Alþýðublaðið - 12.08.1961, Blaðsíða 4

Guðni Guðmundsson:
UM ÞESSAR mundir er hald
in í bænum Punta del Este,
ikammt frá Montevideo í Uru-
guay, efnahagsmálaráðstefna
Ameríkuríkjanna, sem teljast
verður ein hin veigamesta,
sem haldin hefur verið. Ráð-
«te£nan mun m. a_ ræða tíu ára
áætlun þá um efnahagslegar og
féiagslegar framfarir í latnesku
Ameríku (Mið- og Suður Ame
ríku), sem Kennedy Banda-
ríkjaforseti boðaði í marz s. 1.
iSendinefnd 40 manna, undir
forsæti Douglas Dillon, fjár-
zn.álaráðherra Bandarikjanna,
sækir ráðstefnuna frá Banda-
ríkjunum, og þegar nefndin
Jiafði fund með forsetanum í
Hvíta húsinu fyrir brottförina
frá Washington, sagði Kenne-
•dy, að hann teldi ráðstefnu
þessa hina mikilvægustu, sem
haidin hefði verið síðan hann
’tók við völdum í janúar í vet
iii'.
Eins og menn muna ef til
vi.Il, miðast ááætlun Kennedys
"við, að Bandaríkjamenn veiti
n-íkjunum í latnesku Ameríku
aðstoð, er tengd sé grundvallar
nmbótum í hverju landi fyrir
_sig á sviði jarðnæðis, skattlagn
Ingar, menntunar, húsnæðis-
►nrála og efnahagsmála al-
rmennt Þessar áætlun ICenne-
-dys forseta var feikilega vel
tekið, er hún var fram sett,
•og ef hún ber árangur er eng
inn vafi á, að hún mun reyn-
■-as veigamikiil skerfur í því
starfi að bæta lífskjör manna
j.'l heimshluta, sem til þessa
þihefur verið fremur afskiptur.
li'lifistakist hún hins vegar er
j "útlitið svart. Það, sem raun-
•verulega felst í áætluninni er
'lcrafa um hægfara þjóðfélag?-
lega byltingu í ríkjum latnesku
Ameríku í skiptum fyrir efna
hagsaðstoð.
Það er geysileg áhætta falin
í því fyrir Kennedy forseta að
reyna að koma svo miklum um
'bótum á í öðrum ríkjum, á-
•liætta, sem hann raunverulega
verður að taka á sig, en hon
•um mun líka launast ríkulega
fyrir, ef vel tekst. Latneska
.Amerika er ríkt land og óör-
■uggt, þar sem lýðræði hefur
rtil skamms tíma ekki náð að
’Jiróast. Vakning er byrjuð,
-ekki síður þar en í hinum fyrr
verandi nýlendum í Afríku, og
kapphlaup hinna tveggja aðal
efnahagskerfa, kapítalisma og
kommúnisma, er hafið. Bæði
Rússar og Kínverjar hafa að
undanförnu gert ákafar og dýr
ar tilraunir til að komast til
áhrifa í löndum þessum. Banda
ríkjamenn hafa hins vegar
slæman djöful að draga, sem
er slæm frammistaða á fyrri
árum, er þeir á stundum virt-
ust hafa óeðlilegan hagnað af
fjárfestingum sínum í lönd-
um latnesku Ameríku og virt
ust oft styðja vonda og svik-
ula stjórnendur. Grunsemdir í
þeirra garð eru því miklar og,
því miður, ekki ástæðulausar,^
samkvæmt fyrri afstöðu
þeirra.
Hætt er við, að nokkuð af
ánægjunni, sem menn létu í
Ijcs í latnesku Ameríku, er tíu
ára áætlun Kennedys var birt,
hafi farið forgörðum við hið
misheppnaða innrásarævintýri
á Kúbu. En fátt er svo illt, að
einugi dugi. Þó að byltingin á
Kúbu hafi vafalaust styrkt
byltingarmenn í öðrum lönd-
um latnesku Ameríku, þá hef
ur hún einnig opnað augu
margra, Stjórnendum landanna
hlýtur t. d. að vera ljósari
hættan, sem við þeim blasir,
og því ættu þeir að vera fús-
ari til að koma á þeirri hæg-
fara þjóðfélagsbyltingu sem
áætlunin gerir ráð fyrir, er
þeir hafa á Kúbu séð afleiðing
arnar af að þrjóskast við. Fyr
ir nokkrum árum hefði ekki
verið hugsanlegt, að slík áætl
un yrði samþykkt í latnesku
Ameríku, en nú er í ýmsum
löndum aðeins beðið eftir að
hún taki gildi (eins og t. d.
í Brazilíu). Hins vegar er t. d.
í Perú allt komið undir úrslit-
um kosninganna á næstunni.
Helzta verkefni bandarísku
nefndarinnar í Punta del Este
er sem sagt að vinna traust.
Sýna þjóðum latnesku Ame-
ríku, að stefnan sé breytt, að
stóri bróðir í norðri sé í ein
lægni þess fýsandi, að lífskjör
in verði bætt, og binda endi
á allan ótta við „dollara-imp-
eríalisma“. Þetta verkefni er
því brýnna, sem kommúnis-
minn og kalda stríðið hafa nú
þegar haldið innreið sína í
þennan heimshluta. Og þá
komum við að þeirri stað-
reynd, að Kúbustjórn sendi
fulltrúa til ráðstefnunnar, eng
an annan en einn harðasta
kommúnistann á Kúbu, Gue-
vara þjóðbankastjóra. Ekki
virðist neinn vafi leika á því,
að ttlgangurinn með því sé
að reyna að spilla eins miklu
o;g spillt verður.
Starfi ráðstefnunnar verður
annars þannig hagað, að hinar
ýmsu stjórnir hafa verið beðn-
ar um að leggja fram tillögur
um framkvæmd tíu ára áætlun
arinnar. Þessar tillögur verð
Framhald á 14 síðu
I SMÁÞORPI einu í
Grikklandi sem Ayia Eleni
(heilög Helena) nefnist,, —
blandast saman frumstæðir
siðir liðinna alda og kristin
trú. Á hverju ári fer þar
fram eldganga á degi heil-
agrar Helenu, sem er dýrð-
lingur þorpsins.
Þessi áhrifaríka og sjald-
gæfa athöfn fer fram að við-
stöddum flestura þorpsbú-
um, og er í hverí sinn beöið
eftir þeim degi af mikilii
cftirvæntingu. Fyrst er far-
ið í skrúðgöngu inn á þorps
torgið og bornar fyrir henni
dýrðlingamyndir. Þaðan er
gengið út á völl með raúð-
glóandi kolum, sem þarna
hafa verið sett, til að þeir,
sem vilji, geti reynt trú sína
með því að vaða eldinn.
Það furðulega skeður að
sumum tekst að vaða yfir án
þess að brenna iljar sínar,
og ganga rólega og öruggir
yfir i þeirri trú, að ekkert
geti skaðað þá. A.ðrir, sem
ekki eru jafn öruggir og
gagnteknir trúaræsingi. —
hika, öskra upp af sárs-
auka, — hendast til baka
með brunnar, eða upp-
hJ.eyptar iljar og gráta og
iðrast, því þeir telja mis-
tök sín stafa aðeins af trú-
leysi. Þeir hugga sig við að
geta reynt aftur í næsta
degi heilagrar Helenu.
12. ágúst 1961 — Alþýðuhlað'ið