
forfeður þeirra komu frá né
tungunni, sem vikingarnir
töluðu og ef víkingur kæmi
upprisinn úr gröf sinni hing-
að til okkar í dag, sagði Thor-
son, “væru íslendingar einu
mennirnir, sem við hann gætu
talað.” Ræða Thorsons var
mjög skörulega flutt og var
henni sérlega vel tekið. — Þá
flutti varaforseti heimssýn.
ingarinnar íslandi árnaðar-
óskir og lofaði sýningu okk-
ar og loks flutti. Dr. Vilhj.
Stefánsson ræðp á víð og
dreif, en gat einkum um kenn-
jngar sínar viðvíkjandi fs-
landi og Ameríku. Var hon-
um vel fagnað af áhyerend-
um, en útvarp stöðvaðist í
upphafi máls hans. Á milli
ra’ðanna söng Guðm. Kristáns-
son frá Borgarnesi nokkur ís.
lenzk lög af mikilli smekk-
vísi og við almennan fögnuð
áheyrenda. Loks lék hljóm-
sveitin íslenzk þjóðlög og þótti
ýmsum það inerkileg og ný-
stárleg tónsmíð. ■— Það var
auðséð að öllum viðstödduin
Geysir Bakery
724 SARGENT AVE.
Simi 37 476
•
Selur Tvibökurnar víð-
frægu, Kringlur, íslenzkt
Rúgbrauð, Vínartertur,
Kökur og Smákökur.
Innilcgar Hátíðaóskir !

Innilegar hátíðarkveðjur

t
FURNITURE
DISTRIBUTORS
599 HENRY AVE.
WINNIPEG
Vcrksmiöjn-nmboðsmcnn fijrir
EASTERN FURNITURE, LTD.
BEACH FCRNITURE, LTD.
THOMAS ORGAN & PIANO CO„ LTD.
“ROYALCHROME” FURNITURE

hafði líkað þessi hátiðahöld
hið bezta og voru hinir á-
nægðustu. Voru teknar fjölda
margar myndir af ýmsum
þáttum athafnarinnar, eink-
um af hendi blaðanna og auk
þess voru öll ræðuhöld tekin
niður á hljómplötu, sem enn
er geymd vestra. — Nú varð
nokkurt hlé og notuðu menn
það til að skoða skálann og
rabba saman, því að þarna
hittust margir fslendingar,
seni; lengi höfðu eigi sézt.
Nokkru síðar hófst kynning-
arsamkoma í sýningarhöll
Bandaríkjanna. Buðu stjórn-
endur Bandaríkjasýningarinn-
ar öllum okkar sýningargest-
um til þessarar samkomu og
voru þeir allir kyntir forráða-
mönnum Bandaríkja- og fs-
landssýningar. Veitingar voru
höfðinglega frambornar og
gestirnir dvöldu þarna um
tvær klukkustundir í bezta
yfirlæti: — Loks kom að loka-
þætti þessa íslandsdags. Við
höfðum boðið öllum fslending-
unum og nánasta venslaliði
þeirra í fslendingahóf í skála
okkar. Hófst það síðla kvelds
og voru þar um 150 manns.
Matur og drykkur var nú
framborinn, ræðuhöldin dundu
um skálann og áður en varði
heyrðist óma: “Hvað er svo
glatt sem góðra vina fundur.”
Síðan kom “ó fögur er vor
fósturjörð” með slíkum krafti"
að langt barst út fyrir veggi
(F-ramh. á næstu blaðsíðu)
f Við óskum öllum vinum j
i okkar
\ GLEÐILEGRA JóLA og \
5 FARSÆLS NÝÁRS I \
B. MEYERS
[ Adanac Confectionery \
£ 741 SARGENT AVE. 3
I N f
mmm
Si/A®1

\Jj
STOFNAÐUR 1871
Vér seljum bankaávísanir, ferðamanna
peningaávísanir og sendum peninga með
sima eða pósti til allra landa, fyrir lægstu
hugsanleg ómakslaun.
Vér veitum sérstaka athygli viðskifta-
reikningum þeirra viðskiftavina, er búa
utan borgar. Upplýsingar fúslega látnar
i té.

Vér bjóðum yður að skifta við oss og
leggja peninga yðar inn i næstu spari-
sjóðsdeild vora.
Útibú í Winnipeg:
Main Office—Main St. and McDerniot Ave.
Main St. and Redwood Ave.
North End Branch—Main St. near C.P.R. Stn.
Notre Dame Ave. and Sherbrooke St.
Portage Ave. and Kennedy St.
Portage Ave. and Sherbrooke St.
Union Stockyards, St. Boniface