Kirkjublaðið - 01.04.1896, Blaðsíða 15

79
guSfræðiskennarí í Leipzig í 40 ár, við ágætan orSstír. Þetta blaS
er hiS lang-merkasta frá hinni kirkjulegu íhaldsstefnu, eða konserv-
atíva rjett-trúnaSi, sem nú telur sjer til fylgis aS eins 4 háskóla
á öllu Þýzkalandi, Erlangen, Leipzig, Greifswald og Kostock, og er
þó sjálft aðal-vígið, Leipzigar-háskóli, eigi tryggari en svo, að þang-
aS var kjörinn prófessor dr. Buhl frá Danmörku, sem þykir óalandi
heima á ættjörðu sinni vegna of-frjálslyndra skoðana.
Ðie chriztliclte Welt (= hinn kristni heimur) heitir fullu
nafni »evangeliskt lúterskt safnaðarblaS fyrir menntaSa menn af öll-
um stjettum«, það blaS er líka gefiS út í Leipzig, en ritstjórinn,
presturinn dr. Kade, á heima í Frankfurt am Main; 10. árg. þess er
aS koma út sem stendur og verðið er 8 kr. Hugvekju-brotið hjer
að framan er eptir sjálían ritstjórann. Stefnan skín að nokkru
leyti í gegnum hugvekjuna. Það er stór misskilningur að ætla að
guðfræðingar hinnar frjálslyndari stefnu, sem vanalegast eru kenndir
við Albrekt Ritsohl, síðast pirófessor í Göttingen, sjeu allir kaldir og
dauðir vantrúarmenn. Sjálfur höfuðmaðurinn var auk hins mikla
lærdóms sins mjög andríkur og heitur trúmaður. Orð Krists í
Mt. 11, 27 voru leiðarstjarnan í allri guðfræði hans. Persóua
Krists cr eitt og allt, hið mikla óskiljanlega undur. Ut frá áhrifa-
valdi hennar skapast trúarlíf og trúarþekking. Ollu yfirheimslegu
er vísað á bug úr trúfræðinni, sem eigi snertir hið siðferðilega
meövitundarlíf mannsins. Fyrir Krists friðþægingu — sem Ritschl
skilur á allt annan hátt en kirkjan —, er möguleg hin kristilega
lífsskoðun: trúin á föðurlega forsjón GuSs.
Mjer blöskrar alveg að hugsa til þess, að á árunum 1877—82
var varla neitt kennt við háskólann um þennan lang-áhrifamesta
lúterska guðfræðing aldarinnar, og hafði hann þó þá fyrir all-löngu
sent frá sjer sitt höfuðrit (Hin kristilega kenning um rjettlætingu
og friðþægingu, 3 bindi, útkomin 1870—74). Jeg komst þaS lengst
við háskólann að geta stafað nafnið hans, og þykist ráða af hinu
áöurnefnda ferðasögubroti sjera J. H., að 10'árum síðar hefir
Hafnarháskóli lítið verið farinn að taka sjer fram i því, að fræða
stúdenta um þennan þýzka kenniföður (sbr. Kbl. 1894, bls. 123).
Ekki skyldi maður trúa því, að þetta merka blað Allgem.
Ev.-Luth. Kirchenzeitung er ekki prentað í mikið stærra upplagj
en t. d. Kbl., 2500 eintök. Die christl. Welt er prentuð í 5000
eintökum og telur það blað sig hafa mesta útbreiðslu af kirkjulegum
blöðum þýzkum, með vísindalegum fróðleik; sum af því tagi og það
all-kunn blöð hafa ekki uema 5—800 kaupendur. Aptur eru það
sum hin uppbyggilegu sunnudagsblöð, sem hafa yíir 100,000 kaup-
endur.