Lögberg - 19.12.1957, Blaðsíða 17

1 " ■■■ 11 — SEASON’S GREETINGS SEASON’S GREETINGS
from from \
Í3enion ’i Htower Hoiví Henion 'i Htower Í3owt
Flowers for all Occasions Flowers for all Occasions
Potted Plants and Novelties Potted Plants and Novelties
Lorne (Boom Boom) Benson ^UUUvl U Lorne (Boom Boom) Benson
Res. Ph. JUstice 2-2110 23 Res. Ph. JUstice 2-2110
Bus. Ph. SPruce 2-9355 Bus. Ph. SPruce 2-9355 <:
888% Notre Dame Ave. Winnipeg 3 Manitoba THIRD SECTION 888% Notre Dame Ave. Winnipeg 3 Manitoba
70. ÁRGANGUR
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 19. DESEMBER 1957
17
„Lögberg" sjöfríu áro
Eftir prófessor RICHARD BECK
„Blindur er bókarlaus mað-
ur,“ segir hið fornkyeðna. Þar
er færð í markvissan orða-
búning menningarleg trúar-
játning íslendinga að fornu og
nýju; bókarlausu og þá um
leið menntunarsnauðu lífi
gátu þeir eigi unað, töldu slíkt
líf í rauninni ekki vera mann-
sæmandi líf, heldur andlegan
dauða. Vonandi heldur það
viðhorf lífsins áfram að svip-
merkja íslendinga um ókomin
ár.
Og þessi djúpstæða bók-
menntahneigð var ein af hin-
um ágætu ættarfylgjum, sem
Islendingar fluttu með sér
vestur yfir hafið, og orðið hef-
ir þeim fylgispök hérlendis
fram á þennan dag. Harla um-
fangsmikil og fjölbreytt bók-
menntaiðja þeirra ber þeirri
staðreynd órækastan vottinn,
en blaða- og tímaritaútgáfan
er grundvallarþáttur í henni
og allri menningarviðleitni ís-
lendinga vestan hafs-
Hefir mér alltaf fundizt það
einhver merkilegasti og að-
dáunarverðasti atburður í
sögu þeirra, að þeir réðust í
það á allra fyrstu frumbýl-
ings- og erfiðleikaárunum í
Nýja-lslandi að gefa út Fram-
fara, fyrsta blað íslenzkt
vestan hafs; og svo vill til, að
einmitt á þessu hausti eru
rétt 80 ár liðin síðan Framfari
hóf göngu sína, en fyrsta blað
hans kom út 10. september
1877. Um stofnun blaðsins fer
Þorsteinn Þ. Þorsteinsson rit-
höfundur þessum maklegu og
eftirtektarverðu orðum:
„Fornsaga Nýja Islands,
borin saman við aðrar sagnir
að nýlendu stofnunum í Can-
ada, sýnir berlega, að enginn
þjóðflokkur, sem þangað flyt-
ur, er eins vankunnandi og
íslejidingar á öllum verkleg-
um sviðum þessa lands, vegna
þess hve búnaður allur var
frábrugðinn því, er þá gerðist
heima. En þar sýna þeir samt
þann andlega upprisumátt
síns íslenzka eðlis og endur-
reisnaranda í stofnun Fram-.
fara. sem enginn jafn fámenn-
ur og nýkominn þjóðflokkur
kemst til jafns við í Canada —
og jafnvel hvar sem leitað
væri í Vesturheimi.“ (Saga
Islendinga í Veslurheimi, III.
bindi, bls. 128).
En því hefi ég á þetta bent,
að í stofnun Framfara, undir
hinum andvígustu kjörum,
lýsir sér svo átakanlega og
eftirminnilega brennandi bók-
mennta- og fræðihneigð land-
nemanna íslenzku, og enn-
fremur hefi ég að þessu sinni
sérstaklega dregið athygli les-
enda að stofnun Framfara
vegna þess að þangað má auð-
veldlega rekja þræðina til
stofnunar Lögbergs tíu árum
síðar. Rakti ég þá forsögu
blaðsins, og sögu þess í heild
sinni, í yfirlitsgrein minni,
„Lögberg fimmtíu ára,“ í veg-
legu minningarblaði þess á
þeim tímamótum. Vísast til
þeirrar frásagnar minnar, því
að ekki verður sú saga, þó
merkileg sé um margt, endur-
tekin hér, heldur aðeins stikl-
að á nokkrum allra helztu at-
riðum, og stuttlega getið
þeirra, sem þar hafa komið
mest við sögu.
Stofnendur Lögbergs voru
þessir: Sigtryggur Jónasson,
Einar Hjörleifsson( Kvaran),
Bergvin Jónsson, Ólafur S.
Þorgeirsson, Árni Friðriksson
og Sigurður J. Jóhannesson.
Komu flestir þeirra síðar með
mörgum hætti við sögu íslend-
inga vestan hafs, og skipuðu
þar, sumir hverjir, mikinn
leiðtogasess, eins og kunnugt
er. Yrði það þess vegna lengra
mál en rúm leyfir, ef rekja
ætti starfssögu þeirra á öðrum
sviðum, enda liggur það utan
takmarka þessarar greinar.
Ofannefndir stofnendur
Lögbergs sendu út ítarlegt
boðsbréf um blaðið 7. desem-
ber 1887, en það hóf göngu
sína 14. janúar 1888. Síðan
hefir Lögberg komið út óslitið,
og á sér því um þessar mundir
70 ár að baki. Er það vdrðu-
legur aldur mældur á mæli-
kvarða mannsævinnar, og þá
ekki síður, þegar um útgáfu-
fyrirtæki eða aðrar félagsleg-
ar stofnanir er að ræða, og
sannarlega hefir hvert það
fyrirtæki og hver sú stofnvm,
er þeim aldri hefir náð, fyrir
löngu réttlætt tilveru sína og
fest djúpar rætur í menning-
arlegum jarðvegi hlutaðeig-
andi mannfélagsheildar-
Þessir menn hafa lengst
haft aðalritstjórn Lögbergs
með höndum, taldir í tímaröð:
Einar Hjörleifsson (Kvaran),
Sigtryggur Jónasson, Magnús
Paulson, Stefán Björnsson, dr.
Sigurður Júlíus Jóhannesson,
Jón J. Bíldfell og Einar P.
Jónsson, nærri samfleytt síð-
an 1927, en hafði áður í áratug
verið meðritstjóri blaðsins.
Um ritstjóra þessa að öðru
leyti, sem og um þá, er önnuð-
ust ritstjórnina um eins árs
bil eða skemur og um með-
ritstjórna (auk Einars P. Jóns-
sonar), verð ég, rúmsins vegna,
að láta mér nægja að vísa til
fyrrnefndrar afmælisgreinar
Framhald á bls. 18
«(CKiric!<icic<e(e:ts<|cx!<tc!ct<!«feie!etets!e<«!ctct«’'(i(i(ieiete«et8<ci(>ctctcicte>ct(t(>C(ctctcie<c>ctc!C!«!(E>ct8tci(>c<c!ctcie>et<(ete<e<ctctctEiciC(C<e<e<et(tciK<c<ctc>ctc<c>oeivc<6'cte!C>ctc<cic!6ictpciKiK<<>ctp««vcictpcwc9|
HUGHEiLAR ARNAÐARÓSKIR!
í tilefni af sjötíu ára afmæli Lögbergs, finn ég mér s k y 11, að þakka
blaðinu langt og merkilegt menningarstarf, er haft hefir djúpstæð áhrif
á þróunarsögu okkar Vesturíslendinga og styrkt bræðraböndin milli
stofnþjóðarinnar í austri og okkar Vestmanna.
Sýnum í verki ást okkar a íslenzkum menningarerfðum með þvi að
styrkja blaðið í framtíðinni af fremsta megni.
Keystone Fisheries Limited
60 LOUISE STREET
G. F. JÓNASSON
forsljóri og eigandi
SÍMI WHiiehall 2-5227