Alþýðublaðið - 02.09.1961, Blaðsíða 2

I' fjttrtjórar: Gísll J. Astþórsson (áb.) og Benedikt Gröndal. — Fulltrúi rit-
! Itíjómar: Indriði G. Þorsteinsson. — Fréttastjóri: Björgvin Guðmundsson. —
í flSÍmar: 14 900 — 14 902 — 14 90Í Aug^ýsingasími 14 906. — Aðsetur: Alþýðu-
) Ifc&sið. — Prentsmiðja Alþýðubiaðsins Hverfisgötu 8—10. — Áskriftartfjald
{ < >,00 á mánuði. í lausasölu kr. 3.00 eint. Útgefandi Alþýðuflokkurinn. —
% Fra væmdastjóri Sverrir Kjartansson.
Rússar sprengja
SOVÉTRÍKIN hafa vakið ótta þjóða um heim
allan með tilkynningu sinni um að þau muni hefja
kjarnorkusprengingar í tilraunaskini á nýjan leik.
lEr full ástæða til að óttast þessa aðgerð, því for
Gætisráðherra Rússa, Krustjov. hefur engu tæki
Ææri sleppt til að 'hóta öðrum þjóðum, jafnvel frið
sömum smáþjóðum, gereyðingu'með ógnarsprengj
i um.
Hvaða ástæðu hafa Sovétríkin til að hefja kjarn
i orkusprengingar á ný og fcyrja aftur að dreifa
i geislavirku ryki umhverfis hnöttinn? Hvar er allt
i skrumið um friðarvilja kommúnista nú? Telja
i Jpeir friðinn verða öruggari, ef nú byrjar stórfelld
■ asta kapphlaup í kjarnorkuvígbúnaði, sem mann
i Ikynið hefur enn séð?
Bæjarstjóramálið
BÆJARSTJÓRAMÁLIÐ á Akranesi hefur nú
j komizt á loka stig með úrskurði setudómara. Hef
ur öðru sinni verið staðfest, að brottrekstur fyrr
verandi bæjarstjóra var fullkomnlega löglegur,
og kröfu 'hans um miskabætur hefur verið alger-
lega hafnað. Hins vegar fær hann 120.000 kr. í
, kaupgreiðslur. Þetta hefur þá gerzt í málinu:
! 'l) Fógetaréttur komst að þeirri niðurstöðu, að
forottvikning bæjarstjórans í fyrra hefði verið
algerlega lögleg og dæmdi hann til að skila em
óættinu. Bæjarstjórinn áfrýjaði ekki þeim
dómi.
2) Bæjarstjórinn krafðist 200.000 krónu miska
bóta frá bænum fyrir brottrekstur sinn og á-
kærur á sig í því sambandi. Síðari dómurinn
hafnar þessari kröfu með öllu, og veitir engar
miskabætur.
2) Bæjarstjórinn krafðist kaupgreiðslu yfir 170.
000 krónur. Lögfræðingur bæjarstjórnar hafði
raunar í fy.rra boðið honum eins árs kaup, en
i því var hafnað. Nú fær hann með dómi kr.
120.000.
Meirihluti foæjarstjórnar Akraness fór því lög
lega að máli þessu og gerði ekkert, sem er skaða
foótaskylt. Dómurinn hefur úrskurðað, hvort fyrr
verandi bæjarstjóri skuli fá eitt ár eða örlítið
meira af launum greitt,, en haggar ekki aðalatrið
: um málsins.
Samvinnutryggingar
SAMVINNUTRYGGINGAR hafa starfað í
AÍmmtán ár. Þetta fyrirtæki hefur verið eitt far-
sælasta framtak samvinnustefnunnar á íslandi,
i nnleiddi nýja starfshætti og hefur endurgreitt arð
íil hinna tryggðu. 30 milljónir króna. Jafnaðar
.nenn hafa víða um heim viljað setja alla frjálsa
^ryggingastarfsemi í þetta rekstursform, og reynsl
an hér á landi styður þær hugmyndir vissulega.
Allur verötoll-
urinn og vöru-
magnstollurinn til
félagsmála
TÍMINN gerist svo djarfur, í
gær að ræða um almannatrygg
ingarnar í ritstjórnargrein. Seg
ir blaðið, að gamla fólkið fái
aðeins gengislækkunina en
ekki ne'inar uppbætur vegna
verðhækkana_ Eins og skýrt er
frá annars staðar í AJþýðublað
inu í dag mun ellilífeyrir og
aðrar tryggingabætur verða
hækkaðar í h^.ust en lagabreyt
ingu þarf t*I þess, að unnt sé
að hækka bæturnar, En mál
gagn Framsóknarflokksins ætti
sem minnst að ræða um al
mannatryggingarnar. Undanfar
in ár hefur Framsókn barizt
gegn sérhverri aukningu á
tryggingunum og í vinstri
stjórninni mátti Framsókn
ekki heyra nefndar tillögur A1
þýðuflokksins um aukningu
trygginganna,
Sannleikurinn er sá, ao fyrir
frumkvæði , AlþýðufIokksins
hafa framlög ríkisins til al
mannatrygginga stöðugt verið
að aukast undanfarin ár. A1
Þýðublaðið hefur athugað fram
lög ríkisins til almannatrygg
inga frá árinu 1038 og þá kemur
í ljós að einmitt þegar Alþýðu
flokkurinn hefur verið í rikis
stjórn hafa framlög til almanna
trygginga stóraukizt. 1938 nam
fjárveiting alþingis til almanna
trygginganna 545.000 kr eða
3 1% af öllum rekstrartekjum
fjárlaga sem þá námu 17,4 millj.
kr Á tímabilinu 1938 til 1940
hækkar framlagið lítið. En það
ár var gerð mikil breyting á al
mannatryggingum fyrir frum
kvæði Alþýðuflokksins. Kom
sú breyling fram árið eftir í
því að hlutfallstala fjár til al
mannatrygginga þrefaidaðist
1946 fóru 3.8% rektrartekna
fjárlaga 'til almannatrygginga.
En 1947 fóru 9.3% tíl slmanna
trygginga eða 18.7 millj, kr„ en
þá námu niðurstöðutölur rekstr
aryfirlits fjárlaga 202,0 millj.
kr. Á árunum 1938—1946
rennur ca 33ja hver króna af
tekjum ríkissjóðs til almanna
trygginga. En það gengur ca.
11. hver króna til þeirra á ár
unum 1947—1959. Frá 1947 —
1960 ,er hlutfall framlags tíl al
mannatrygginga af rekstrartekj
um fjárlaga nokkurn veginn ó-
breytt en 1960 tvöfaldast hlut
fallstalan með þeirri myndar
legu aukningu á tryggingunum,
sem núverandi rikisstjórn kom
á, 1960 hækkar framlagið ti] al
mannatrygginganna úr 101
millj. kr í 266.4 millj, kr, eða
úr 9,8% af rekstrartekjunum
í 17,7%. Á yfirstandandi ári
hækkar framlagið enn í 323,8
millj kr. eða í 20,4% af rekstr
artekjum fjárlaga. Síðustu tvö
árin fer því fimmta hver króna
af tekjum ríkissjóðs t;l al
mannatrygginga.
Athyglisvert er einnig að at
huga hversu mikill hluti af toll
tekjum ríkisins framlög til al
I mannatrygginga eru Lengi vel
! eru framlög ríkisins til almanna
trygginga sem næst sextándi
hluti af tolltekjum ríkisins.
1938 nemur verðtollur og vöru
magnstollur 8.2 millj kr. en
framlagið til almannatrvgginga
545 þús. kr. eða 6.6% af toll<
unum. 1961 fara hins vegar 5/0
hlutar tollteknanna til almannaí
trygginganna Á yfirstandandi
ári nema tekjur ríkisins af ver5
tolli og vörumagnstolli 388
millj. Framlagið til almanna
trygginga nemur 323.8 millj.
eða 83,5%.
En auk þess sem ríkið ver
miklu fjármagni til almanna/
trygginga veitir það einnig fði
til framfærslu sjúkra manna og
örkumla Alls er veitt á fjárlög
um í ár til félagmála 379,2
millj. kr., eða 23,9% af öllumi
tekjum ríkissjóðs Það er fýrstl
og fremst vegna aukinna S
hrifa Alþýðuflokksins að frarai
lög tii félagsmála hafa aukizfc
hér á landi svo ört og er það
útaf fyrir sig athyglisvert, aS
Alþýðuflokkurinn skuli hafa!
getað þokað þessum málum eina
langt áleiðis hér eins og á hin
um Norðurlöndunum þar seml
jafnaðarmenn hafa haft meiri
, hlutaaðstöðu á þingi.
Nauðsyn ja-
vörur og
.luxusvörur*
ÞJÓÐVILJINN ræðst í gær
á Jónas Haralz fyrir hin nýju
' verðlagsákvæði, sem ákveðin
| hafa verið. Gcrir blaðið eink-
j um mikið veður út af þeim
ummælum Jónasar, að undan-
j þegnar verðlagsákvæðum
verði vörur, „sem SÍÐUR
MEGI TEL.TAST TIL NAUÐ-
SYNJAVARA.“
Auðvitað má til sanns vegar
færa, að allar vörur séu nauð
synjavörur, ef út í það er far
ið. En það er ekki r.úverandi
ríkisstjórn sem tekið hefur
upp skiptingu vara í nauð-
synjavörur og lúxusvörur.
Það var fyrst og fremst vinstri
stjórnin, ríkisstjórn sú, er
kommúnistar sátu í, sem tók
upp þessa skiptingu, enda
voru allar efnahagsráðstafan-
ir vinstri stjórnarinnar miðað
ar við það, að skattleggja
„luxusvörur“ og hlífa nauð-
synjavörum. Þá voru vörur
eins og ytri fatnaður og vinnu
föt flokkaðar með lúxusvör-
um. Og það eru einmitt vör-
urnar sem vinstrí stjórnin,
tollaði sem mest, sem nú
verða teknar undan verðlags
ákvæðum Þar liggur einmitfc
sama skoðun til grundvallar og
hjá, vinstri stjórninni.
Það er fróðlegt að athuga
hversu háir tollar eru á hinura
ýmsu vörum. Slík athugun
leiðir í Ijós, að vinstri stjórn-
in hlífði ekki ýmsum þeim
vörum, sem nauðsynlegar eru.
Ef heildarskattlagningin (öll
aðflutnir.gsgjöld) er athuguð
kemur eftirfarandi í ljós; Með
100—150% tolli eru vörur eins
og kvenskór, lestar, nylonsokk
ar, búsáhöld úr gleri og tann-
krem. Með 150—200% tolli,
eru vörur eir.s og niðursoðmr
Framhald á 11 síöu.
■* 2. sept. 1961 — AJþýðublaðið