Alþýðublaðið - 21.03.1961, Blaðsíða 4

móti Hitler og þeim hugmynd
um. sem hann var persónu-
gervingur fyrir? Áttu þeir að
vera um kyrrt í Þýzkalandi
og reyna, ef hægt var, að berj-
ast gegn Hitler þar, eða áttu
þeir að berjast gegn nazism
anum utan frá? Við þessum
spurningum er að sjálfsögðu
ekki hægt að gefa neitt algilt
svar en það má benda á, að
Brandt vann i neðanjarðar-
hrsyfingu jafnaðarmanna í
Barlín fvrir stríðið, og hefði
hann haldið því áfram er næst
um óhjákvæmilegt, að hann
hefði lokið lífi sínu í fangabúð
um nazista. Þetta er svo sem
ekki í fyrsta skipti sem deilur
koma upp um það að föllnu
einræði, hvorir hafi 'hegðað
sér betur_ sem voru kyrrir
heima, eða þeir, sem flúðu til
að geta tekið upp baiáttuna
síðar.
Þó að stjórn kristilega demo-
krata hafi ekki sem slík tek-
ið þátt í að útbreiða hvers
kyns gróusögur um hinn
skeinuhætta andstæðing, þá
hefur a. m. k. einn ráðherrann.
Strauss landvarnaráðherra
látið hafa eftir sér þessi orð:
,,Við vitum hvað við vorum
að gera hér heima, en hvað
gerðu hinir?“ Þetta er í raun
og veru ekki annað en undir-
skrift undir þá staðhæfingu
jafnaðarmanna, að kristilegi
demókratafiokkurinn standi
að baki níðherferðinni.
Annað atriði. sem styður
þessa skoðun, er hin veika af-
staða Adenauers til málsins.
hann hefur sagt, að ekki bæri
að áfellast neinn, hvorki fyr-
ir að hafa verið um kyrrt né
fyrir að hafa flúið. í hvoru
atriðinu fyrir sig væri það
Hvar vom þeir?
mikilvægast, að tilganguriuni
með athöfninni. eins og at-
höfnin sjálf, væri heiðarlegur.
Þetta telja jafnaðarmenn eng-
an veg:nn nógu sterkt að orði
kveðið, og nú fyrir skemmstu
hefur Brandt, í yfirlýsingu í
jafnaðarmannatímaritinu Ber
liner Stimme, haldið því fram,
að stjórn kristilegra demó-
krata stæði á bak við þessa
herferð, sem höfðar til lægstui
hvata Þjóðverj a frá þvi að
brúna ógnin ríkti þar. Hann
biður Adenauer um að stöðva
þessar aðgerðir. Segir Brandt
að nauðsynlegt sé, að Aden-
auer gefi út afdráttarlausa yf-
irlýsingu um, að hann sé mót-
fallinn herferðinni. ,,Ef ekki.
vitum við hvar hann stendur
í þessu máli“, sagði í yfirlýs-
ineunni. Ekki er vitað um við-
brögð Adenauers, þegar þetta
er skrifað.
yfirlýsingu Adenauers hafi í
raun og veru verið gefið í
skvn, að mál Brandts kynni
að hafa nokkra sérstöðu. og
því sé yfirlvsinfjin langtfrá bví
fuHnæeiandi. En bað er ann-
að líka, sem jafnaðarmenn ótt-
ast í bessari kosnineabaráttu,
og bað er. að kristilegir demó
kratar notf^ri sér mál óláns-
mannsins Frenzels. iafnaðar-
mannsins. sem gerðst njósn-
ari kommiinista. með bví að
d.rsga hann fvr.ir rétt skömrou
fvrir kosningar. Stiórnin
mundi bá notfæra sér. að Fren
7°1 var líka landflót.ta á striðs-
tímsnimi Rnurninffin er nú,
hv°r áhrif slík vinnubrögð i
stiórnmálum muni hafa fvrir
hið unga og óharðnaða lýð-
ræði. sem vaxið hefur upp i
* Vestur-Þýzkalandi eftir stríð.

KOSNINGABARÁTTAN í
Vestur-Þýzkalandi vegna
kjörs kanzlara í haust virðist
vera hafin með heldur ógeðs-
legum hætti. Helztu frambjóð
endur eru Konrad Adenauer.
núverandi kanzlari, fyrir
kristilega demókrataflokkinn
(CDU) og Willy Brandt, yfir-
borgarstjóri í Vestur-Berlín,
fyrir jafnaðarmenn. Jafnaðar
menn hafa vafalaust aldrei
haft eins sterkan frambjóð-
anda í kjöri við kosningar til
kanzlaraembættisins og nú,
Þetta hafa andstæðingar
þeirra séð, og árangurinn er
sá, að hvíslingaherferð er haf-
in gegn honum persónulega,
sem vafalaust má rekja til
kristilega demókrataílokks-
ins.
w„ly Brandt tók við em-
bætti yfirborgarstjóra Vestur-
Berlínar við lát prófessorsReu
ters, sem hafði getið sér mjög
got.t orð í embætti. Brandt hef
ur verið sívaxandi maður ekki
aðeins í flokki sínum heldur
einnig í embætti sínu. hann
hefur ferðazt víða síðan hann
varð borgarstjóri og áunnið
sér mikið traust meðal er-
lendra stjórnmálamanna.
Þetta hefur verið honum sér-
æga nauðsynlegt vegna hinn-
ur einkennilegu aðstöðu Vest-
ur-Berlínar. sem á í raun og
veru alveg eins mikið undir
beinum stuðningi erlendra
stórvelda, eins og undir stuðn
ingi stjórnar þess lands, sem
hún tilheyrir. Það leikur eng-
inn vafi á því, að Brandt nýt-
ur fyllsta trausts ríkisstjórna
vesturveldanna.
líann átti sinn mikla þátt í
endurskoðuninni á stefnuskrá
vestur-þýzka jafnaðarmanna-
flokksins sem hefur orðið til
þess, að jafnvel kristilegir
demókratar virðast óttast
hugsanlega valdatöku jafnað-
•armanna í 'Vestur-Þýzkalandi
minna en fyrr. Enn er óvíst
hver áhrif hin nýja stefnuskrá
hefur í kosningum og ennþá
óvissara. hve magnaður Brandt
reynist sem atkvæðaveiðari í
kosningum í Vestur-Þýzka-
landi öllu saman. En baráttu
aðferðin, sem beitt er gegn
honum af ándstæðingunum,
virðist benda til þéss, að ótt-
inrt við hann sé ekki lítill.
_að et'u þrjú atriði, sem
hvíslað er af andstæðingum
Brandts, en þau eru þessi: Að
hann sé lausaleiksbarn,* að
hann hafi eytt stríðsárunum
utan Þýzkalands, og að hann
hafi klæðzt erlendum einkenn
isbúningi. Um fyrsta atriðið
er það að segja. að aldrei hef-
ur verið dregin nein dul á það.
Að koma fram með slíkt, eins
og það væri niðrandi fyrir
mann er álíka forkastanlegt,
eins o að telja mann óalandi
og óverjandi fyrir það að vera
rangeygur. Maðurinn getur
sjálfur’borið álíka litla ábyrgð
á þessu tvennu, auk þess sem
það samrýmist alls ekki^hugs
anahætti nútímans að níða
menn fyrir slíkt.
U m annað atriðið er það að
segja, að það er langt frá því,
að Willy Brandt sé eini Þjóð-
verjinn, sem flúði ógnastjórn
Hitlers, sem betur fer. Það má
teljast Þjóðverjum til hróss,
að það var mikill fjöldi þeirra.
sem ekki vildi búa við stjórn
Hitlers og yfirgaf landið. Til
dæmis má taka, að Reuter,
fyrrverandi borgarstjóri í Ber
lín, flúði Þýzkaland nazism-
ans og Ollenhauer. leiðtogi
jafnaðarmannaflokksins og
fyrrverandi frambjóðandi
hans við kanzlarakiör, gerðu
slíkt hið sama. Báðir þessir
menn sneru aftur til Þýzka-
lands síðar og voru síður en
svo álitnir nokkru verri fyrir
flóttann.
Enþá komum við að þriðja
atriðinu, sem sagt því, að
Brandt hafi borið erlendan ein
kennisbúning. er hann kom
aftur til Þýzkalands eftir stríð,
Það er vitað mál, að Willy
Brandt flúði til Noregs undan
nazistum og gerðist norskur
ríkisborgari og var það, er
hann kom til Þýzkalands aft-
ur 1945. Hann 'hefur sjálfur
skýrt frá því hvernig stóð á
norska einkennisbúningnum.
Innrásardaginn flúði hann frá
Qsló, eins og fjölmargir aðrir
Norðmenn.Þegar svo var kom
21. marz 1961 — Alþýðublaðið
ið. að frekara viðnám var til-
gangslaust gafst norski her-
upp, Félagar Brandts vissu.
að Þjóðverjar myndu sýna
honum litla miskunn, land-
flótta and-nazista, ef þeir
næðu í hann. Þeir fengu hon-
um því norskan einkennisbún-
ing. og síðan var hann tekinn
af Þjóðverjum, eins og aðrir
hermenn, án þess að þeir kæm
ust nokkurn tíma að því, hver
hann í raun og veru var. Þetta
var allt og sumt. Brandt hef-
ur sjálfur sagt, að hann hefði
átt í stríði við sjálfan sig um,
hvort hann ætti ekki að halda
áfram síriúm norska borgara
rétti. Það hefur áreiðanlega
ekki síður verið af skyldu-
rækni en metnaðargirnd, að
hann valdi þann kost að snúa
aftur og kasta sér út í stjórn
málin.
r etta mál vekur í raun og
veru spurninguna um prinsíp.
Sem sagt: Hvað áttu þeir 'Þjóð
verjað að gera, sem voru á