Alþýðublaðið - 02.12.1960, Blaðsíða 2

■WJörai. GlsU J. Astþórsaan (áb.) og Benedlkt Gröndal — rullmmr rlt-
9Uðmar: Sljgvaldl Hjálnarsson og Indriöl G. Þorsteinsson. — Fréttastjórl:
SJOrgvin Guömimdsson. — Simar: 14 900 — 14 902 — 14 903. Auglýsingasín*..1
84 00*. — Aðsetur: Alþýðuhúsið. — Prentsmiðja Alþýðublaðsins Hveríls-
flata 8—10. — Askriftargjaid: kr. 45,00 á mánuðl. f Iausastlu kr. 3,00 eint
ðtMQÍandl; Alþýðullokkurlnn. — Framkvæmdastlórií Sverrlr Kjartansson
Að spara sjálfstæðið
| ÞEGAR fjármál ríkisins eru til umræðu, bregzt
i það sjaldan, að raddir heyrast um fækkun sendi'
\ ráða og niðurskurð á utanríkisþjónustu í sparn-
Í aðarskyni. Þessi tilhneiging er ekki aðeins hjá
- sjórnarandstöðunni, heldur heyrist nú frá stærri
| stjónarflokknum, sem þó lét slíkt kyrrt liggja, er
1 hann fór með utanríkismál af myndarskap um
1 langt árabil,
* Ekki er nóg fyrir eina þjóð að vinna sjálfstæði
1 sitt, hún i-erður einnig að varðveita það af um~
■ hyggju. Við íslendingar metum fullveldi okkar
I meira en nokkuð annað og kreíjumst þess, að við
i njótum jafnréttis og virðingar sem sjálfstæð þjóð.
1 Þess vegna er það vanhugsað og hættulegt hags-
3 munum okkar og virðingu að vilja skera hið form
1 lega samband íslenzka lýðveldisins við umheim-
\ inn niður í nálega ekki neitt.
J Það eru um 100 fullvalda þjóðir í heiminum.
1 og verða á næstu áratugum um 150. Allt samband
{ okkar við þennan nútímaheim er í höndum átta
1 sendiráða, og getur alls ekki minna verið. Önnur
i ríki leggja mikla áherzlu á samband við okkur.
i Tvö stórveldi hafa hvort um sig fjölmennari og
i umfangsmeiri sendiráð í Reykjavík en allt utan-
4 ríkisráðuneyti okkar, og önnur tvö eru litlu
-i smærri en ráðuneytið. Þetta eitt ætti að vera nægi
1 leg vísbending um, hvað við verðum að leggja
1 mikla alvöru í utanríkismálin. Kostnaður við þessi
4 mál er liðlega einn eyrir af hverri krónu fjár-
1 laga. Við hljótum að geta sparað á öðru en sjálfu
\ sjálfstæði okkar. ! p(^j
\ Hitt er annað mál, að núverandi' skipan sendi-
, ráða er ekki sú, sem hentar þjóðinni bezt. Utan-
1 ríkisráðherra hefur nýlega sameinað tvö sendi-
2 ráð, sem bæði voru í París, og verða frekari breyt
1 ingar vafalaust athugaðar 1 nánustu framtíð. Það
* er vissulega vafasamt, að þörf sé á brem sendiráð
4 um á Norðurlöndum en viðskipti þjóðarinnar gefa
tilefni til að íhuga hvort ekki þurfi að vera útsend
i V ræðismenn eða sendiherrar í Mið-Evrópu, á Mið
Í .jarðarhafssvæðinu, í Afríku, í Suður-Ameríku og
-• ef til vill í Asíu. Á þessum svæðum eru stökkbreyt
? ingar að gerast. Við þurfum að fylgjast vel með
*i þeirri þróun, möguleikum nýrra markaða og við-
4 skipta.
s Það má spar á margan hátt í ríkisrekstri okk-
| ar, og er nauðsynlegt að gera það. En við erum
: háðari utanríkisviðskiptum en aðrar þjóðir og höf
i um ekki minna stolt sem sjálfstætt ríki en aðrir.
Þess vegna má ekki skera utanríkisþjónustuna
' niður fyrir það, sem hún nú er.
2 2. des. 1960. — AIlRðublaðið
Öryggið
■ r
a sjonum
ENN EINU SINNI hafa
gúmbjörgunarbátar sannað á-
gæti sitt fram yfir önnur
björgunartæki á skipum.
Ep hin giftusamlega björg-
un skipshafnar v/s Helgu gott
dæmi þar um. Er þá nokkru
við að bæta? Er ekki allt í þvi
bezta lagi, sem það getur ver-
ið? Nei, því miður eru stað-
reyndirnar þær, að þrátt fyrir
giftusamlegar bjarganir á
gúmbjörgunarbátum undan-
farið, þá hefur heppnin átt
stóran þátt í að allt hefur
gengið vel til þessa.
Það er öllum ljóst, sem til
þessara mála þekkja, að með-
ferð og þekkingu sjómanna á
gúmbjörgunarbátum og því,
sem þeim tilheyrir, er alltof
víða ónóg. Það opinbera hefur
enn ekki tekið þessi mál við-
eigandi tökum, miðað við
breyttar aðstæður þrátt fyrir
samþykktir ýmissa félagssam-
taka þar um og augljósa þörf.
Framkvæmd þessa máls verð-
uf að komast á það stig að eng-
ir menn verði skráðir á skip
nema þeim verði kynnt með-
ferð og notkun gúmbáta áður.
Á síðasta Alþýðusambands-
þingi var samþykkt ályktun á
þessa leið, og ættu samtökin
að leggja metnað sinn í, að
henni verði fylgt eftir og ekki
látið sitja við orðin tóm.
Undirritaður hefur að und-
anförnu veitt nemendum
Stýrimannaskólans í Reykja-
vík nokkra tilsögn í meðferð
og notkun gúmbjörgunarbáta,
og mun það vera eina skipu-
lagða kennslan á landinu, það
ég bezt veit. Sýnir það bezt, að
•skólastjórinn gerir sér fulla
grein fyrlr ástandinu eins og
það er á sjónum, og væri ósk-
andi að fleiri mættu að hans
•dæmi fara.
Mér er að sjálfsögðu Ijóst
nú eftir að ég hef kynnst á-
standi þessara mála betur, að
kennsla þessi þarf að vera
betri og fjölþættari og verður
það sjálfsagt í framtíðinni.
Hafa nemendur bæði sýnt
áhuga og skilning á þessum
málum, en undrast um leið
athafnaleysi ábyrgra aðilja að
því er snertir framkvæmd
þessara mála, þar sem í ljós
hefur komið að nemendumir
hafa yfirleitt ekki séð útblás-
inn björgunarbát fyrr en þeir
eru setztir á skólabekk og eru
þó búnir að vera til sjós áður.
Ég nefni þetta aðeins sem
dæmi, til að sýna fram á
hvernig málin standa, svo öll-
um megi verða ljós þörfin á
skipulögðum og skjótum aS-
gerðum áður en illa fer.
Þegar rætt er yið starfandi
sjómenn, kemur það oft fram.
að álit þeirra og hugmyndir
varðandi skip og útbúnað eru
oft á tíðum alls ekki tekin til
greina, hvorki af þeirra eigin
samtökum eða öðrum, er telj-
ast hafa með þessi mál að
gera.
Mér virðist t. d. það almenn
skoðun meðal sjómanna, að
trébátar á litlum skipum eins
og v/s Helgu og þaðan af
minni séu óheppilegir fyrir
allra hluta sakir og til þess
eins að gera skipin verri í sjó
að leggja. Sömu sögu er að
segja af togurunum, þar sem
fjórar stórar fcátsuglur ásamt
oft og tíðum vatnsósa trébát-
um, eru varla til að bæta sjó-
hæfnina, að minnsta kosti
ekki þegar yfirvigtin er orsök
þess að sjóhæfni skipanna er
ábótavant. Mörg fleiri dæmi
mætti nefna á þennan veg, en
ef ég man rétt þá eru þessi
mál til afgreiðslu hjá Alþingi
Framhald á 14. síðu.
H a n n es
á h o r n i n u
•fc Nokkur orð um ný og
betri jólakort.
■ff Bækur Menningar-
sjóðs og íslenzkt
mannlíf.
ýý Rafmagnshækkunin
andstæð tilraun ríkis-
stjórnarinnar.
í SANNLEIKA SAGT hefur
- iólakortamarkaðurinn lengi und
anfarið verið ákafiega fátækleg-
ur. Þar hefur að minnsta kosti
ekki kennt fjölbreytni og hefir
mig oft furðað á því, hvað hug-
myndasnauðir jólakortafram-
ieiðendur hafa verið.
FYRIR ALLMÖRGUM árum
lét Helgafell gera eftirprentan-
ir af nokkrum fögrum málverk-
um í korta-stærð og gaf út rétt
fyrir jól. Ég sendi um 20 erlend-
um vinum mínum þessi kort —
og er ég hef hitt suma þeirra
síðan eða fengið línu frá þeim
hafa þeir minnzt á kortin. Há-
menntuð kona ein sagði við mig:
„Ég er viss um að engin þjóð
■gefur út eins fögur jólakort og
íslendingar.
veru skilst ýmsum að þegar tal-
að er um jólakort, þá sé átt
við kort með kristilegum eða
trúarlegum myndum, En svo er
þó ekki. Sú hefð hefur skapast,
að kort, sem gefin eru út fyrir
jól, séu kölluð jólakort, enda
velur fólk þau ekki eftir trú-
arlegum myndum eða flúri, heid
ur eftir „innihaldi" þeirra, ef
svo má að orði komast,
MÉR VIRÐAST HAFA verið
gerðar tilraunir til þess að auka
fjölbreytnina, og um leið hinn
íslenzka cvip. Ég hef séð
nokkur, sem vakið hafa athygli
mína. Sigfús Halldórsson hefur
gert sex teikningar af stöðum í
Reykjavík. Teikningarnar eru
mjög vel gerðar og mótívin vel
valin. Þetta eru ágæt kort. Þau
eru öll prentuð í fölum rauð-
um Iit. Að líkindum hefði verið
toetra að prenta sum þeirra í blá-
um lit.
ÞÁ HEF ÉG SÉÐ teikningar
Bjarna Jónssonar og Ijósmynda-
kort Jóns Þórðarsonar, þessi
kort eru líka mjög smekkleg, —
Mér sýnist að nú sé meira úrval
af íslenzkum jólakortum á mark
aöinum en verið hefur undanfar
in ár.
BÓKASAFN Menningarsjóðs
JÓLAKORT! — í raun oginú er fjölbreytt og forvitnilegt.
Bækurnar eru úr mörgum átt-
um. Ritsafn Theodóru er falleg
bók og skemmtileg og efniö frá
fyrri tíð. Þarna eru ljóð, sagnir
og æfintýri. Sendibréf frá Sand-
strönd skáldsaga eftir Stefán
Jónsson og mun hún vera úr
samkeppnissafni Menningar-
sjoos. r>essi saga gerist í ný-
mynduðu þorpi og er lygn á vf-
irborði en slungin mörgum þráð
um. Hamskiftin, skáldsaga eftir
einn sérkennilegasta rithöfund
þessarar aldar Franz Kafka.
Hreindýr á íslandi eftir Ólaf
Þorvaldsson, Mannleg náttúra.
sögur, áður prentaðar eftir Haga
lín og loks skal nefna skemmti-
lega ferðabók frá Afríku, en
bækurnar eru fleiri.
JÓN HELGASON hefur sent
frá sér nú enn eitt bindið af ís-
lenzkt mannlíf. Ég hef nú lesið
það mér til mikillar ánægju og
ekki er það síðra en hin fyrri.
Þrátt fyrir það þó að við höfum
lesið margt um mannlíf okkar
á fyrri öldum, þá er þó eins og
Jón hafi opnað okkur nýjan
heim. Ég hugsa, að lengi muni
í minnuní þeirra lifa sem lesa
frásögn af Bjarna Thorarens^
og ástabraski hans. Þetta bindi
' er miklu fróðlegra og skemmti-
legra en það, sem út kom í fyrra.
JÓN SIGURÐSSON segir i
bréfi: „Var þörf á því að skella
á hækkun rafmagnsins nú? Er
hún verðlaun fyrir sparnaðar-
viðleitni fólks, eða hegning fyr-
ir þegnskap þess. Rafmagns-
hækkunin stefnir beinlínis að
því, að eyðileggja tilraunir rík-
isstjórnarinnar til þess að koma
skipun á efnahagsmálin.
Hannes á horninu. j