Alþýðublaðið - 08.06.1961, Blaðsíða 11

Heimspeki á ísland
og isl. heimspeki
‘Leitt væri til þess að vita, I
ef stjórnmálamaður, sem kveð
ur sér hljóðs um heimspekí,
eins og Brynjólfur Bjarnason
fyrrum menntamálaráðherra,
hefur nú gert í útvarpinu,
væri af andstæðingum og öðr
um, sem ekki eru flokksmenn
hans, ekki látinn njóta sann-
mælis. Munu íslendingar ekki
láta það henda sig, enda
mundi slíkt einungis gera
réttmætri gagnrýni erfiðara
fyrir. Eg hef að mínu leyti
haft ánægju af að hlusta á
þessi erindi, sérstaklega ann-
að erindið, þar sem mjög fróð
leg og íhugunarverð efni voru
tekin fyrir. Yel þótti mér það
athugað, að þegar einhverjir
þykjast geta „hafnað orsaka-
Því jbeg/a
menn r
. GOTT þótti mér að sjá í
Sunnudagsblaði Alþýðublaðs-
ins 11. des. sl. að hinn kunni
sálfræðingur C. G. Jung, skuli
hafa gert sér ljóst, að draumar
eru jafnan óháðir vilja og ósk
um dreymandans, og að hinn
sofandi maður sé þar því frem
ur þiggjandi en gerandi. En
því þótti mér gott að sjá þetta
að þarna er um að ræða eitt
af því, sem dr. Helgi Pjeturss
var að leitast við að fá menn
til að skilja. Það sem dr.
Helgi gerði sér einna fyrst
ljóst varðandi drauma sina
var einmitt þetta, sem þarna
var haft eftir Jung, að undir
rót þeirra væri ekki nema að
litlu leyti endurminningar
hans úr vöku. Og féllist nú
Jung einnig á það, sem að
auki var sagt þarna í blaðinu,
að til séu „mjög skýr dæmi
um það, að menn hafi í
draumi lifað eða séð atburði,
sem áttu sér stað á svipuðum
tíma allt annars staðar í heim
Framhald á 12, síðu.
lögmálinu“ þýðip það ekkert
annað en það, að þeir eru
sjálfir hættir að hugsa.
Það sem gagnrýna mætti
við erindin, og kynni að mega
heita réttmæt gagnrýni, er
það, að höfundur leitar langt
yfir §kammt og veit ekki vel
hvar hann er staddur. Eg get
stutt þetta með rökum. Brynj-
ólfur notar, ekki sjaldnar en
tvisvar, svo ég tæki eftir, en
líklega allmiklu oftar, orðið
framvinda um þróun, evolution,
í víðtækustu merkingu. En
þetta orð veit ég ekki betur
en að myndað sé af dr. Helga
Pjeturss og er eitt af vildar-
orðum hans. En vilji menn
njóta góðs af orðsnilli dr.
Helga, hvers vegna þá ekki
einnig af öðru því sem hans
er? Hvers vegna að sneiða allt
af hjá því, sem íslendingur og
hinn ágætasti maður hefur til
málanna lagt, þegar efnið
beinlínis krefst þess að hans
sé gelið? Þrátt fyrir það, að
margt er vel um erindi Brynj-
ólfs og það, að hann er ótví-
rætt mjög vel lesinn maður,
hygg ég að hann myndi sýna
sig sem meiri heimspeking
með því að segja með einföld
um orðum hvort hann telur
að kenningar dr. Helga Pjet-
urss séu réttar eða hvort
hann heldur að þær séu vit-
leysa. Þetta er það, sem ég
vildi fá Brynjólf Bjarnason til
að svara, og ég veit, að því
fyrr sem hann bregður við því
auðveldara, verður honum að
segja annaðhvort.
Það er reyndar ýmislegt
annað, sem ég vildi fá þá, sem
mikla viðleitni sýna á því að
afla sér yfrlits yfir það sem
vitað er og það, sem gerizt, til
að ræða um. Nú er það t. d.
öllum kunnugt, sem furðuleg
tilhugsun má heita, að eld-
flaug gerð af mannahöndum
er á leið til annars hnaltar,
Venusar. Og er ætlað, ef ekki
verða óhöpp, að afla vitneskju
um ásigkomulag hnattarins,
sem aldrei fyrr hefur verið
kostur á. Nú þætti mér fróð-
legt að vita það, áém mér
þykir mestu máli skipta, hvort
von er til þess að geimfar
þetta muni leiða nokkuð í
ljós um líf á stjörnunni ’Ven-
usi. Eða með öðrum orðum,
hvort samskipun jarðefnanna,
efnasamböndin, séu þar kom-
in á það stig, að þar megi líf
heita. Vera má að litlar líkur
séu til, að slíkt komi í ljós í
þetta sinn. En sé það á hinn
veginn, að þetta kunni að tak
ast, þá er nú senn um fleira að
tala.
Þorsteinn Guðjónsson.
Vil kiaupa lítinn
hrognkelsabát
Verðíilboð sendist Alþýðublaðinu merkt „Trilla“»
Ný 1 jóðabók
Nýtt sKáld
Hæstaréttarlögmaður tekur sér sæti á skáldabekk.
Maíbók Almenna bókafélagsins
er Ijóðabókin
Fjúkandi lauf cr fyrsta ljóðabók höfundarins.

J/

Einar Asmundsson.
eftir
Einar Ásmundsson
hæstarét tarlögmann
Almenna bókaféiagið
tti Háskóla íslands
Á laugardag verður dregið í 6. flokki.
1.100 vinrú'ngar að fjárhæð 2.010.000 krónur.
HAPPDRÆTTI HÁSKÓLA ÍSLANDS
6. fl.
1 á 200.000 kr. 200.000 kr.
1 - 100.000 — 100.000 —
26 - 10.000 — 260.000 —
90 - 5.000 — 450.000 —
980 - 1.000 — 980.000 —
Au ka vi n n ingar:
2 á 10.000 kr.
20.000 kr.
1.100

2.010.000 kr.

Alþýðublaðið — 8. júmí 1961