Alþýðublaðið - 15.01.1961, Blaðsíða 7

Kqlt btíHp|hádegínu
Kristjáns Magnússonar - Söngvari El!y Vilhjálms
5 ár hefst svo endurgreiðsla
Asswanlánsins og það þýðir á-
framhaidandi straum ég-
ypz'kra vara til Rússlands.
VERZLUNARPÓLITÍSK
SAMRÖND
Það sem hvetur Austur-
Evrópulöndin til þessara
verzlunarpólitísku sambanda
við nýstofnuð ríki er sá mögu
leiki að geta á þennan hátt
komið á nánum tengslum við
þessi ríki, sem geta átt eftir
að borga sig stjórnmálalega,
auk þess sem vestrænum ríkj
Fjárhagsaðstoð Sovétríkjanna
til þróunarríkjanna frá 1954
til 31. okt. 1960 (milljónum
dala).
Efna- Hernað-
hagsaðst. araðst. Ails
Nálæg Austurlönd:
Afganistan 217
Iran 6
Irak 214
Tyrkland 17
Arabíska
Sambandsl. 767
38 255
6
120 334
17
441 1208
múnistaríkjunum var líka
hagnaður að því að kaupa
hráefni frá vanþróuðu lönd-
unum og selja fullunnar iðn-
aðarvörur í staðinn. Komm-
únistalöndin hafa einnig oft
notað sér bæði erfiðleika þesg
ara landa og gamlar erjur
þeirra og vestrænu ríkjanna
til að losna við hráefni sín. —•
Á þennan hátt hafa þau oft
getað knúið fram náin vferzl'-
unarsambönd við vanþróuð
lönd. Hér eru bæði Egypta-
land og Guínea góð dæmi.
Efnahagsaðstoð koimmún-
istaríkjanna til erlendra
ríkja hefur ankizt mjög á síð
ustu árum. Sendinefndir hafa
verið sendar til fjölda landa,
menningartengsi stofnuð,
samið um tæknilega og vis-
indalega samvinnu1, sendir
sérfræðingar til aðstoðar, iðn
aðarmenn þjálfaðir o'g styrk-
ir veittir stúdentum. Ein að-
albeita austanlandanna er
hinn langi greiðslufrestur,
sem þau gefa. Áætlunarbú-
skapur Rússa, sem miðast
við margra ára áætlanir, auð-
Jemen 44 17 61 veldar þeim að gera samn-
Afríka: inga íil langs tíma. Uppbygg-
Etíóþía. 114 114 ing á sé-, enn stað bæði í
Ghana 50 50 Rússlandi og Kína og vinna
Guínea 67 1 68 því báðir vig að koma upp
Asía: auknum iðnaði hjá sér, þótt
Burma 12 12 Sövétríkin séu auðvitaV á
Ceylon 58 58 undan í þessum efnum, og
Indland 932 932 hefurþað í för með sér vissa
Indónesía 513 206 719 kostj fyrir þróunarlöndin.
Kambódía 35 35 Aðalókosturinn við verzlun
Nepal 41 41 við austanríkin eru hinir
Evrópa: ströngu vöruskiptasamni n gar,
ísland 5 5 sem ley.fa ekki einu sinni að
Júgó'slavía 111 iii verzlað sé við önnur komm-
Suður-Am. : únistaríki fyrir það fé, sem
Argentína 104 104 viðkomandi la«d á t. d. inni
Brazilía 3 3 hjá Rússum. Menn verða að
Kúba 14þ 148 'sætia sig við þær vörur, sem
Önnur lönd 3 300 303 í boði eru. Fyrst í stað virð-
Áíls 3461 1123 4584 ast lánin afar bagstæð, enda
_ nema t d vextir af 12 ára
láni aðeins um 2,5%. Þessi
um er upi leið ýtt frá þýð-
ingarmiklum mörkuðum. —
Kommúnistaríkjunum eru
viðskiptamálin einn þáttur
stjórnmálanna. Fyrir dauða
Stalins var verzlun við ,,ka-
píta1istalöndin“ ekki álitin
mjög æskileg, en það viðhorf
hefur breytzt mjög síðan. Það
hefur hins vegar alla tíð þótt
handan við allan vafa að þvi
fylgdu vissir kostir að verzla
við 'hin vanþróuðu liönd.
Þannig var hægt að full-
nægja éigin hráefnaskorti
með vöruskiptum án þess að
nota dýrmætah gjaldeyri og
losna um leið við offram-
leiðslú iðnaðarvamíngs. Kom
lán. sem virðast vera sérlega
hagstæð, rýrna hins vegar oft
við að verð vöruskiptavar
anna er oft óhagstæðara en á
hinum frjjálsa markaði.
Kommúnistaríkin hafa einn
ig stundum selt vestrænu
rikjunum undir markaðsverði
vörur, sem þau hafa keypt
hjá þróunarlöndunum, sem,
hefur komið þeim ’síðar-
nefndu mjög illa. Hrís frá
Burma og bómull frá Egypta
landi hefur verið fflutt út aft
ur frá kommúnistalöndunum
með lægra verði en fram-
ieiðslulöndin sjálf hafa selt
þau á. Svipaðar kvartanir
Framh. á 14. síðu
Cecil B.DeMille's
HIÐ kunna þýzka blað Die
Welt birti nýlega grein um
fjárhagsaðstoð Rússa til van-
þróaðra landa. Fer hún ihér á
eftir í lauslegri þýðingu:
Sovézka fréttastofan Tass
sagði frá því fyrir skömmu
að Sovétríkin hafi veitt kon-
ungsríkinu Nepal rausnar-
lega efnahagsaðstoð. Þessi til.
kynning er ein af mörgum.
Síðan 1954 hafa kommúnista
ríkin keppzt við að vinna
hylli hinna nýstofnuðu ríkja
og hafa Sovétríikin verið þar
fremst í flokki auk Kína,
Tékkóslóvakíu og Austur-
Þýzkalands. í hverjum mán-
uði er skrifað undir nýja
samninga um vöruskipti, lán,
tækniaðstoð og menningar-
legt og vísindalegt samstarf.
Þetta hefur töluverð á'hrif
á efna'hag og verzlun hinna
vestrænu ríkja vegna verzlun
arpólitískra sambanda, sem
s-kapazt hafa um lengri tíma
milíi hinna ungu vanþróuðu
ríkja og kommúnistaríkj-
anna. Al'la fjárhagsaðstoð,
vöruskipti og tæknihjálp
verður fyrr eða síðar að
borga og venjulega með vöru
skiptum. Og það er föst regla
kommúnistalandanna, að und
anteknum nökkrum tilfellum
hjá Kínverjum, að gefa ekk-
ert, nema hvað þau hafa látið
óafturkraeft framlag til tækni
hjálpar SÞ.
Þelta „aðstoðarlána“-kerfi
austantjaldslandanna hefur
marga kosti. Þeim er hægara
að veita lán en gefa, auk þess
sem vaxta- og skuldaskyldur
ungu landanna eru þeim
vörn gegn óhóflegum kröf-
um, Sem kommúnistaríkin
gætu orðið fyrir ef þau tækju
að bjóða rausnarlegar gjafir.
Auk þesg geta áróðursmenn
kommúnista lýst gjöfum vest
rænna ríkja sena mútum og-
sagt lán þeirra okurlán.
Það er engin tilviljun að
helmingur utanríkisvérzlun-
ar Afganistan er við Rúss-
land, því að 70% utanríkis-
skulda þess er hjá Rússum.
Það er heldur engin tilviljun
að verzlun Arabiska sam-
bandslýðveldisins við Rúss-
land hefur aukizt upp í þriðj
ung allrar verzlunar Egypta.
Þróunin í þessa átt hófst
með vopnasölu við Austur-
lönd, seinna seldu þeir þang-
að vélar og að jokum urðu til
samningar um efnahagsað-
stoð vegna Asswanstíflunnar.
Eins og er fær Rússland um
60% allrar bómullarfram-
leiðslu Egyptalands. Eftir um
.HARt’ON f'Ji *NNt f.OV/ARu G KKL.
HL5T0N BRVNNÍR BAXT[R R0BIN50N M
OCBRa jOmn
OtCARLO PAGH OtRER M
| SIR CrDR't NINA MARThA JUÐHH i^NCtNTtkS-Á?
ihaRDwiO'I fOC" iCOn ANDER50N'PRICEé/>S
«,««« *«.iuiuw -a.'jo. jt aac* OR153 'siwar-.* *ranr.u.
» A— ’.w. *•_______ .. [•.
rtOt» - ---------- ~L~r »-J_.
*• ------ p-w- VlSUVlSlOT <us-wxar
Sýnd kl. 4 og 8,20.
Aðgöngumiðasalan í Laugarássbíói opin frá kl. 1.
Sími 32075.
Krefjast gjalds
af segulböndum
BONN (UPI). Vera má að
eigendur segulbandstækja í
Ves tu r-Þýzkaland i verði
brátt að borga fyrir að taka
upp tónlist af hljómpl'ötum
vina sinna.
Hið þýzka Stef Gema heif-
ur þegar unnið fyrir rétti tvö
má:I, sem þetta varðar og virð
íst vera búið að sannfæra
þýzku stjórnina um að þörf
sé laga um þessi mál. Félagið
fer fram á það að eigandi
hvers segulbandstækis greiði
sér 10 marka skatt (rúmar 9
krónur) á ári, því gera megi
ráð fyrir því að alhr eigendur
taki ein'hvern tíma tónlist
upp af útvarpi eða hljóm-
plötum, sem þeir hafa að
láni.
Tekjur tónlistarmanna eru
mikið komnar undir sölu
hljómplatna og hefur aukin
notkun segulbandstækja vald
ið þeim nbkkrum áhyggjum.
Hlj ómplötufy rirtækin fylgja
tónlistarmönnum í þessu máli
og vilja að framleiðendur seg
ulbandstækja geri grein fyrir
og skrái sölu hvers einasta
tækis svo hægt sé að inn-
Iheimta skattinn. Framleiðend
urnir eru hins vegar á móti
þessu og er þýzka firmað
Grundvig þar fremst í flokki.
Gema hóf baráttu sína við
framleiðendurna fyrir 5 ár-
um og tókst þá að fá þá til
að greiða sér árlega ákveðna
fjárupphæð fyrir það tap,
sem það teiur sig verða fyrir
vegna notkunar segulbands-
tækjanna. En fyrir fjórum
árum síðan riftuðu þeir þess-
um samningum við Gema og
neituðu að greiða meira.
Gema fór þá í rnó'l við þó,
sem það vann. Etftir það urðu
framleiðendur að skrá í alla
leiðarvísa með tækjunum að
bannað væri að taka upp tón
list af hljómpiötum.
Grundvig gekk í kringum
þau lög með því að minnast
ekki ó það í auglýsingum sín
um eða leiðarvisum að hægit
væri að nota tækin til að
taka upp áðurskráða tónlist.
Nú hefur Gemá farið í tvö
önnur mál við Grundvig og
heimtar níu milljóna króna
skaðabætur í stað þóknana,
sem það telur sig bafa misst
vegna segulbandstækjanna.
Þar að aúki heimtar það nöfn
þeirra, sem segulbandstæki
kaupa.
Alþý'Öublaðið — 15. jan. 1961 J