Alþýðublaðið - 16.11.1961, Blaðsíða 8

g 16. nóv. 1961 — Alþýðublaðið
Víða um lönd, eí
í Bandaríkjunum
imkið verið um þi
hvernig .verja megi
ing í hugsanlegri
orkustyrjöld. Myn
t. h. er frá andd
slíks varnarbýrgis
sem er hér að neði
fjölskyldubyrgjum
er hægt að fá ke
vestra. Myndin ti
sýnir hvernig ban
teiknari hugsar
New York muni
eftir kjarnorkuárá
HARÐNANDI deilur
stórveldanna hafa valdið
því, að víða um lönd er
nú mikið rætt um það
hvað gera skuli almenn-
ingi til varnar, ef kjarn-
orkustyrjöld kynni að
brjótast út. Ekki eru menn
á einu máli hér fremur en
annars staðar. I fyrsta
lagi deila menn um það,
hvort nokkrum vörnum
verði komið við í slíku
stríði. í öðru lagi um það,
hvort nokkrir forustu-
menn stjórnmálaheimsins
séu raunverulega það for-
hertir, að einhver líkindi
séu til þess að til stríðs
komi.
Undanfarin ár hefur lít
ið verið gert almenningi
til varnar ef til stríðs
kynni að koma. Meira að
segja í Bandarík j unum
hefur ekkert raunhæft
verið gert í þessum mál-
um, a.m.k. ekki í stórum
stíl fyrr en nú síðustu vik
urnar. Þar hafa yfirvöldin
lengi verið sannfærð um
gildi slíkra varna, en hinn
gífurlegi kostnaður við
almennar varnir fyrir
borgarana' hefur verið
shkur, að hann þótti frá-
gangssök. En með aukinni
spennu milli stórveld-
anna og vaxandi stríðs-
hæltu, hefur þetta við-
horf breytzt. Berlínar-
deilan og kjarnorkutil-
raunir Rússa haf'a ráðið
hér úrslitum. Þótt aðeins
geti verið um að ræða
mjög takmarkaðar varnir
fyrir borgarana, en kostn-
aður við slíkar varnir hins
vegar hár, er Banda-
ríkjastjórn nú komin á
þá skoðun, að slíkum vörn-
um beri að koma á.
Aður en Bandaríkjaþing
fór heim í síðasta mánuði
veitti það stjórninni 207
milljón dollara upphæð
til almennra borgara-
varna í hugsanlegri kjarn
orkustyrjöld. Þessi upp-
hæð er fimm sinnum
hærri en sú, sem venju-
lega hefur verið veitt til
þessara mála árlega. Sam-
timis var gengizt í það, að
flytja yfirstjórn varnar-
málanna inn í Pentagon,
þar sem yf’.rstjórn Iand- landi verða varir við ferð árás heima fyrir, og áttu
varnanna hefur aðselur ir óvinarins og hafa á- þingmenn erfitt með að
sitt Foringi hinnar nýju kveðið stefnu þeirra og ímynda sér, að svo dýrar
deildar varð Steuart Pitt- fengið vissu um tilgang- framkvæmdir gætu raun-
mann, maður rúmlega fer inn með sendingunni, — verulega orðið nauðsyn-
tugur að aldri. verða settar í gang við- legar. Meðan menn voru
Borgaravarnirnar munu vörunarsírenur á þeim að íhuga málið, varð ekk-
vistum birg og lyfjum eft svæðum, þar sem hættan ert úr framkvæmd þess-
merkja og skrásetja alla er fyrir dyrum. ara tdlagna Petersons, til
kjallara og önnur neðan- Þegar þetta nýja vanda- lagan var aðeins rædd og
jarðarbyrgi, sem not.a má mál varð til með tilkomu rannsökuð og fór frá einni
sem loftvarnabyrgi fyrir eldflauganna, þá var 'Val nefnd til annarrar.
almenning. Jafnframt á Peterson yfirmaður borg- Berlínardeiluna þyrfti
hin nýja stofnun að sjá aravarna í Bandaríkjun- til þess að eitthvað yrði
um að byrgi þessi séu af um. Að loknum nákvæm- úr framkvæmdum, að
vistum birð og lyfjum eft um og umfangsmiklum leysa. Þegar í fyrstu ræð-
ir því, sem þurfa þykir. rannsóknúm, lagði Peter- unni, sem Kennedy flutti
Takmarkið er að geta í son fram tillögur sínar um um hina alvarlegu hættu,
neyðartilfelli komið 50 Það, hvernig bregðast sem vofði yfir heimsfrið-
milljónum. Bandaríkja- mætti við þessum nýju að inum, sagð: hann, að það
manna fyrir í 250 þúsund stæðum og veita hinum væri skylda hvers manns
varnarbyrgjum. ahnenna borgara þær að gera ráðstafanir til að
Ymsar ástæður liggja til varnir, sem viðunandi tryggja öryggi fjölskyldu
þess, að þessi athugun á gætu talizt- í tillögum sinnar, ef til ófriðar kynni
varnarbyrgjum hefur ekki Peterson kom í ljós, að að draga. Þessi hvatning
þegar farið fram Sú er kostnaðurinn við gerð og aðvörun kom fyrst al-
helzt, að miklar breyting- sprengjuheldra byrgja fyr varlega skriði á málið.
ar hafi orðið á því' hve ir alla Iandsmenn, sem Dagblöðin fluttu lang.ar
brýn þörf sé á sííkum búa 1 borgum- myndi og ýtarlegar greinar um
vörnum. Upprunalega verða um 50 millíarðar það, hvernig byggja skyldi
reiknuðu menn með því óollara. Þetta er í fyrsta og búa út lítil varnar-
að aðvörunarkeðj a sú, er sinn’ ssm Bandaríkja- byrgi gegn kjarnorkuárás,
gegn óvinaflugvélum, menn hafa þurft að óttast 0g auðvitað stóð ekki á
hlaut nafnið DEW-línan,
myndi tryggja íbúum
Bandaríkjanna að minnsta
kosti sex . klukkustunda
frest til að búa sig undir
óvínáárás. Þessi tími
myndi þá nægja til að
ffytja íbúana frá hættú-
svæðunum og loftvarna-
byrgi því ekki nauðsyn-
leg inni í borgunum.
Með tilkomu eldflaug-
anna breyttist þetta gjör
samlega. Þá styttist að-
vörunartíminn niður í að
eins 15 mínútur, og á
þeim t.’ma er auðvitað úti
lokað að Uytja fólk í stór
um stíl burt frá hættu-
svæðum. Nú varð að finna
ráð til áð verja fólkið á
staðnum. Strax og risa-
stórir fadíóskermar stöðv
arinnar á Thule f Gr'æn-
hinu frjálsa frar
bjóða aðstoð sína
ur en fyrri dagi:
dramatískum og
um auglýsingur
kj arnorkusprengin
bakgrunninum ví
lýst margs kon
varnarbyrgi vi(
hæfi.
Út af öllu þessi
furðule^ar umra
það, sem menn
, ,neðan j arðarþjóðf
Varkár og frams;
skyldufaðir, sa
hafði í mikinn kc
að tryggja öryg
skyldu sinnar, v
vitað einnig að J
ingu fyrir því, ;
yrði ekki' fyrir ]
að fá byrgi sitt yf
óæskilegum nábú
ekki höfðu verið
forsjálir tjj að bí
inn fyrir fjölský
ef koma skyldi t
orkustyrjaldar.
Hvað þessu v
viðvék virtust ek
yfirvöldin, heldu
kirkjan hafa till
til að samþykkja
staklingum mætt:
að verja spre
byrgi sín fyrir
gestum með vopn
Undir svona al
kringumstæðum
menn ekki lengi
að elska náunj
heldur reyna þve
að losa sig við
þess að eigin tilv
um velbúnu
væri ekki ógnað. ]
mönnum einu í
langt gengið, þej
.arforingi nokkur
da tók að undirh
lagningu sveita
skyldi vgrja by
staðarins með «
um gegn ;þeim sj
fólki, sem hi
Framhald á 1